Điểm tin y tế tháng 10.2019

09/10/2019 | 15:16 PM

 | 

Nỗi lo thiếu dịch đặc trị sốt xuất huyết ngay mùa cao điểm

Từ tháng 9 đến cuối năm là cao điểm của bệnh sốt xuất huyết, nhưng dịch cao phân tử đặc trị loại bệnh này đang cạn kiệt mà vẫn chưa có nguồn cung ổn định, hiệu quả.

Trong khi đó, số liệu thống kê cho thấy chỉ trong 7 tháng đầu năm, cả nước có trên 100.000 ca mắc sốt xuất huyết (SXH) với hơn chục trường hợp tử vong.

Bệnh viện tỉnh đến TP.HCM mượn thuốc

Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, hiện các bệnh viện (BV) đang lo lắng dịch cao phân tử (CPT) trọng lượng 200.000 dalton, còn gọi là dung dịch phân tử 6% (HES 200.000 dalton, gọi tắt là dịch CPT 6%) điều trị cho bệnh nhân SXH nặng, sốc bị đứt hàng vì hãng cung cấp sản phẩm (công ty nước ngoài - PV) tuyên bố ngừng sản xuất. Theo số liệu sử dụng dịch CPT 6%, năm 2018 BV Nhi đồng 1 TP.HCM sử dụng 2.000 chai; BV Nhi đồng 2 sử dụng gần 600 chai; BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM 800 - 1.000 chai. Giá mỗi chai dịch này qua đấu thầu là 137.000 đồng. Căn cứ vào nhu cầu sử dụng năm 2018, năm 2019 các BV cũng đã dự trù số lượng dịch CPT 6% và lên kế hoạch cho đợt đấu thầu mới. Tuy nhiên, không có đơn vị cung cấp dịch CPT 6% nào dự thầu.

Dược sĩ Huỳnh Phương Thảo, Trưởng khoa Dược BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM, cho hay BV chỉ còn khoảng 50 chai dịch CPT 6%, đủ điều trị cho vài chục bệnh nhân.BV đã lập kế hoạch mua thêm dịch CPT 6% trong đợt đấu thầu mới, nhưng công ty từng cung cấp dịch CPT 6% không tham gia.BV cũng đã có công văn hỏi phía nhà cung cấp nhưng công ty này chưa hồi đáp.

Tương tự, BV Nhi đồng 2 TP.HCM cũng chỉ còn hơn 60 chai dịch CPT 6%. Còn bác sĩ Lê Bích Liên, Phó giám đốc BV Nhi đồng 1, nói: “Chúng tôi đã dự trù đủ dịch CPT 6% cho mùa dịch SXH 2019. Tuy nhiên, hiện BV ở một số tỉnh đã hết loại dịch này nên “mượn” của BV Nhi đồng 1. Nếu BV ở các tỉnh khác tiếp tục “mượn”, chắc chắn sẽ không đủ điều trị cho bệnh nhân tại BV”. Cũng theo bác sĩ Liên, nếu không cho BV các tỉnh mượn dịch CPT 6%, bệnh nhân SXH sốc, nặng cũng sẽ được chuyển lên TP và khi đó bản thân BV cũng sẽ “vỡ trận”. “BV đã có công văn báo cáo Sở Y tế TP.HCM và Bộ Y tế”, lãnh đạo BV Nhi đồng 1 cho biết.

Sợ nhất là tình trạng các BV ở TP “nhượng thuốc” cho các BV khác và các BV ở các tỉnh khác chuyển người bệnh SXH bị sốc đến TP.HCM, gây nên tình trạng thiếu thuốc

Đại diện Phòng Nghiệp vụ dược, Sở Y tế TP.HCM

Thực tế, tại BV Bệnh nhiệt đới đã có bệnh nhân SXH sốc nặng được chuyển từ Tây Ninh đến, đúng như lo ngại của một số BV.Các BV cũng lo lắng việc công ty sản xuất ngưng sản xuất hoặc Bộ Y tế chưa cấp phép kịp thì phía bị ảnh hưởng nặng nề nhất chính là... người bệnh.

Xoay xở tìm nguồn cung

Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Trường, Trưởng phòng Kế hoạch - tổng hợp BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM, bệnh SXH đang tăng mạnh so với những tháng đầu năm và số ca nặng (suy tạng, xuất huyết và sốc) khá nhiều. Hiện BV Bệnh nhiệt đới, Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, mỗi nơi có 90 - 130 bệnh nhân SXH phải điều trị nội trú/ngày. Bệnh nhân SXH nặng chiếm 5 - 6%, trong đó tỷ lệ sốc SXH chiếm 70%.Trong số bệnh nhân bị sốc, khoảng 30% tái sốc có chỉ định dùng dịch cao phân tử.

“Bệnh nhân SXH tái sốc sẽ được chỉ định dùng dịch CPT 6%.Nếu không, bệnh nặng khó có thể được cứu chữa”, bác sĩ Trường nói. Cũng theo bác sĩ Trường, nếu không còn dịch CPT 6% thì BV phải xài các loại dịch CPT khác (dextran 40, dextran 70...), nhưng các loại dịch CPT này gây tình trạng rối loạn đông máu, dị ứng... nhiều hơn so với dịch CPT 6%.

Về nguy cơ cạn kiệt dịch CPT 6%, trả lời PV Thanh Niên, đại diện Phòng Nghiệp vụ dược Sở Y tế TP.HCM, cho biết hiện hãng cung cấp sản phẩm nước ngoài tuyên bố ngừng sản xuất. Sở đã có văn bản gửi Cục Quản lý khám, chữa bệnh và Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) để tìm giải pháp thay thế trong phác đồ điều trị và thuốc liên quan. “Sợ nhất là tình trạng các BV ở TP “nhượng thuốc” cho các BV khác và các BV ở các tỉnh khác chuyển người bệnh SXH bị sốc đến TP.HCM, gây nên tình trạng thiếu thuốc”, vị này nói.

Trong khi đó, theo Cục Quản lý dược, trong phác đồ điều trị SXH (do Bộ Y tế ban hành năm 2011 và cập nhật ngày 22.8.2019), dung dịch CPT được chỉ định điều trị chống sốc trên bệnh nhân SXH nặng. Các dung dịch CPT đã được sử dụng tại VN, gồm: dextran 40, dextran 70 và HES 200.000 dalton. Tất cả các thuốc này đều được sản xuất tại nước ngoài và đã được cấp số đăng ký lưu hành tại VN. Hiện có 6 loại dịch điều trị SXH có giấy đăng ký lưu hành thuốc tại VN còn hiệu lực; được nhập khẩu theo nhu cầu mà không cần thực hiện việc cấp phép nhập khẩu. Tuy nhiên, do đặc thù thị trường nước ngoài, nhu cầu sử dụng các thuốc này thấp nên nguồn cung rất hạn chế.

Cũng theo Cục Quản lý dược, ngay khi nhận được thông tin về nguy cơ thiếu thuốc, Cục đã có công văn chỉ đạo các cơ sở nhập khẩu, cơ sở kinh doanh liên hệ với nhà sản xuất nước ngoài để tìm nguồn cung ứng thuốc; hướng dẫn các cơ sở lập hồ sơ nhập khẩu trong trường hợp nhà sản xuất không thể cung ứng thuốc có số đăng ký tại VN để Cục xem xét, cấp phép nhập khẩu nhằm đảm bảo cung ứng thuốc đầy đủ, kịp thời cho nhu cầu của các cơ sở khám, chữa bệnh. (1110)

2.  Tiền Giang: Hơn 3.300 trường hợp sốt xuất huyết, tăng 195% so với cùng kỳ

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Tiền Giang cho biết, toàn tỉnh hiện có 3.328 ca sốt xuất huyết, tăng 195% so với cùng kỳ năm 2018.

Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Tiền Giang, tính từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 3.328 ca sốt xuất huyết, tăng 195% so với cùng kỳ năm 2018; trong đó có 1 trường hợp tử vong vào tháng 2/2019.

Một số địa phương có tỷ lệ mắc sốt xuất huyết tăng cao so với cùng kỳ năm 2018 như: Thị xã Cai Lậy, thành phố Mỹ Tho, thị xã Gò Công…

Các ngành chức năng địa phương đã tích cực phòng chống bệnh, xử lý 638/644 ổ dịch sốt xuất huyết được phát hiện. Các ngành, địa phương tổ chức chiến dịch diệt loăng quăng nhiều đợt, phun gần 300 lít hóa chất chủ động dập dịch tại các huyện Cái Bè, Cai Lậy, thị xã Gò Công…

Cũng theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Tiền Giang, năm nay là năm dự báo chu kỳ dịch của bệnh sốt xuất huyết trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, nhiều hộ dân vẫn chưa ý thức được sự nguy hiểm của bệnh, dẫn tới chủ quan, trông chờ vào hoạt động phun hóa chất diệt muỗi của ngành chức năng. Do đó chưa chủ động thực hiện các biện pháp kiểm soát loăng quăng, dẫn tới loăng quăng chưa được diệt triệt để. Trước tình hình bệnh sốt xuất huyết gia tăng như hiện nay, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Tiền Giang đề nghị các địa phương tiến hành dập dịch đúng quy định, không để dịch lan rộng. Đồng thời tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn tiến của dịch.

Các đơn vị chuyên môn cần tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế về chẩn đoán, điều trị, giám sát, phòng chống bệnh sốt xuất huyết theo quy định; chuẩn bị đủ trang thiết bị, hóa chất, dịch truyền, phương tiện cấp cứu để điều trị kịp thời người bệnh nhằm hạn chế đến mức thấp nhất trường hợp tử vong, xử lý triệt để ổ dịch ngay khi phát hiện.

Trung tâm Y tế các địa phương tổ chức chiến dịch truyền thông vận động người dân thay đổi thói quen sinh hoạt hằng ngày như: Cách dự trữ nước đúng cách để không phát sinh muỗi, lăng quăng, vệ sinh nhà cửa, không gian thoáng mát, tránh ao tù nước đọng quanh khu vực sinh sống; nâng cao nhận thức về biện pháp phòng, chống sốt xuất huyết, nhất là tại vùng có nguy cơ cao, ổ bệnh cũ…

Sở Y tế Tiền Giang đã thành lập 2 đoàn kiểm tra các hoạt động phòng, chống sốt xuất huyết ở tất cả các huyện và các xã có số mắc cao có nguy cơ bùng phát dịch nhằm hỗ trợ và can thiệp hiệu quả. Đồng thời tổ chức việc phân tuyến, thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, hạn chế đến mức thấp nhất tử vong do sốt xuất huyết. (548)

3.  'Sát thủ' bụi mịn ở TP.HCM: Mang khẩu trang bảo vệ ra sao?

Các hạt bụi này vô cùng nguy hiểm bởi chúng có khả năng đi sâu vào cơ thể ảnh hưởng tới hệ hô hấp, tim mạch và não bộ, do đó cần đeo khẩu trang đúng cách.

Những ngày gần đây, thời tiết từ Bình Thuận đến TP.HCM, thậm chí kéo dài đến Cà Mau lạnh hơn bình thường và từ sáng sớm đến chiều tối có màn sương bao phủ.

Theo ghi nhận của chúng tôi, mặc dù gần 9 giờ sáng 22-9 nhưng nhiều khu vực ở TP.HCM vẫn còn bao phủ bởi lớp sương mù dày đặc.

Theo các chỉ số AQI (viết tắt của Air Quality Index, có nghĩa là chỉ số chất lượng không khí cho biết tình trạng ô nhiễm không khí và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe của con người) đo được từ các trạm quan trắc chất lượng không khí (đo nồng độ bụi PM 2.5) Air Visual (Mỹ), chỉ số AQI chung ở TP.HCM hiện ở mức 165. Đây là mức cảnh báo có hại cho sức khỏe, nhóm có cơ địa nhạy cảm tránh ra ngoài, những người khác hạn chế ở bên ngoài.Không chỉ ở TP.HCM, chỉ số AQI ở các tỉnh khác cũng ở mức nghiêm trọng như ở Cà Mau, Phan Thiết (Bình Thuận).

Theo chuyên gia dự báo thời tiết Lê Thị Xuân Lan, sương mù xuất hiện khi độ ẩm trong không khí phải cao và trong không gian có các hạt nhân ngưng kết để hơi nước bám vào. Vài ngày gần đây, TP.HCM mưa nhiều nên độ ẩm luôn duy trì ở mức 95%-100%, thêm vào đó tại TP lượng khói bụi từ hoạt động sản xuất, lượng khí thải từ xe cộ rất lớn càng làm sương mù dày thêm và lâu tan. Bà Lan khuyến cáo sương mù tại TP.HCM rất độc do kèm theo các chất ô nhiễm, người dân nên mang kính, đeo khẩu trang khi ra đường để bảo vệ mắt và đường hô hấp.

TS chuyên ngành y tế công cộng Trần Ngọc Đăng, giảng viên ĐH Y dược TP.HCM, cho biết bụi mịn PM 2.5 là các hạt tìm thấy trong không khí, bao gồm cả bụi, muội, khói, hạt chất lỏng, có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 µg/m3 (=1/30 kích thước sợi tóc). Các hạt bụi này vô cùng nguy hiểm bởi chúng có khả năng đi sâu vào cơ thể ảnh hưởng tới hệ hô hấp, tim mạch và não bộ. Theo các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, khẩu trang thông thường như khẩu trang vải không thể lọc được bụi có kích thước nhỏ.Khẩu trang y tế chỉ hạn chế 30%-40% lượng bụi.Để ngăn được bụi PM 2.5 cần sử dụng khẩu trang chuyên dụng. Do đó, người dân cần trang bị khẩu trang N95 hoặc N99. Nếu chỉ có khẩu trang y tế thì cần mang hai cái khẩu trang tròng vào nhau.Giải thích về hai loại khẩu trang N95 và N99, TS Đăng cho biết đó là tiêu chuẩn phản ánh chất lượng của khẩu trang. N95 có nghĩa là khẩu trang đó có khả năng lọc được 95% bụi, vi khuẩn. Hiện đã có nhiều loại khẩu trang mới đáp ứng tiêu chuẩn N95 nhưng được chế thêm cái van thở nên mang khá là nhẹ nhàng.

