Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Hiện nay, tình trạng người bệnh suy thận ngày càng trẻ hóa, số người cần phải lọc máu có xu hướng gia tăng, đáng nói, phần lớn phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn cuối. Căn bệnh trở thành mối đe dọa sức khỏe cộng đồng. Thực tế này gióng lên hồi chuông cảnh báo lối sống thiếu lành mạnh, chủ quan với sức khỏe của giới trẻ.

Người trẻ đối mặt hành trình bệnh tật

Gần đây, cộng đồng không ngừng chia sẻ câu chuyện về một cô gái trẻ (sinh năm 1994 ở Hà Nội) bất ngờ phát hiện suy thận khi khám sức khỏe tiền hôn nhân. Đáng nói, căn bệnh đã cướp đi sức khỏe, ước mơ và hôn nhân của cô gái khi chỉ mới 31 tuổi.

Trước nhập viện, cô gái phớt lờ các triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, cơ thể mệt mỏi, chóng mặt nhưng cô nghĩ bị rối loạn tiền đình. Đáng nói, mặc dù biết bản thân bị viêm cầu thận từ nhỏ nhưng cô chủ quan không đi khám sức khỏe thường xuyên. Không chỉ vậy, cô còn thường uống trà sữa, ăn đồ ăn nhanh, là nguyên nhân khiến bệnh tiến triển nhanh, khó kiểm soát. Đây cũng là lời cảnh tỉnh cho người trẻ hay chủ quan, không đi khám sức khỏe định kỳ, có lối sống thiếu lành mạnh. Hiện tại, hàng tuần, cô gái đều đặn đến Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) lọc máu 3 buổi/tuần.

Hay mới đây, một người đàn ông (32 tuổi, trú tại Hà Nội) là nhân viên văn phòng, thường xuyên sử dụng thực phẩm chức năng tăng cơ được quảng cáo trên mạng, không rõ nguồn gốc trong thời gian dài. Sau gần một năm, cơ thể anh xuất hiện những triệu chứng bất thường, thường xuyên mệt mỏi, chán ăn, nước tiểu ngày càng ít và màu sẫm. Qua kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Bạch Mai cho thấy, chức năng thận đã suy giảm nặng, bác sĩ kết luận anh bị suy thận mạn, nhiều khả năng âm thầm tiến triển từ lâu.

Bệnh nhân điều trị bệnh thận tại Bệnh viện Thanh Nhàn.

“Việc sử dụng thực phẩm chức năng không rõ thành phần là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn gây hại thận. Những tổn thương này diễn ra âm thầm, đến khi có triệu chứng rõ ràng thì chức năng thận đã suy giảm nặng, khó hồi phục. Bệnh thận là bệnh “im lặng", hầu hết các trường hợp không đau, không sốt, không tiểu máu nên dễ bị bỏ qua” - Bác sĩ Dương Minh Tuấn, Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo.

Những năm gần đây, người trẻ ở độ tuổi khoảng 20-40 phát hiện bệnh ở giai đoạn cuối ngày càng tăng. Đa số các trường hợp suy thận ở nhóm tuổi này có liên quan tới việc dùng thuốc không kiểm soát, bệnh cầu thận như IgA, lupus... Một số người tăng huyết áp kéo dài không kiểm soát, gây phá hủy các mạch máu, giảm lượng máu đến thận, phá hủy bộ lọc ở cầu thận, từ đó làm suy thận.

Bệnh thận thường diễn biến rất âm thầm, giai đoạn đầu thường không có triệu chứng. Ở Trung tâm Thận tiết liệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai có nhiều người chỉ phát hiện bệnh sau khi khám sức khỏe tại cơ quan hoặc làm hồ sơ đi du học.

TS Nghiêm Trung Dũng - Giám đốc Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch mai cho biết, đơn vị thường xuyên tiếp nhận nhiều trường hợp dưới 30 tuổi, độ tuổi đang là lao động chính trong gia đình. Thậm chí, bệnh nhân chỉ mới 15 -16 tuổi khi được chẩn đoán mắc bệnh thận mạn thì đã ở vào giai đoạn cuối.

