Đến thời điểm hiện tại, các bệnh viện đều khẳng định giai đoạn khó khăn nhất với các bệnh viện đã qua. Các gói thầu đã có kết quả.

Thạc sĩ Trần Thị Trà Giang, Trưởng Đơn vị Quản lý đấu thầu, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh cho biết, các văn bản được ban hành liên tiếp, đúng thời điểm của Chính phủ, Quốc hội, Bộ Y tế thể hiện sự quan tâm rất sát thực tế của các cấp.

Trong đó, văn bản được đánh giá là “cởi mở” nhất đúng thời điểm nóng của công tác đấu thầu, chính là Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 4/3/2023. “Nghị quyết 30 được ban hành rất nhanh với những nội dung được cho là tháo gỡ điểm nghẽn nhất trong đấu thầu là không cần 3 bảng báo giá cho một mặt hàng. Sau này, Nghị quyết 30 được luật hóa trong Luật Đấu thầu 2023, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP ngày 27/2/2024 và các Thông tư hướng dẫn giúp cho chúng tôi được “cởi trói” trong công tác đấu thầu, mua sắm. Điều 16 của Nghị định số 24/2024/NĐ-CP ngày 27/2/2024 đã mở ra hướng cho các bệnh viện nhiều phương pháp lấy giá, riêng với thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế,… cho phép cơ sở y tế có thể lấy báo giá cáo nhất phù hợp với khả năng tài chính và yêu cầu chuyên môn để có thể lựa chọn được danh mục hàng hóa đáp ứng được nhu cầu phục vụ tốt nhất cho người bệnh. Đây là một ưu tiên rất lớn cho ngành y và là điểm sáng nhất trong các văn bản pháp luật mới ban hành”, bà Giang nói thêm.

Một nội dung trong dự thảo sửa đổi Luật Đấu thầu sắp tới sẽ được ban hành theo thông tin của đại diện của Bộ Kế hoạch đầu tư cung cấp cũng là điểm sáng nữa, đó chính là việc cho phép các các danh mục thuốc phục vụ hoạt động nhà thuốc tại các cơ sở y tế được áp dụng mua sắm trực tiếp nhiều lần thay vì một lần như hiện nay. So với quy định hiện hành, mỗi sản phẩm trúng thầu trong bệnh viện chỉ được mua sắm trực tiếp một lần, có thể cũng gặp khó khăn cho việc cung ứng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Anh, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh bày tỏ quan điểm, các quy định của văn bản pháp luật không thể phủ sát 100% thực tiễn. Hơn một năm qua, Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản đặc biệt hỗ trợ tháo gỡ cho các cơ sở y tế rơi vào tình trạng khó đấu thầu, mua sắm sau dịch Covid-19 và đến đầu năm 2024 đã gỡ gần như hoàn toàn những vướng mắc này. “Kết quả là câu trả lời xác đáng nhất cho những nỗ lực và thành quả của cơ quan chủ quản xây dựng hành lang pháp lý”, ông Minh Anh nói.

Với Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Vũ Hữu Quang, Giám đốc Sở Y tế Đắk Lắk, sự vào cuộc của Chính phủ, Bộ Y tế rất kịp thời và rất sát thực tiễn. “Sự thấu hiểu của Chính phủ, Quốc hội, Bộ Y tế và việc ban hành kịp thời các Luật, Thông tư, Nghị định sát thực tiễn, thì các văn bản này mới đi được vào cuộc sống”, ông Quang bày tỏ. Hiện, Sở Y tế Đắk Lắk đã xây dựng danh mục khung thuốc đấu thầu trình UBND tỉnh và trước tiên đấu thầu một năm cho năm 2025. Sau khi chỉnh sửa, hoàn thiện những gì còn thiếu xót, tỉnh sẽ tiến hành đấu thầu thuốc tập trung địa phương 2-3 năm một lần.

“Thời điểm này chúng tôi đã thật sự được tháo gỡ mọi khó khăn về đấu thầu, mua sắm”, ông Bùi Văn Kỳ, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Ninh Thuận hào hứng nói.

Về thuốc, Ninh Thuận hiện đang đấu thầu tập trung tại địa phương và đang thẩm định để trình UBND tỉnh. Với thuốc đấu thầu tập trung Trung ương thực hiện theo quy trình Bộ Y tế hướng dẫn. Sở Y tế đề nghị các đơn vị được giao xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu bám sát Thông tư 07/2024/TT-BYT và Nghị định số 24/2024/NĐ-CP ngày 27/2/2024 Quy định Chi tiết một số điều và biện pháp thi thành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu để lấy giá đấu thầu, chọn lựa sản phẩm tốt. Với đơn vị tài chính hạn hẹp, nên lựa chọn sản phẩm vừa túi tiền. Với những thuốc các đơn vị cần, Sở Y tế hướng dẫn để tổ chức những gói nhỏ, giải quyết kịp thời.

Về vật tư, trang thiết bị y tế, Sở Y tế Ninh Thuận đang tham mưu cho UBND tỉnh phân cấp theo Luật Đầu tư công. Với gói thầu của đơn vị tự quyết định, Sở hướng dẫn các đơn vị căn cứ vào Thông tư 27 và Nghị định 24 để thực hiện đấu thầu qua mạng quốc gia để thuận lợi. Những gói thầu lớn, Sở Y tế tỉnh tham mưu UBND tỉnh phê duyệt, hướng dẫn cho đơn vị tự thầu.

