A.      Tin y tế

I.       Tin thành tựu y tế

1.      Ninh Thuận: Nội soi khớp gối, tái tạo dây chằng chéo thành công

Ngày 20/9, tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Thuận, ca mổ nội soi khớp gối điều trị tái tạo dây chằng chéo cho bệnh nhân Hồ Bảo Khánh ( 23 tuổi, ở phường Đài Sơn, thành phố Phan Rang-Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận) đã thành công. Đây là một trong những kỹ thuật mới chưa từng thực hiện tại Ninh Thuận nhưng nay đã thành công nhờ triển khai Đề án Bệnh viện vệ tinh.

Bác sỹ Võ Thanh Tâm (Khoa chi dưới Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TP.Hồ Chí Minh) - người đã thực hiện ca mổ trên cho biết, bệnh nhân Hồ Bảo Khánh bị đứt dây chằng chéo sau, nếu không có biện pháp chữa trị thì sẽ ảnh hướng rất lớn đến sinh hoạt của bệnh nhân. Mổ nội soi khớp gối điều trị tái tạo dây chằng chéo là kỹ thuật mới, được thực hiện bằng cách lấy một dây chằng ở khớp chân (loại dây chằng này không gây ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân) đưa vào nối thay thế cho dây chằng chéo sau bị đứt. Sau khi mổ xong và được nẹp, bệnh nhân nhanh chóng đi lại được. Tuy nhiên, phải mất thời gian khoảng 50 ngày sau mổ, bệnh nhân được mở nẹp để tập vật lý trị liệu, sau khoảng 9 tháng, bệnh nhân đi lại sinh hoạt bình thường. Được biết, chi phí cho ca phẫu thuật là 35 triệu đồng, tuy nhiên, Bệnh viện tỉnh đã hỗ trợ bệnh nhân kinh phí 20 triệu đồng.

2.      Sóc Trăng: Chăm lo sức khỏe sinh sản cho phụ nữ vùng biển

Theo báo cáo mới nhất của Ban quản lý Đề án Kiểm soát dân số vùng biển đảo, ven biển (Đề án 52), 6 tháng đầu năm 2013, tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng biện pháp tránh thai hiện đại tại Sóc Trăng là 75,4%, tỷ số giới tính khi sinh là 108 bé trai/100 bé gái; riêng thành phố Sóc Trăng ở ngưỡng "an toàn" với tỷ số 102/100; 3 huyện còn lại, tỷ số này đều ở mức 110/100.

Năm 2012, Đội Dịch vụ y tế lưu động tỉnh hỗ trợ Đội lưu động huyện tổ chức 3 đợt khám phụ khoa, chăm sóc sức khỏe sinh sản – kế hoạch hóa gia đình, kết hợp siêu âm, soi tươi, soi cổ tử cung, phết tế bào âm đạo, xét nghiệm viêm gan B, khám thai cho 4.839 chị em và cấp thuốc điều trị một số bệnh phụ khoa thông thường cho 4.093 chị. Đội cũng đã cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình cho 6.805 người, thực hiện tư vấn về sức khỏe sinh sản – kế hoạch hóa gia đình, làm mẹ an toàn cho 5.752 lượt người.

Trong 6 tháng đầu năm 2013, Đội Dịch vụ y tế lưu động đã khám và lập danh sách quản lý thai cho 1.565 bà mẹ mang thai tại 25 xã biển. Ngoài ra, còn tư vấn về chăm sóc sức khoẻ khi mang thai và hướng dẫn siêu âm sàng lọc trước sinh cho chị em. Bên cạnh đó, có các hoạt động nhằm hỗ trợ phòng chống bệnh lây truyền qua đường tình dục, phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn, phá thai an toàn tiếp tục được triển khai tại 10 xã khác nhau.

3.      Bà Rịa – Vũng Tàu: Sữa miễn phí cho 270.000 trẻ em

Trong vòng 5 năm, 270.000 trẻ em tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ được uống sữa miễn phí từ Chương trình Sữa học đường, tổng kinh phí dự kiến của chương trình là 113 tỉ đồng.