Nếu không có tiền để mua N95 thì theo TS Trần Ngọc Đăng, có một số mẹo sau đây có thể giúp tăng khả năng lọc bụi mịn của khẩu trang y tế (dựa trên một nghiên cứu của ĐH Thammasat, Thái Lan) là đeo hai cái khẩu trang y tế hoặc lót một lớp khăn giấy ở bên trong khẩu trang y tế. Cách làm này sẽ tăng độ lọc bụi mịn lên đến 90%. Lưu ý chỉ hai lớp là đủ, nếu đeo nhiều lớp hơn sẽ có tác dụng ngược. (669)

4.  Huế: Nữ thực tập sinh nghi bị bác sĩ gạ tình, đánh nhập viện?

Ngày 22/9 theo Công an TP Huế cho biết đang xác minh làm rõ thông tin một nữ thực tập sinh tên Th. (21 tuổi, trú thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế) bị bác sĩ L.Q.H.Ph. (36 tuổi, bác sĩ khoa Da liễu, Bệnh viện Trung ương Huế) đánh nhập viện.

Theo đó, nhiều facebook tại Huế trong ngày 20,21/9 đã đăng nhiều status với nội dung phẫn nộ trước việc nữ sinh viên thực tập tên Th. (21 tuổi, quê ở thị xã Hương Trà) vào ngày 18/9 đã bị BS L.Q.H.Ph. đánh nhập viện.

Nữ thực tập sinh Th. đã bị nhiều vết bầm tím trên mặt và cơ thể đi kèm tâm lý hoảng loạn, lo sợ.

Hình ảnh nữ thực tập sinh Th. nghi bị BS Ph. khoa Da liễu, Bệnh viện Trung ương Huế đánh nhập viện

Nguyên nhân theo các trang facebook đăng tải là do BS Ph. gạ tình nữ sinh Th. nhưng bất thành nên đã giở thói côn đồ đánh em Th. đến nhập viện. Hiện em Th. điều trị tại khoa hậu phẫu Bệnh viện Trung ương Huế.

Đại tá Hoàng Long, Trưởng Công an TP Huế cho biết vừa biết sự việc và đang xác minh làm rõ sự việc này.

Một lãnh đạo Bệnh viện Trung ương Huế trao đổi, đang cho nắm lại vụ việc vì sự việc BS Ph. nghi đánh nữ thực tập sinh Th. Th. xảy ra ngoài bệnh viện; nếu có chuyện xảy ra như trên thì sẽ kỷ luật thích đáng.

Theo thông tin trên facebook, “đây không phải là lần đầu BS Ph. giở trò đồi bại với các em SV thực tập, nhưng lần này hắn gặp phải sự phản kháng nên ra tay đánh người. Sự việc nghiêm trọng về đạo đức và y đức, các bạn ở Huế không nên im lặng”.Vào năm 2011, BS này từng được nhiều báo đưa tin về việc bị công an lập biên bản vì cầm dao đuổi chém bệnh nhân tại phòng khám của cha mình (là BS L.Q.T. công tác cũng tại Khoa Da liễu Bệnh viện Trung ương Huế) - vì bệnh nhân phản ánh cha BS Ph. chữa bệnh da liễu không thuyên giảm mà còn nặng thêm. (397)

5.  Nghệ An: Phát hiện thêm một trẻ 7 tuổi nhiễm vi khuẩn Whitmore "ăn thịt người"

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốt cao chưa rõ nguyên nhân, sưng đau vùng dưới mang tai. Tiến hành thăm khám và thực hiện các xét nghiệm chuyên môn, bác sĩ phát hiện bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Burkholderia pseudomallei (còn gọi là vi khuẩn “ăn thịt người”).

Bác sĩ Bệnh viện đa khoa khu vực Tây Bắc Nghệ An thăm khám cho cháu bé.

Ngày 22/9, tin từ Bệnh viện đa khoa khu vực Tây Bắc Nghệ An (đóng tại xã Tây Hiếu, Thị xã Thái Hòa) cho biết; ngày 21/9, phía đơn vị tiếp nhận bệnh nhân nhi 7 tuổi, trú tại xã Nghĩa Thắng, huyện Nghĩa Đàn.

 Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốt cao chưa rõ nguyên nhân, sưng đau vùng dưới mang tai. Tiến hành thăm khám và thực hiện các xét nghiệm chuyên môn, bác sĩ phát hiện bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Burkholderia pseudomallei (còn gọi là vi khuẩn “ăn thịt người”), gây ra căn bệnh có tên khoa học là Whitmore.

Do được phát hiện kịp thời, khi chưa xuất hiện hiện tượng hoại tử da, nên chỉ sau 3 ngày điều trị theo đúng phác đồ, tình trạng bệnh của cháu bé tiến triển tốt, sức khỏe đã dần hồi phục.

Theo các y bác sỹ bệnh viện đa khoa khu vực Tây Bắc Nghệ An, thì đây là trường hợp thứ hai được phát hiện tại khu vực này.

Trước đó, từ đầu năm đến tháng 9.2019, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Nghệ An đã phát hiện, điều trị 4 bệnh nhân nhi nhiễm vi khuẩn Burkholderia pseudomallei (còn gọi là vi khuẩn “ăn thịt người”), trong đó có một trường hợp đã bình phục, cho xuất viện.

 BS Nguyễn Thị Huyền Ngân, khoa Tai - Mũi - Họng, Bệnh viện Sản - Nhi Nghệ An cho biết: “Whitmore là một bệnh lây nhiễm gây ra bởi vi khuẩn Gram âm Burkholderia pseudomallei.  Bệnh không có triệu chứng rõ ràng và dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh khác như: bệnh viêm phổi, nhiễm khuẩn da mô mềm, nhiễm khuẩn xương khớp, nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu, liên cầu...khác”. 

“Việc theo dõi điều trị bệnh kéo dài, tốn kém nên không ít bệnh nhân đã bỏ cuộc. Đây cũng là một trong là những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị và tỉ lệ tử vong do Whitmore cao”, BS Ngân  giải thích thêm. (425)

 

 

6.  Cảnh báo vi khuẩn gây bệnh đáng sợ mới nổi

Ngoài một số vi sinh vật gây bệnh gia tăng đề kháng với các kháng sinh còn xuất hiện những sinh vật trước kia ít thấy gây bệnh, nay thì bệnh nhiều

Thông tin này được công bố tại hội nghị khoa học 2019 do Bệnh viện Đa khoa Hoàn Mỹ vừa tổ chức cuối tuần. Theo BS CK2 Nguyễn Trường Sơn (Bệnh viện Đa khoa Hoàn Mỹ), đề kháng kháng sinh đang trở thành một yếu tố nguy cơ lớn cho sức khỏe cộng đồng.

Hiện nay, ngoài một số vi sinh vật gây bệnh gia tăng đề kháng với các kháng sinh còn xuất hiện những sinh vật trước kia ít thấy gây bệnh nay thì nay bệnh nhiều, được xếp vào nhóm vi sinh vật mới nổi, như: Acinetobacter, Stenotrophomonas. Việc thay thế các kháng sinh cũ bằng kháng sinh thế hệ mới đắt tiền, thậm chí cả một số thuộc nhóm "lựa chọn cuối cùng" cũng đang mất dần hiệu lực.

Nghiên cứu 1.369 mẫu bệnh phẩm là đàm, máu, nước tiểu và mủ của 1.047 bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Hoàn Mỹ, kết quả cho thấy thường gặp nhất là vi khuẩn Acinetobacter baumanii và Acccinetobacter spp (trong đàm, 23,1%); Ecoli (trong máu, nước tiểu và mủ). Acinetobacter baumanii là vi khuẩn gây nhiễm trùng bệnh viện đáng sợ nhất hiện nay do kháng lại hầu như với tất cả kháng sinh sử dụng trong bệnh viện. (257)

7.  Cục trưởng Cục ATTP: Nhiều cơ sở bất chấp luân thường đạo lý trong kinh doanh thực phẩm chức năng

Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2019, cả nước đã xử phạt vi phạm về lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, quảng cáo thực phẩm chức năng với số tiền lên đến hơn 46 tỷ đồng. Đáng chú ý, có nhiều quảng cáo, chiêu thức kinh doanh vì lợi nhuận mà bất chấp “luân thường đạo lý”…

PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (ATTP) – Bộ Y tế Nguyễn Thanh Phong cho biết, các vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng đang ngày càng tinh vi hơn, khiến cơ quan chức năng cũng khó xử lý.

- Qua theo dõi trên Facebook và các mạng xã hội, tình trạng quảng cáo, kinh doanh thực phẩm chức năng online rất sôi động, với những lời quảng cáo “nổ” công dụng sản phẩm như “tiên dược”, khiến người dùng không biết thực ra ra sao. Cơ quan quản lý có biết thực trạng này?

PGS.TS Nguyễn Thanh Phong:

Tôi rất chia sẻ và thông cảm với bức xúc của người tiêu dùng, thậm chí ngay chính người thân của tôi cũng đã từng bị những quảng cáo "nổ" công dụng của thực phẩm chức năng thu hút, đã mua và sử dụng thay cho thuốc chữa bệnh. 

Theo quy định pháp luật, vi phạm về quảng cáo thì xử lý theo Luật xử phạt vi phạm hành chính. Song cũng phải nói rằng, hiện nay việc quản lý nội dung quảng cáo trên một số trang mạng xã hội, website còn rất khó khăn, đặc biệt với những mạng xã hội, website có hệ thống máy chủ đặt ở nước ngoài, chẳng hạn như Facebook.

Bộ Y tế đang tích cực phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương và các cơ quan chức năng khác để xử lý tình trạng này. Chúng tôi cũng đã có hai buổi làm việc với đại diện Facebook (cùng với Bộ Thông tin và Truyền thông), phía Facebook đã cam kết phối hợp với các cơ quan chức năng Việt Nam để tháo gỡ và đóng các website, tài khoản vi phạm.

- Không chỉ quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm, nhiều cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng còn tinh vi hơn bằng cách đặt tên một số sản phẩm thực phẩm chức năng trùng hoặc na ná tên các loại thuốc chữa bệnh, cố tình khiến người tiêu dùng hiểu nhầm. Tại sao những vi phạm như thế vẫn ngập tràn?

Nguyên tắc của một sản phẩm khi đặt tên phải có tra cứu Cục Sở hữu trí tuệ. Các sản phẩm nhái thì không thông qua quy trình này, do đó người tiêu dùng cần cẩn thận, tìm hiểu, đọc kỹ các thông tin trên nhãn mác sản phẩm.

Có thể nói, việc lừa dối quảng cáo thực phẩm chức năng thay thuốc chữa bệnh là những hành vi bất chấp luân thường đạo lý. Vì lợi nhuận mà họ sẵn sàng lừa dối, kể cả những người bệnh đang ở hoàn cảnh cực kỳ khó khăn.

Ví dụ, những bệnh nhân mắc bệnh nan y nếu phát hiện sớm, phẫu thuật hoặc xạ trị thì có thể khỏi bệnh, chí ít cũng kéo dài cuộc sống. Nhưng vì tin vào quảng cáo thực phẩm chức năng có thể chữa được bệnh nên không đến bệnh viện, không chữa trị theo phác đồ Bộ Y tế hướng dẫn. Khi dùng thực phẩm chức năng không khỏi, quay lại bệnh viện thì đã quá muộn, bệnh đã ở giai đoạn muộn, can thiệp cũng không còn hiệu quả cao. 

Về giải pháp, vừa qua, Bộ Y tế phối hợp với các bộ ngành đã trình chính phủ ban hành Nghị định số 115 NĐCP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP thay cho Nghị định 178 trước đây.

Theo đó, mức phạt, hình thức xử phạt đã tăng lên rất nhiều. Ngoài phạt tiền còn áp dụng các hình phạt bổ sung như rút giấy phép, thu hồi sản phẩm vi phạm và đặc biệt là công bố công khai các vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng.

- Vậy trong “ma trận” quảng cáo thực phẩm chức năng như hiện nay, xin ông cho biết làm sao để người tiêu dùng "nhận diện" được sản phẩm thực phẩm chức năng kém chất lượng, vi phạm quảng cáo?

Thực phẩm chức năng là những sản phẩm hỗ trợ chức năng, các bộ phận cơ thể của con người, có tác dụng nâng cao sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh.Đây là những sản phẩm giao thoa giữa thực phẩm truyền thống và thuốc.

Tuy nhiên, cần khẳng định, thực phẩm chức năng không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh, không được phép quảng cáo hay ghi nhãn công dụng là điều trị, thay thế thuốc chữa bệnh.Đồng thời, cũng không được dùng hình ảnh, uy tín, danh nghĩa của cán bộ y tế, của cơ sở y tế để quảng cáo.

