Triệu chứng, biểu hiện ung thư vòm họng

1. Triệu chứng sớm

- Đau đầu thường âm ỉ, lan toả

- ù tai: Thường ù tai một bên như tiếng xay thóc hoặc ve kêu, xu hướng ngày càng tăng.

- Ngạt mũi, xỉ mũi ra máu, hoặc chảy máu cam.

Các triệu chứng nhức đầu, ù tai, ngạt mũi rất dễ lầm lẫn với cảm cúm, các bệnh nội khoa về thần kinh mạch máu. Tuy nhiên các triệu chứng sớm của UTVH thường ở một bên ngày càng tăng nặng. Các phương pháp điều trị nội khoa không có kết quả.

- Soi mũi trước không có gì đặc biệt.

- Soi mũi sau có thể thấy khối u sùi hoặc thâm nhiễm ở nóc vòm hay thành bên vòm, ở gờ loa vòi Eustache.

- Sờ vòm bằng tay hay thăm bằng que bông có rớm máu.

2. Triệu chứng muộn

- Đau đầu: Thường khu trú có những cơn dữ dội.

- ù tai: ù tai liên tục, giảm thính lực dần, một số trường hợp bị điếc.

- Ngạt mũi: Ngạt mũi liên tục và kèm theo chảy mủ lẫn máu lờ lờ như máu cá.

- Nổi hạch cổ: Nhóm hay gặp nhất là hạch góc hàm, đặc điểm nổi bật là hạch nhỏ, chắc, không đau thường tình cờ phát hiện, sau đó có thể xuất hiện thêm nhiều hạch ở một hoặc cả hai bên cổ. Hạch to dần phá vỡ vỏ bọc gây lở loét sùi ra da, lúc này bệnh nhân mới thấy đau.

- Liệt dây thần kinh sọ não: Thường gặp các dấu hiệu lác mắt, nhìn đôi, tê mặt, vẹo lưỡi, muộn hơn có thể gặp dấu hiệu nuốt sặc vv...

- Khám mũi: Nếu u lan vào hốc mũi thấy khối u sùi, ở sâu sát cửa mũi sau, thường có loét hoại tử, dễ chảy máu.

- Soi tai: Nếu u lan sang 2 bên tai thấy màng nhĩ thủng, có u sùi, hoại tử, dễ chảy máu, u có thể qua hòm nhĩ và lan ra ống tai ngoài.

Điều trị ung thư vòm họng

Từ đó cho đến nay, cùng với những tiến bộ của các ngành khoa học trong đó có Y học đã giúp các nhà nghiên cứu, các bác sỹ tìm ra được nhiều phương pháp khác với những hiệu quả khác nhau. Dưới đây là một số phương pháp được áp dụng trong điều trị ung thư vòm họng:

1. Xạ trị đơn thuần

. Chỉ định cho các giai đoạn sớm T1, T2, N0, N1, M0

. Kỹ thuật xạ trị: Trải liều 2Gy ngày, 10Gy tuần, tổng liều xạ cho T1, T2: 65 - 70Gy; N0: 50Gy; N1: 60 - 65Gy.

2. Hoá trị kết hợp với xạ trị

. Chỉ định cho các giai đoạn muộn T3, T4, N2, N3 và một số trường hợp M1.

. Các hoá chất chủ yếu theo phác đồ 5FU kết hợp với Cisplatine, ba đợt sau đó chuyển sang xạ trị phối hợp.

. Kỹ thuật xạ trị như trên, tổng liều xạ cho T3, T4 từ 70 - 75Gy; N2, N3 trung bình 65 - 70Gy, thời gian 7 - 8 tuần.

3. Phẫu thuật

. Chỉ định cho các trường hợp hạch còn sót lại sau xạ trị 2 tháng.

Chế độ chăm sóc bệnh ung thư vòm họng

1. Chế độ ăn uống hàng ngày

1.1. Ăn những thức ăn giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hoá, đặc biệt là phải cung cấp đầy đủ protein và vitamin. Thực phẩm cần đa dạng và phải có đủ màu, mùi, vị để tăng sự thèm ăn cho bệnh nhân. và nên chia nhỏ thành nhiều bữa.Ăn những thức ăn thanh đạm, tránh các loại thức ăn nhiều dầu mỡ. Khi không muốn ăn thì có thể thêm một số thức ăn khai vị làm tăng sự thèm ăn cho bệnh nhân

1.2. Nên ăn những đồ ăn thanh đạm, có tác dụng phòng tránh viêm loét, thanh nhiệt giải độc như quả la hán, mã thầy, bì lợn, rau chân vịt, mướp đắng.

