Tại phiên thảo luận ở Hội trường sáng 30/10/2025 về kinh tế, xã hội, đại biểu Nguyễn Tri Thức, đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh kiến nghị Chính phủ cần có chính sách quan tâm, hỗ trợ đầu tư đúng mức để ngành sản xuất chân giả, tay giả phát triển.

Theo Đại biểu, lĩnh vực sản xuất chân, tay giả cần kỹ thuật cao, bao gồm chế tạo và lắp đặt thiết bị y tế (chân tay giả, nẹp chỉnh hình) để phục hồi chức năng và khả năng vận động cho người khuyết tật. Nhu cầu của ngành bao gồm các công nghệ tiên tiến như in 3D, vật liệu bền vững và kỹ thuật cơ điện tử (đối với các bộ phận điều khiển bằng điện) để tạo ra sản phẩm cá nhân hóa, chính xác và ngày càng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, thực tế ở nước ta, lĩnh vực này dường như đang bị "lãng quên".

Quang cảnh phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu tham gia phiên họp

Đại biểu Nguyễn Tri Thức cho biết: Sản xuất chân giả, tay giả là một kỹ thuật quan trọng nhằm phục hồi chức năng vận động và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người khuyết tật vận động, đặc biệt là các nạn nhân chiến tranh, tai nạn giao thông, tai nạn lao động hoặc là người mắc các bệnh bẩm sinh.  Theo Tổ chức Y tế thế giới thì hiện trên thế giới có 1 tỷ người cần các loại hỗ trợ kỹ thuật để phục vụ sinh hoạt và phục vụ chức năng trong cuộc sống hàng ngày. Trong đó có khoảng 75 triệu người cần các thiết bị chỉnh hình như chân giả và tay giả ( ở Việt Nam, số lượng người khuyết tật ước tính khoảng 7 đến 8%). Tuy nhiên chỉ có khoảng 10% trong số đó có thể tiếp cận được các sản phẩm tay giả và chân giả có chất lượng phù hợp. 

Dụng cụ sản xuất chân giả và tay giả hay còn gọi là dụng cụ chính hình là lĩnh vực mà trước đây thuộc chức năng quản lý nhà nước của Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội cũ, nay chuyển cho Bộ Y tế. Theo đại biểu Nguyễn Tri Thức, lĩnh vực sản xuất chân giả và tay giả ở Việt Nam bắt đầu được đầu tư từ khoảng những năm 1980 - 1985 và thời điểm đó chủ yếu được sự hỗ trợ của các nước thuộc khối xã hội chủ nghĩa. Thời điểm đó Chính phủ đã tổ chức cho rất nhiều học sinh đi học để có những kỹ sư, những kỹ thuật viên tiếp cận được các nước trong lĩnh vực sản xuất chân giả và tay giả. Việt Nam cũng đã đầu tư các dây truyền sản xuất phù hợp với các nước ở thời điểm đó. Tuy nhiên, từ đó đến nay, nhu cầu đào tạo, kỹ sư cũng như kỹ thuật viên hoặc nhân lực sản xuất chân giả và tay giả gần như bị "lãng quên", các thiết bị, các quy trình sản xuất chân giả và tay giả cũng bị chưa được quan tâm. 

Đại biểu Nguyễn Tri Thức, Đoàn ĐBQH thành phố Hồ Chí Minh

Theo đại biểu, hiện tại ở Việt Nam có khoảng 30 cơ sở sản xuất chân giả tay giả, nhưng quy mô chỉ là những xưởng sản xuất nhỏ và lạc hậu (chủ yếu làm ra các sản phẩm được mài dũa và đục để có thể trám vào những khiếm khuyết thân thể chứ chưa thể đảm bảo được các chức năng trong sinh hoạt, vận động hàng ngày). trong khi đó, trên thế giới hiện nay kỹ thuật sản xuất chân giả tay giả đã đạt tới trình độ rất cao (đã sản xuất thông minh và in 3D cá thể hóa, chân giả tay giả ứng dụng trí tuệ nhân tạo để mô phỏng chuyển động và cải thiện phù hợp sinh học, thiết kế bền vững và giá rẻ cho thị trường). Đặc biệt là có những loại chân giả tay giả có thể vận động theo các tín hiệu của nơnon thần kinh từ não điều khiển: điều đó cho thấy chúng ta đã lạc hậu rất nhiều trong việc sản xuất chân giả tay giả và thiếu nhiều nhân lực để sản xuất chân giả tay giả". Đại biểu nhận định. 

Một vấn đề nữa đó cần quan tâm là chính sách tài chính bảo hiểm đối với chân giả tay giả ở thế giới là 90%, người bệnh chỉ phải chi trả khoảng 10% chi phí. Đại biểu lấy ví dụ ở Thái Lan hoặc Campuchia đều có quỹ của Nhà nước hoặc các tổ chức phi chính phủ hỗ trợ miễn phí cung cấp chân giả và tay giả cho nhóm người có thu nhập thấp. Trong khi đó, ở Việt Nam, với chính sách người có công thì một người được hưởng mức khoảng 180.000 đồng - 4,8 triệu đồng cho một chân giả hoặc tay giả. Còn các đối tượng khác thì gần như không được bảo hiểm y tế chi trả (mức giá khoảng 20 triệu đồng/dụng cụ chân giả hoặc tay giả).

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan và các đại biểu Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh

Vì thế, đại biểu Nguyễn Tri Thức đề xuất Chính phủ sớm xây dựng, đầu tư hệ thống dây truyền sản xuất chân giả, tay giả hiện đại, phù hợp với công nghệ thế giới, cần xây dựng đề án đào tạo nhân lực trong nước và ngoài nước về lĩnh vực này. Trước mắt, đề nghị hiểm y tế chi trả toàn bộ chi phí lắp đặt chân giả, tay giả cho những người kém may mắn.