Do vậy, khi thấy các sản phẩm đang quảng cáo có những nội dung quảng cáo hoặc hình thức quảng cáo thực phẩm chức năng nêu trên thì tốt nhất người tiêu dùng không nên mua, không tin, không sử dụng. Trước khi mua sản phẩm thực phẩm chức năng, nên tìm hiểu thông tin trên các cơ quan chính thống (Bộ Y tế, Cục ATTP…), xem thương hiệu sản phẩm đó…

Trong quá trình mua hoặc sử dụng, nếu phát hiện ra sản phẩm thực phẩm chức năng bị làm giả thì nên báo ngay cho các cơ quan chức năng sau đây: Thanh tra y tế, Thanh tra ATTP, Quản lý Thị trường, Công an, Cục ATTP/Chi cục ATVSTP… (1005)

8.  Bắt giữ số lượng lợn nầm lợn bốc mùi nhập lậu từ Trung Quốc

Mặc dù bị các lực lượng chức năng thường xuyên bắt giữ bắt giữ nhiều vụ buôn bán, vận chuyển nội tạng gia súc, gia cầm không rõ nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc, nhưng các đối tượng này vẫn không hề từ bỏ bởi những lợi ích về kinh tế mang lại.

Chỉ vì hám lời mà những đối tượng này đã gây không ít nguy hiểm cho sức khỏe của người tiêu dùng.

Ngày 15/9/2019, Đội QLTT số 4, Cục QLTT tỉnh Lạng Sơn vừa thu giữ trên 2,3 tấn nầm lợn nhập khẩu từ Trung Quốc.

Đội Quản lý thị trường số 4 (Cục QLTT Lạng Sơn) phối hợp với Đội Tuần tra kiểm soát giao thông số 1, Phòng Cảnh sát Giao thông Công an tỉnh Lạng Sơn kiểm tra xe ô tô biển kiểm soát 23C - 017.84 do ông Lương Đức Anh, sinh năm 1985 (Trung Mai, thị trấn Chi Lăng, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn) điều khiển, đang lưu thông tại khu vực km 37 Quốc lộ 1A thuộc xã Vân Thủy, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn.

Tại thời điểm kiểm tra, trên xe đang vận chuyển 48 bao tải dứa bên trong có chứa nầm lợn nhập lậu từ Trung Quốc, với tổng trọng lượng 2.352kg, trị giá lô hàng khoảng trên 180 triệu đồng.

Ông Lương Đức Anh khai nhận mua thu gom số nầm lợn trên tại khu vực nhà máy xi măng cũ, thuộc phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn với mục đích mang về các tỉnh phía sau bán kiếm lời nên không có bất cứ loại hóa đơn chứng từ nào chứng minh nguồn gốc nhập khẩu hợp pháp cho lô hàng thực phẩm trên.

Xuất hiện giống lựu lạ từ Trung quốc

Hiện nay trên thị trường đang xuất hiện một giống lựu lạ từ Trung Quốc đang ồ ạt về Việt Nam, được bán tràn lan khắp phố, chợ truyền thống hay “chợ mạng” với giá từ 30.000-75.000 đồng/kg tuỳ loại.

Loại lựu lạ có vỏ ngoài đỏ au nhưng ruột lại đen xì.Khi tách vỏ lựu ra lấy hạt nhìn khá giống hạt trân châu trong trà sữa.Đây là giống lựu mới của Trung Quốc, hàng khá hiếm.

Dù giá khá đắt đỏ, dao động từ 160.000-180.000 đồng/kg, lựu ruột đen vẫn được các chị em ráo riết lùng mua về ăn để giữ dáng, đẹp da, chống lão hoá…và cũng là vì lạ.Thấy hàng lạ đắt khách nên không ít một số shop hoa quả online quảng cáo đây là loại lựu Ấn Độ để câu khách và chém giá. Tuy nhiên, người tiêu dùng hết sức cẩn thận bởi loại lựu này không đảm bảo về an toàn thực phẩm.

Nhận biết thực phẩm tẩy trắng, tránh được nguy cơ ngộ độc

Nhiều loại thực phẩm bị ngâm, tẩm các loại hóa chất như chì, hàn the, asen, lưu huỳnh, oxi già, ure... là mối lo ngại đối với người tiêu dùng.

Loại thực phẩm bị ngâm tẩm, tẩy trắng nhiều nhất là hải sản, đặc biệt là mực ống, bạch tuộc, sò huyết. Trao đổi với PV về vấn đề này, TS Nguyễn Quang Tề - Nguyên Trưởng phòng Sinh học Thực nghiệm (Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I) cho hay, vì lợi nhuận nhiều tiểu thương vẫn sử dụng các loại hóa chất tẩy trắng để “phù phép” cho các loại hải sản đã hỏng trước khi đem bán. Thậm chí, trong quá trình vận chuyển không ít cơ sở vì lợi ích còn cho urê để bảo quản giữ cho tươi lâu hơn không bị ươn thối.

 “Về nguyên tắc vận chuyển để an toàn thường phải theo công thức một mực, 2 đá (tức là 1kg mực, bạch tuộc cần 2kg đá) nhưng vận chuyển sẽ khó khăn hơn nên họ cho thêm urê để vận chuyển nhẹ nhàng hơn và giữ được lâu hơn” - TS Nguyễn Quang Tề cho hay.

Theo TS. Tề: Các loại thủy hải sản sau khi chết vài giờ sẽ bị phân hủy. Trong quá trình phân hủy sẽ tạo ra độc tố histamine. Nếu rửa kỹ nhiều lần cũng vẫn không thể loại bỏ được hết các dẫn xuất độc hại của urê hay oxi già đã ngấm sâu vào thực phẩm, gây hại cho sức khỏe.

Theo quy định của Bộ Y tế, oxy già, urê không nằm trong danh mục các loại hóa chất phụ gia được phép cho vào thực phẩm. Đối với urê, người dùng có thể bị ngộ độc cấp tính nếu ăn phải các loại hải sản như cá, mực… có dư lượng urê cao. Ăn thường xuyên dù ở hàm lượng ít, urê cũng tích tụ dần vào cơ thể gây độ mạn tính, ảnh hưởng đến gan, thận, gây tiêu chảy, rối loạn thần kinh...

Với oxi già công nghiệp tẩy trắng và làm sạch cho mực hay bạch tuộc cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nếu chất độc tích tụ trong cơ thể. Trong oxi già công nghiệp có nhiều tạp chất có thể gây các bệnh về đường ruột, thần kinh… tùy vào các chất.

Theo TS Nguyễn Quang Tề, để tránh mua phải hải sản được ngâm hóa chất, có thể dựa vào một số dấu hiệu cảm quan sau:

Đối với bạch tuộc: Chọn bạch tuộc tươi sống còn bơi được là tốt nhất. Bạch tuộc tươi chất lượng phải còn đủ chân, quan sát sẽ có tròng mắt trong sáng, có lớp da căng, bóng mịn nhưng thân hình không trương phình. Khi chế biến, thịt săn nhưng không teo nhỏ, ra ít nước. Thịt ăn giòn, ngọt và có mùi thơm

Còn bạch tuộc ngâm hóa chất thường có màu trắng bệch, ngửi bạch tuộc thấy mùi lạ không có mùi tanh tự nhiên, thậm chí, không còn mùi gì.

Đối với mực, theo PGS-TS Trần Đáng, khi chọn mực tránh chọn những con có mùi hôi. Mực còn nguyên con, có đầy đủ râu là tốt nhất.Mực tươi sẽ có mùi đặc trưng hơi tanh, trắng trong, màng bên ngoài còn nguyên, đầu và thân mực dính liền với nhau và túi mực nguyên bên trong. Mắt mực tươi sẽ sáng, toàn bộ râu mực thấy tươi sáng, màng không rách nhiều.

Các loại mực được tẩy trắng thường có màu trắng trong, nõn nà, đồng đều, bắt mắt. Nếu mực thịt nhão, đầu không dính với thân là mực không tươi, không nên mua, khi chế biến sẽ không có độ ngọt, thơm tự nhiên mà mùi hơi, thịt mềm, nhũn…

Người tiêu dùng cần tẩy tray những loại thực phẩm ôi, thiu, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm nhưng lại được các tiểu thương sử dụng hóa chất để ngâm tẩm bán ra thị trường (1169)

9.  Cẩn trọng khi mua  sản phẩm ớt khô, ớt bột

Sử dụng hóa chất, phẩm màu sai quy định và liều lượng trong sản xuất, chế biến ớt khô, ớt bột gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe người tiêu dùng.

Ớt bột là một trong những loại gia vị phổ biến trong việc chế biến các món ăn hằng ngày. Tuy nhiên, vì mục đích lợi nhuận mà rất nhiều cơ sở đã sản xuất ớt khô, ớt bột không đảm bảo, gây nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe người tiêu dùng.

Nguy cơ về an toàn thực phẩm

Gần đây, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản khuyến cáo vì lợi nhuận, một số cơ sở chế biến, doanh nghiệp sản xuất ớt khô đã sử dụng các chất phụ gia như phẩm màu, chất bảo quản không có trong danh mục được phép hoặc vượt quá giới hạn cho phép. Điều này có thể gây hại cho người tiêu dùng như suy gan, thận và hệ thống tiêu hóa, thậm chí gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, nội tiết và nặng hơn là gây ra ung thư.

Đơn cử như chất rhodamine B dùng để bảo quản và nhuộm màu đỏ tươi rất bắt mắt cho ớt để thu hút người mua. Trong khi đó, các chuyên gia cho biết rhodamine B là một loại phẩm màu phát quang chủ yếu được dùng trong một số kỹ thuật xét nghiệm y tế, không nằm trong danh mục được phép sử dụng trong thực phẩm do Bộ Y tế ban hành.

Bên cạnh sử dụng hóa chất, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản nhận định việc sản xuất ớt khô, ớt bột cũng có khả năng bị lây nhiễm các vi khuẩn có hại như E.coli, Salmonella. Những loại vi khuẩn này khi đi vào cơ thể con người sẽ gây ra tiêu chảy, thương hàn. Chúng cũng dễ dàng xâm nhập vào thực phẩm nếu như cơ sở sản xuất không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm từ quá trình khai thác, thu gom, sơ chế, chế biến (từ công nhân, trang thiết bị, dụng cụ chứa đựng tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm).

Ngoài ra, mối lo ngại nhiều nhất là sản phẩm bị nấm mốc sẽ sinh ra các độc tố vi nấm mà nguy hiểm nhất là aflatoxin. Đây là loại vi nấm gây ảnh hưởng đến thận và gây ung thư gan.

Trên thực tế, vào năm 2017, kết quả kiểm nghiệm được Viện Pasteur TP.HCM công bố trong một hội nhị khoa học cho biết 48 mẫu ớt khô được Viện Pasteur TP.HCM lấy tại các chợ năm tỉnh Đông Nam bộ đều có độc tố vi nấm aflatoxin gây ung thư.

Trong đó cả 48 mẫu đều nhiễm aflatoxin B1, 35 mẫu nhiễm aflatoxin B2, 11 mẫu nhiễm aflatoxin G1. Hàm lượng aflatoxin B1 trong 48 mẫu là 0,13-46,57 microgam/kg. Trong đó có 10 mẫu nhiễm aflatoxin B1 vượt quá giới hạn cho phép trên 5 microgam/kg và sáu mẫu nhiễm aflatoxin vượt quá giới hạn cho phép trên 10 microgam/kg.

Chia sẻ với PLO, PGS-TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm - ĐH Bách khoa Hà Nội, chia sẻ: "Ớt khô bị nhiễm vi nấm aflatoxin này rất có thể là do điều kiện thu hoạch, phơi, bảo quản, xay sấy thành bột (hoặc nguyên quả) không đảm bảo chất lượng hay không có bất cứ sự kiểm soát nào về nhiệt độ cũng như độ ẩm, an toàn vệ sinh khiến nấm mốc phát triển trên ớt".

Theo vị chuyên gia này, khi người tiêu dùng sử dụng thực phẩm mốc có độc tố aflatoxin sẽ gây ra ngộ độc trường diễn, từ từ, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trong cơ thể, đặc biệt là tích tụ dần dần trong gan gây ra tình trạng ung thư gan.

Cần làm gì khi mua sản phẩm ớt khô?

Để đảm bảo an toàn thực phẩm đối với ớt khô, Cục khuyến cáo các cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm ớt khô tuyệt đối không sử dụng những nguyên liệu không rõ nguồn gốc, chất phụ gia ngoài danh mục cho phép và tuân thủ liều lượng quy định của Bộ Y tế. Sản phẩm khi thành phẩm cần đóng gói kín sau khi phơi, sấy khô và xay.Bảo quản sản phẩm tại nơi khô ráo, sạch sẽ tránh ẩm mốc.

Bên cạnh đó cần tuân thủ các quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm trong quá trình khai thác, sơ chế, chế biến, bảo quản thủy sản khô nhằm ngăn ngừa lây nhiễm vi sinh vật gây bệnh.

Đối với người tiêu dùng, khi mua hàng hóa, tuyệt đối không mua sản phẩm bị mốc, sản phẩm có màu sắc lạ. Cục cũng khuyến cáo người dân chỉ nên chọn mua ở những cơ sở uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, sản phẩm được in ấn ngày sản xuất và hạn sử dụng.

 (PLO)- Ớt bột là một trong những loại gia vị phổ biến trong việc chế biến các món ăn hằng ngày. Tuy nhiên, vì mục đích lợi nhuận mà rất nhiều cơ sở đã sản xuất ớt bột giả, gây hại lớn đến sức khỏe người sử dụng. (909)

10.  Những ai thẩm định thuốc H-Capita?

Liên quan đến vụ án buôn bán thuốc chữa ung thư của Công ty cổ phần VN Pharma (Công ty VN Pharma), hiện Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an đã khởi tố 2 vụ án, gồm “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” xảy ra tại Công ty VN Pharma; “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” tại Cục Quản lý dược Bộ Y tế cùng các cơ quan, đơn vị liên quan.

Dự kiến ngày 24-9, Tòa án nhân dân TPHCM mở phiên sơ thẩm lần 2 vụ án “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” tại VN Pharma. Sau khi điều tra bổ sung, các bị cáo bị thay đổi tội danh từ tội “Buôn lậu” sang “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.

