Đổi mới tư duy quản lý, cải cách thủ tục hành chính theo hướng hiện đại, hiệu quả – Điểm nhấn trong Chỉ thị 04/CT-BYT

20/05/2025 | 16:18 PM

 | 

                                             

Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ và yêu cầu nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước, ngày 07/02/2025, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Chỉ thị số 04/CT-BYT về việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa nền hành chính và nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ Y tế. Chỉ thị này đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy quản lý ngành y tế, đặc biệt nhấn mạnh đến đổi mới quản trị công và cải cách thủ tục hành chính theo hướng hiện đại, hiệu quả, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.

Bối cảnh và lý do ban hành Chỉ thị 04/CT-BYT

Trong những năm gần đây, Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị quan trọng như Nghị quyết 76/NQ-CP (năm 2021) về đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh, Nghị quyết 131/NQ-CP (năm 2023) về cải cách thủ tục hành chính, thúc đẩy chuyển đổi số và Nghị quyết 01/NQ-CP (năm 2025) về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội. Những định hướng đó tạo nền tảng quan trọng cho các bộ, ngành trong đó có Bộ Y tế thúc đẩy cải cách một cách quyết liệt, toàn diện.

Tuy nhiên, trên thực tế, công tác cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa nền hành chính trong ngành y tế vẫn còn nhiều tồn tại:

Quy trình xử lý hồ sơ còn thủ công, chưa thống nhất dữ liệu.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin chưa đồng bộ.

Tư duy quản lý còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt.

Sự phối hợp giữa các đơn vị còn chưa hiệu quả.

Chính vì vậy, Chỉ thị 04/CT-BYT ra đời nhằm chấn chỉnh toàn diện công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện cải cách hành chính, hướng tới một nền hành chính y tế chuyên nghiệp, hiện đại và phục vụ nhân dân.

Đổi mới tư duy quản lý – Nền tảng cốt lõi để cải cách

Một trong những nội dung xuyên suốt và quan trọng nhất của Chỉ thị là yêu cầu đổi mới mạnh mẽ tư duy quản lý của lãnh đạo, cán bộ trong toàn ngành y tế.

Tư duy phục vụ thay vì ban hành

Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị chuyển từ tư duy "quản lý - ban hành" sang "đồng hành - phục vụ", trong đó:

Lãnh đạo các đơn vị phải chủ động lắng nghe người dân, doanh nghiệp, từ đó điều chỉnh quy trình, thủ tục phù hợp.

Ưu tiên giảm giấy tờ, giảm chi phí tuân thủ, cải tiến biểu mẫu, số hóa hồ sơ.

Tư duy phân cấp, giao quyền và kiểm soát hiệu quả

Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: phải "nói đi đôi với làm", phải phân cấp, phân quyền rõ ràng, đi kèm kiểm soát quyền lực và tăng cường trách nhiệm giải trình.

Đẩy mạnh phân cấp cho Sở Y tế các tỉnh trong cấp phép hành nghề, quản lý cơ sở y tế tư nhân.

Cục, Vụ, Viện Trung ương phải chuyển vai trò từ “cầm tay chỉ việc” sang kiến tạo chính sách, hỗ trợ kỹ thuật và thanh tra, kiểm tra sau.

Tư duy chuyển đổi số là tất yếu

Không thể giữ lối tư duy quản lý cũ trong kỷ nguyên số. Bộ Y tế chỉ đạo:

Chuyển toàn bộ thủ tục hành chính lên môi trường điện tử, đặc biệt trên Cổng dịch vụ công quốc gia.

Ứng dụng AI, dữ liệu lớn và các nền tảng số để tự động hóa quy trình xử lý, tăng tính minh bạch, truy vết được trách nhiệm cá nhân.

Cải cách thủ tục hành chính theo hướng hiện đại, hiệu quả

Chỉ thị 04 xác định rõ, cải cách thủ tục hành chính không thể dừng ở mức “tinh gọn” mà phải hiện đại hóa, số hóa và liên thông dữ liệu đồng bộ, lấy người dân và doanh nghiệp là trung tâm phục vụ.

Rà soát, cắt giảm mạnh các thủ tục rườm rà

Rà soát toàn diện các TTHC liên quan đến cấp phép hành nghề, cấp giấy chứng nhận, quảng cáo, kiểm nghiệm thuốc, trang thiết bị y tế…

Bãi bỏ thủ tục không còn phù hợp, lược bỏ thành phần hồ sơ trùng lặp, gây phiền hà cho người dân.

