Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Ngày 1/10, Bộ Y tế đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố cùng Bộ Công an và Bộ Nội vụ để xin ý kiến góp ý về mô hình tổ chức giám định pháp y tại địa phương, trong bối cảnh Luật Giám định tư pháp đang được sửa đổi.

Theo nội dung văn bản do Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên ký ban hành, việc sửa đổi Luật Giám định tư pháp do Bộ Tư pháp chủ trì đang hướng tới điều chỉnh mô hình tổ chức lại cơ quan pháp y tại địa phương. Trên cơ sở đó, Bộ Tư pháp đã có Công văn số 5504/BTP-BTTP gửi Bộ Y tế đề nghị nghiên cứu, đề xuất mô hình tổ chức phù hợp.

Tại dự thảo sửa đổi Luật Giám định tư pháp, khoản 1 Điều 15 quy định hệ thống tổ chức giám định tư pháp công lập trong lĩnh vực pháp y bao gồm: Viện Pháp y quốc gia (thuộc Bộ Y tế), Viện Pháp y quân đội (thuộc Bộ Quốc phòng), Trung tâm Giám định pháp y (thuộc Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an) và Trung tâm Pháp y tỉnh, thành phố trực thuộc Sở Y tế. Việc thành lập Trung tâm Pháp y cấp tỉnh do Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố căn cứ vào nhu cầu và điều kiện thực tế địa phương để quyết định.

Đối với lĩnh vực kỹ thuật hình sự, khoản 3 và 4 Điều 15 dự thảo nêu rõ các tổ chức giám định công lập bao gồm: Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an), Phòng Giám định kỹ thuật hình sự (Bộ Quốc phòng), Phòng Giám định kỹ thuật hình sự (Viện kiểm sát nhân dân tối cao), và Phòng Kỹ thuật hình sự thuộc Công an tỉnh, thành phố. Đặc biệt, các phòng kỹ thuật hình sự cấp tỉnh được phép thực hiện cả giám định pháp y tử thi và giám định thương tích.

Trong Công văn số 6660/BYT-KCB, Bộ Y tế đề xuất hai phương án cụ thể về mô hình tổ chức giám định pháp y tại địa phương để các cơ quan liên quan cho ý kiến lựa chọn:

Phương án 1: Giữ nguyên mô hình hiện hành theo Luật Giám định tư pháp năm 2012. Theo đó, Trung tâm Pháp y trực thuộc Sở Y tế sẽ thực hiện giám định pháp y tử thi và thương tích, trong khi Phòng Kỹ thuật hình sự thuộc Công an tỉnh chỉ giám định pháp y tử thi. Mô hình này giúp duy trì hệ thống pháp y ổn định sau quá trình sáp nhập tỉnh/thành, đồng thời tận dụng tốt hơn nguồn lực nhân sự, cơ sở vật chất và kinh phí.

Tuy nhiên, nhược điểm là sự tồn tại song song của hai tổ chức cùng thực hiện giám định pháp y có thể gây lãng phí, đặc biệt tại những địa phương có số lượng vụ việc giám định không nhiều.

Phương án 2: Thực hiện theo hướng của dự thảo Luật sửa đổi. Trong phương án này, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố có thể quyết định việc thành lập hay không thành lập Trung tâm Pháp y thuộc Sở Y tế, tùy theo nhu cầu thực tế. Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh sẽ chịu trách nhiệm giám định cả tử thi và thương tích.

Phương án này trao quyền chủ động cho địa phương trong tổ chức mô hình phù hợp. Tuy nhiên, nếu không có sự thống nhất giữa các tỉnh, có thể dẫn đến tình trạng thiếu đồng bộ trong cả nước.

Hơn nữa, ở những địa phương không thành lập Trung tâm Pháp y, việc xử lý các vụ việc giám định có thể gặp khó khăn, chậm trễ, phát sinh thêm chi phí khi phải gửi giám định nơi khác. Đáng lưu ý, hiện nay nhiều Trung tâm Pháp y mỗi năm chỉ giám định dưới 50 ca tử thi, khiến hiệu quả hoạt động không cao.

Bộ Y tế đề nghị các địa phương, cùng với Bộ Công an và Bộ Nội vụ, lựa chọn một trong hai phương án nêu trên và gửi góp ý về Bộ Y tế trước ngày 5/10/2025 để tổng hợp và báo cáo.

Huyền Thị Lê