Nghiên cứu khoa học công nghệ. sản xuất que thử phát hiện nhanh độc tố thực phẩm

23/07/2013 | 06:00 AM

 | 

Lần đầu tiên tại Việt Nam, các nhà khoa học của Viện Công nghệ Sinh học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam bước đầu nghiên cứu thành công kháng nguyên tái tổ hợp giảm độc lực để tạo kháng thể đơn dòng, phục vụ việc sản xuất que thử (Kít) phát hiện nhanh vi khuẩn tụ cầu vàng trong thực phẩm.

Que thử này khi ra đời sẽ cho phép phát hiện độc tố Staphyloccocal entotoxin B (SEB) trong thời gian ngắn, đơn giản dễ sử dụng.
 
Theo Phó giáo sư-tiến sỹ Nghiêm Ngọc Minh, Trưởng phòng Công nghệ Sinh học Môi trường, Viện Công nghệ Sinh học, ở các nước châu Á, tụ cầu vàng (Staphylococus) là một trong những nguyên nhân chính gây ra ngộ độc do vi sinh vật. Staphylococus aureus thường có trong kem, thịt tươi, cá bảo quản lâu ngày, xúc xích, lạp xưởng… Đây là một trong những độc tố gây nhiễm độc thức ăn ở người và độc tố này còn được sử dụng như một tác nhân sinh học nguy hiểm trong chiến tranh sinh học. 
 
Trong Staphylococcus aureus, độc tố staphylococcal enterotoxin B là một siêu kháng nguyên có độc tính mạnh, tác động nhanh, gây độc cho đường tiêu hoá, đường hô hấp, các vết thương thậm chí có thể xâm nhập qua da lành…
 
Chính vì vậy, tạo kháng nguyên (những chất có khả năng kích thích sinh ra một đáp ứng miễn dịch đặc hiệu) SEB là việc làm đầu tiên hết sức cần thiết, từ đó tạo ra nguồn nguyên liệu sạch, chủ động nguồn nguyên liệu trong nước để sản xuất Kit phát hiện nhanh ngộ độc thực phẩm nhóm B do tụ cầu vàng gây nên.
 
Vừa qua, nhóm nghiên cứu đã tiến hành thu thập các mẫu bệnh phẩm từ các trường hợp ngộ độc thức ăn tại nhiều địa phương trên cả nước như Thái Nguyên, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh… để làm nguồn nguyên liệu nhân gen sinh tổng hợp ra protein SEB. Sử dụng các công nghệ hiện đại như PCR, xử lý enzym hạn chế… để tạo gen SEB giảm độc lực, tạo vector tái tổ hợp, biểu hiện và tinh sạch protein SEB tái tổ hợp. 
 
Sau hàng loạt các nghiên cứu và thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đã tạo được kháng nguyên đột biến tái tổ hợp và tự nhiên để làm nguyên liệu chính. Việc tạo được kháng nguyên là một bước đột phá lớn bởi SEB là một siêu độc tố và khó phát hiện.
 
Phó giáo sư-tiến sỹ Nghiêm Ngọc Minh ví dụ, nếu ví như may một cái áo (mua vải, cắt, may), việc tạo ra được kháng nguyên đột biến tái tổ hợp giống như đã cắt xong vải. Bước tiếp theo tới đây là tiến hành tạo kháng thể đơn dòng và sản xuất kit chuẩn đoán. Hiện nay trên thế giới có nhiều phương pháp giúp chuẩn đoán SEB như phương pháp nuôi cấy, phương pháp PCR, realtime PCR, chuẩn đoán miễn dịch... Đây là những phương pháp đáng tin cậy, chính xác và vẫn thường được sử dụng.
 
Tuy vậy, các phương pháp này có nhược điểm là tốn nhiều công sức và thời gian nuôi cấy dài: từ 2-3 thậm chí là 9-10 ngày. Một số các phương pháp hiện đại như cảm biến sinh học, đòi hỏi phải có phòng thí nghiệm, đặc biệt phải cần các trang thiết bị hiện đại đi kèm và yêu cầu người thực hiện phải có kỹ thuật, cẩn thận và chu đáo.
 
Từ việc phân tích các phương pháp, nhóm chuyên gia quyết định lựa chọn phương pháp phát hiện nhanh bằng que thử nhanh (lateral flow test), là dạng test có cấu tạo và cách sử dụng rất đơn giản chỉ dưới dạng một “que nhúng” có kích thước 2x7cm với độ nhạy cỡ ng/ml và độ đặc hiệu cao. Đặc biệt que thử không chỉ cho kết quả nhanh từ 5-10 phút (các phương pháp khác mất nhiều thời gian hơn), que thử này còn có thể kiểm tra tại chỗ.
 