Ngoài 2 bị cáo Nguyễn Minh Hùng (cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc VN Pharma); Võ Mạnh Cường (cựu Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải quốc tế H&C) bị đưa ra xét xử còn có 10 đồng phạm khác. Bên cạnh đó, phiên tòa còn có hơn 180 người tham gia tố tụng khác có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, người làm chứng, có thành viên hội đồng giám định Bộ Y tế, Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM, Cục Quản lý dược. Đáng chú ý có Trương Quốc Cường, hiện là Thứ trưởng Bộ Y tế - thời điểm vụ án xảy ra là Cục trưởng Cục Quản lý dược, cũng bị triệu tập.

Theo kết luận điều tra của Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an, sau khi làm giả hồ sơ kỹ thuật thuốc, Nguyễn Minh Hùng đã chỉ đạo Nguyễn Trí Nhật, phó tổng giám đốc và Phan Cẩm Loan lập đơn hàng gửi tới Cục Quản lý dược đề nghị được cấp phép nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita 500 Caplet do Công ty Helix Pharmaceuticals Inc. Canada sản xuất. Trên cơ sở hồ sơ của VN Pharma cung cấp, Cục Quản lý dược thành lập tổ thẩm định do ông Nguyễn Tất Đạt (khi đó là Trưởng phòng Quản lý kinh doanh dược) là tổ trưởng, gồm 3 nhóm: Nhóm thẩm định tiêu chuẩn chất lượng và phương pháp kiểm nghiệm do chuyên gia Đặng Trần Phương Hồng (cán bộ Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương) làm trưởng nhóm và chuyên gia Nguyễn Thị Vĩnh Hồng (Trưởng khoa Vi sinh, Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương) thực hiện thẩm định; Nhóm thẩm định dược lý, lâm sàng do chuyên gia Đỗ Minh Hùng (Phó trưởng phòng đăng ký thuốc, Cục Quản lý dược) làm trưởng nhóm, chuyên gia Hoàng Kim Huyền (Trưởng bộ môn Dược lâm sàng, Đại học Y Hà Nội) thực hiện thẩm định và Nhóm thẩm định pháp lý hồ sơ do ông Phan Công Chiến (Phó Phòng quản lý kinh doanh dược) làm trưởng nhóm, chuyên gia Lê Thúy Hương (cán bộ Cục Quản lý dược), chuyên gia Lâm Thanh Nghị (cán bộ Cục Quản lý dược - đã mất) thực hiện thẩm định. 

Theo biên bản thẩm định, các chuyên gia đều đánh giá đạt yêu cầu, ông Đạt kết luận và đề nghị duyệt, nhập đối với đơn hàng của VN Pharma. Căn cứ vào kết quả thẩm định cùng với đề xuất của ông Đạt, ngày 30-12-2013, ông Trương Quốc Cường đã ký công văn số 22113 đồng ý cho VN Pharma nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet. Theo hồ sơ, ngày 11-4-2014, VN Pharma đã làm thủ tục thông quan lô thuốc trên tại Cửa khẩu hải quan Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet. Khoảng một năm sau, Hội đồng giám định Bộ Y tế có kết luận lô thuốc trên là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người. Kiểm nghiệm các chỉ tiêu về mô tả màu sắc và tạp chất liên quan không đạt theo tiêu chuẩn cơ sở (tiêu chuẩn thuốc phải màu đỏ, nhưng kiểm tra là phẩm có màu hồng, tạp chất tiêu chuẩn dưới 0,1%, kiểm tra đã lên 0,17%). Trong tờ hướng dẫn sử dụng, nhãn vỉ thuốc, nhãn hộp thuốc có những nội dung không đúng với tờ hướng dẫn sử dụng thiết kế trong hồ sơ đơn hàng nhập khẩu; thành phần tá dược trong hướng dẫn sử dụng ghi khác nhau; có hộp 2 tờ hướng dẫn sử dụng, hộp không có; có hộp chứa vỉ rỗng không có thuốc, có hộp vượt quá một vỉ thuốc…

Đầu năm 2018, quá trình điều tra lại vụ án, Cơ quan An ninh điều tra đề nghị Bộ Y tế giám định lại lô thuốc theo yêu cầu của tòa án. Theo Bộ Y tế, do lô thuốc đã quá thời hạn sử dụng 2 năm nên không đủ điều kiện để kiểm định lại, nhưng hội đồng chuyên môn xác định kết quả của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương trước đó là “khách quan, khoa học và chính xác”. Đối với nguồn gốc của lô thuốc trên, các bị can trong quá trình điều tra khai, không biết thực tế thuốc được sản xuất ở đâu. Nhưng Cơ quan An ninh điều tra xác định, đây không phải là lô thuốc do Canada sản xuất, bởi trên các thùng hàng nhập về có dán tem an ninh của Ấn Độ và tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore. Văn phòng Tổng trưởng lý Singapore cũng xác nhận, lô hàng thuốc trên là từ Ấn Độ. Các cơ quan Tổng cục Đo lường chất lượng (Bộ KH-CN), Bộ Ngoại giao cũng xác nhận mã số, mã vạch, các giấy tờ tài liệu, dấu hợp pháp hóa lãnh sự trên FSC, GMP và các giấy tờ khác của Công ty Helix Pharmaceuticals Inc. Canada là giả. 

Cơ quan An ninh điều tra xác định, lô thuốc trên không được sản xuất tại Canada, với các tài liệu đã thu thập thể hiện 9.300 hộp H-Capita 500mg Caplet được sản  xuất tại Ấn Độ, nhưng các bị can đã làm giả hồ sơ, giấy tờ của Công ty Helix Pharmaceuticals Inc. Canada để làm thay đổi nguồn gốc xuất xứ thuốc nhập khẩu về Việt Nam nhằm thu lời bất chính. (1071)

11.  Vụ VN Pharma: Giả con dấu của Đại Sứ quán Việt Nam tại Canada

Hồ sơ gửi Cục quản lý dược xin nhập khẩu thuốc H-Capita 500mg Caplet có đóng dấu lãnh sự của Đại Sứ quán Việt Nam tại Canada.Kết quả điều tra cho thấy, những tài liệu này là giả mạo.

Giả chữ ký tham tán thương mại

Theo dự kiến, ngày 24/9, TAND TPHCM sẽ mở phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Minh Hùng, nguyên Tổng Giám đốc công ty cổ phần VN Pharma cùng 11 đồng phạm về tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, theo khoản 4 điều 157 Bộ luật Hình sự 1999 có khung hình phạt lên đến tử hình.

Theo quy định, các loại thuốc muốn nhập khẩu, lưu hành tại Việt Nam phải có giấy phép nhập khẩu do Cục quản lý dược cấp. Tuy nhiên thuốc H-Capita 500mg Caplet chưa có số đăng ký lưu hành tại Việt Nam.

Để có hồ sơ gửi Cục quản lý dược thẩm định, cấp phép nhập khẩu theo quy định, Nguyễn Minh Hùng đã yêu cầu Võ Mạnh Hùng liên hệ và được Raymundo gửi tài liệu gồm: giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita 500mg Caplet và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc do Bộ Y tế Canada cấp cho công ty Helix Pharmaceuticals Inc, có địa chỉ 192 Wilson Ave, Tonronto, Ontario, Canada. Các tài này được gửi từ Philippines cho Cường, có đóng dấu hợp pháp hóa lãnh sự của Đại Sứ quán Việt Nam tại Canada và ký tên tham tán Nguyễn Văn Quyền.

Ngoài 2 giấy phép trên, Raymundo còn gửi cho Cường 1 hộp thuốc mẫu và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc gốc để chuyển cho công ty VN Pharma làm hồ sơ xin cấp phép nhập khẩu.

Kết quả xác minh, Cục lãnh sự Bộ Ngoại giao khẳng định: Đại sứ quán Việt Nam tại Canada chỉ có tham tán Nguyễn Văn Quyến, không có tham tán nào tên Nguyễn Văn Quyền. Ông Quyến đã không còn ký các giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự từ tháng 6/2013.

Bộ Ngoại giao cũng có văn bản cho biết Đại sứ quán không hợp thức hóa lãnh sự các giấy tờ nêu trên và ông Nguyễn Văn Quyến cũng khẳng định không ký hợp pháp hóa lãnh sự tài liệu nào cho công ty Helix Canada.

Ngày 30/9/2014, Bộ Ngoại giao có văn bản gửi Cục An ninh chính trị - Bộ Công an trả lời kết quả xác minh tại địa chỉ: 192 Wilson Ave, Tonronto, Ontario, Canada không có công ty Helix Pharmaceuticals Inc, có số, ngày đăng ký kinh doanh như giấy tờ nộp cho Cục quản lý dược.

Theo kết luận giám định của Viện khoa học hình sự, dấu hợp thức hóa lãnh sự và chữ ký của tham tán Đại sứ quán Việt Nam nói trên là giả.Kết quả tương trợ tư pháp, cơ quan chức năng Canada trả lời công ty có tên Helix Canada không đăng ký, hoạt động về dược tại Canada. Đồng thời, cơ quan chức năng Canada không cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita 500mg Caplet và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc cho công ty Helix Canada.

Đối tượng Raymundo hiện nay chưa rõ lai lịch nên cơ quan điều tra quyết định tách hành vi của Raymundo ra khỏi vụ án để tiếp tục điều tra làm rõ.

Tiêu hủy chứng cứ vụ án

Do các giấy tờ Võ Mạnh Cường cung cấp không đủ để làm thủ tục gửi Cục quản lý dược nên Nguyễn Minh Hùng đã chỉ đạo cấp dưới là Phan Xuân Thiện (phó tổng giám đốc), Bùi Ngọc Duy (phó trưởng phòng phụ trách) liên hệ dược sỹ Phạm Văn Thông viết hồ sơ kỹ thuật thuốc H-Capita 500mg Caplet gồm có “tiêu chuẩn, phương pháp kiểm nghiệm thuốc và hướng dẫn sử dụng tiếng Việt” với giá thỏa thuận là 2.000 USD để hợp thức đủ hồ sơ nộp cho Cục quản lý dược.

Tiếp đó, Phạm Văn Thông đã dựa vào thành phần, công thức thuốc ghi trên giấy chứng nhận lưu hành tự do và đối chiếu dược điển của Mỹ để viết hồ sơ kỹ thuật tiêu chuẩn, phương pháp kiểm nghiệm thuốc và hướng dẫn sử dụng tiếng Việt.Sau khi viết xong, Thông chuyển qua cho Duy đóng dấu công ty Helix Canada trên hồ sơ để nộp cho Cục quản lý dược thẩm định, cấp giấy phép nhập khẩu.

Khi vụ án bị phát hiện, khởi tố, Bùi Ngọc Duy đã bỏ con dấu công ty Helix Canada và một số con dấu nước ngoài khác. Tuy nhiên, cơ quan điều tra đã thu giữ được biên bản bàn giao các con dấu nước ngoài của phòng nghiên cứu phát triển công ty VN Pharma, trong đó có con dấu của công ty Helix Canada. Quá trình điều tra vụ án, Duy khai nhận con dấu công ty Helix Canada do Hùng yêu cầu phòng hành chính, nhân sự công ty VN Pharma thuê cơ sở khắc dấu làm để sử dụng.

Phạm Văn Thông thừa nhận mình đã viết hồ sơ kỹ thuật thuốc H-Capita 500mg Caplet của công ty Helix Canada cho công ty VN Pharma. Thông đã được công ty VN Pharma trả số tiền 33,6 triệu đồng. Tại cơ quan điều tra, Thông thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình và nộp lại số tiền 33 triệu đồng. (940)

12.  Đình chỉ lưu hành mỹ phẩm Mai Thảo Mộc Nature Cosmetic

Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế vừa ra thông báo yêu cầu đình chỉ lưu hành và thu hồi trên toàn quốc sản phẩm mỹ phẩm Mai Thảo Mộc Nature Cosmetic của Công ty TNHH thương mại dịch vụ Mai Mai Phương.

Theo đó, trong thông báo phát đi ngày 19/9, Cục Quản lý Dược cho biết: sau quá trình kiểm tra, sản phẩm này được xác định không đảm bảo chất lượng, không an toàn cho người sử dụng.

Cục Quản lý Dược yêu cầu Công ty TNHH thương mại dịch vụ Mai Mai Phương phải gửi thông báo thu hồi tới những nơi phân phối, sử dụng sản phẩm nêu trên và tiến hành thu hồi toàn bộ các sản phẩm mỹ phẩm này. Bên cạnh đó, công ty cũng cần gửi báo cáo thu hồi các sản phẩm mỹ phẩm không đáp ứng quy định về Cục trước ngày 15/10/2019.

Phía Sở Y tế tỉnh Đồng Nai cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, giám sát việc chấp hành pháp luật trong sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm của Công ty vi phạm theo quy định tại Thông tư số 06/2011/TT-BYT ngày 25/01/2011 của Bộ Y tế quy định về quản lý mỹ phẩm và các quy định khác có liên quan. Bên cạnh đó, Sở Y tế Đồng Nai cũng cần giám sát việc thu hồi các sản phẩm mỹ phẩm không đáp ứng quy định; xử lý. xử phạt các tổ chức, cá nhân có vi phạm theo quy định và báo cáo kết quả về Cục Quản lý Dược.

Cũng trong thông báo phát đi, Cục Quản lý Dược yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông báo cho các cơ sở kinh doanh, sử dụng mỹ phẩm trên địa bàn tiến hành thu hồi các sản phẩm mỹ phẩm vi phạm nêu trên; kiểm tra, giám sát các đơn vị thực hiện thông báo này; xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định hiện hành.