Từng đơn vị có trách nhiệm đề xuất phương án đơn giản hóa tối thiểu 20% chi phí tuân thủ TTHC mỗi năm.

Chuẩn hóa quy trình nội bộ, số hóa 100% kết quả giải quyết TTHC

Mỗi thủ tục phải có quy trình điện tử rõ ràng, thời hạn giải quyết cụ thể và tích hợp kết quả lên nền tảng số.

Hồ sơ giải quyết TTHC phải có mã định danh, được truy cập từ xa để đảm bảo giảm thời gian xử lý, tránh thất lạc, sai sót.

Các cơ sở y tế công lập phải hoàn thành chuẩn hóa quy trình TTHC nội bộ trước quý III/2025.

Triển khai thực chất cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”

Đẩy mạnh liên thông TTHC trong các lĩnh vực liên quan như: cấp phép hành nghề – mã BHYT – chứng chỉ đào tạo – cấp thuốc.

Áp dụng phần mềm quản lý điện tử thống nhất giữa Bộ – Sở – Cục – Cơ sở y tế.

Tất cả các đơn vị phải kết nối với Cổng Dịch vụ công quốc gia, Hệ thống thông tin một cửa điện tử cấp bộ ngành và địa phương.

Trách nhiệm triển khai đồng bộ trong toàn ngành

Chỉ thị 04/CT-BYT giao nhiệm vụ rõ ràng đến từng cấp, từng đơn vị, đảm bảo triển khai đồng bộ, xuyên suốt và có giám sát cụ thể.

Trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ Y tế

Chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng về kết quả cải cách TTHC trong lĩnh vực, đơn vị mình phụ trách.

Tổ chức đánh giá định kỳ, kiểm điểm kết quả thực hiện từng quý.

Ký cam kết cải cách hành chính với Bộ trưởng.

Trách nhiệm của Sở Y tế các tỉnh, thành phố

Thực hiện niêm yết, công khai minh bạch TTHC tại bộ phận một cửa và trên cổng thông tin điện tử của tỉnh.

Báo cáo Bộ Y tế về những TTHC chưa hợp lý để đề xuất bãi bỏ hoặc điều chỉnh.

Phối hợp với Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh triển khai chuẩn hóa thủ tục theo hướng dẫn mới nhất của Bộ.

Trách nhiệm của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập

Bố trí cán bộ có năng lực, chuyên môn về hành chính công, CNTT phụ trách cải cách TTHC.

Thực hiện khảo sát mức độ hài lòng của người dân, bệnh nhân định kỳ 6 tháng/lần.

Đưa các TTHC thuộc trách nhiệm đơn vị mình giải quyết lên Cổng dịch vụ công trực tuyến.

Một số giải pháp đột phá đi kèm

Chỉ thị 04 cũng nêu rõ những giải pháp mang tính đột phá để đảm bảo hiệu quả và thực chất:

Xây dựng cơ sở dữ liệu số tập trung toàn ngành y tế, kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, bảo hiểm xã hội.

Tăng cường công khai, minh bạch, xây dựng dashboard theo dõi tiến độ giải quyết hồ sơ thời gian thực.

Tổ chức diễn đàn cải cách TTHC y tế toàn quốc định kỳ hàng năm, nơi các đơn vị có thể chia sẻ sáng kiến, cách làm hay.

Gắn cải cách hành chính với đánh giá công vụ, bình xét thi đua và phân bổ ngân sách hoạt động của đơn vị.

Kỳ vọng

Với tinh thần đổi mới toàn diện tư duy và phương thức quản lý, Chỉ thị 04/CT-BYT khẳng định quyết tâm của ngành y tế trong việc xây dựng nền hành chính y tế hiện đại, minh bạch, hiệu quả, góp phần thực hiện thành công chuyển đổi số quốc gia, nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Thành công của cải cách hành chính không chỉ nằm ở việc có bao nhiêu văn bản được ban hành, bao nhiêu thủ tục được cắt giảm, mà ở sự thay đổi nhận thức, hành động và tinh thần phục vụ của từng cán bộ, công chức ngành y tế – từ trung ương đến địa phương, từ cơ sở đến bệnh viện tuyến cuối.

Chỉ thị 04 không chỉ là kim chỉ nam mà còn là “lời cam kết” của Bộ Y tế trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân về một nền hành chính y tế đổi mới, hiện đại, hiệu quả – vì người dân, vì sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe toàn dân.