“Tại Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu có rất nhiều người trẻ đang điều trị nội trú. Hầu hết những người này phải nhập viện là do viêm cầu thận mạn, có những thanh niên còn rất trẻ đã bị bệnh thận ở giai đoạn cuối. Nhiều bệnh nhân đến trung tâm ở giai đoạn phải lọc máu cấp cứu, lúc đó thận suy rất nặng kèm theo nhiều biến chứng ở các cơ quan như tim mạch, hô hấp… điều đó sẽ hạn chế quyền lựa chọn của người bệnh trong phương pháp điều trị thay thế thận suy” - TS Nghiêm Trung Dũng nêu thực trạng.

Thay đổi lối sống

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Văn Tuyên - Trưởng khoa Nội thận - Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang cũng cho rằng, bệnh suy thận mạn tiến triển âm thầm, từ giai đoạn 1 đến 4 hầu như không có triệu chứng rõ ràng. Khi cơ thể biểu hiện như thiếu máu, khó thở, buồn nôn thì thận đã bị tổn thương nghiêm trọng. Tâm lý chủ quan là nguyên nhân chính khiến người trẻ phải “chạy thận”, họ sẽ thường đổ lỗi cho áp lực công việc thì khi các triệu chứng nhẹ ghé qua nên sẽ không đi khám.

TS Nghiêm Trung Dũng - Giám đốc Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu kiểm tra sức khoẻ cho bệnh nhân điều trị tại Trung tâm.

Theo thống kê mới nhất của Bộ Y tế, Việt Nam hiện có trên 10 triệu người mắc bệnh thận mạn, trong đó khoảng 26.000 bệnh nhân đã bước vào giai đoạn cuối, cần lọc máu định kỳ hoặc ghép thận để duy trì sự sống. Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ người trẻ mắc bệnh đang tăng nhanh và phần lớn chỉ phát hiện khi bệnh đã trở nặng do thiếu thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ và chủ quan trước các dấu hiệu cảnh báo ban đầu.

Theo báo cáo chuyên sâu từ các cơ sở y tế trong nước giai đoạn 2020–2025, tỷ lệ người trẻ từ 18 đến 30 tuổi mắc bệnh thận chiếm tới 20–30% tổng số ca bệnh thận. Người trẻ bị suy thận liên quan đến nhiều vấn đề, trong đó ngoài nguyên nhân do viêm cầu thận thì thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ cũng là yếu tố nguy cơ thúc đẩy các bệnh lý chuyển hóa sớm, gây ra nhiều bệnh lý trong đó có bệnh thận mạn. Suy thận ở giới trẻ không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất và chất lượng sống, suy thận còn là gánh nặng nặng nề về kinh tế với gia đình người bệnh và toàn xã hội.

Do đó, bác sĩ Nguyễn Đăng Quốc khuyến cáo, để loại trừ bệnh thận mạn tính, mỗi người chỉ cần dành thời gian làm xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu, xét nghiệm chức năng thận. Ngoài ra, trong sinh hoạt, ăn uống cần tạo thói quen giảm muối, uống đủ nước, hạn chế thức ăn nhanh, ngủ đúng giờ, vận động thường xuyên, không hút thuốc, hạn chế rượu bia và tuyệt đối không tự ý dùng thuốc.

Các chuyên gia y tế cũng cho rằng, suy thận sớm ở người trẻ không còn là vấn đề hiếm gặp mà đã trở thành một vấn đề y tế cộng đồng đáng lưu ý, đòi hỏi hành động khẩn cấp và đồng bộ từ cá nhân, gia đình, ngành y tế và toàn xã hội. Phòng ngừa sớm, thay đổi hành vi sống, tăng cường sàng lọc và quản lý yếu tố nguy cơ sẽ là chìa khóa để ngăn chặn làn sóng trẻ hóa của bệnh thận, bảo vệ một thế hệ khỏe mạnh – nền tảng cho tương lai của đất nước.

Nguồn: Báo Kinh tế đô thị Bệnh suy thận ngày càng gia tăng và trẻ hóa

Huyền Thị Lê