Các bác sĩ công bố thông tin tại buổi họp báo

Bệnh nhân anh là Q.D.A (25 tuổi, ngụ tỉnh Cà Mau), được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu mạn dòng tủy mono bào (JMML), không tìm được người cho tế bào gốc thuận hợp kháng nguyên hòa hợp (HLA) hoàn toàn có cùng huyết thống.

Anh A. nhập viện ngày 15-5. Ngày 1-7, Bệnh viện Truyền máu – Huyết học đã khởi động chương trình tìm người hiến tế bào gốc tại Trung tâm Tế bào gốc Tzu Chi (Đài Loan). Khoảng hai tuần sau, từ Đài Loan, Trung tâm Tzu Chi thông báo đã tìm được người hiến tế bào gốc có HLA phù hợp hoàn toàn với người bệnh. Sau khi cử một đoàn công tác đặc biệt bay sang Đài Loan nhận túi mẫu tế bào gốc đưa về nước, ngày 20-9, Bệnh viện Truyền máu – Huyết học đã thực hiện ghép vào cho anh A.

Ngày 20-9, BV  đã thực hiện ca ghép tế bào gốc tạo máu từ máu ngoại vi không cùng huyết thống đầu tiên tại Việt Nam cho anh Q.D.A, với mẫu tế bào gốc được cung cấp bởi Trung tâm Tzu Chi. Diễn tiến cuộc ghép được theo dõi sát bởi đội ngũ chuyên gia có hơn 20 năm kinh nghiệm ghép tế bào gốc tạo máu của BV Truyền máu - Huyết học TPHCM.

Đến nay, sau ngày thứ 57 của quá trình ghép, sức khỏe  anh Q.D.A dần ổn định, kết quả xét nghiệm xác định tỉ lệ mọc mảnh ghép (Chimerism) cho thấy 100% tế bào là của người hiến tặng tế bào gốc.

Đây là một bước tiến vượt bậc trong công tác điều trị, mở ra hướng đi mới và hy vọng chữa khỏi bệnh cho người bệnh mắc các bệnh lý ác tính không tìm được người cho tế bào gốc cùng huyết thống phù hợp.

Theo BS-CKII Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu – Huyết học TPHCM, Hiện nay, có một số bệnh lý Huyết học ác tính (ung thư) chỉ có phương pháp duy nhất để điều trị hiệu quả và có thể hết bệnh là dị ghép tế bào gốc tạo máu từ người cho khỏe mạnh.

Kỹ thuật ghép tế bào gốc tạo máu có 2 phương pháp chính: Tự ghép TBG, nghĩa là thu thập TBG của bệnh nhân sau lui bệnh, hoặc đáp ứng tốt với hóa trị, ghép tươi hoặc lưu trữ và tiến hành ghép trả lại cho bệnh nhân. Phương pháp này chỉ áp dụng cho một số bệnh nhân và có nguy cơ tái phát sau này; Dị ghép TBG hay ghép đồng loại nghĩa là ghép tế bào gốc tạo máu của người khác phù hợp với kháng nguyên hòa hợp tổ chức (HLA) với bệnh nhân. Phương pháp này chỉ áp dụng cho những bệnh lý ác máu tính có nguy cơ cao hoặc bệnh tái phát kháng trị và các bệnh lý về máu lành tính, di truyền.

BV Truyền máu – Huyết học đã triển khai thành công kỹ thuật dị ghép tế bào gốc tạo máu (ghép đồng loại) từ năm 1995. Tuy nhiên, vấn đề khó khăn là nhiều trường hợp người bệnh không tìm được người cho tế bào gốc phù hợp HLA đồng huyết thống. Trong khi đó, cho đến nay, tại Việt Nam vẫn chưa có Ngân hàng tế bào gốc từ nguồn người hiến tình nguyện. Do đó, một số trường hợp người bệnh phải ra nước ngoài để tìm nguồn tế bào gốc phù hợp.