Mỹ phẩm Mai Thảo Mộc Nature Cosmetic được quảng cáo là sản xuất từ 9 loại thảo mộc thiên nhiên, sắc nấu theo bài thuốc Nam gia truyền với công dụng điều trị các loại mụn, kháng viêm, giảm sưng tấy, se khít lỗ chân lông, làm mờ vết thâm, tàn nhang, phục hồi tái tạo da, làm cho da khỏe khoắn, mịn màng, căng bóng. Trên bao bì sản phẩm, công ty TNHH thương mại dịch vụ Mai Mai Phương cũng khẳng định đây là sản phẩm tuyệt đối an toàn và lành tính. (453)

13.  Làm thế nào để thanh toán nhanh hơn khi đi khám chữa bệnh?

Việc thanh toán không cần tiền mặt sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ khám chữa bệnh, thu học phí... và nhiều lĩnh vực khác.

Chính phủ đã yêu cầu “100% trường học, bệnh viện trên địa bàn đô thị phối hợp với các ngân hàng cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán để thu học phí, viện phí... bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, ưu tiên giải pháp thanh toán trên thiết bị di động, thanh toán qua thiết bị chấp nhận thẻ”.

Tại hội nghị trực tuyến “Đẩy mạnh triển khai thanh toán điện tử không dùng tiền mặt trong y tế”, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết cùng với bệnh án điện tử, thanh toán phí, viện phí không dùng tiền mặt là nội dung quan trọng được Bộ Y tế đẩy mạnh triển khai.

Với bệnh viện, thanh toán phí, viện phí không dùng tiền mặt sẽ đơn giản hóa thủ tục cho người dân; giảm chi phí nhân lực, kiểm đếm, in ấn đơn/phiếu; tích hợp với hệ thống thông tin bệnh viện, hồ sơ bệnh án điện tử rút ngắn quy trình khám chữa bệnh. 

Đối với người dân, việc thanh toán không dùng tiền mặt cũng dễ dàng và thuận tiện, giúp giảm thời gian chờ đợi và không cần mang theo tiền mặt khi khám chữa bệnh.

"Thanh toán viện phí bằng tiền mặt ở một số bệnh viện chính là khâu còn nhiều bức xúc nhất đối với người bệnh. Nguyên nhân là do các quầy thanh toán luôn trong tình trạng quá tải, khiến người dân phải mất thời gian xếp hàng chờ đợi để trả tiền khám bệnh, tiền viện phí..., gây ra tâm lý ức chế, khó chịu, cáu gắt. Bản thân các bệnh viện cũng phải bố trí nhiều cán bộ chỉ làm công tác thu tiền và thanh toán viện phí” - Bộ trưởng Bộ Y tế Kim Tiến nói. 

Ông Nguyễn Bá Diệp (Phó Chủ tịch, đồng sáng lập Ví điện tử MoMo) nhận định thanh toán điện tử trong y tế là lĩnh vực tương đối phức tạp vì liên quan đến việc kết nối kỹ thuật, quy trình thủ tục khá, cũng như có nhiều đơn vị liên quan.

Sử dụng Ví MoMo để thanh toán, bệnh nhân chỉ cần một vài thao tác đơn giản trên điện thoại đã có thể thanh toán được chi phí khám chữa bệnh, không cần xếp hàng, giảm thời gian chờ đợi, đơn giản thủ tục, không phải mang theo tiền mặt hoặc thẻ ngân hàng.  (451)

14.  Cần lắm những quy trình “báo động đỏ” hữu ích trong ngành y

Sau khi “báo động đỏ” (CODE RED) toàn viện, hơn 20 bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố nhập cuộc cứu nữ sinh bị xe container tông nguy kịch.

Khâm phục các bác sĩ

Ngày 20.9, Bệnh viện (BV) Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) cho biết vừa cứu sống nữ sinh bị xe container tông khi trên đường đi học về. Trước đó, khoảng 10 giờ sáng 20.9, trên đường đạp xe đi học về, nữ sinh Q.T.B.N (11 tuổi, ngụ Đức Hòa, Long An), bị xe container tông ở gần vòng xoay Tân Tạo. Sau tai nạn, em N. bất tỉnh, vết thương vỡ toác vùng chậu chảy máu liên tục. Bệnh nhân được BV Tân Tạo sơ cứu rồi chuyển ngay đến BV Nhi đồng Thành phố. Các bác sĩ trực cấp cứu nhận thấy đây là một ca bị thương trầm trọng, hy hữu và rất thương tâm, do toàn bộ vùng khung chậu vỡ nát, vết thương mạch máu lớn chảy máu liên tục, bàng quang vỡ và niệu đạo lộ ra ngoài. Bệnh nhi trong tình trạng sốc mất máu, đa chấn thương nặng, mạch nhanh, huyết áp tụt... Em N. nhanh chóng được truyền hoàn máu, đặt ống giúp thở, hồi sức tích cực.Lãnh đạo BV và ê kíp trực cấp cứu “báo động đỏ” toàn viện hội chẩn liên khoa (khoa hồi sức tích cực, gây mê hồi sức, ngoại niệu, chấn thương chỉnh hình, lồng ngực mạch máu). Các bác sĩ khẩn trương xử lý vết thương, thiết lập đường truyền hồi sức và chuyển bệnh nhi vào ngay phòng mổ. Ca phẫu thuật cấp cứu được triển khai nhanh chóng với hơn 20 bác sĩ, kéo dài hơn 6 giờ căng thẳng đã giành lại sự sống cho bệnh nhân.

Bên cạnh việc động viên chia sẻ với nạn nhân thì nhiều bạn đọc (BĐ) cũng thể hiện sự khâm phục dành cho ê kíp bác sĩ tham gia ca phẫu thuật cấp cứu này. “Chưa bao giờ hình ảnh các bác sĩ và những con người tập thể đã gìn giữ mạng sống cho mọi người được tỏa sáng và đáng trân trọng như thế. Cảm động và tri ân sâu sắc tới các bác sĩ VN”, BĐ Henry Long (TP.HCM) xúc động.

“Xin chúc mừng mọi người đã đưa bệnh nhân trở lại với cuộc sống.Đã đọc và rất hiểu được những khó khăn rất lớn trong công tác hồi sức cũng như phẫu thuật.Cảm ơn các bác sĩ”, BĐ Đinh Đình Trung (TP.HCM) viết.

Trong khi đó, BĐ Nguyễn Hiền (TP.HCM) nêu ý kiến: "Y học VN ngày càng phát triển vượt bậc. Cảm ơn ê kíp bác sĩ đã chiến đấu hết mình để giành lại sự sống cho cháu bé. Các bác sĩ VN rất giỏi.Nếu được đào tạo bài bản, đầu tư trang thiết bị, thuốc men đầy đủ thì y tế của chúng ta sẽ không thua các nước phát triển".

Phát huy quy trình “báo động đỏ”

“Báo động đỏ” là quy trình phối hợp khẩn cấp giữa những chuyên gia có kinh nghiệm thuộc các chuyên ngành khác nhau trong nội viện, cũng như giữa các BV nhằm can thiệp ngoại khoa cấp cứu đối với người bệnh trong tình trạng nguy kịch. Mục tiêu là khẩn trương vừa hồi sức vừa tiến hành can thiệp phẫu thuật cấp cứu ngay cho người bệnh. Quy trình này yêu cầu toàn bộ đội ngũ nhân viên hồi sức, phẫu thuật và các chuyên khoa liên quan phải có mặt ngay tại phòng mổ trong thời gian sớm nhất, có thể bỏ qua một số khâu của quy trình cấp cứu thông thường như hội chẩn, chờ hồi sức nội khoa ổn định, xét nghiệm máu, X-quang, siêu âm...

Theo đại diện Sở Y tế TP.HCM, từ tháng 4.2016, các BV bắt đầu triển khai quy trình “báo động đỏ” nội viện và liên viện cứu sống được nhiều bệnh nhân nguy kịch. Riêng năm 2018, các BV đã thực hiện 379 ca “báo động đỏ” nội viện và 99 ca “báo động đỏ” liên viện cứu sống bệnh nhân.

“Quy trình này quá hay, hy vọng các BV chủ động áp dụng cho các ca khó, các ca cần “thời gian vàng” để bệnh nhân có nhiều cơ hội sống”, BĐ Mai Nguyễn (Long An) đề xuất.

Cùng quan điểm, BĐ Chí Công (TP.HCM) cho rằng: “Đã có rất nhiều bệnh nhân nguy kịch được cứu sống khi quy trình "báo động đỏ” ở nội viện, liên BV được bật. Tôi thấy cần lắm những quy trình hữu ích như thế này”. (793)

15.  Đột phá trong ứng dụng kỹ thuật cao tại các bệnh viện

Với việc ứng dụng nhiều kỹ thuật cao trong khám và điều trị bệnh tại các cơ sở y tế, người bệnh đã được hưởng lợi nhiều khi việc phát hiện, theo dõi, điều trị mang lại kết quả tích cực.

Thời gian ngắn, hiệu quả cao

Thời gian vừa qua để nâng cao chất lượng khám và điều trị cho người bệnh, các bệnh viện (BV) đã đầu tư, ứng dụng các trang, thiết bị, kỹ thuật công nghệ cao như phẫu thuật nội soi, ứng dụng công nghệ laser vào y học, ứng dụng robot trong phẫu thuật đến các kỹ thuật vi phẫu tạo hình. Bên cạnh đó, nhiều cơ sở còn ứng dụng thành công nhiều kỹ thuật tim mạch can thiệp như chụp buồng tim, điều trị loạn nhịp tim…

Một trong số những bệnh viện đang làm rất tốt việc ứng dụng kỹ thuật cao trong khám và điều trị là BV Việt Đức. Qua tìm hiểu phóng viên được biết, vừa qua BV Việt Đức đã tiến hành trang bị hệ thống máy cắt lớp vi tính 512 lát cắt, máy cộng hưởng từ 3.0 và máy chụp mạch số hóa xóa nền tại Khoa Chẩn đoán hình ảnh để phục vụ nhu cầu của người bệnh.

Theo bác sỹ Phạm Hữu Khuyên, Khoa Chẩn đoán hình ảnh, với những trang thiết bị mới này, khi bệnh nhân có chỉ định thực hiện một trong các kỹ thuật chụp hệ thống máy cắt lớp vi tính 512 lát cắt, máy cộng hưởng từ 3.0 và máy chụp mạch số hóa xóa nền sẽ được hưởng lợi nhiều bởi những ưu điểm của các thiết bị này như thời gian chụp nhanh (chỉ chụp toàn bộ trái tim trong 1 nhịp tim, hoặc nhịp tim trên 70 vẫn chụp tốt) nên không chỉ giúp bệnh nhân tiết kiệm thời gian, hạn chế những tác dụng phụ khi phải sử dụng thuốc cản quang, thuốc ổn định huyết áp với người có bệnh lý về huyết áp mà còn giúp giảm liều xạ ảnh hưởng đến cơ thể.

Cũng theo bác sỹ Chuyên, hệ thống máy này có những ưu thế tuyệt đối trong chẩn đoán điều trị các bệnh lý về tim mạch, đột quỵ, lấy nhanh huyết khối tắc mạch não, chẩn đoán sớm các bệnh lý về ung thư, trong đó đặc biệt là ung thư phổi, cơ xương khớp, ổ bụng...

Không chỉ mua sắm máy móc hiện đại phục vụ quá trình khám và điều trị cho bệnh nhân mà thời gian qua BV Việt Đức đã triển khai kỹ thuật ghép tạng đỉnh cao, giúp cứu sống được nhiều bệnh nhân. GS.Trần Bình Giang, Giám đốc BV Việt Đức cho biết, chỉ trong vòng 1 tuần của tháng 8 Bệnh viện thực hiện tới 16 ca ghép tạng thành công. “Trong số những ca ghép tạng được thực hiện trong vòng 1 tuần qua, đáng chú ý là ca ghép phổi thứ 2 từ người chết não hiến đa tạng", Giám đốc Bệnh viện Việt Đức vui vẻ cho biết.

Một cơ sở khác cũng đang làm rất tốt việc ứng dụng kỹ thuật cao trong quá trình hoạt động là BV K. Ông Trần Văn Thuấn, Giám đốc BV cho biết, cơ sở đã có nhiều cải tiến kỹ thuật cũng như quá trình ứng dụng công nghệ điện tử để nâng cao chất lượng chẩn đoán, điều trị ung thư. Bệnh viện đã sử dụng trí tuệ nhân tạo trong hỗ trợ lựa chọn phác đồ điều trị ung thư, xây dựng hệ thống y tế trực tuyến Telemedicine nhằm hỗ trợ các bệnh viện vệ tinh, xây dựng hệ thống dữ liệu lớn (big data), sử dụng robot trong phẫu thuật và xạ trị ung thư.

Bên cạnh đó, BV K đang sử dụng máy nội soi nhuộm màu phóng đại trên 100 lần, hình ảnh sắc nét, hiển thị rõ tổn thương dù là nhỏ nhất, giúp phân tích rõ ràng vi cấu trúc và vi mạch máu của tổn thương. Các bác sĩ đưa ra nhận định chính xác về tính chất tế bào học của tổn thương, phân biệt tổn thương ung thư và không ung thư, từ đó đưa ra hướng can thiệp kịp thời cho người bệnh. "Mục đích của kỹ thuật nội soi phóng đại là giúp phát hiện sớm một số ung thư đường tiêu hóa thường gặp như ung thư dạ dày, thực quản, đại tràng...", Giám đốc Bệnh viện K nêu.

Một Bệnh viện khác cũng đang ứng dụng nhiều kỹ thuật cao, mang lại nhiều hiệu quả cho bệnh nhân là Bệnh viện Nội tiết Trung ương với kỹ thuật mổ nội soi tuyến giáp của bác sĩ Trần Ngọc Lương, Giám đốc Bệnh viện và kỹ thuật nội soi tuyến giáp một lỗ để điều trị các bệnh lý tuyến giáp của ThS.BS Phan Hoàng Hiệp, Trưởng khoa, Khoa Điều trị kỹ thuật cao, Bệnh viện Nội tiết Trung ương.