Với Luật Đấu thầu 2023, Nghị định 24, Chính phủ đã có những nhìn nhận rất tinh thông, sát thực tiễn để có hướng xử lý trong khi chưa xác định được về công nghệ, Chính phủ đã gỡ khó cho địa phương trong thực hiện đấu thầu một giai đoạn một túi một hồ sơ cho nhanh, còn nếu tiến hành phương thức đấu thầu một giai đoạn hai túi hồ sơ chưa bảo đảm quy định chính xác và kéo dài thời gian.

Đồng quan điểm này, ông Lê Ngọc Danh, Trưởng phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khẳng định, Luật Đấu thầu 2023 giải quyết được nhiều khó khăn, đặc biệt với cơ sở có năng lực đấu thầu hạn chế hoặc số lượng danh mục thuốc ít. Khoản 3, Điều 53 của Luật cho phép cơ sở y tế cùng với nhau đấu gộp để lựa chọn được nhà thầu cung ứng thuốc. Ngoài ra, trong trường hợp không gộp được nhu cầu của các cơ sở y tế, thì các bệnh viện báo cáo Sở Y tế, Bộ Y tế đứng ra đấu thầu để cuối cùng có thuốc cho cơ sở công lập, phục vụ người bệnh có thẻ BHYT.

Với Thông tư 22/2024/TT-BYT quy định về thanh toán chi phí thuốc, thiết bị y tế trực tiếp cho người có thẻ bảo hiểm y tế đi khám bệnh của Bộ Y tế mới ban hành ngày 18/10/2024, ông Danh đánh giá, văn bản đã “bịt lỗ hở” cho bệnh viện trong công tác mua sắm có giai đoạn chuyển tiếp, với mục tiêu cuối cùng hướng tới đáp ứng yêu cầu cao nhất của người bệnh có BHYT. Điều này đã đáp ứng thực tiễn trong một số trường hợp có giai đoạn bệnh viện không đủ thuốc, gián đoạn cung ứng giữa 2 gói thầu hoặc trường hợp người bệnh đến cao hơn thực tế hoặc có bệnh phát sinh không nằm trong danh mục thuốc thì việc chi trả cho người bệnh BHYT có thuốc điều trị là sát thực tiễn, phù hợp với chi trả của BHXH.

Tuy nhiên, điều này đặt ra khó khăn với cơ quan chi trả là là thực tế có thiếu thuốc bảo hiểm hay không; không có thuốc khác thay thế hay không.

“Điều này cần phải được xem xét phù hợp, tránh việc các bệnh viện không bảo đảm cung ứng thuốc thông thường để người bệnh phải ra ngoài mua thuốc rồi đến cơ quan BHYT chi trả. Mặc dù có hướng mở ra nhưng chúng ta cũng cần phải có giải pháp tránh việc lạm dụng, lấy cớ né trách nhiệm mua sắm không phù hợp”, ông Danh cho hay.

Bệnh viện Nhi đồng 1 TP Hồ Chí Minh

Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Bích Nga, Trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP Hồ Chí Minh cho biết, khi Luật Đấu thầu sửa đổi năm 2023, bệnh viện dự kiến khoảng thời gian vài tháng sau sẽ có những Nghị định, Thông tư mới hướng dẫn về đấu thầu nên đã nhanh chóng chuẩn bị các tình huống, tranh thủ đấu thầu thuốc cho năm 2024.

Khi Bộ Y tế có Thông tư hướng dẫn triển khai Luật Đấu thầu 2023, bệnh viện có đầy đủ cơ sở pháp lý để thực hiện tổ chức mua sắm thuốc với nhiều hình thức khác, đặc biệt là với đấu thầu rộng rãi và mua sắm trực tiếp. Nhờ đó, bệnh viện đã thực hiện được gói thầu lớn nhất. Với những thuốc chống dịch, cấp cứu, thuốc không lựa chọn được nhà thầu, khi có Thông tư áp dụng mua sắm trực tiếp và đã mua được những thuốc quan trọng. Điều 16 của Thông tư 07/2024/TT-BYT của Bộ Y tế đã mua sắm trực tiếp và mua được những thuốc quan trọng, đáp ứng đúng quy định Luật Đấu thầu 2023 và Thông tư 07/2024/TT-BYT trong khi chờ đấu thầu rộng rãi.

Từ ngày 17/5/2024, Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP Hồ Chí Minh đã thực hiện một số gói thầu chủ yếu trong nhà thuốc bệnh viện; chuẩn bị gói thầu lớn nhất cho nội trú bảo hiểm y tế và ngoại trú bảo hiểm y tế; thực hiện được 3 gói thầu mua sắm trực tiếp thuốc cung ứng cho bệnh nhân dịch vụ tại nhà thuốc. Hiện tại, bệnh viện cũng đã thực hiện 2 gói thầu đấu thầu rộng rãi qua mạng cung ứng phục vụ cho bệnh nhân dịch vụ tại nhà thuốc trị giá 170 tỷ đồng.

Các vấn đề chưa hiểu rõ về Nghị định, Thông tư để hướng dẫn triển khai Luật Đấu thầu 2023 từ các bệnh viện đã được Sở Y tế, Bộ Y tế giải đáp thắc mắc kịp thời để các bệnh viện mạnh dạn triển khai dựa trên năng lực của mình.

“Với người làm công tác cơ sở và tham gia vào đấu thầu mua sắm thuốc nhiều năm qua, tôi thấy với văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn về mua sắm, cụ thể về đấu thầu đã có có đầy đủ hành lang pháp lý. Mỗi bệnh viện tùy theo tình hình khám-chữa bệnh, tùy theo danh mục thuốc, vật tư sẽ vận dụng linh hoạt các hình thức đấu thầu để bảo đảm cung ứng đầy đủ, mang lại hiệu quả kinh tế cho cơ quan quản lý, bệnh viện và người dân”, bà Nga nói.

Phòng Truyền thông Y tế