Một ca bệnh nguy kịch hiếm gặp vừa được các bác sĩ Bệnh viện K cứu sống thành công, mang lại hy vọng cho gia đình và khẳng định năng lực chuyên môn cao của đội ngũ chuyên ngành ung bướu thần kinh.

Theo thông tin từ Bệnh viện K, bệnh nhân là em Lý Văn D., 17 tuổi, quê Tuyên Quang, nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu do u tế bào mầm nội sọ lan tràn, gây tắc nghẽn dòng lưu thông dịch não tủy và ứ nước não thất.

Theo gia đình, trước khi vào viện, em D. có biểu hiện đau đầu nhiều ngày, buồn nôn, yếu mệt và sau đó rơi vào trạng thái hôn mê. Khi đưa đến Bệnh viện K, tình trạng bệnh nhi đã rất nặng, khối u ở vùng tuyến tùng phát triển lớn và lan rộng quanh hệ thống não thất. Nguy cơ tử vong cao khiến gia đình gần như chỉ còn trông chờ vào phương án điều trị tối ưu nhất tại tuyến trung ương.

Ngay sau khi tiếp nhận, các bác sĩ chuyên khoa ngoại thần kinh, hồi sức tích cực, hóa trị và xạ trị đã khẩn trương hội chẩn. Các kết quả chẩn đoán ban đầu cho thấy tình trạng ứ nước não thất nghiêm trọng do u chèn ép, trong khi khối u đã xâm lấn vào nhiều vị trí sâu trong não. Đây là ca bệnh rất phức tạp, bởi bệnh nhân vừa phải được cấp cứu tình trạng đe dọa tính mạng tức thời, vừa cần được áp dụng các biện pháp điều trị đặc hiệu cho ung thư tế bào mầm.

Để xử trí khẩn cấp, bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật đặt dẫn lưu dịch não thất xuống ổ bụng nhằm giải phóng áp lực nội sọ và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Song song với phẫu thuật, các mẫu dịch não tủy được gửi xét nghiệm nhằm xác định rõ bản chất khối u. Kết quả cho thấy đây là u tế bào mầm nội sọ – một loại ung thư hiếm gặp nhưng có khả năng đáp ứng tốt với hóa trị và xạ trị nếu được điều trị kịp thời.

Tuy nhiên, sau mổ, tình trạng hôn mê của bệnh nhân vẫn không cải thiện. Khối u lan tràn khiến não bị ảnh hưởng nặng nề, và nếu chỉ chờ người bệnh hồi phục sau phẫu thuật mới bắt đầu hóa trị thì thời gian trì hoãn sẽ khiến sự tiến triển của khối u vượt quá khả năng cứu chữa. Trong bối cảnh khẩn cấp này, các bác sĩ đã đưa ra quyết định điều trị mang tính bước ngoặt: tiến hành hóa trị ngay khi bệnh nhân còn đang được hồi sức tích cực.

Đây là một lựa chọn đầy thách thức. “Người bệnh ở trong tình trạng ngàn cân treo sợi tóc, nhưng nếu chậm trễ, u sẽ lan rộng nhanh hơn. Vì vậy, chúng tôi thống nhất triển khai hóa chất song song với hồi sức”, PGS.TS Nguyễn Đức Liên, Trưởng khoa Ngoại thần kinh, chia sẻ.

Ông cho biết thêm rằng sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận - từ chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm, ngoại thần kinh đến hồi sức và nội nhi - chính là chìa khóa giúp bệnh nhân có cơ hội vượt qua.

Kết quả điều trị mang lại tín hiệu tích cực hiếm có. Chỉ sau 10 ngày hóa trị đợt 1, bệnh nhân D. đã bỏ được máy thở, ý thức cải thiện rõ rệt, có thể ăn uống trở lại và tự đi lại trong phòng. Từ tình trạng hôn mê sâu với tiên lượng nặng, việc bệnh nhân hồi phục như vậy được gia đình gọi là “phép màu ngoài mong đợi”.

PGS.TS Nguyễn Đức Liên đánh giá đây là một trong những ca bệnh tiêu biểu cho việc áp dụng đúng thời điểm các kỹ thuật điều trị đặc hiệu trong ung thư thần kinh. Việc bệnh nhân tỉnh lại sau 19 ngày chứng tỏ phác đồ xử trí đã đi đúng hướng, kịp thời và hiệu quả. Nếu chậm chỉ vài ngày, khả năng cứu sống sẽ thấp hơn rất nhiều.

Ung thư tế bào mầm nội sọ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong các bệnh lý u não, khoảng 1-3% ở trẻ em, trong đó nam giới mắc nhiều hơn. Nguyên nhân chính xác chưa rõ ràng, nhưng các khối u thường hình thành từ các tế bào mầm lạc vị trí trong giai đoạn phôi thai. Bản chất bệnh hiếm gặp khiến việc chẩn đoán đôi khi khó khăn, nhất là khi người bệnh đến viện trong tình trạng nặng. Tuy nhiên, ưu điểm của loại u này nằm ở việc đáp ứng tốt với hóa trị – xạ trị; tỷ lệ sống 10 năm có thể lên tới 70–80% nếu điều trị sớm và đúng phác đồ.

ThS.BS Hoàng Thu Trang, Phó Trưởng khoa Nội Nhi, Bệnh viện K, cho biết trường hợp bệnh nhi D. là một minh chứng cho vai trò của điều trị đa mô thức.

“Sự phối hợp giữa ngoại thần kinh, hồi sức cấp cứu và nội nhi là cực kỳ quan trọng. Chúng tôi sẽ tiếp tục hóa – xạ trị theo phác đồ chuẩn để tối ưu hóa kết quả điều trị và giảm nguy cơ tái phát. Bệnh viện K cũng thường xuyên hội chẩn với các chuyên gia Mỹ, Pháp nhằm cập nhật các tiến bộ quốc tế”, bác sĩ Trang nói.

Về phía gia đình, anh Lý Văn L., bố của bệnh nhân, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc: “Cháu hôn mê suốt 19 ngày, vợ chồng tôi gần như tuyệt vọng. Khi con tôi có thể nói chuyện lại, tôi thực sự rất xúc động. Xin tri ân tất cả các bác sĩ đã cứu con tôi”.

Những kết quả như trường hợp em D. là minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của Bệnh viện K trong lĩnh vực ung bướu thần kinh. Nhờ liên tục cập nhật kỹ thuật mới, ứng dụng phác đồ tiên tiến và tăng cường hợp tác quốc tế, bệnh viện xử trí hiệu quả nhiều trường hợp phức tạp, giúp người bệnh hồi phục và trở lại cuộc sống bình thường. Đây cũng là động lực để đội ngũ y bác sĩ tiếp tục nỗ lực nâng cao chất lượng điều trị, mang lại cơ hội sống cho nhiều bệnh nhân ung thư hiếm gặp và nguy kịch.