HOẠT ĐỘNG CỦA LÃNH ĐẠO BỘ
Đảm bảo người dân có được những liều vắc xin an toàn, hiệu quả
Thứ Sáu, ngày 10/05/2024 09:44Sáng ngày 10/5/2024 tại Hà Nội, Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế tổ chức lễ kỷ niệm 40 năm thành lập 12/5/1984-12/5/2024, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế...
Bộ Y tế điều động, bổ nhiệm Viện trưởng Viện Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường
Thứ Sáu, ngày 10/05/2024 09:39Ngày 10/5/2024 tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức lễ công bố điều động, bổ nhiệm Viện trưởng Viện Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường. Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan dự và trao quyết định
Bộ Y tế trao tặng Kỷ niệm chương “Vì Sức khỏe nhân dân” cho Giám đốc dự án USAID/PATH STEPS, Giám đốc chương trình Chăm sóc sức khỏe ban đầu, Tổ chức PATH Toàn cầu
Thứ Sáu, ngày 10/05/2024 06:47Sáng ngày 10/5/2024 tại trụ sở Bộ Y tế, PGS.TS.Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế đã trao tặng Kỷ niệm chương “Vì Sức khỏe nhân dân” cho bà Kimberly Elizabeth Green, Giám đốc dự án Cơ quan...
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn thăm, động viên nữ bác sĩ nội trú bị tai nạn hy hữu
Thứ Năm, ngày 09/05/2024 07:41Sáng 9/5, GS.TS.Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế đã đến thăm và động viên nữ bác sĩ nội trú Hoàng Minh Lý đang điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
Ngành Y tế phát động Tháng Công nhân, Tháng An toàn vệ sinh lao động năm 2024
Thứ Năm, ngày 09/05/2024 04:09Chiều ngày 08/5/2024 tại Bệnh viện Bạch Mai, Công đoàn Y tế Việt Nam phối hợp với Cục quản lý Môi trường Y tế (Bộ Y tế) tổ chức lễ phát động hưởng ứng Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động...
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên tiếp Công ty TNHH Boehringer Inglheim Việt Nam
Thứ Tư, ngày 08/05/2024 01:37Chiều ngày 06/5/2024 tại trụ sở Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên tiếp Công ty TNHH Boehringer Inglheim Việt Nam nhằm tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa Bộ Y tế và Boehringer Inglheim Việt...
Bàn giao xe cứu thương cho Bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên
Thứ Tư, ngày 08/05/2024 01:33Nhằm chung tay góp sức cho ngành Y tế tỉnh Điện Biên có thêm phương tiện vận chuyển bệnh nhân, đảm bảo công tác y tế trong dịp Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2024),...
Bộ Y tế bổ nhiệm Phó Viện trưởng phụ trách kinh tế Viện Vắc xin và Sinh phẩm Y tế
Thứ Tư, ngày 08/05/2024 01:30Sáng ngày 08/5/2024 tại TP.Nha Trang, Bộ Y tế tổ chức lễ công bố quyết định của Bộ trưởng Bộ Y tế bổ nhiệm Phó Viện trưởng phụ trách kinh tế Viện Vắc xin và Sinh phẩm Y tế. Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ...
Bộ Y tế họp triển khai công tác cải cách thủ tục hành chính năm 2024
Thứ Tư, ngày 08/05/2024 01:00Ngày 08/5/2024 tại Hà Nội, Bộ Y tế họp triển khai công tác cải cách thủ tục hành chính năm 2024. Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Thành viên Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính...
Đoàn công tác Bộ Y tế và Công đoàn Y tế Việt Nam thăm quân và dân tại quần đảo Trường Sa và Nhà dàn DK1 năm 2024
Thứ Hai, ngày 06/05/2024 14:27Nhân kỷ niệm 49 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2024), trong các ngày từ 29/4 đến ngày 05/5 Đoàn công tác số 14 do đại tá Đại tá Cao Văn Sơn, Phó Chủ...
Lễ kỷ niệm 115 năm ngày sinh cố Bộ trưởng Bộ Y tế Phạm Ngọc Thạch
Thứ Hai, ngày 06/05/2024 07:21Ngày 06/5/2024, Bộ Y tế (Bệnh viện Phổi Trung ương) tổ chức lễ kỷ niệm 115 năm ngày sinh Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch (07/05/1909 – 07/05/2024) - Bộ trưởng Bộ Y tế đầu tiên, Viện trưởng đầu tiên...
