Thực hiện chủ trương của Chính phủ về tiếp tục cải cách thủ tục hành chính (TTHC), giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp, ngày 4/8/2025, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ký ban hành Quyết định số 2495/QĐ-BYT về việc công bố Danh mục TTHC được sửa đổi, bổ sung mức phí theo Thông tư số 64/2025/TT-BTC ngày 30/6/2025 của Bộ Tài chính. Quyết định có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026, là bước đi cụ thể trong việc thực hiện chính sách miễn, giảm phí, lệ phí nhằm hỗ trợ phục hồi sản xuất – kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực y tế.

Theo Quyết định, Bộ Y tế công bố danh mục TTHC được sửa đổi, bổ sung mức phí thuộc 5 lĩnh vực trọng yếu: Khám bệnh, chữa bệnh; Thiết bị y tế; Phòng bệnh; Y – Dược cổ truyền; và An toàn thực phẩm. Các mức phí mới được điều chỉnh theo hướng giảm 50% so với quy định hiện hành tại Thông tư số 67/2021/TT-BTC và Thông tư số 59/2023/TT-BTC, phù hợp với chính sách miễn, giảm phí, lệ phí quy định tại Thông tư số 64/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Cụ thể, trong lĩnh vực khám bệnh, chữa bệnh, các thủ tục như cấp, cấp lại, điều chỉnh giấy phép hành nghề và giấy phép hoạt động khám chữa bệnh đều được điều chỉnh giảm đáng kể. Mức phí cấp mới giấy phép hành nghề chỉ còn 215.000 đồng, giảm một nửa so với mức thu thông thường là 430.000 đồng; phí cấp mới giấy phép hoạt động bệnh viện giảm từ 10,5 triệu đồng xuống 5,25 triệu đồng. Tương tự, các thủ tục cấp lại hoặc điều chỉnh giấy phép hành nghề, hoạt động cũng giảm từ 50–70%, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cá nhân, cơ sở y tế trong việc hoàn thiện hồ sơ pháp lý, đặc biệt trong giai đoạn chuyển tiếp theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 và Nghị định 96/2023/NĐ-CP.

Ở lĩnh vực thiết bị y tế, việc cấp mới, cấp lại hoặc sửa đổi số lưu hành, giấy phép nhập khẩu, giấy chứng nhận đăng ký hoạt động kiểm định, công bố tiêu chuẩn áp dụng… đều được giảm một nửa. Chẳng hạn, phí cấp số lưu hành thiết bị y tế loại C, D giảm từ 6 triệu đồng xuống 3 triệu đồng, phí cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) giảm từ 1 triệu đồng xuống 500 nghìn đồng. Việc giảm phí này giúp doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu thiết bị y tế tiết kiệm chi phí, đồng thời thúc đẩy đổi mới công nghệ, mở rộng đầu tư trong lĩnh vực y tế.

Trong lĩnh vực phòng bệnh, nhiều thủ tục hành chính liên quan đến đăng ký lưu hành, gia hạn, nhập khẩu chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn cũng được điều chỉnh giảm. Ví dụ, phí đăng ký lưu hành chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn từ mức 11 triệu đồng còn 5,5 triệu đồng, giảm một nửa so với quy định hiện hành. Các thủ tục cấp lại, sửa đổi, gia hạn hay thẩm định khảo nghiệm hóa chất, chế phẩm đều được điều chỉnh giảm tương ứng, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất trong lĩnh vực hóa chất, vật tư y tế tiêu dùng.

Đáng chú ý, lĩnh vực an toàn thực phẩm – nơi có số lượng TTHC lớn và liên quan trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm – cũng có mức giảm sâu. Phí thẩm định cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất nhỏ lẻ chỉ còn 250.000 đồng/lần/cơ sở, giảm 50%. Phí đăng ký bản công bố sản phẩm đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học… giảm từ 1,5 triệu đồng xuống 750.000 đồng/lần/sản phẩm, góp phần giảm đáng kể chi phí đầu vào cho doanh nghiệp. Việc giảm phí kiểm nghiệm thực phẩm nhập khẩu, cấp chứng nhận lưu hành tự do (CFS) cũng giúp các doanh nghiệp xuất nhập khẩu thuận lợi hơn, hỗ trợ thúc đẩy thương mại quốc tế trong lĩnh vực thực phẩm và dược phẩm.

Ở lĩnh vực Y, Dược cổ truyền, Bộ Y tế điều chỉnh giảm mức phí cấp giấy chứng nhận lương y, giấy chứng nhận người có bài thuốc gia truyền, phương pháp chữa bệnh gia truyền… từ 2,5 triệu đồng xuống còn 1,25 triệu đồng. Đây là động thái thể hiện sự khuyến khích đối với các cá nhân, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực y học cổ truyền – một thế mạnh đặc trưng của y tế Việt Nam.