Ngày 20/9/2013 tại Trường Mầm non Lê Ki Ma (huyện Đất Đỏ), Ban Chỉ đạo Chương trình Sữa học đường tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với Công ty Tetra Pak tổ chức triển khai Chương trình Sữa học đường năm học 2013- 2014. Đây là năm thứ 7, Bà Rịa - Vũng Tàu thực hiện chương trình Sữa học đường dành cho trẻ dưới 6 tuổi trong các trường mầm non và trẻ từ 3-5 tuổi suy dinh dưỡng ngoài cộng đồng và cũng là hoạt động để kỷ niệm Ngày Sữa học đường thế giới 25/9 sắp tới. 

Bà Rịa - Vũng Tàu là địa phương đầu tiên trên toàn quốc triển khai thực hiện Chương trình dinh dưỡng học đường bằng nguồn ngân sách địa phương kể từ năm 2007. Dự án được triển khai theo tinh thần của Chiến lược Quốc gia về Dinh dưỡng giai đoạn 2011- 2020.

4.      Phẫu thuật mắt miễn phí cho 400 người nghèo tại TP. HCM  và Bến Tre

Chiều 20/9, Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Khoa Mắt kỹ thuật cao Bệnh viện Nguyễn Trãi TP. Hồ Chí Minh tiến hành phẫu thuật mắt miễn phí cho 150 người nghèo bị đục thủy tinh thể tại TP. Hồ Chí Minh và hai tỉnh Long An, Trà Vinh. Tổng kinh phí thực hiện chương trình này là 100 triệu đồng, do gia đình ông Phạm Hữu Hưng (ngụ tại Quận 8, TP.Hồ Chí Minh tài trợ). Ngoài ra, bà Huỳnh Thị Liêm ( ngụ tại Quận 7, TP. Hồ Chí Minh) cũng tài trợ 250 triệu đồng cho Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo TP.Hồ Chí Minh để phẫu thuật mắt miễn phí cho 250 người nghèo bị đục thủy tinh thể tại huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre.

5.      Hiệu quả của Dự án Dự phòng và chăm sóc HIV/AIDS tại Việt Nam giai đoạn III

Theo Cục Phòng, chống HIV/AIDS thuộc Bộ Y tế, sau 5 năm triển khai, dự án Dự phòng và chăm sóc HIV/AIDS tại Việt Nam giai đoạn III (viết tắt là Dự án LIFEGAP) đã đạt được các mục tiêu đề ra và góp phần thực hiện hiệu quả Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam. Đây là dự án do Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) tài trợ, trong khuôn khổ Kế hoạch khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống HIV/AIDS (PEPFAR), Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã triển khai dự án này tại 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 6 viện, bệnh viện tuyến Trung ương.

Các dịch vụ tư vấn xét nghiệm tự nguyện của dự án đã được triển khai tại 58 cơ sở thuộc 28 tỉnh, thành phố; tư vấn cho 438.553 người; trong đó 99,1% số nguời chấp nhận xét nghiệm HIV và 98,2% số người quay lại nhận kết quả xét nghiệm; phát hiện hơn 36.630 (8,4%) người nhiễm HIV; tư vấn, xét nghiệm chẩn đoán HIV cho hơn 126.850 bệnh nhân Lao và sàng lọc Lao cho gần 38.910 bệnh nhân HIV/AIDS.

Bên cạnh đó, hoạt động dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã giúp hơn 1 triệu phụ nữ mang thai được tư vấn xét nghiệm HIV và quay lại nhận kết quả xét nghiệm; hơn 2.410 phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị dự phòng lây truyền từ mẹ sang con bằng thuốc ARV; hơn 2.000 trẻ em sinh ra từ các bà mẹ nhiễm HIV được cung cấp thuốc ARV và 2.580 trẻ được cấp sữa thay thế sữa mẹ.