Bộ Y tế thăm và tặng quà quân, dân trên quần đảo Trường Sa và nhà giàn DK1
Thứ Hai, ngày 06/05/2024 03:31Chuyến đi khảo sát để triển khai Đề án về Y tế biển, đảo đã mang đến nhiều cảm xúc khi các y, bác sĩ ở đất liền - hải đảo được gặp nhau nơi chủ quyền biển đảo thiêng liêng
Thiêng liêng hành trình ra Trường Sa ngày Giải phóng
Chủ Nhật, ngày 05/05/2024 14:11Chào mừng 49 năm ngày Giải phóng hoàn toàn Trường Sa (29/4/1975 – 29/4/2024), sáng nay, đoàn công tác số 14 trên tàu Kiểm Ngư 491/CĐKN 4 - Vùng 4 Hải Quân do Đại tá Cao Văn Sơn, Phó...
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát động cuộc thi “Y tế cơ sở giỏi năm 2024”
Thứ Sáu, ngày 03/05/2024 07:17Ngày 03/5/2024, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã tham dự lễ phát động Cuộc thi “Y tế cơ sở giỏi năm 2024”. Cùng tham dự buổi lễ có đại diện các Vụ, Cục, Văn phòng Bộ Y tế, Trung tâm...
Khắc phục khó khăn, quyết tâm chấm dứt bệnh Lao vào năm 2030
Thứ Năm, ngày 02/05/2024 13:35Sáng ngày 02/5/2024, tại trụ sở Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã chủ trì cuộc họp triển khai kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà theo thông báo số 167/TB-VPCP ngày...
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên tiếp Tập đoàn Siemens Healthineers
Thứ Năm, ngày 02/05/2024 07:49Chiều ngày 02/5/2024 tại trụ sở Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên tiếp đã có buổi tiếp Tập đoàn Siemens Healthineers- Tập đoàn công nghệ y tế hàng đầu của CHLB Đức. Buổi tiếp nhằm tăng...
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn làm việc với UBND tỉnh Lai Châu về công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn
Thứ Sáu, ngày 26/04/2024 02:33Chiều 25/4/2024, tại thành phố Lai Châu, Đoàn công tác của Bộ Y tế do GS.TS.Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Lai Châu về công tác bảo vệ, chăm...
Bộ Y tế giám sát việc thực hiện các chương trình can thiệp về sức khỏe bà mẹ và kế hoạch hóa gia đình tại tỉnh Lai Châu
Thứ Sáu, ngày 26/04/2024 01:23Trong chương trình công tác tại Lai Châu về giám sát việc thực hiện các chương trình và các can thiệp về sức khỏe bà mẹ (SKBM) và kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) nhằm làm giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử...
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trao Quyết định bổ nhiệm Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính
Thứ Năm, ngày 25/04/2024 09:07Chiều ngày 25/4/2024, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã trao quyết định bổ nhiệm Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính thuộc Bộ Y tế.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trao kỷ niệm chương “ Vì sức khỏe nhân dân” cho Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam
Thứ Năm, ngày 25/04/2024 09:00Ngày 25/4/2024, Bộ Y tế đã tổ chức lễ trao tặng kỷ niêm chương “Vì sức khỏe nhân dân” cho ngài Yamada Takio - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam.
Xuất bản thông tin
Thách thức mới trong công tác dân số: Tỷ lệ phụ nữ sinh con thứ ba trở lên tăng
29/05/2019 | 18:35 PM
Mục tiêu của Nghị quyết 21 - NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ 6, khóa XII về Công tác dân số trong tình hình mới khẳng định cần duy trì, ổn định mức sinh thay thế và tiến tới ổn định qui mô dân số. Do vậy trong những năm tới, cần theo dõi chặt chẽ và đánh giá phân tích kỹ về chỉ tiêu mức sinh, đặc biệt là tỉ lệ sinh con thứ ba, nhằm sớm đề ra những giải pháp kịp thời góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu đến năm 2030 mà Nghị quyết 21 - NQ/TW đã đề ra.
Tuyên truyền chính sách dân số là một trong những giải pháp giúp ổn định mức sinh thay thế. Ảnh: Dương Ngọc
Chỉ tiêu quan trọng trong chương trình DS-KHHGĐ
Trong thực hiện chương trình Dân số và Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ), để đánh giá mục tiêu giảm sinh, thông thường được phân tích, đánh giá thông qua các chỉ tiêu tổng tỷ suất sinh, tỷ lệ sinh thô, tỷ lệ phát triển dân số, tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh con thứ 3 trở lên.
Tổng tỷ suất sinh (số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ - TFR) là chỉ tiêu vĩ mô, dài hạn đánh giá cho cả một giai đoạn, như mục tiêu của Chính sách DS-KHHGĐ trong Nghị quyết TW 4 khóa 7 là phấn đấu đạt mức sinh thay thế từ 2,0-2,2 con bình quân cho mỗi cặp vợ chồng vào 2015; tỷ lệ sinh thô phản ảnh mức sinh biến đổi hàng năm, chỉ tiêu này là chỉ tiêu vi mô mang tính chất tác nghiệp hàng năm (ở Việt Nam trong một thời gian là chỉ tiêu giảm sinh Quốc hội giao hàng năm).