Kỹ thuật nội soi này đã mở ra một kỷ nguyên mới trong việc điều trị bệnh và đã được ứng dụng trong hầu hết các bệnh lý cần phẫu thuật.Ưu điểm của phương pháp này là sự xâm nhập tối thiểu; ít gây tổn thương; ít đau đớn; người bệnh sau khi phẫu thuật sức khỏe sẽ phục hồi nhanh; giảm số ngày điều trị. Đặc biệt phương pháp này còn giúp người bệnh giữ được vẻ đẹp tự nhiên, đạt thẩm mỹ cao do vết mổ thường nhỏ.Giải bài toán chi phí điều trị

Nói về việc ứng dụng các kỹ thuật cao trong khám và điều trị bệnh, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định, việc ứng dụng công nghệ cao giúp người dân được khám chữa bệnh chất lượng cao tại tuyến dưới. Từ đó, tiết kiệm chi phí đi lại cho bệnh nhân, giảm tình trạng quá tải cho bệnh viện tuyến trên. Bộ trưởng Y tế dẫn chứng, việc ứng dụng kỹ thuật cao không chỉ được thực hiện ở tuyến trên mà thông qua đề án bệnh viện vệ tinh, nhiều bệnh viện tuyến dưới đã được chuyển giao kỹ thuật cao, nâng cao uy tín và trình độ chuyên môn, thu hút người bệnh tại địa phương và góp phần giảm tải cho các bệnh viện trung ương.

Đặc biệt, trong lĩnh vực sản nhi, nhiều bệnh viện tuyến dưới đã khám và điều trị cho 98% số người bệnh thuộc chuyên khoa phụ sản và nhi khoa thay vì phải chuyển tuyến trên. Nhiều kỹ thuật lâm sàng mới được triển khai như phẫu thuật nội soi một lỗ, phẫu thuật nội soi lồng ngực trẻ dưới 12 tháng, lọc máu liên tục trẻ sơ sinh, thở máy HFO... hay các kỹ thuật cận lâm sàng như xét nghiệm Real-time PCR chẩn đoán các chủng virút, vi khuẩn, xét nghiệm sàng lọc sơ sinh, sàng lọc ung thư sớm, sàng lọc trước sinh, xét nghiệm tiền sản giật...

Thực tế cho thấy, ngày càng nhiều kỹ thuật cao trong y học được đưa vào ứng dụng trong các bệnh viện và cơ sở y tế, không ít người bệnh cho rằng phần lớn bệnh nhân mới chỉ được hưởng các dịch vụ y tế cơ bản. Tuy nhiên, chi phí cho việc sử dụng dịch vụ y tế kỹ thuật cao vẫn còn quá cao so với mức thu nhập của người dân.

Vậy nên câu hỏi làm thế nào để người dân nghèo được tiếp cận những kỹ thuật cao, được chăm sóc, điều trị với những phương pháp hiện đại nhất, phù hợp với mức sống đang là một câu hỏi được hầu hết người dân cũng như ngành Y tế quan tâm.

Theo Bộ trưởng Y tế, thời gian tới ngành Y tế không ngừng củng cố, mở rộng, phát triển và đổi mới toàn diện nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được tiếp cận và tiếp nhận các dịch vụ y tế có chất lượng, chủ động phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh ngay tại cộng đồng. Rất nhiều bệnh dịch mới, nguy hiểm đã được phát hiện, khống chế và đẩy lùi, không để dịch lớn xảy ra; tỷ lệ tiêm chủng mở rộng đầy đủ cho trẻ em dưới 1 tuổi, phụ nữ có thai đạt kết quả cao,...

“Cùng đó, ngành đang tiếp tục xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị; đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, kỹ thuật y học tiên tiến, các kinh nghiệm quý báu của y học cổ truyền; tăng cường nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong công tác khám, chữa bệnh; xác định y tế cơ sở là nền tảng để thực hiện vai trò tuyến đầu trong phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe”, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định. (1521)

16.  Nhiều người bị ong vò vẽ đốt phải nhập viện cấp cứu

Tổ ong vò vẽ nằm trên trụ điện đã tấn công người đi đường khiến rất nhiều người phải nhập viện cấp cứu.

Chiều 22-9, các bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa huyện Định Quán (Đồng Nai) cho biết, đã tiếp nhận và điều trị cho 9 bệnh nhân bị ong vò vẽ đốt với các triệu chứng sưng tấy, nhiều nốt ửng đỏ, hoa mắt chóng mặt. Các bác sĩ đã kê kháng sinh chống viêm, bù điện giải cho 9 bệnh nhận.Hiện sức khỏe các bệnh nhân đã ổn định.

Bệnh nhân Nguyễn Thị Đạt chia sẻ, trên đường đi chợ về thì bị ong tấn công và đốt hàng chục mũi.Khi bà vừa chạy vào nhà dân thì bị ngất và được đưa đi cấp cứu.Theo các nạn nhân thì đàn ong vò vẽ làm tổ lớn ở trên trụ điện trung thế dọc tuyến đường liên huyện.

Các bác sĩ khuyến cáo nếu bị ong vò vẽ đốt cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để sơ cứu kịp thời vì ong vò vẽ đốt có thể gây suy thận, suy hô hấp, suy đa cơ quan.Nguy hiểm hơn ong đốt còn có thể gây ra nhiều biến chứng như sốc phản vệ dẫn đến tử vong. (226)

17.  Xu hướng gia tăng ung thư phụ khoa ở phụ nữ trẻ

Nhiều bệnh nhân nữ còn quá trẻ đã bị ung thư phụ khoa. Đặc biệt, có bệnh nhân chưa lập gia đình, chưa có con và chưa có quan hệ tình dục vẫn bị ung thư thân tử cung, cổ tử cung.

Ung thư tử cung dưới tuổi 30

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Văn Tiến, Trưởng khoa Ngoại 1 - Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cho biết vừa phẫu thuật cắt cổ tử cung bảo tồn sinh sản cho 2 bệnh nhân 29 và 30 tuổi. Một bệnh nhân phát hiện u tế bào gai xâm lấn khi đi tầm soát ở bệnh viện phụ sản. Một bệnh nhân cũng đi tầm soát sang thương 0,5 cm và sinh thiết ra kết quả ung thư tế bào gai. Cả hai trường hợp này đều mới lập gia đình và chưa có con.Vì vậy, bác sĩ phải vô cùng cẩn trọng, chọn phương pháp tối ưu, tư vấn rất kỹ cho bệnh nhân và gia đình để điều trị bảo tồn sinh sản.

Đó vẫn chưa phải là trường hợp trẻ nhất bị ung thư phụ khoa mà các bác sĩ gặp phải. Bác sĩ Tiến cho biết gần đây Khoa Ngoại 1 - Bệnh viện Ung bướu TP.HCM tiếp nhận điều trị nhiều trường hợp bị ung thư phụ khoa còn rất trẻ, chưa lập gia đình, chưa có con, đặc biệt là ung thư thân tử cung và ung thư cổ tử cung. Có trường hợp ung thư thân tử cung mới 25 tuổi và ung thư cổ tử cung mới 19 tuổi (chưa quan hệ tình dục). Thậm chí, có trường hợp bệnh nhân mới 14 tuổi vừa có kỳ kinh nguyệt đầu tiên đã phát hiện có khối u cổ tử cung rất to, xâm lấn hoàn toàn cơ tử cung, bàng quang và xuống gần hết âm đạo trên 10 cm.

“Mặc dù chưa có số liệu báo cáo cụ thể nhưng ghi nhận thực tế qua khám chữa bệnh cho thấy có nhiều bệnh nhân nữ còn quá trẻ đã bị ung thư phụ khoa.Điều này làm ngạc nhiên cho các y bác sĩ làm công tác điều trị bệnh lý này”, bác sĩ Tiến nhận định.

Theo bác sĩ Tiến, phụ nữ ở mọi lứa tuổi đều có thể bị ung thư phụ khoa, bao gồm ung thư cổ tử cung, thân tử cung, buồng trứng, âm hộ và âm đạo. Những năm gần đây, tỷ lệ mắc những căn bệnh này đang tăng lên ở phụ nữ dưới 30 tuổi. “Đây là tình trạng rất đáng lo ngại. Trước đây, bệnh ung thư phụ khoa thường xuất hiện ở tuổi trên 50 - 60”, bác sĩ Tiến đánh giá.

Tiến triển nhanh, ác tính cao

“Ung thư phụ khoa (ung thư cổ tử cung, buồng trứng, nội mạc tử cung) ở phụ nữ trẻ tuổi có khuynh hướng tiến triển nhanh và ác tính cao hơn so với bệnh nhân lớn tuổi”, bác sĩ Tiến cho biết.

Ở người trẻ, những áp lực tâm lý thường nặng nề hơn vì họ là trụ cột gia đình và có một tương lai còn rất dài phía trước. Việc suy sụp tâm lý cũng làm cho căn bệnh tiến triển nhanh hơn và giảm đi hiệu quả điều trị.

Vì vậy, theo bác sĩ Tiến, điều cực kỳ quan trọng là cần được chẩn đoán phát hiện sớm để điều trị hiệu quả. Đồng thời, một thách thức đặt ra cho các bác sĩ là cân nhắc đưa ra phác đồ điều trị ưu việt nhất để có thể bảo tồn khả năng sinh sản cho bệnh nhân trẻ.

Tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, bệnh nhân ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm có thể được cắt cổ tử cung tận gốc bảo tồn thân tử cung, tạo hình tử cung, giúp vẫn có thể duy trì khả năng sinh sản. Đối với các trường hợp bệnh nhân trẻ, đặc biệt là người chưa lập gia đình, nếu bị ung thư buồng trứng, phát hiện sớm, các bác sĩ có thể cố gắng phẫu thuật lấy được khối u nhưng vẫn bảo tồn tử cung và buồng trứng để có thể sinh con sau này.

“Căn bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư phụ khoa, không chừa bất kỳ phụ nữ ở độ tuổi nào. Vì vậy, một lối sống lành mạnh, cân bằng là điều vô cùng cần thiết để giảm bớt nguy cơ. Bên cạnh đó, phụ nữ cần trang bị kiến thức về việc phòng ngừa, đi khám tầm soát định kỳ để phát hiện sớm bệnh, chích ngừa HPV, đi khám ngay khi có các triệu chứng báo động... Trong đó, ung thư cổ tử cung có thể phát hiện được ở giai đoạn sớm thông qua tầm soát và có tỷ lệ điều trị khỏi bệnh cao nếu được phát hiện sớm”, bác sĩ Tiến khuyến cáo. (844)

II. THÔNG TIN Y TẾ NƯỚC NGOÀI

18.  Thuốc nano sẽ là một cách mạng y khoa trong thế kỷ 21?

Y khoa nano là những ứng dụng của công nghệ nano vào trong lãnh vực y tế.Trong đó, thuốc nano là một mũi nhọn quan trọng.

Thuốc nano là gì? Những ưu điểm của thuốc nano so với thuốc thông thường ?Vì sao các nhà khoa học cho rằng thuốc nano là một cách mạng y khoa của thế kỷ 21?

Định danh kỹ thuật, y khoa và thuốc nano

Theo Hiệp hội và Học viện kỹ thuật Hoàng gia (Royal Society and Royal Academy of Engineering), khoa học nano (nanoscience) là khoa học nghiên cứu, ứng dụng các vật liệu ở kích thước nanomet - nguyên tử, phân tử và đại phân tử- và kỹ thuật nano (nanotechnologies) là những thiết kế, sản xuất và ứng dụng các cấu trúc, thiết bị ở mức nano này.

Y khoa nano, nanomedicine, là những ứng dụng của công nghệ nano vào trong lãnh vực y tế để phòng ngừa và chẩn trị bệnh.  Việc sử dụng các vật liệu, thiết bị, dụng cụ, thuốc…kích cỡ nanomet như hạt nano hóa học, nano sinh học, các robot nano…ngành y đã được “nối dài tay” hơn để chẩn đoán chính xác, định vị rõ ràng hơn, cũng như cho thuốc điều trị đặc hiệu, đúng mục tiêu (targeted), đến mức tế bào cho nhiều căn bệnh, kể cả các căn bệnh khó như bệnh ung thư. 

Thuốc nano, nano drugs, là ứng dụng công nghệ nano trong ngành dược phẩm, một ứng dụng quan trọng của nano medicine. Thuốc nano bao gồm bản thân vị thuốc (small molecule nanodrugs), hay các vật mang thuốc (drug nanocarrier) đều có cấu trúc nano, nên có nhiều lợi điểm hơn các thuốc tiền thân của nó như tương thích cao, hấp thụ nhanh, đến đúng cơ quan đích, tác dụng kéo dài, ít tác dụng phụ.

Cấu trúc các dạng thuốc nano

Thuốc nano thường dẫn xuất từ những thuốc truyền thống được sử dụng nhờ hệ thống vận chuyển nano. Có nhiều dạng cấu trúc thuốc nano sau:

* Giọt lipid (liposome): hạt túi hình cầu, kích cỡ từ 400nm đến 2,5 μm, túi được bao quanh bởi lớp lipid kép, thuốc được bên trong nang. Theo thống kê của Trung tâm Nghiên cứu thuốc, CDER, trên 350 thuốc nano được FDA phê chuẩn, dạng liposome này được sử dụng nhiều nhất hơn 33%,

* Hạt polymere nano (polymeric nanoparticle): hạt polyme rắn, dạng keo, kích cở từ 10 đến 1000nm; Theo thống kê của CDER dạng thuốc này chiếm 23% tổng số thuốc nano đang sử dụng hiện nay.