6.      Chữa bệnh miễn phí cho người khiếm thị

Sáng 22/9, tại Trường Phổ thông đặc biệt Nguyễn Đình Chiểu – Thành phố Hồ Chí Minh đã diễn ra chương trình khám chữa bệnh, phát thuốc miễn phí cho học sinh và người khiếm thị. Hoạt động chăm sóc sức khỏe định kỳ có quy mô lớn này do Thư viện sách nói dành cho người mù và Đoàn bác sĩ Tâm Việt tổ chức, với gần 100 y, bác sĩ tham gia. Các bác sỹ đã thực hiện khám, tư vấn và cấp thuốc dành cho học sinh của trường.

7.      Quảng Ninh: Nỗ lực cứu sống thành công sản phụ bị thuyên tắc mạch ối

Ngày 18/9, chị Nguyễn Minh Hiền ( 31 tuổi, trú tại TP. Hạ Long, mang thai lần 2, thai 38 tuần chuyển dạ)  nhập viện Bệnh viện Đa khoa Bãi Cháy. Sản phụ được theo dõi và đến 15 giờ cùng ngày thì được chỉ định đẻ thường. Tuy nhiên, sản phụ xuất hiện dấu hiệu tím tái, khó thở, mạch quay không bắt được, không đo được huyết áp, xuất hiện cơn ngừng tim, ngừng thở. Ngay lập tức, các bác sỹ đã thực hiện cấp cứu và tiến hành mổ lấy thai. Một bé gái nặng 2,9 kg đã chào đời, các bác sỹ đã thực hiện hồi sức tích cực cho bé. Tuy nhiên, trong quá trình mổ, do rối loạn đông máu nên sản phụ bị chảy máu nhiều, tử cung đờ nhão, kíp mổ đã quyết định cắt tử cung bán phần, kết hợp truyền máu và các dịch thay thể máu. Hiện sức khỏe sản phụ đã dần trở về bình thường. Được biết, đây là lần đầu tiên bệnh viện gặp trường hợp bệnh nhân bị thuyên tắc ối và đã cấp cứu thành công. Bệnh viện đã huy động hơn 30 y, bác sỹ tham gia cấp cứu, đặc biệt trong tình trạng bệnh nhân mất máu mà nhóm máu của bệnh nhân là nhóm máu hiếm, một số bác sỹ và đều đã tình nguyện hiến máu để tiếp tục truyền cho bệnh nhân.   

“Tôi không biết nói gì hơn, tôi chỉ biết cảm ơn các bác sĩ đã cứu mạng sống của em Hiền. Khi được tin em bị thuyên tắc mạch ối, gia đình tôi đã vô cùng hoang mang, sợ hãi. Thế nhưng, bằng y đức, sự nhiệt huyết, tinh thần và trách nhiệm của mình, các bác sĩ giành giật với tử thần để đưa em tôi về với gia đình. Tôi đã thấy, đã biết, đã chứng kiến, để cấp cứu em tôi họ đã chạy chứ không đi, họ đã huy động gần như toàn bộ bác sĩ khẩn trương gấp gáp và trong số đó có những bác sĩ đã tình nguyện hiến máu của mình... Sự hồi sinh của em gái tôi ngày hôm nay đã chứng minh cho lựa chọn của chúng tôi là đúng, chúng tôi luôn tin tưởng vào bác sĩ và bệnh viện”- Đó là những chia sẻ trong tiếng nấc của chị Trần Thị Loan, người nhà của sản phụ Hiền.

8.      Huế: Can thiệp thành công một ca tăng huyết áp kháng trị do hẹp mạch thận

GS.TS Huỳnh Văn Minh- Phó Giám đốc Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế cho biết, bệnh viện này vừa can thiệp thành công một ca tăng huyết áp kháng trị do hẹp mạch thận. Đây là một bệnh nhân nam 44 tuổi, nhập viện ngày 30/7, trong tình trạng huyết áp rất cao với trị số 250/120mmHg, bị chóng mặt, nôn, chức năng thận giảm và dày cơ tim. Bệnh nhân đã có tiền sử tăng huyết áp đã 4-5 năm và đã biến chứng sang các cơ quan khác, đi khám nhiều nơi nhưng không tìm ra nguyên nhân.