Ngoài ra, một trong những chỉ tiêu phục vụ tác nghiệp quan trọng trong chương trình DS-KHHGĐ, nhằm sớm phát hiện những biến động bất thường trong thực hiện mục tiêu giảm sinh đó là tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh con thứ 3 trở lên. Trong các chỉ tiêu phản ảnh mức sinh, chỉ tiêu này thường rất “nhạy cảm” trong phản ảnh sớm các tình hình sinh bất thường trong thực hiện chính sách KHHGĐ. Ví dụ như năm 2004, sau khi có Pháp lệnh Dân số, một bộ phận dân số do chưa hiểu chính xác Điều 10 của Pháp lệnh qui định về quyền và trách nhiệm của mỗi cặp vợ chồng khi sinh con nên tỷ lệ sinh tăng trở lại. Điều này được phản ảnh qua tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên tăng và tập trung tăng ngay trong nhóm cán bộ, đảng viên, những người có trình độ học vấn cao… Do sớm phát hiện vấn đề nên Ban Bí thư đã chỉ đạo ban hành quy định bổ sung, sửa đổi Điều 10 Pháp lệnh Dân số để kịp thời điều chỉnh mức sinh.
Tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở Tây Nguyên cao nhất nước
Để xem xét, đánh giá mức sinh hiện nay, góp phần thực hiện Nghị quyết 21 NQ/TW của Hội nghị TW lần thứ 6 khóa XII về Công tác dân số trong tình hình mới, chúng ta phân tích đánh giá tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh con thứ 3 trở lên qua các số liệu công bố chính thức của Tổng cục Thống kê (TCTK) trong những năm gần đây, chú trọng tập trung phân tích trong 3 năm 2015 - 2017.
Theo số liệu đã công bố của Tổng cục Thống kê, trong thời gian qua, tỷ lệ phụ nữ sinh con thứ 3 trở lên trong cả nước giảm dần qua các năm, từ 18,5% năm 2006 xuống 14,2% năm 2012, bình quân 0,6 điểm phần trăm/năm. Tỷ lệ này ổn định, dao động ở mức trên dưới 14% trong 4 năm (2012 - 2014), chỉ tăng bình quân 0,1 điểm phần trăm/năm. Xu thế này không còn được duy trì và đã tăng nhanh trở lại kể từ năm 2015 lên mức gần 16% và năm 2016 là 16,3%, 2017 là 17,3%, bình quân tăng 0,5 điểm phần trăm năm (mức tăng cao xấp xỉ mức giảm cao trong thời gian tốt nhất ở thời kỳ 2006-2012). Như vậy là hiện nay mức tăng bình quân năm tăng gấp đôi so với trước đây.
Sự khác biệt về tỷ lệ phụ nữ sinh con thứ 3 trở lên chia theo vùng, số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, tỷ lệ phụ nữ 15-49 tuổi sinh con thứ 3 trở lên cao nhất ở Tây Nguyên (28,3%), tiếp theo là Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung (19,7%). Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ là vùng có tỷ lệ phụ nữ 15-49 tuổi sinh con thứ 3 trở lên thấp nhất lần lượt là 10,9% và 11,3%; đây cũng là 2 vùng có TFR thấp nhất của cả nước. Tây Nguyên là nơi cư trú của các dân tộc ít người, việc tiếp cận các phương tiện tránh thai cũng như phương tiện truyền thông về KHHGĐ có hạn chế nên đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ phụ nữ 15-49 tuổi sinh con thứ 3 trở lên của vùng này cao nhất nước.
So sánh từng năm thì cũng thấy rõ xu thế tăng, nếu so sánh tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên của 3 năm gần đây (2015-2017), năm 2015 và 2016 thì trong 6 vùng có: 1 vùng giữ nguyên; 2 vùng tăng (tăng nhiều, 0,4 và 0,6 điểm phần trăm) và 3 vùng giảm (giảm ít, 2 vùng giảm 0,2 và 1 vùng giảm 0,4 điểm phần trăm). Nhưng so sánh năm 2016 và 2017 ta thấy xu thế tăng rõ rệt, trong 6 vùng: Chỉ có 1 vùng giữ nguyên (Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung); 5 vùng còn lại đều tăng và tăng rất nhiều, trong đó Trung du và miền núi phía Bắc tăng 2,7 điểm phần trăm và tăng lớn nhất là vùng Tây Nguyên tăng 3,2 điểm phần trăm.
