Việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) luôn được Đảng, Nhà nước và toàn xã hội quan tâm. Theo nhận định của Liên hợp quốc, Việt Nam là một trong 10 quốc gia có tỷ lệ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Tỷ lệ NCT tăng nhanh liên tục. Nước ta đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011, nhanh hơn 6 năm so với dự báo. Vì vậy, Việt Nam cần xây dựng một xã hội thích ứng với quá trình già hóa dân số, quan tâm chăm sóc và phát huy vai trò NCT đóng góp cho sự phát triển bền vững của đất nước.

 

Theo điều tra của Bệnh viện Lão khoa TW, trung bình một NCT đến bệnh viện thường phải điều trị 5 bệnh trở lên. Các bệnh mạn tính thường gặp ở NCT đó là: bệnh mạch vành, tăng huyết áp, đột quỵ, đái tháo đường, ung thư, hen phế quản, thoái khớp, loãng xương, sa sút trí tuệ. Trung bình một người già mắc gần 3 bệnh mạn tính, triệu chứng không điển hình, dùng nhiều loại thuốc đồng thời và tai biến do điều trị tăng…Do lối sống thay đổi, bệnh tật ở NCT đang có xu hướng chuyển từ những bệnh dễ lây nhiễm sang các bệnh không lây nhiễm và mạn tính, nhiều bệnh nặng đang ngày càng phổ biến như ung thư, căng thẳng, trầm cảm... Những xu hướng này khiến cho chi phí chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng cao (chi phí chăm sóc, điều trị cho NCT cao gấp từ 7 đến 10 lần so với người trẻ) và NCT cũng là đối tượng có khả năng chịu nhiều rủi ro hơn. Việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế cho NCT vô cùng quan trọng và cần được quan tâm thỏa đáng.

Trong thời gian qua, ngành Y tế luôn quan tâm đến chăm sóc sức khỏe cho NCT. Hiện cả nước có 50 bệnh viện có khoa Lão khoa, hơn 300 khoa khám bệnh có buồng khám riêng hoặc bố trí bàn khám riêng cho NCT; Số giường điều trị nội trú  ưu tiên cho NCT là  37.622 giường; trên 500 CLB các bệnh mãn tính cho người cao tuổi…  Tuy nhiên con số này còn rất ít so với nhu cầu chăm sóc của người cao tuổi. NCT ở nước ta vẫn chưa có thói quen đi khám bệnh định kì, khi phát hiện bệnh thường ở giai đoạn muộn, khiến việc chữa trị gặp nhiều khó khăn. Việc chăm sóc sức khỏe NCT vẫn mang tính tự phát, chủ yếu do các gia đình tự chăm sóc, do đó chất lượng quản lí, chăm sóc NCT chưa cao.. Bên cạnh đó, hệ thống y tế chăm sóc riêng cho NCT hiện chưa đồng bộ ở các tuyến. Trang thiết bị còn thiếu; đội ngũ cán bộ y tế được đào tạo chuyên sâu để điều trị và chăm sóc cho NCT còn mỏng  chủ yếu là hoạt động ghép với các chuyên khoa khác như: thận, tim mạch, nội..

Hiện tại đã có mã ngành đào tạo chuyên ngành Lão khoa và đã có 02 Trường đại học đào tạo về chuyên ngành Lão khoa: Đại học Y hà Nội và Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên việc đào tạo hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu

 

 Để giải quyết những thách thức và tận dụng cơ hội của thời kỳ già hóa dân số, phải tăng cường việc tuyên truyền để nâng cao nhận thức về vấn đề già hóa dân số, đảm bảo đưa vấn đề già hóa và nhu cầu của NCT vào tất cả các chương trình, chính sách phát triển quốc gia, đặc biệt là các chính sách, chương trình về an sinh xã hội; đa dạng hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc NCT là rất cần thiết. Đặc biệt, tất cả chúng ta phải thấy được tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe khi còn trẻ và có kế hoạch chăm sóc sức khỏe dài hạn để giảm tối đa việc phải vào bệnh viện điều trị. NCT có những yêu cầu về chăm sóc sức khỏe và khám, chữa bệnh khác biệt và đặc thù hơn nhiều so với nhóm dân cư trẻ tuổi cho nên ngành y tế cũng cần có sự chuẩn bị cũng như kế hoạch đầu tư cho nhân lực, vật lực kịp thời.  

 

Trước bối cảnh mô hình bệnh tật thay đổi và tốc độ già hóa dân số tăng nhanh, Bộ Y tế đã lập kế hoạch tổng thể tăng cường năng lực của hệ thống Lão khoa, hướng tới chăm sóc toàn diện cho người bệnh tại bệnh viện. Đặc biệt, Bộ Y tế đang nghiên cứu cơ chế tài chính hỗ trợ việc điều trị cho NCT. Chiến lược mà Bộ Y tế hướng tới là tăng cường năng lực cung ứng dịch vụ y tế cho NCT tại tuyến y tế cơ sở, kết hợp lồng ghép với mô hình Bác sĩ gia đình chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng. Đồng thời khuyến khích các thành phần xã hội tham gia công tác chăm sóc sức khỏe NCT nhằm tạo thêm nguồn lực, nâng cao hiệu quả chăm sóc NCT.