BS Nguyễn Văn Điền trực tiếp điều trị ca bệnh này cho biết, sau khi điều trị nội khoa tích cực trong vòng 5-6 tuần để hạ huyết áp nhưng huyết áp vẫn cao 200-210 mmHg, chẩn đoán đây là trường hợp tăng huyết áp có nguyên nhân, nên cho chụp phim động mạch thận và phát hiện bệnh nhân bị hẹp gốc động mạch thận phải 98%. Bệnh nhân được can thiệp động mạch thận bằng cách nong và đặt giá đỡ, động mạch thận đã trở lại bình thường. Một tuần sau, huyết áp bệnh nhân bắt đầu hạ xuống ở mức rất tốt 125/75mmHg.

BS Nguyễn Văn Điền cho biết đây là một trường hợp hiếm gặp, tổn thương trường hợp này nằm ngay lỗ vào động mạch thận phải và là một trong số ca đầu tiên về xử lý tăng huyết áp bằng can thiệp động mạch thận tại Huế. Bệnh nhân đã trở lại bình thường và xuất viện.

II.      Tin y tế khác

1.      Bộ Y tế tổ chức Hội thảo “Để dịch vụ y tế chất lượng cao đến với nhân dân”

Ngày 20/9, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Y tế đã tổ chức hội thảo “Để dịch vụ y tế chất lượng cao đến với nhân dân”, đây là sự kiện nằm trong khuôn khổ triển lãm và hội thảo dịch vụ y tế chất lượng cao Việt Nam và quốc tế năm 2013, diễn ra từ 18-21/9.

Theo các chuyên gia ngành y tế, có sáu bước để đạt được dịch vụ y tế chất lượng cao là: Dịch vụ chăm sóc y tế phải an toàn, tin cậy, phải lấy bệnh nhân làm trung tâm, đúng lúc, hiệu quả và công bằng. Muốn vậy, bệnh viện phải có nguồn lực về kỹ thuật và con người tương đối lớn, quy trình quản lý bệnh viện có hệ thống và có hệ thống theo dõi kết quả điều trị.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế cho rằng dịch vụ y tế chất lượng cao là một khái niệm còn chưa rõ ràng ở Việt Nam, nhưng ít nhiều liên quan trực tiếp và gián tiếp đến thiết bị y tế và một số yếu tố cơ bản khác. 

Việt Nam chưa có một dịch vụ y tế chất lượng cao, nguyên nhân chủ yếu là do vốn đầu tư tại các bệnh viện khá thấp, trang thiết bị không đồng bộ trong toàn bệnh viện và trong từng khoa, phòng; nguồn lực chuyên môn và quản lý bệnh viện còn thiếu về số lượng lẫn chất lượng; giải pháp công nghệ thông tin trong quản lý bệnh viện chưa chú trọng. Bên cạnh đó, hệ thống quản lý chất lượng bệnh viện không đồng đều và chưa có một bộ qui tắc về quản lý chất lượng bệnh viện cấp quốc gia.

Để có bệnh viện chất lượng cao ở Việt Nam, một số đại biểu tham dự hội thảo cho rằng, trước khi xác định đầu tư vào lĩnh vực y tế, nhà đầu tư phải có động lực đúng đắn và chiến lược dài hạn.

2.      Kiểm tra hàng loạt cơ sở tiêm chủng ở Quảng Nam

Đã có một cơ sở y tế tại Quảng Nam bị phát hiện không đủ điều kiện tiêm chủng sau đợt thanh tra của Bộ Y tế, trong khi ngành y tế địa phương cũng lên lịch kiểm soát 285 cơ sở khác.