Đề ra các giải pháp kịp thời nhằm duy trì mức sinh thay thế
Khi xem xét tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên của các tỉnh, thành phố thì số liệu của năm 2016 cho thấy có 29/63 tỉnh, thành phố có tỷ lệ phụ nữ 15-49 tuổi sinh con thứ 3 trở lên tăng so với năm 2015. Nhưng chuyển sang năm 2017 thì đã có 34/63 tỉnh, thành phố có tỷ lệ phụ nữ 15-49 tuổi sinh con thứ 3 trở lên tăng so với năm 2016. Trong đó có một số tỉnh, thành phố như: Cao Bằng tăng 4,28 điểm phần trăm; Thái Nguyên 5,44; Phú Thọ 4,44; Vĩnh Phúc 4,32; Hà Nam 5,06; Ninh Bình 6,82; Bình Phước 5,18; Tiền Giang 5,35; Đồng Tháp 5,88. Đặc biệt có những tỉnh tăng rất cao như: Quảng Nam tăng cao nhất là 11,84 điểm phần trăm; Ninh Thuận là 8,25 điểm phần trăm.
Qua các phân tích trên cho thấy, trong 3 năm gần đây (2015-2017) tỷ lệ phụ nữ trong nhóm tuổi sinh đẻ sinh con thứ 3 trở lên tăng lên cao và đã tăng ở cả 6 vùng. Đây là một chỉ tiêu quan trọng cần chú ý khi thực hiện công tác DS-KHHGĐ trong việc thực hiện mục tiêu đạt mức sinh thay thế, đặc biệt như ở Việt Nam, văn hóa Á Đông có quan niệm “nhà đông con là nhà có phúc”.
Điều đặc biệt là khi có những biến động về sinh con thứ 3 trở lên lại thường xảy ra ở nhóm dân cư có trình độ văn hóa cao và ở cả cán bộ, đảng viên, điều này dễ tạo hiệu ứng trong xã hội về sinh con thứ 3 trở lên. Vừa qua ngày 27/12/2018, trong họp báo công bố Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội năm 2018 của Tổng cục Thống kê đã ước tính tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên của năm 2018 là 20,9%, tương đương với mức cao nhất (20,8%) xảy ra năm 2005 do tác động của Điều 10 Pháp lệnh Dân số dẫn đến phải sửa đổi Điều 10 Pháp lệnh. Như vậy với mức tăng 3,6% so với năm 2017, đây cũng là mức tăng cao kỷ lục, cao hơn với mức tăng của cả thời kỳ 5 năm trước là 3,1% (2012-2017) là thời gian tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên bắt đầu tăng trở lại. Mức tăng cao gấp 6 lần mức tăng trung bình của cả 5 năm trước.
Mục tiêu của Nghị quyết 21 - NQ/TW khẳng định cần duy trì, ổn định mức sinh thay thế và tiến tới ổn định quy mô dân số. Do vậy trong những năm tới, cần theo dõi chặt chẽ và đánh giá phân tích kỹ về chỉ tiêu mức sinh, đặc biệt là tỉ lệ sinh con thứ ba, nhằm sớm đề ra những giải pháp kịp thời góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu đến năm 2030 mà Nghị quyết 21 - NQ/TW đã đề ra.
Ngày 28/8/2018, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Quy định về việc kết nạp người vi phạm chính sách DS-KHHGĐ vào Đảng. Ngoài những điều qui định chi tiết về những trường hợp sinh con không bị coi là vi phạm chính sách DS-KHHGĐ; Tiêu chuẩn, điều kiện, thẩm quyền kết nạp lại vào Đảng đối với đảng viên đã bị đưa ra khỏi Đảng do vi phạm chính sách DS-KHHGĐ; Tiêu chuẩn, điều kiện, thẩm quyền kết nạp vào Đảng đối với quần chúng vi phạm chính sách DS-KHHGĐ. Trong đó Điều 3 qui định về các trường hợp không xem xét kết nạp lại và kết nạp vào Đảng cụ thể như: 1) Đảng viên sau khi bị đưa ra khỏi Đảng lại vi phạm chính sách DS-KHHGĐ; 2) Quần chúng đã vi phạm chính sách DS-KHHGĐ trong trường hợp sinh con thứ 5 trở lên. Như vậy là BCH Trung ương đã bổ sung những qui định rất cụ thể và cũng là nhắc lại trách nhiệm chấp hành thực hiện chính sách dân số trong tình hình mới. Mục tiêu của Nghị quyết 21 NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ 6, khóa XII về Công tác dân số vẫn khẳng định cần duy trì, ổn định mức sinh thay thế và tiến tới ổn định qui mô dân số do vậy trong những năm tới cần theo dõi chặt chẽ và đánh giá phân tích kỹ về chỉ tiêu này, nhằm sớm đề ra những giải pháp kịp thời góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu đến năm 2030 mà Nghị quyết 21 NQ/TW đề ra cho công tác dân số trong tình hình mới. |
Nguồn: Báo Gia đình và xã hội