* Các dendrimers, micelle: các phân tử hình nan hoa, kích thước trung bình khoảng 10 nm. Thống kê CDER thấy dạng cấu trúc này chiếm 6% tổng số các thuốc nano.

* Hạt lipid rắn: kích thước 50-1000nm có các lipid ổn định bề mặt; (5) Nang nano có kích thước 50-300nm, để mang các thuốc ưa dầu;

* Nhũ dịch nano (nanoemulsions): hạt nhũ tương đường kính từ 100 đến 500nm. Thống kê của CDER, dạng nhũ dịch này chiếm 14%.

* Hạt nano kim loại như oxit sắt, vàng, bạc, niken; và

* Carbon nano: bao gồm ống carbon nano và fullerene bao gồm từ 60 nguyên tử carbon trở lên với cấu trúc đa giác.

Những ưu điểm của thuốc nano

Nhờ có kích thước rất nhỏ, mức nanomet, thuốc hay cấu trúc vận chuyển nano có nhiều ưu điểm hơn các thuốc tiền thân cùng loại:

* Tính tương thích cao và ổn định hơn.

* Khả năng hấp thụ cao hơn. Với cùng một lượng thuốc, ở dạng nano, vì các mặt tiếp xúc tăng theo lũy thừa mũ ba, nên thuốc nano hấp thụ nhanh và cao hơn. Các hạt thuốc nano dễ dàng xuyên qua các niêm mạc tiêu hóa, ‘hàng rào máu não” (blood brain barrier BBB), hạch bạch huyết.v.v..,

* Tăng khả năng đưa thuốc đến cơ quan đích.

* Thời gian tác dụng kéo dài, nên hiệu quả lâm sàng của thuốc tăng lên,

* Giảm tác dụng phụ của thuốc. Vì dùng với liều lượng nano nên tác dụng phụ của thuốc được hạn chế.

Cũng như các loại thuốc thông dụng trước nay, thuốc nano được đưa vào cơ thể qua các đường sử dụng như tiêm tĩnh mạch (59%), uống (21%), nhỏ mắt (5%) và áp dụng tại chỗ (4%)….

Hiện tại, thuốc nano đã được sử dụng trong nhiều căn bệnh như ung thư (35%); chống viêm, giảm đau (18%); nhiễm trùng (12%); đái tháo đường, tăng huyết áp….

* Thuốc ung thư

Thuốc trong hóa trị ung thư thường là các độc chất, sử dụng để tiêu diệt các tế bào ác tính. Do đó, có những nan giải vì các yêu cầu: Thuốc phải chọn lọc tiêu diệt tất cả các tế bào ung thư; Không hay giảm độc tính với các tế bào khỏe mạnh; Vượt được các rào cản sinh học (biological barriers) như gan, thận, hệ miễn dịch… Các hệ thống phân phối thuốc (drug delivery systems, DDS) nano gần đáp ứng được các yêu cầu này.

Tuy nhiên, các DDS nano truyền thống vẫn chịu một số nhược điểm cố hữu như tổng hợp tinh vi, cấu trúc không ổn định, khả năng tải thuốc thấp, bị hệ thống lưới nội mô cao bắt giữ nhiều, chuyển hóa không dự đoán được, v.v. Gần đây, nhiều hãng dược phẩm cho ra đời các thuốc nano phân tử nhỏ (small molecule nanodrugs SMN). Khác với các DDS nano truyền thống, các SMN có những ưu điểm độc đáo như tổng hợp đơn giản, cấu trúc xác định, khả năng tải thuốc cao, tích lũy vào khối u tuyệt vời và con đường chuyển hóa độc tính thấp. Vì thế, trong hóa trị ung thư, các SMN có thể đạt được hiệu quả điều trị tuyệt vời, tác dụng phụ cực thấp, và hứa hẹn sẽ được ứng dụng rộng rãi.

*Thuốc đái tháo đường

Nhờ phát triển các cấu trúc vận chuyển nano (nanocarrier), sự phân phối và tác dụng của các thuốc đái tháo đường uống được cải thiện rõ rệt.Ngoài ra, nhờ nhiều liên kết hóa học (ligand) các nanocarrier giúp thuốc được phân phối đúng đích, ít thoái hóa, tối ưu hóa hiệu quả và kéo dài tác dụng hơn. .

* Thuốc tim mạch

Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu là hai yếu tố chính gây nên các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và huyết khối...

 Vì thuốc tim mạch thường là hoạt chất tổng hợp nên có những hạn chế về độ hấp thụ, tập trung, đặc hiệu...và có tác dụng phụ, các nhà bào chế đang tạo ra những nanocarrier để vượt qua những nhược điểm, rào cản này.

* Thuốc chống nhiễm trùng

Trong nhiều bệnh nhiễm, mầm bệnh cư trú nội bào, nhất là các tế bào của hệ thống miễn dịch như đại thực bào. Thuốc nano tấn công mầm bệnh ở các vị trí này được thiết kế để tăng độ tập trung vào tế bào, tăng hấp thu, dược động và dược lực học …để loại bỏ mầm bệnh.

Đặc biệt, các virut gây bệnh xâm nhập liên tục, tái phát và đột nên rất khó kiểm soát bằng các phương pháp thông thường. Các thuốc diệt virut phổ rộng sử dụng dưới dạng liposome có thể tấn công hiệu quả các virut có vỏ bọc (enveloped viruses) như cúm, HIV, Ebola

*Thuốc Đông y

Cũng như Tây y, trong Đông y, nhiều hoạt chất của thảo dược cũng được micro hay nano hóa để tăng cường hiệu quả và giảm tác dụng phụ.

Bàn luận

Thuốc nano là ứng dụng công nghệ nano vào ngành dược phẩm trong nano medicine.Thuốc nano có nhiều ưu điểm hơn hẳn thuốc tiền thân của nó như tính tương thích cao, hấp thụ nhanh, đến đúng cơ quan đích, tác dụng kéo dài, ít tác dụng phụ…nên đang được sử dụng trong chẩn đoán và điều trị bệnh.

Đặc biệt, trong hóa liệu điều trị ung thư, thuốc nano chứng tỏ an toàn và hiệu quả hơn hóa trị thông thường: đưa thuốc trị ung thư liều cao, trực tiếp đến khối u, giảm tác dụng phụ nguy hiểm. Viện Ung thư quốc gia NCI, Mỹ, cho biết y khoa nano đã tăng theo cấp số nhân từ năm 2000 đến năm 2010 và dự đoán lượng lao động của Hoa Kỳ trong lĩnh vực nano sẽ đạt 2 triệu vào năm 2015. Ông Greg Berk, Giám đốc công ty y khoa nano BIND Therapeutics, Cambridge, Massachusetts, cho rằng “Nhờ có chọn lọc mục tiêu, thuốc nano cung ứng nồng độ thuốc cao đến đúng vị trí bệnh, là một tiến bộ lớn trong phát triển thuốc điều trị ung thư”, “Thuốc nano có thể đi vào mọi nơi trong cơ thể, cả các tế bào thần kinh. Chúng ta có thể đưa thẳng thuốc đến tế bào ung thư mà không ảnh hưởng gì các tế bào khỏe mạnh”.

Vì thế, nhiều nhà khoa học nhận định, thuốc nano là một cách mạng y khoa trong thế kỷ 21, hứa hẹn một cải thiện vượt bậc công tác chẩn đoán và điều trị trong tương lai. (1590)

19.  Tắm sông, cô bé bị nhiễm ký sinh trùng ăn não rồi tử vong

Sau khi tắm sông, một bé gái 10 tuổi ở Mỹ đã không may bị nhiễm ký sinh trùng ăn não. Sau hơn một tuần chống chọi với bệnh, cô bé đã tử vong.

Bé Lily Mae Avant tắm trên sông Brazos, đoạn chảy qua gần thành phố Waco, bang Texas (Mỹ) vào đầu tháng 9.2019. Vài ngày sau, cô bé bắt đầu bị sốt và nhức đầu, theo New York Post.

Những triệu chứng này tương tự như bị nhiễm các loại vi rút thông thường. Tuy nhiên, gia đình Lily vẫn nghi ngờ và tin rằng đang có điều gì đó bất thường.

Vào tối ngày hôm sau, mẹ Lily nghe thấy tiếng động lạ trong phòng con gái. Bà đi vào phòng thì phát hiện con đã bất tỉnh. Lily nhanh chóng được gia đình đưa đến bệnh viện gần nhà ở thành phố Valley Mills, bang Texas để cấp cứu.

Sau đó, cô bé tiếp tục được chuyển đến bệnh viện Cook Children’s Hospital ở thành phố Fort Worth, cũng thuộc bang Texas. Các kiểm tra cho thấy Lily đã nhiễm ký sinh trùng Naegleria fowleri, còn có tên gọi khác là amip ăn não. Chúng thường sống trong các ao, hồ và sông.

Sau hơn một tuần chống chọi, bé Lily đã tử vong, theo Fox News.

Amip ăn não có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường mũi. Khoảng 1 tuần sau, những triệu chứng bệnh đầu tiên sẽ xuất hiện.

Tuy nhiên, amip ăn não dù sống nhiều ở ao, hồ, sông nhưng mỗi năm ở Texas có đến hàng triệu người tắm nhưng chỉ có vài trường hợp nhiễm. Do đó, nguy cơ nhiễm loại ký sinh trùng này là cực kỳ thấp, cơ quan y tế bang Texas cho biết. (314)

20.  Trẻ sinh mổ mang nhiều chủng khuẩn đường ruột có hại

Kết quả của một nghiên cứu lớn nhất từ trước đến nay về hệ vi sinh ở trẻ sơ sinh cho thấy trẻ sinh thường có những chủng khuẩn khác với trẻ sinh mổ.

Những trẻ sinh mổ có khuynh hướng thiếu những chủng khuẩn đường ruột được tìm thấy trên những đứa trẻ và người lớn khỏe mạnh.Thay vào đó, những trẻ này lại mang những chủng khuẩn đường ruột có hại thường thấy ở bệnh viện.

Những nghiên cứu trước đây cho thấy những đứa trẻ sinh mổ thường thiếu một số loại vi khuẩn được truyền sang từ mẹ như những trẻ sinh thường.

Kết quả những quan sát này dẫn đến một hành động là cha mẹ lau trẻ sinh mổ với dịch âm đạo của mẹ nhằm mục đích cung cấp những loại vi khuẩn bị thiếu.

Tuy nhiên, cách thực hành được ví von là gieo mầm từ âm đạo này vẫn còn bị tranh cãi vì tính hiệu quả và an toàn chưa được kiểm chứng.

Nghiên cứu được thực hiện tại Anh bằng cách phân tích chuỗi ADN của các vi khuẩn trong phân của 596 trẻ sơ sinh, trong đó có 314 trẻ sinh thường và 282 trẻ sinh mổ vào ngày 4, 7 và 21 sau sinh.

Sự khác biệt các hệ vi sinh được ghi nhận rất rõ ràng. Những trẻ sinh mổ thiếu các chủng khuẩn hội sinh, thường thấy ở người khỏe mạnh và được ghi nhận ở trẻ sinh thường.

Thay vào đó, trẻ sinh mổ có nhiều chủng khuẩn cơ hội như Enterococcus và Klebsiella, là những chủng thường lưu hành trong bệnh viện.

Vài tháng sau sinh, các chủng khuẩn ở các trẻ phát triển tương tự nhau, ngoại trừ một loại vi khuẩn hội sinh phổ biến là Bacteroides không có hoặc có rất ít ở những trẻ sinh mổ. Trung bình sau 9 tháng, khoảng 60% trẻ không có hoặc có rất ít Bacteroides trong ruột. Nhiều nghiên cứu trước đây cho thấy một số dòng vi khuẩn Bacteroides ảnh hưởng trên hệ miễn dịch của vật chủ và giúp cơ thể ức chế tình trạng viêm.

Tác động trên sức khỏe

Các nghiên cứu dịch tễ học ghi nhận trẻ sinh mổ tăng nguy cơ hen suyễn và béo phì về sau. Những yếu tố góp phần ảnh hưởng của phương pháp sinh lên hệ vi sinh như bà mẹ dùng kháng sinh có thể đi qua hàng rào nhau thai. Trẻ sơ sinh có khuynh hướng nằm viện lâu hơn và được bú sữa mẹ có chứa vi sinh muộn hơn. (452)

21.  Máu chuyển màu xanh sau khi dùng thuốc tê

Các bác sĩ ở Providence, Rhode Island, gần đây đã báo cáo trường hợp của một phụ nữ 25 tuổi, máu chuyển sang màu xanh đậm sau khi sử dụng thuốc có chứa chất gây tê thông thường.

Các bác sĩ mô tả bệnh nhân là một trường hợp “cyanotic” - thuật ngữ lâm sàng nói về sự biến màu của da sang màu xanh và màu xám, được cho là do sử dụng benzocaine, một thành phần hoạt chất trong thuốc giảm đau không kê đơn và thuốc trị đau lạnh. Về cơ bản, benzocaine ngăn không cho máu giàu oxy giải phóng oxy đến mô, từ đó khiến nó có màu xanh đậm.Thật thú vị, cách chữa trị duy nhất cũng là màu xanh. (135)

22.  Bé gái chào đời với 3 tay, 4 chân

 Bé gái chào đời với 4 chân và 3 tay ôm quanh vùng ngực và vùng bụng của cơ thể.

Chị Raju (24 tuổi, ở Ấn Độ)  sinh đôi 1 trai, 1 gái vào thứ 6 vừa rồi tại bệnh viện vùng Tonk, Rajasthan.