Sáng 20/9, ông Huỳnh Công Quang -Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm vắc xin sinh phẩm (Trung tâm Y tế dự phòng Quảng Nam) cho biết, một khoa sản thuộc Trung tâm Y tế huyện Thăng Bình là cơ sở bị phát hiện không đủ điều kiện tiêm chủng theo quy định. Đây là kết quả thanh tra, kiểm tra về công tác tiêm chủng trên địa bàn Quảng Nam của Đoàn thanh tra Bộ Y tế vừa thực hiện do tiến sĩ Viên Quang Mai - Phó viện trưởng Viện Pasteur Nha Trang làm Trưởng đoàn, kiểm tra 5 cơ sở, bao gồm Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, khoa Sản Bệnh viện Đa khoa tỉnh, khoa Sản Trung tâm Y tế huyện Thăng Bình, Trạm Y tế xã Bình Triều (huyện Thăng Bình) và một điểm dịch vụ cũng trên địa bàn huyện Thăng Bình.

Trong khi đó, UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã đề nghị thanh tra toàn diện công tác tiêm chủng ở tất cả các điểm, cơ sở y tế trên địa bàn. Hiện tại, theo chỉ đạo của Sở Y tế, các đơn vị liên quan như Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, Thanh tra Sở, Phòng Nghiệp vụ Y đã chuẩn bị kiểm tra 285 cơ sở, điểm tiêm chủng trên toàn tỉnh từ ngày 24/9 đến ngày 8/10. Theo quy định, chỉ các cơ sở y tế được Sở Y tế thanh tra, kiểm tra và xác nhận đủ điều kiện mới được tổ chức tiêm chủng.

3.      Thành phố Hồ Chí Minh: Đề xuất bảo hiểm y tế hỗ trợ cho người điều trị hiếm muộn

Trong buổi đóng góp sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế chiều ngày 19/9, Tiến sĩ Hoàng Thị Diễm Tuyết - Phó Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho rằng bảo hiểm y tế nên chi trả cho nhóm hiếm muộn vì như cầu điều trị hiếm muộn rất cao và tốn kém.

Theo bà Tuyết, có 7-10% dân số có nhu cầu điều trị nên nếu không chi trả thì thiệt thòi cho người bệnh. Hiện nay, với các phương pháp hỗ trợ sinh sản, các cặp vợ chồng hiếm muộn phải chi trả mức phí từ vài chục triệu đồng đến hàng trăm triệu đồng. "Đây là rào cản khiến không ít gia đình ngậm ngùi chấp nhận cảnh không có con vì không có tiền điều trị"- bà Tuyết nói.

Theo Luật Bảo hiểm y tế hiện nay, các trường hợp vô sinh hiếm muộn nếu muốn điều trị can thiệp hỗ trợ sinh sản thì phải tự túc kinh phí. Bảo hiểm không thanh toán cho nhóm bệnh nhân này.

4.      Y tế Tuyên Quang đổi thay nhờ Đề án 1816

Từ khi triển khai Đề án 1816, ngành y tế tỉnh Tuyên Quang đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân trong tỉnh đã dần dần có những bước phát triển.

Bệnh viện Đa khoa huyện Lâm Bình được thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 7-2012. Bệnh viện được đặt tại xã Lăng Can với quy mô 50 giường bệnh; có bốn phòng chức năng và 13 khoa. Hiện nay, bệnh viện hoạt động chung với Phòng khám Đa khoa khu vực Thượng Lâm. Cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật và nguồn nhân lực còn thiếu, nhưng chất lượng khám, chữa bệnh vẫn liên tục được cải thiện. Bác sĩ Chẩu Văn Tịnh, được tăng cường từ Bệnh viện Đa khoa Tuyên Quang, đề ra phương châm làm việc "nghỉ khi làm hết việc chứ không nghỉ khi hết giờ", tác động rất tích cực đến tâm lý người bệnh.

Theo bác sĩ Lê Hồng Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hàm Yên, nhờ có Đề án 1816, các bác sĩ - kỹ thuật viên đã ứng dụng thành thạo những phương tiện - trang thiết bị kỹ thuật mới, nâng cao hiệu quả khám, chữa và điều trị.

Bệnh viện huyện Sơn Dương mới được xây dựng khá khang trang và tương đối đủ trang thiết bị, lại có bác sĩ từ bệnh viện tỉnh về tăng cường nên số người dân đến khám bệnh và điều trị tăng cao, đáng mừng là nhiều người bệnh được điều trị ngay tại cơ sở.