Ví dụ đối với mẫu bị ô nhiễm, chỉ cần lấy mẫu nghiền nhỏ sau đó nhúng que thử vào, khoảng 5-10 phút là có kết quả. Nếu mẫu cần phát hiện có độc tố SEB, trên que thử sẽ xuất hiện hai vạch mầu đỏ gạch tại vị trí vạch kiểm tra (test line "T") và trên vạch đối chứng “C,” nếu không có độc tố, trên que thử chỉ xuất hiện một vạch tại vùng “C.” Đặc biệt, dự kiến nếu sản xuất ở quy mô lớn, giá Kit khá rẻ chỉ khoảng 8-10.000 đồng/que thử.
 
Dự kiến từ nay tới năm 2015, que thử sẽ ra được đưa ra thử nghiệm ngoài thực tế. Khi ấy, Việt Nam có thể chủ động trong việc phát hiện nhanh độc tố nhóm B trong thực phẩm, nước... Quan trọng hơn, các que thử này còn giúp chúng ta có thể chủ động trong việc phát hiện độc tố nhóm B do Staphylococcus aureus./.

Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Bộ Y tế quy định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp lĩnh vực bảo trợ và phòng, chống tệ nạn xã hội

Chủ Nhật, ngày 15/06/2025 09:09

Bộ Y tế hướng dẫn chi trả bảo trợ xã hội tháng 7, 8 và 9/2025

Chủ Nhật, ngày 15/06/2025 09:07

Quân y đảo Sinh Tồn phẫu thuật cho ngư dân bị vỡ xương bánh chè

Chủ Nhật, ngày 15/06/2025 09:06

Phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực y tế: Giao quyền sâu rộng nhưng không buông lỏng quản lý

Chủ Nhật, ngày 15/06/2025 09:00

Người đứng đầu cơ quan chuyên môn y tế thuộc UBND cấp tỉnh có thẩm quyền bổ nhiệm giám định viên pháp y

Chủ Nhật, ngày 15/06/2025 08:55

Hướng tới một tương lai Việt Nam không còn ca tử vong do sốt xuất huyết Dengue

Thứ Bẩy, ngày 14/06/2025 00:00

Trên 1,5 triệu đại biểu dự Hội nghị toàn quốc tập huấn về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể

Thứ Bẩy, ngày 14/06/2025 03:53

Bệnh truyền nhiễm gia tăng ở phía Nam, sởi và sốt xuất huyết diễn biến phức tạp

Thứ Bẩy, ngày 14/06/2025 03:43

Phân định thẩm quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Y tế

Thứ Bẩy, ngày 14/06/2025 03:41

Bộ Y tế hướng dẫn khẩn phòng chống dịch bệnh trong và sau mưa lũ

Thứ Bẩy, ngày 14/06/2025 03:38

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn tiếp Đoàn ERIA thăm và làm việc tại Bộ Y tế

Thứ Bẩy, ngày 14/06/2025 02:50

Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Y tế lần thứ II, nhiệm kỳ 2020 - 2025

Thứ Bẩy, ngày 14/06/2025 01:11

Đại hội Đảng bộ Cục Bà mẹ và Trẻ em lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025–2030

Thứ Sáu, ngày 13/06/2025 01:04

Đại hội Đảng bộ Cục Bảo trợ xã hội lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030

Thứ Sáu, ngày 13/06/2025 03:50

Ca mổ sọ não đặc biệt cứu bệnh nhân 75 tuổi thoát liệt

Thứ Sáu, ngày 12/06/2025 23:46

Y sĩ có được chuyển sang chức danh Điều dưỡng hạng III?

Thứ Sáu, ngày 12/06/2025 23:42

Chuẩn bị nhân lực cho cơ sở 2 của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức

Thứ Sáu, ngày 12/06/2025 23:37

Áp thuế đồ uống có đường để ngăn ngừa các bệnh không lây nhiễm

Thứ Sáu, ngày 12/06/2025 23:34

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên khai mạc Hội nghị Ban Thường trực Diễn đàn FHH

Thứ Sáu, ngày 12/06/2025 23:25

Đại hội Đảng bộ Cục Phòng bệnh nhiệm kỳ 2025-2030

Thứ Tư, ngày 11/06/2025 09:09

Thăm dò ý kiến