Việc ban hành Quyết định 2495/QĐ-BYT không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật hành chính mà còn có tác động thiết thực tới nền kinh tế và đời sống xã hội. Việc giảm mức thu, miễn một số khoản phí, lệ phí giúp doanh nghiệp và người dân giảm chi phí tuân thủ, tháo gỡ khó khăn trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch và áp lực kinh tế toàn cầu.

Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực y tế, thực phẩm, thiết bị y tế… được hưởng lợi trực tiếp thông qua việc giảm một nửa chi phí trong quá trình xin cấp phép, đăng ký sản phẩm, lưu hành hàng hóa, qua đó có thể tập trung nguồn lực cho đổi mới, đầu tư và mở rộng sản xuất. Người hành nghề y, các cơ sở khám chữa bệnh tư nhân, nhà thuốc, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ cũng được giảm gánh nặng chi phí hành chính, khuyến khích hoạt động hợp pháp, minh bạch.

Theo đánh giá của Văn phòng Bộ Y tế, việc công bố danh mục TTHC điều chỉnh mức phí lần này là bước cụ thể hóa chính sách của Chính phủ theo Nghị quyết 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 và Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và hỗ trợ doanh nghiệp. Chính sách giảm phí, lệ phí trong lĩnh vực y tế được xem là đòn bẩy quan trọng để kích thích đổi mới sáng tạo, cải thiện năng lực cạnh tranh của ngành, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong giải quyết TTHC.

Cùng với việc công bố danh mục TTHC điều chỉnh phí, Bộ Y tế giao các Cục chuyên môn gồm: Cục An toàn thực phẩm, Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Cục Hạ tầng và Thiết bị y tế, Cục Quản lý Y – Dược cổ truyền, Cục Phòng bệnh phối hợp với Văn phòng Bộ cập nhật đầy đủ mức phí mới vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC và Hệ thống thông tin giải quyết TTHC của Bộ Y tế. Việc công khai, cập nhật này giúp người dân, doanh nghiệp có thể tra cứu trực tuyến, nộp hồ sơ qua Cổng Dịch vụ công Bộ Y tế và Cổng Dịch vụ công Quốc gia, bảo đảm minh bạch, thống nhất và giảm tối đa thời gian, chi phí giao dịch.

Từ năm 2027 trở đi, khi Thông tư 64/2025/TT-BTC hết hiệu lực, mức phí các thủ tục hành chính sẽ trở lại áp dụng theo Thông tư số 67/2021/TT-BTC và Thông tư số 59/2023/TT-BTC, trừ khi có quy định mới của Chính phủ hoặc Bộ Tài chính. Điều này thể hiện tinh thần chính sách giảm phí có trọng tâm, thời hạn, nhằm hỗ trợ trong giai đoạn nền kinh tế cần kích thích phục hồi.

Quyết định 2495/QĐ-BYT là minh chứng cho tinh thần chủ động, kịp thời của Bộ Y tế trong triển khai các chính sách cải cách hành chính của Chính phủ, bảo đảm đồng bộ từ trung ương đến địa phương. Việc rà soát, cập nhật và công bố danh mục TTHC có điều chỉnh phí không chỉ giúp đơn giản hóa quy trình, minh bạch hóa thủ tục, mà còn góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ công trong lĩnh vực y tế.

Đặc biệt, trong bối cảnh ngành Y tế đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp cải cách – từ đơn giản hóa thủ tục, ứng dụng công nghệ thông tin, tích hợp dữ liệu trên nền tảng số – thì việc giảm phí, lệ phí là một bước cụ thể thể hiện tinh thần “hành chính phục vụ”. Đây cũng là một trong những mục tiêu trọng tâm của Kế hoạch cải cách TTHC năm 2025, hướng tới xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, minh bạch, hiện đại và thân thiện với người dân, doanh nghiệp.

Việc Bộ Y tế công bố danh mục TTHC được sửa đổi, bổ sung mức phí theo Quyết định 2495/QĐ-BYT không chỉ là một văn bản hành chính đơn thuần, mà là một chính sách thiết thực, nhân văn, gắn với thực tiễn phục hồi kinh tế – xã hội. Đây là hành động cụ thể hóa chỉ đạo của Chính phủ về giảm chi phí hành chính, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận dịch vụ y tế, an toàn thực phẩm, dược phẩm một cách minh bạch, công bằng và thuận tiện hơn.

Quyết định này tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong của Bộ Y tế trong xây dựng Chính phủ số, nền hành chính phục vụ, đặt người dân và doanh nghiệp ở vị trí trung tâm của mọi chính sách, vì một ngành Y tế hiện đại, hiệu quả, nhân văn và hội nhập quốc tế./.