Rõ ràng, trên quê hương cách mạng, Đề án 1816 đang nỗ lực góp phần thay đổi bộ mặt y tế cơ sở tỉnh Tuyên Quang, với mục tiêu tạo được lòng tin yêu của nhân dân.

III.     Tin y tế quốc tế

1.      Singapore: Bào chế vaccine điều trị HIV, viêm gan B và C bằng chính máu người

Bệnh nhân mắc bệnh nhiễm trùng kinh niên như HIV, viêm gan B và viêm gan C thường phải trải qua một thời gian dài điều trị bằng thuốc chống virus để ức chế virus. Tuy nhiên, thuốc kháng virus không có hiệu quả tuyệt đối để có thể chống lại một số chủng virus gây ra những căn bệnh đó.

Các nhà khoa học ở Viện Khoa học làng Singapore (SICS) đã phối hợp chặt chẽ với các nhà nghiên cứu thuộc Mạng lưới Miễn dịch Singapore tiến hành một nghiên cứu khoa học, họ phát hiện ra rằng bạch cầu đơn nhân - một loại tế bào bạch cầu - có thể sản sinh ra phản ứng miễn dịch để khống chế virus ở bệnh nhân bị nhiễm trùng mạn tính và lợi dụng virus bị khống chế để thúc đẩy phản ứng miễn dịch của các bệnh nhân. Bằng cách sử dụng các kháng nguyên sẵn có trong máu của bệnh nhân mắc nhiễm trùng kinh niên, phương pháp này sẽ giảm bớt thời gian và các khoản chi phí không cần thiết để cô lập đặc biệt protein virus từ bệnh nhân, làm sạch loại protein này và sau đó vô hiệu hóa nó để tạo ra vaccine.Tất cả các loại protein trong cơ thể mỗi người có thể được sử dụng để điều chế ra vaccine cho từng người. Điều này cũng đồng nghĩa với nhiều vấn đề nan giải có liên quan đến liệu pháp vaccine hiện tại để chống lại các bệnh nhiễm trùng mạn tính có thể được khắc phục, chẳng hạn khắc phục tính đa dạng di truyền của virus để làm ra những loại vaccine an toàn và có tác dụng tốt nhất.

Đặc biệt, phát hiện này của các nhà khoa học Singapore sẽ là hi vọng tốt đẹp dành cho người nghèo. Vì bằng cách điều chế vaccine để xác định cụ thể từng loại virus và bệnh cho từng bệnh nhân, nên việc sản xuất vaccine có thể được đơn giản hóa và chi phí ít tốn kém hơn.

2.      Liên Hợp quốc: Đại dịch AIDS có thể sẽ kết thúc vào 2030

Tại Hội nghị về AIDS đang diễn ra tại Panama, Phó Giám đốc điều hành Chương trình phối hợp Liên hiệp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) dự báo đến năm 2030, đại dịch AIDS có thể sẽ chấm dứt nhờ vào những tiến bộ đạt được trong việc điều trị cũng như kiểm soát dịch bệnh.

Phát biểu trước báo giới tại thủ đô Panama City, ông Luis Loures cho rằng cột mốc 2030 là hoàn toàn khả thi. Ông khẳng định số người nhiễm virus HIV sẽ vẫn còn nhưng sẽ không bùng phát thành đại dịch như hiện nay.

Về chi phí điều trị, ông Loures cho biết cách đây hai thập kỷ, chi phí trung bình chữa bệnh hàng năm cho mỗi bệnh nhân HIV/AIDS là 19.000 USD nhưng nay giảm xuống chỉ còn 150 USD nhờ vào những loại thuốc đặc hiệu. Ngoài ra, việc các bệnh nhân có ý thức điều trị sớm hơn cũng là yếu tố khiến quá trình điều trị HIV/AIDS được rút ngắn, giúp giảm thiểu chi phí.

Cũng theo ông Luis, những người dễ bị nhiễm HIV nhất nằm trong nhóm hôn nhân đồng giới, gái mại dâm và những người sử dụng ma túy. Tính đến cuối năm 2011, cả thế giới có khoảng 34 triệu người nhiễm HIV/AIDS, 69% trong số này sống tại tiểu vùng Sahara với tỷ lệ bình quân cứ 20 thanh niên thì có một người bị nhiễm bệnh. 

