Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Những năm gần đây, bệnh lý lây truyền qua đường tình dục (STI) đang ngày càng phổ biến, đặc biệt ở nhóm người trẻ, đồng tính nam (MSM), người sống chung với HIV và cả thanh thiếu niên dưới 18 tuổi khiến hệ thống y tế gặp rất nhiều khó khăn.

Thông tin trên được BSCK2 Nguyễn Thị Phan Thúy – Giám đốc Bệnh viện Da liễu TP.HCM cho biết tại Hội nghị Khoa học Da liễu miền Nam – SCD 2025 với chủ đề “Đổi mới trong da liễu – Kết nối và phát triển” vào hôm nay (28.9).

STI gia tăng, thách thức hệ thống y tế

Theo BSCK2 Nguyễn Thị Phan Thúy, trong những năm gần đây, số lượt bệnh nhân đến khám và điều trị các bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục tại Khoa Lâm sàng 3, Bệnh viện Da liễu TP.HCM liên tục tăng.

Nhân viên y tế Bệnh viện Da liễu TP.HCM tham vấn về bệnh lây truyền qua đường tình dục - Ảnh: PV

“Xu hướng này phản ánh thực tế rằng nhóm bệnh lý lây truyền qua đường tình dục (STI) đang ngày càng phổ biến, đặc biệt ở nhóm người trẻ, nam quan hệ đồng giới (MSM), người sống chung với HIV và cả thanh thiếu niên dưới 18 tuổi”, bác sĩ Thúy cảnh báo.

Đáng chú ý, số lượng bệnh nhân dưới 18 tuổi mắc STI đang tăng dần trong giai đoạn 2020–2023. Không chỉ vậy, số trường hợp trẻ vị thành niên phải can thiệp thủ thuật cũng có xu hướng gia tăng

Điều đó cho thấy những nguy cơ đặc thù và sự thiếu hụt trong tiếp cận dịch vụ y tế của thanh thiếu niên – nhóm dễ bị tổn thương nhất trước bệnh tật, định kiến xã hội và rào cản trong giáo dục sức khỏe.

Điều này khiến đội ngũ y tế của Bệnh viện Da liễu không chỉ đứng trước áp lực giảm tải thời gian thăm khám, mà còn phải đảm bảo hiệu quả điều trị, tư vấn, sàng lọc và truyền thông.

Một trong những đặc thù nguy hiểm của STI là nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ ràng, khiến bệnh nhân dễ bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Vì vậy, sàng lọc định kỳ đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Hiện Khoa Sản phụ khoa của bệnh viện này đã áp dụng chính sách thu thập mẫu xét nghiệm chlamydia song song với xét nghiệm Pap đối với phụ nữ dưới 26 tuổi.

“Nhờ cải tiến này, tỷ lệ xét nghiệm tăng lên đến 84% – một bước tiến đáng kể trong kiểm soát bệnh ở nhóm phụ nữ trẻ”, bác sĩ Thúy cho biết.

Tương tự, với nhóm MSM sống chung với HIV, bệnh viện đã triển khai xét nghiệm huyết thanh giang mai định kỳ song hành cùng các xét nghiệm máu thường quy. Cách làm này giúp phát hiện sớm các ca giang mai không triệu chứng, rút ngắn thời gian lây lan trong cộng đồng và nâng cao hiệu quả kiểm soát bệnh.

Nhiều giải pháp được đưa ra để ứng phó

Độ chính xác của xét nghiệm ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chẩn đoán, và điều trị. Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng có những trường hợp viêm niệu đạo biểu hiện âm tính trong phân tích và cấy nước tiểu truyền thống, nhưng lại dương tính khi áp dụng kỹ thuật PCR.

Trước thực tế trên, Bệnh viện Da liễu TP.HCM cho biết, năm 2025 bệnh viện đã khởi động đề tài nghiên cứu “Tình hình viêm niệu đạo ở nam giới do lậu cầu, Chlamydia trachomatis và Mycoplasma genitalium bằng nước tiểu đầu dòng”.