1.3. Có thể lựa chọn thực phẩm tương ứng với triệu chứng:

Khan giọng: củ cải, lê, ngân hạnh, mơ;

Khó nuốt: hạnh nhân, nhận quả hồ đào, hoa bách hợp;

Khạc ra máu: bột củ sen, cây kim châm.

1.4. Chọn những thức ăn chống lại u vòm họng ác tính như lá xa tiền thảo, hoa mã lan, chao, mướp, cà..

1.5. Những thức ăn nên kiêng: kiêng bia rượu, thuốc lá, hạn chế ăn các loại thức ăn cay nóng, khi có hiện tượng viêm nhiễm thì không nên ăn các loại thức ăn nóng như thịt chó, thịt dê.

Nên động viên bệnh nhân cố gắng ăn uống, đồng thời cần dựa vào sức chịu đựng của từng người để có chế độ ăn uống hợp lý. Khi bệnh nhân cảm thấy ăn ngon miệng thì nên ăn nhiều một chút, không cần hạn chế gì, không nên ép bệnh nhân ăn những thức ăn mà mình không thích để tránh khó chịu, buồn nôn.

2.Chế độ ăn uống trong thời gian điều trị

Bệnh nhân ung thư vòm họng cần hết sức chú ý đến các thành phần dinh dưỡng, cần đưa ra một kế hoạch về chế độ ăn uống cho bệnh nhân ung thư vòm họng một cách hợp lý. Thực tế đã chứng minh, các chất dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng đối với việc điều trị và hồi phục sức khoẻ của bệnh nhân ung thư vòm họng, có thể giúp bệnh nhân hồi phục sức khoẻ nhanh hơn sau phẫu thuật, tăng cường khả năng chịu đựng trong quá trình hoá xạ trị, nâng cao hệ miễn dịch, tránh viêm nhiễm và biến chứng.

2.1. Chế độ ăn uống sau khi phẫu thuật: sau khi phẫu thuật, bệnh nhân ung thư vòm họng nên ăn nhiều hạnh nhân, nước ép lê, nước mía, nước ép cà rốt, nước ép táo, nước ép kiwi…

2.2. Chế độ ăn uống khi xạ trị: nên ăn những loại rau củ quả tươi, đồng thời có thể ăn món nấm nấu đậu, canh gan lợn với rau chân vịt…

2.3. Chế độ ăn uống khi hoá trị: chọn các loại thức ăn bổ khí tư âm như cá chép, mộc nhĩ trắng, nấm hương, tổ yến, hướng dương, lê, ngân hạnh…

Có một số bệnh nhân sau khi phẫu thuật không dám ăn vì sợ sặc. Càng không dám ăn thì càng dễ bị sặc. Nhờ sự tập luyện nuốt thức ăn mà sẽ ít bị sặc hơn, sau đó có thể không còn bị sặc nữa.

Nếu như lúc đầu luyện nuốt thức ăn mà bị sặc thì có thể ăn theo những cách sau:

(1) Dùng tay ấn: Khi nuốt thức ăn thì dùng tay ấn phần da hàm dưới.

(2) Ăn kết hợp: ăn một miếng màn thầu hoặc chuối trước, sau đó sẽ ăn thức ăn.

(3) Khi vết mổ khí quản của bệnh nhân nằm ở khí nang mà có thể bơm khí, khi ăn có thể dùng ống tiêm để bơm khí, sau khi ăn xong lại tháo hết khí.

Chuyên gia Bệnh viện Ung bướu Hiện đại Quảng Châu (Trung Quốc) khuyên rằng, bệnh nhân ung thư vòm họng không nên quá ỷ lại vào những phương pháp trên, cuối cùng vẫn nên luyện tập để khắc phục hiện tượng sặc.

Có một số ít bệnh nhân thông qua quá trình luyện nuốt thức ăn mà vẫn không thể khắc phục được hiện tượng sặc thì phải cần giải quyết bằng phẫu thuật, nhưng có thể sẽ mất đi giọng nói. Chế độ ăn uống trong cuộc sống hằng ngày và trong quá trình điều trị cần chú ý cân bằng dinh dưỡng, nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể, có vai trò quan trọng trong việc hồi phục sức khoẻ cho bệnh nhân.​