B.      Bài về y tế

1.      Tàu bệnh viện hiện đại

Từ tháng 11/2012, Quân chủng Hải quân đã được bàn giao và trang bị tàu bệnh viện hiện đại HQ-561 (Khánh Hòa-01). Tàu đã thực hiện nhiều chuyến hải trình thử nghiệm và công tác dài ngày trên biển làm nhiệm vụ khám bệnh, điều trị bệnh và thực hiện các ca phẫu thuật cho bộ đội và ngư dân. Kết quả hoạt động thực tế của tàu bệnh viện HQ-561 cho thấy sự ưu việt và khả năng làm chủ khoa học-công nghệ, khai thác hiệu quả trang thiết bị của đội ngũ cán bộ khoa học y học hải quân.

Tàu bệnh viện HQ-561 do Viện Khoa học và Công nghệ tàu thủy thuộc Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam thiết kế, Nhà máy Z189 (Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng) đóng và Công ty Phát triển công nghệ tàu thủy (Shiptech) thẩm định thiết kế. Tàu có khả năng hoạt động liên tục trên biển 45 ngày đêm, chịu được sóng cấp 8, cấp 9 và sức gió cấp 10. Kíp tàu gồm 38 người, trong đó có 26 sĩ quan, thủy thủ và 12 cán bộ, nhân viên y tế.

Tàu được thiết kế, bố trí hợp lý với hệ thống trang thiết bị y tế tiên tiến nhất. Bố trí trên tàu gồm: Phòng tiếp nhận bệnh nhân, phòng mổ vô trùng, phòng hồi sức cấp cứu, phòng chẩn đoán chức năng, phòng điều trị răng-hàm-mặt; buồng chụp X-quang, buồng thiết bị giảm áp, 4 buồng điều trị bệnh nhân với 20 giường và kho thuốc. Trang thiết bị y tế có máy chụp X-quang cao tần, các máy: Siêu âm màu đa năng, điện tim, nội soi, xét nghiệm máu 18 thông số, xét nghiệm nước tiểu; các thiết bị giảm áp, gây mê, hồi sức cấp cứu, phẫu thuật và các thiết bị hội chẩn truyền trực tuyến với đất liền, cùng các trang thiết bị y tế khác. Trên tàu còn bố trí nhà ăn, nhà bếp, kho lương thực, hàng hóa, cùng các trang thiết bị đồng bộ.

Trong quý 2-2013, tàu bệnh viện HQ-561 đã thực hiện hải trình dài 40 ngày làm nhiệm vụ khám bệnh, điều trị bệnh cho cán bộ, chiến sĩ và ngư dân trên biển. Tàu đã tới tất cả các điểm đảo của huyện đảo Trường Sa và nhà giàn DKI; khám bệnh, điều trị và tư vấn sức khỏe cho hơn 2000 lượt người; cấp cứu thành công 9 ngư dân trên một tàu cá bị ngộ độc, trong đó có 2 người trong tình trạng nguy kịch. Tàu đã cấp cứu, xử lý, chăm sóc sức khỏe ban đầu một bệnh nhân bị chấn thương sọ não và đưa về tuyến trên an toàn. Trong hải trình dài ngày này, tàu bệnh viện HQ-561 đã triển khai nhiều cuộc phẫu thuật thực nghiệm để đánh giá khả năng khai thác, vận hành trang thiết bị y tế trên tàu của bác sĩ, y sĩ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật và sự sẵn sàng ứng cứu trong các trường hợp gặp nạn trên biển.