Mục tiêu là xây dựng cơ sở khoa học cho việc ứng dụng kỹ thuật PCR nước tiểu – phương pháp vừa ít xâm lấn, vừa nâng cao độ chính xác trong phát hiện các tác nhân gây bệnh.

Song song, bệnh viện cũng chú trọng đào tạo nhân viên y tế thông qua các hội nghị, hội thảo và tập huấn, giúp đội ngũ cập nhật kiến thức mới và nâng cao kỹ năng thực hành.

Theo bác sĩ Thúy, trong bối cảnh chưa có vắc xin phòng ngừa hiệu quả đối với nhiều bệnh STI (như giang mai, lậu, chlamydia), một hướng tiếp cận mới được giới chuyên môn quan tâm là sử dụng doxycycline dự phòng sau phơi nhiễm (doxy PEP).

Các nghiên cứu quốc tế như IPERGAY (Pháp), DoxyPEP (Mỹ) và ANRS DOXYVAC (Pháp) – đã chỉ ra hiệu quả của doxycycline trong việc giảm nguy cơ mắc chlamydia và giang mai ở nhóm MSM và người chuyển giới nữ (TGW). Riêng với bệnh lậu, hiệu quả còn hạn chế do tình trạng kháng thuốc ngày càng phức tạp.

Tuy nhiên, kết quả ở phụ nữ dị tính chưa cho thấy sự khác biệt rõ rệt. Điều này đặt ra câu hỏi về sự khác biệt sinh học giới tính cũng như mức độ tuân thủ điều trị.

“Chúng tôi đang theo dõi sát các nghiên cứu này để cân nhắc áp dụng phù hợp trong thực tiễn, nhất là ở nhóm nguy cơ cao”, bác sĩ Thúy cho biết thêm.

Một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay là sự kháng thuốc của Neisseria gonorrhoeae – tác nhân gây bệnh lậu. Vi khuẩn này đã kháng lại nhiều loại kháng sinh từng được coi là tiêu chuẩn vàng, và tiếp tục kháng cả những kháng sinh hiện đang được khuyến cáo.

Để đối phó, Bệnh viện Da liễu TP.HCM tham gia tích cực vào chương trình giám sát kháng sinh lậu cầu nâng cao (EGASP) do WHO và CDC khởi xướng. Đây là nỗ lực toàn cầu nhằm thu thập dữ liệu kháng thuốc, từ đó cập nhật phác đồ điều trị phù hợp.

Bên cạnh giám sát kháng thuốc, bệnh viện cũng tập trung vào việc cải thiện quy trình điều trị, giảm đau và nâng cao trải nghiệm cho bệnh nhân.

“Chúng tôi sử dụng lidocaine 0,2% làm dung môi pha benzathine penicillin G, áp dụng kỹ thuật tiêm “Z-track” để giảm đau trong điều trị giang mai. Cải tiến nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn, giúp bệnh nhân hợp tác tốt hơn và tăng mức độ hài lòng”, bác sĩ Thúy thông tin.

Ngoài chẩn đoán và điều trị, công tác giáo dục sức khỏe cũng được bệnh viện đặc biệt chú trọng. Nhiều hoạt động truyền thông trực tiếp và trực tuyến được triển khai, giúp bệnh nhân dễ dàng tiếp cận thông tin khoa học, chính thống về STI.

“Mỗi nhân viên y tế trở thành “cầu nối” thông tin giữa bệnh viện và người bệnh, thông qua tư vấn trực tiếp, website, ấn phẩm truyền thông và mạng xã hội. Nhờ đó, số người bệnh tìm đến bệnh viện để khám và điều trị tăng đáng kể, cho thấy hiệu quả của việc đưa thông tin đúng kênh, đúng đối tượng", bác sĩ Thúy chia sẻ.

Nguồn: TC Một Thế giới Giám đốc Bệnh viện Da liễu TP.HCM cảnh báo gia tăng bệnh lây truyền qua đường tình dục

Huyền Thị Lê