Tuy nhiên, trong khi bé trai khỏe mạnh thì bé gái chào đời với cấu tạo cơ thể kỳ lạ, gồm 4 chân và 3 tay. Tất cả các bộ phận đều ôm, che phủ phần ngực và bụng của bé. Theo bác sĩ Rohitesh Meena, người trực tiếp phẫu thuật ca sinh mổ cho Raju, ngoài sinh ra với vẻ ngoài lạ thường thì con gái chị còn mắc một số vấn đề về hô hấp. “Đứa trẻ được hỗ trợ thở oxy và hồi sức. Hiện, sức khỏe bé ổn định, sắp tới sẽ được chuyển viện để tiếp tục điều trị và phẫu thuật nhi khoa. Đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến trường hợp y khoa kỳ lạ đến vậy”, bác sĩ Rohitesh nói.

Đây là lần mang thai đầu tiên của Raju và chồng cô, anh Badhulal Gurjar. Cả hai đều đang rất mong đợi đứa con đầu lòng của mình. Nhưng suốt quá trình mang thai, chị Raju chưa một lần đi siêu âm, và việc mang thai sinh đôi cũng “nằm ngoài dự tính” của cả hai. (238)

23.  Ăn nấm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt

Các nhà khoa học thuộc Đại học Tohoku (Nhật Bản) phát hiện rằng ăn nấm 3 lần/tuần giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.

Nghiên cứu được công bố trên chuyên san International Journal of Cancer cho thấy ăn nấm càng nhiều càng giảm nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới trung niên và cao tuổi.

Theo các chuyên gia, ăn nấm 1 - 2 lần/tuần giảm 8% nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và tỷ lệ này đối với ăn nấm 3 lần/tuần là 17%. Các chuyên gia hiện tiếp tục nghiên cứu công dụng của nấm (ảnh) đối với sức khỏe con người. (128)

24.  Kỳ lạ cô gái khóc ra pha lê

Một phụ nữ Armenia đã khóc ra các tinh thể pha lê thay vì nước mắt. Căn bệnh kỳ lạ và gây đau đớn này khiến các bác sĩ bối rối.

Theo Sputniks, Satenik Karazian, 22 tuổi, ở vùng Shirak bắt đầu bị các triệu chứng trên cách đây hai tháng. Ban đầu, cô nghĩ rằng bị bụi vào mắt khi đi khám nha sĩ, sau đó, gia đình Satenik bắt đầu nghi đó là mảnh thuỷ tinh.

Hiện, Satenik cho biết, mỗi ngày cô tạo ra 50 mẩu pha lê từ mắt. Các bác sĩ nhãn khoa hiện vẫn chưa thể chẩn đoán hay chữa trị căn bệnh đặc biệt này, vốn khiến cô gái phải chịu đau đớn thường xuyên.

Một số bác sĩ không tin những gì cô nói, một số kê thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc kháng sinh cho cô, nhưng đều không hiệu qua. (157)

25. 14 căn bệnh kỳ quái nhất thế giới

Theo thống kê của giới y khoa, hiện có 14 chứng bệnh kỳ quặc, lạ lùng nhất hành tinh. Những chứng bệnh này vô cùng khó chữa, khiến cuộc sống của những người chẳng may mắc phải vô cùng khó khăn và tiêu cực.

Giải mã thiên tài Leonardo da Vinci: Vì mắc 'bệnh lạ' nên có thể vẽ xuất chúng đến vậy / Phát động nhắn tin ủng hộ Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao

1. Bệnh sưng dương vật

Chỉ 1% đàn ông trên toàn cầu bị mắc chứng bệnh Peyronie (sưng dương vật), một dạng rối loạn mô tế bào tạo ra những cục u xơ trong dương vật khiến cho dương vật luôn cương cứng và khó giao hợp.

Nguyên nhân dẫn đến căn bệnh kỳ lạ này vẫn chưa được tìm ra, nhưng bất kỳ một nỗ lực nào nhằm khiến cho dương vật hết cương cứng đều dẫn đến hậu quả khó lường; có thể là một cơn đau khủng khiếp, thậm chí khiến cho tình trạng tồi tệ hơn rất nhiều. Hầu hết các trường hợp dẫn đến đau đớn đều do việc cố bẻ cong dương vật trong quá trình giao hợp, đặc biệt là khi “đối tác” đạt đỉnh.

Khoảng 30 % đàn ông mắc bệnh Peyronie đều có biểu hiện xơ hóa tại các phần cơ thể khác như bàn tay hoặc bàn chân. Peyronie giống như một cái bướu cứng hình thành ở phần trên hoặc phần dưới dương vật khiến cho dương vật luôn trong tình trạng cương cứng hoặc như cương cứng.

Ban đầu, bệnh nhân chỉ cảm thấy như một sự kích thích ở phần dương vật, sau càng ngày họ càng cảm thấy đau đớn hơn. Vào giai đoạn này, hầu hết đàn ông mắc bệnh vẫn có thể quan hệ tình dục bình thường nhưng càng về sau dương vật càng bị biến dạng và bệnh nhân không thể kiếm soát được tình trạng cương cứng.

2. Bệnh da xanh

Bệnh da xanh được phát hiện ra trong một đại gia đình sống trên vùng đồi núi thuộc Troublesome Creek, Kentucky từ những năm 60 của thế kỷ trước. Những người này thường được gọi dưới cái tên Fugate.

Họ thường hưởng thọ hơn 80 tuổi và trong suốt quá trình sống, họ không hề mắc bất cứ một căn bệnh nan y nào ngoài… chứng da xanh - một chứng bệnh di truyền từ đời này sang đời khác. Da của họ biến đổi dần dần từ màu xanh sang màu mận chín rồi màu chàm và thậm chí là cả màu tím.

3. Bệnh Pica

Bắt nguồn từ từ "magpie" trong tiếng Latinh, Pica là bệnh nghiện ăn những thứ không phải là thức ăn. Những người mắc bệnh này sẽ ăn tất cả mọi thứ. Những thứ phi thực phẩm như bụi bẩn, giấy, than đá, phấn, đất, đất sét, hồ dán họ đều có thể ăn được. Nhưng bên cạnh đó, những thức ăn bình thường như bột, khoai tây sống, tinh bột cũng là thực phẩm đi kèm.

Bệnh Pica ảnh hưởng đặc biệt đến phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ, đặc biệt là những đứa trẻ tàn tật. Lời giải thích được cho là thuyết phục nhất là do sự thiếu hụt chất khoáng, tuy nhiên các chuyên gia sức khỏe không khẳng định đó là nguyên nhân chính, và hiện vẫn chưa có cách điều trị hiệu quả.

Bệnh Pica rất nguy hiểm khi người bệnh ăn nhầm những thứ có độc, có chứa khí gas, phân động vật có ký sinh trùng sẽ dẫn đến chảy máu dạ dày và tỉ lệ tử vong rất cao.

4. Bệnh khoái ăn… phân

Đây là một trong những căn bệnh rối loạn ăn uống, người mắc bệnh này thích ăn phân hơn bất kỳ thứ nào khác. May mắn thay, bệnh này rất hiếm gặp và thường xuất hiện ở một số ít bệnh nhân mắc chứng tâm thần phân liệt, mất trí và suy thoái.

Việc ăn phân của người hay động vật đều có thể dẫn đến nhiễm trùng và mắc các căn bệnh khác như viêm gan A, viêm gan E, viêm phổi, cúm cấp tính, nhiễm khuẩn từ trứng giun và vi trùng. Người Ả-rập du cư thường sử dụng phân tươi của lạc đà như một phương thuốc hiệu nghiệm chữa trị bệnh kiết lỵ, ngăn không cho vi khuẩn từ các loại chất thải khác hoạt động.

5. Bệnh Blaschko

Là một loại bệnh cực kỳ hiếm do đột biến gen. Trên da người bệnh xuất hiện những viền sọc không hề nối với hệ thần kinh, cơ bắp hay huyết mạch. Thông thường những đường viền này có hình chữ "V" trên lưng và chữ "S" trên cổ, bụng và các phần cơ thể bên dưới khác.

6. Mối nguy hiểm từ loài cá Vampire

Ở khu vực sông Amazon, điều khiến người ta kinh hoàng nhất không phải là những con cá piranha ăn thịt sống hay cá điện mà là một loài cá dài chưa đầy 17 cm, to chỉ 4-6 mm. Tên của loài cá đó là Vampire Catfish (hay còn gọi là Candirú hoặc Canero). Loài cá này khá trong suốt cho nên rất khó có thể nhìn thấy dưới nước.

Khi nghỉ ngơi, chúng thường chui xuống dưới đáy bùn nhưng khi chúng đi “săn mồi”, chúng là những con cá nhanh nhạy nhất, sung sức nhất. Loài cá Vampire Catfish sở hữu một hàm răng sắc nhọn, có thể tiêu diệt cả những con cá lớn hơn nó nhiều lần chỉ bằng một vết cắn.

Điểm nguy hiểm nhất của loài cá này đối với loài người là chúng có khả năng xâm nhập vào cơ thể con người thông qua các lỗ như âm đạo, trực tràng, đường niệu… và chỉ phẫu thuật mới có thể lấy chúng ra khỏi cơ thể người. Hiện các nhà khoa học chưa thể chứng minh khả năng chúng tấn công con người như thế nào một khi chúng chui được vào cơ thể, chỉ biết chắc chắn rằng chúng vẫn có thể sống khỏe mạnh… như khi chúng sống trong lòng sông.

7. Bệnh tự ăn thịt mình

Bệnh tự ăn thịt mình hay còn gọi là hội chứng Lesch-Nyhan được mô tả là những hành vi tự cắn, xẻo da thịt trên thân thể. 60 % bệnh nhân Lesch-Nyhan bị buộc phải nhổ toàn bộ răng để ngăn không cho họ tự cắn môi, má trong, lưỡi và một số bộ phận khác của cơ thể.

8. Hội chứng Apert

Hội chứng này xuất hiện là do sự biến đổi trong tinh dịch. Sự biến chuyển này ngăn chặn sự phát triển của đầu óc, khiến các ngón chân và ngón tay dính liền vào nhau và kích thích sự phân chia chuỗi tế bào hình thành nên tinh dịch.

Cứ 70.000 trẻ thì có 1 trẻ bị mắc chứng Apert bẩm sinh. Sự thay đổi AND xuất hiện trên một gen đơn lẻ trên nhiễm sắc thể 10 của đứa bé và có liên quan mật thiết đến tuổi của người cha. Hội chứng này khiến cho cơ thể đứa bé còi cọc và dẫn đến tình trạng thiếu phát triển sụn, theo đó các cơ quan hoặc bộ phận cơ thể mềm vẫn phát triển bình thường nhưng xương thì không hề phát triển.

9. Rối loạn nhận dạng toàn diện cơ thể (BIID)

Người mắc chứng BIID muốn cắt bỏ một phần cơ thể vì họ cảm giác những phần như tay hay chân là bộ phận thừa. BBID được ví như một chứng rối loạn nhận dạng giới tính và cũng có thể là sự rối loạn tâm thần.

Đa số bệnh nhân đều có một phần cơ thể bị cắt đứt.Thậm chí họ còn tự “phẫu thuật” để “khỏi bệnh”.

Những bệnh nhân mắc chứng BIID bị thiếu hụt phần hình ảnh cơ thể trong não bộ, do đó một số phần cơ thể không được não ghi nhận, khiến họ “khao khát” cắt bỏ đi những bộ phận đó.

10. Chứng loạn dưỡng mỡ chi dưới

Chứng bệnh này còn được biết tới với cái tên hội chứng Rốn Benjamin.Người mắc chứng bệnh này trông già hơn so với tuổi của họ rất nhiều.

Người mắc chứng loạn dưỡng mỡ chi dưới bị mất đi những mô mỡ bên dưới da. Nó có thể gây mất mỡ trên mặt, kéo theo cổ gây ra các vết đổ, nhăn tồi tệ trên da.

11. Bệnh nhiễm trùng giòi maggot

Đây được xem là bệnh ghê nhất trong tất cả các chứng bệnh kỳ quái. Những bệnh nhân mắc chứng bệnh này bị giòi làm tổ trên cơ thể, ở bất kỳ vị trí nào mà chúng muốn như ổ miệng, tay, chân, mặt…

12. Chứng ung thư xương hóa đá

Chứng bệnh này có tên khoa học là fibrodysplasia ossificans progressive (FOP). Người mắc bệnh này sẽ có mô xương phát triển dần ở những nơi như cơ, gân và các mô liên kết khác mà nó có thể di căn được.

Người mắc chứng FOP không thể cử động được và cuối cùng họ dường như biến thành bức tượng sống.

13. Hội chứng móng tay xương bánh chè (nail-patella syndrome)

Chứng bệnh này, còn được gọi là osteo-onychodysplasia di truyền, là một bệnh di truyền liên quan đến đột biến trong gen mã hóa LMX1B yếu tố phiên mã, lập bản đồ trên cánh tay dài của nhiễm sắc thể 9 (9q34).

Các biểu hiện bao gồm móng tay loạn sản, xương bánh chè vắng mặt hoặc giảm sản, sự hiện diện sừng hình nón của chậu sau, và bất thường của phần đầu xuyên tâm. Bệnh nhân cũng có nguy cơ bị bệnh thận và bệnh tăng nhãn áp.

14. Chứng bệnh dị ứng lạnh mày đay

Những người mắc chứng bệnh này khi tiếp xúc với không khí lạnh hoặc nước lạnh sẽ bị phản ứng cơ thể vô cùng nghiêm trọng.

Những vùng da tiếp xúc với cái lạnh sẽ nổi mày đay, trở nên ửng đỏ và ngứa rát, vô cùng khó chịu.Nhiều người còn bị co thắt phế quản, khiến không thể thở nổi, dẫn tới tử vong

Thăm dò ý kiến