2.      Bệnh viện vệ tinh: Hướng mới giải quyết quá tải bệnh viện.

Tình trạng quá tải tại các bệnh viện tuyến Trung ương là nỗi bức xúc từ nhiều năm nay, gây nhiều hệ lụy cho cả bệnh nhân và đội ngũ cán bộ y tế. Đã có nhiều giải pháp cùng sự "vào cuộc" của ngành y tế, song, dường như vẫn chưa có được "liều thuốc" đặc trị hữu hiệu cho căn bệnh trầm kha này. Trong bối cảnh đó, Đề án Bệnh viện vệ tinh đang được xem là một hướng mở triển vọng có thể giúp giải quyết bài toán quá tải một cách căn cơ. Tuy nhiên, chính Đề án này lại đang "vướng" nhiều trở ngại khi triển khai vào thực tế.

Từ năm 2005, Bộ Y tế đã thực hiện thí điểm Đề án Bệnh viện vệ tinh về chuyên ngành ngoại khoa và nội khoa. Mục tiêu của Đề án là tăng cường năng lực khám, chữa bệnh cho một số đơn vị vệ tinh của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức. Hoạt động chủ yếu là đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, cung cấp trang thiết bị y tế, tư vấn khám, chữa bệnh từ xa thông qua mạng internet (Telemedicine). Trong quá trình thực hiện, các bệnh viện vệ tinh đã tiếp nhận được nhiều kỹ thuật, công nghệ tiên tiến,... nhờ đó, năng lực cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh được nâng cao.

Đề án Bệnh viện vệ tinh chính thức được Bộ Y tế khởi động từ tháng 8-2013. Tổng vốn đầu tư hơn 1.700 tỷ đồng với mục tiêu gắn kết bệnh viện tuyến trên với bệnh viện tuyến dưới, nhằm giảm tình trạng quá tải ở bệnh viện tuyến huyện. Đề án được thực hiện trong hai giai đoạn. Giai đoạn I (2013 - 2015) đầu tư cho 48 bệnh viện tuyến tỉnh (là bệnh viện vệ tinh của 14 bệnh viện hạt nhân). Giai đoạn II (2016 - 2020), Bộ Y tế sẽ căn cứ vào thực trạng quá tải của các bệnh viện trong cả nước và điều kiện kinh tế để có kế hoạch điều chỉnh cụ thể. Mặc dù kế hoạch là vậy, nhưng cho đến thời điểm này, khi chỉ còn bốn tháng nữa là kết thúc năm đầu tiên của giai đoạn I, vẫn còn rất nhiều việc phải làm.

Chưa nói đến những khó khăn trở ngại, cần có nhiều thời gian, công sức và chi phí cho việc chuyển giao và làm chủ công nghệ, việc chuẩn bị xây dựng và hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng để trở thành BV vệ tinh khó có thể thực hiện được trong "ngày một, ngày hai". Cùng với đó, chuẩn bị nguồn vốn đối ứng từ ngân sách địa phương là việc "phải cân nhắc kỹ lưỡng" trong hoàn cảnh nền kinh tế phải "cân đong đo đếm" sao cho đều giữa các dự án của địa phương, chưa kể đến các thủ tục cấp phép, vốn còn nhiều phức tạp và bất cập. Nếu ngân sách các địa phương có thể đáp ứng được, thì trong thời gian bốn tháng, "núi" công việc đó khó có thể hoàn thành, người bệnh lại ở trong tình trạng "chờ đợi mỏi mòn" với việc khám, điều trị chất lượng cao...

Chính vì vậy, muốn Đề án BV vệ tinh mang lại hiệu quả cao và là biện pháp hữu hiệu để "nói không với tình trạng quá tải", cần tập trung thực hiện tốt những biện pháp trọng tâm như: Rà soát lựa chọn, ưu tiên đầu tư, triển khai hiệu quả việc xây dựng các bệnh viện vệ tinh; chuyển giao kỹ thuật tiên tiến cho bệnh viện tuyến dưới; huy động các nguồn lực nhất là nguồn lực xã hội hóa cho đầu tư xây mới, nâng cấp các bệnh viện trên địa bàn; quan tâm đào tạo nguồn nhân lực y tế, liên kết đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao với các nước; phát triển mạnh mô hình bác sĩ gia đình;... Cùng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ Y tế, các Sở Y tế, cần sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội, vì lợi ích thiết thực của người bệnh.