Theo Bộ Y tế, các ca bệnh than trên người mới ghi nhận ở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên đều là những xã đã từng xuất hiện ổ dịch than trước đây. Trung bình giai đoạn 2016-2022, toàn quốc ghi nhận 7 ca/năm và không có ca tử vong.

Bộ Y tế đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về công tác phòng chống dịch bệnh than trên người.

Các ca bệnh than mới ghi nhận ở huyện Tủa Chùa, đều là những xã đã từng xuất hiện ổ dịch than trước đây

Theo Bộ Y tế, bệnh than còn gọi là bệnh nhiệt thán, là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm của các loài động vật máu nóng (gia súc, động vật hoang dã), có thể lây truyền từ động vật sang người qua việc tiếp xúc, giết mổ, ăn thịt gia súc đặc biệt là trâu, bò, ngựa bị bệnh, ốm chết hoặc tiếp xúc với môi trường, đất có vi khuẩn than.

Bệnh than là bệnh lưu hành địa phương, thường xảy ra ở nơi có ổ dịch cũ. Những người mắc bệnh chủ yếu ở thể da, thường lành tính và rất hiếm khi lây trực tiếp từ người sang người.

Theo báo cáo từ hệ thống giám sát dịch bệnh truyền nhiễm của Bộ Y tế, từ ngày 5/5 - 30/5/2023 trên địa bàn huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ghi nhận 3 ổ dịch bệnh Than thể da với 13 trường hợp mắc tại xã Mường Báng (1 ổ dịch Than), xã Xá Nhè (2 ổ dịch Than). Tất cả các trường hợp mắc bệnh hiện đang được theo dõi, điều trị tại các cơ sở y tế và hiện chưa có trường hợp nào tử vong.

Qua điều tra và xét nghiệm đã phát hiện ra vi khuẩn than trong mẫu thịt trâu, bò ốm chết và mẫu đất thu thập tại các hộ gia đình giết mổ trâu, bò ốm và những hộ gia đình có người nghi mắc bệnh than tại khu vực ổ dịch.

Theo Bộ Y tế, các ca bệnh than trên người mới ghi nhận ở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên đều là những xã đã từng xuất hiện ổ dịch than trước đây. Trung bình giai đoạn 2016-2022, toàn quốc ghi nhận 7 ca/năm và không có ca tử vong.

Bộ Y tế cũng cho hay, các ca bệnh than này đều được ghi nhận ở những xã ở Huyện Tủa Chùa, đây là những xã đều đã từng xuất hiện ổ dịch than trước đây. Các trường hợp mắc này đều liên quan tới việc tham gia giết mổ và sử dụng thịt của trâu, bò ốm chết do bệnh than. Hiện tại 119 người có liên quan tới ổ dịch (người tham gia giết mổ, ăn thịt trâu, bò ốm chết) đã được lập danh sách, theo dõi sức khoẻ và hiện tại sức khoẻ ổn định.

Báo cáo của Bộ Y tế nêu rõ, ngay sau khi nhận được thông tin về các ổ dịch bệnh than tại Điện Biên, Cục Y tế dự phòng ban hành Công văn gửi Sở Y tế tỉnh Điện Biên và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đề nghị tiến hành các biện pháp giám sát, điều tra và xử lý ổ dịch bệnh than trên người.

Giai đoạn 2016-2022, toàn quốc ghi nhận 7 ca bệnh than/năm, không có ca tử vong

Theo Bộ Y tế, tại Việt Nam, bệnh than thường lưu hành ở các tỉnh miền núi phía Bắc bao gồm Điện Biên, Sơn La, Lai Châu, Cao Bằng, Thái Nguyên, Hà Giang vẫn ghi nhận rải rác một số trường hợp mắc bệnh than trên người. Trung bình giai đoạn 2016-2022, toàn quốc ghi nhận 7 ca/năm và không có ca tử vong.

Theo nhân định của Bộ Y tế, so với trung bình số mắc 5 năm gần đây, bệnh than hiện đang có dấu hiệu gia tăng tại khu vực miền núi phía Bắc, do các nguyên nhân sau:

Bệnh than hiện vẫn là bệnh lưu hành trên đàn gia súc và trên người ở một số tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam bao gồm Điện Biên, Sơn La, Lai Châu, Cao Bằng, Thái Nguyên, Hà Giang là những khu vực có địa hình đồi núi hiểm trở là một trong những trở ngại lớn trong việc tiếp cận thông tin liên lạc cũng như hạn chế các hoạt động giám sát và phòng chống dịch.

Mầm bệnh tồn tại bền vững và lâu dài trong môi trường như đất, nước dẫn đến nguy cơ tiếp tục lây lan cho đàn gia súc và từ đó làm tăng nguy cơ lây sang người.

 Bệnh liên quan đến vấn đề an toàn thực phẩm và vệ sinh giết mổ động vật. Tại khu vực ổ dịch, người dân chủ yếu là người dân tộc thiểu số nên khả năng tiếp cận với truyền thông về các biện pháp phòng, bệnh còn hạn chế do các rào cản về địa lý, phong tục, tập quán, ngôn ngữ.

Do đó dẫn đến các hành vi nguy cơ như giết mổ, ăn thịt gia súc chết... hoặc không khai báo cho chính quyền địa phương và bán thịt gia súc ốm, chết cho người dân ở địa phương khác dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch bệnh than trên người trong thời gian tới có thể xảy ra.

Nhận thức của người dân về các biện pháp phòng bệnh cũng như thói quen vệ sinh an toàn thực phẩm của người dân chưa cao. Đồng thời, thói quen chăn nuôi gia súc cũng dẫn đến nguy cơ lây lan dịch bệnh sang khu vực khác.

Bệnh than là bệnh lây truyền từ động vật sang người nên cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế và ngành thú y. Sự phối hợp liên ngành y tế - thú y đôi khi còn chưa được tích cực, chủ động dẫn đến thông tin dịch bệnh không được chia sẻ kịp thời.

Về một số hoạt động trọng tâm thời gian tới, Bộ Y tế cho hay, tiếp tục chỉ đạo tỉnh Điện Biên và các tỉnh miền núi phía Bắc có ổ dịch than trước đây tăng cường công tác phòng chống dịch trong thời gian tới. Tiếp tục theo dõi sức khoẻ các trường hợp tiếp xúc gần tại các ổ dịch bệnh than nêu trên.

Điều trị dự phòng bằng kháng sinh đối với những tiếp xúc gần theo Quyết định số 5703/QĐ-BYT ngày 20/12/2017 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh than trên người.

Tổ chức các hoạt động truyền thông đến hộ gia đình về sự nguy hiểm của bệnh than các biện pháp phòng chống bệnh than, tuyên chuyền cho người dân không giết mổ, không ăn, không sử dụng, không buôn bán các sản phẩm từ gia súc mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.

Tăng cường phối hợp với cơ quan thú y, chính quyền địa phương thực hiện giám sát hàng ngày tại các thôn bản đang có ca mắc và các thôn bản lân cận, khi phát hiện ca nghi ngờ tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm theo quy định.

Rà soát các hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật về giám sát và xử lý ổ dịch, chẩn đoán và điều trị bệnh than; tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ y tế về giám sát, điều trị bệnh than và phối hợp liên ngành y tế - thú y về giám sát và điều tra, xử lý ổ dịch trên người và động vật./.