Sáng ngày 09/5/2023 tại Hà Nội, Đại sứ quán Hoa Kỳ tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm Chương trình PEPFAR tại Việt Nam. Tham dự buổi Lễ có Ngài Marc E Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam; Bà Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam; Bà Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế; Ngài Đại sứ John. Nkengasong, Điều phối viên Chương trình AIDS Toàn cầu và đại diện về Ngoại giao Y tế của Hoa Kỳ; Ngài Peter Sand, Giám đốc điều hành Quỹ Toàn cầu; cùng đại diện Lãnh đạo Văn phòng chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam; lãnh đạo các Vụ/Cục, Văn phòng Bộ thuộc Bộ Y tế; Lãnh đạo Sở Y tế, Trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố; đại biểu khách quốc tế cùng đông đảo cơ quan truyền hình thông tấn Trung ương và Hà Nội đã về dự và đưa tin cho buổi lễ. 

Ngài Marc E Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam phát biểu 

Phát biểu tại buổi lễ Ngài Marc E Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết: Năm 2003, Chính phủ Hoa Kỳ khởi động Kế hoạch khẩn cấp của Tổng thống về phòng, chống AIDS (PEPFAR). Việt Nam đã trở thành quốc gia đầu tiên và duy nhất ở Châu Á nhận được tài trợ tập trung của PEPFAR. Trong 10 năm sau đó, Hoa Kỳ là nhà tài trợ lớn nhất cho hoạt động phòng chống HIV của Việt Nam, đóng góp 46% tổng ngân sách phòng, chống HIV, với nguồn tài trợ bổ sung từ Quỹ Toàn cầu và các đối tác khác. Các nguồn lực của PEPFAR và Quỹ Toàn cầu đã cùng nhau hỗ trợ trực tiếp 90% chi phí mua sắm thuốc kháng vi-rút (ARV) của Việt Nam để điều trị cho khách hàng, mang lại cho những người sống chung với HIV một cơ hội mới để không chỉ sống sót mà còn phát triển.

Hiện nay, hơn 70% trong số ước tính khoảng 240.000 người nhiễm HIV ở Việt Nam nhận được thuốc kháng vi-rút thông qua Bảo hiểm Y tế được tài trợ bởi các nguồn lực trong nước. Từ năm 2021 đến năm 2022, PEPFAR Việt Nam đã cung cấp hỗ trợ kỹ thuật quan trọng để hỗ trợ tiếp nhận 8.727 bệnh nhân mới điều trị bằng thuốc kháng vi-rút, đồng thời giúp duy trì ít nhất 89.000 người đang điều trị. Ngoài việc điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS, Việt Nam tập trung vào dự phòng kết hợp, cho phép khách hàng tiếp cận các dịch vụ dự phòng toàn diện, bao gồm tư vấn và xét nghiệm HIV, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm hoặc PrEP, và truyền thông chiến lược được thiết kế để giáo dục những người có nguy cơ cao nhất. 

Ngài Marc E Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam mong muốn được hợp tác chặt chẽ với đội ngũ PEPFAR tài năng tại Việt Nam để tiếp tục hỗ trợ Chính phủ Việt Nam chấm dứt HIV như một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng vào năm 2030.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu chúc mừng

Phát biểu chúc mừng 20 năm Chương trình PEPFAR tại Việt Nam, Bà Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Y tế trân trọng cảm ơn tới PEPFAR và cộng đồng các nhà tài trợ đã hỗ trợ và sát cánh với Việt Nam trong suốt thời gian qua. Đồng thời mong muốn thời gian tới nhà tài trợ tiếp tục vận động, kêu gọi kinh phí cho quá trình chuyển giao bền vững của Việt Nam trong chặng đường tiếp theo. 

Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết: trải qua hơn 30 năm Việt Nam đã từng bước kiểm soát được dịch HIV trên cả 3 tiêu chí đó là: giảm số người nhiễm mới HIV được phát hiện, giảm số người chuyển sang giai đoạn AIDS và giảm số người tử vong liên quan đến AIDS. Việt Nam đã giữ vững tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư luôn ở mức dưới 0,3%.

Bộ trưởng Bộ Y tế trao bằng khen của Bộ Y tế cho chương trình PEPFAR

PEPFAR là nhà tài trợ lớn nhất cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS Việt Nam kể từ năm 2004 khi Việt Nam trở thành nước thứ 15 trên thế giới được tiếp nhận hỗ trợ từ Chính phủ Hoa Kỳ thông qua Kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống HIV/AIDS. PEPFAR hiện đang hỗ trợ tại 11 tỉnh trọng điểm có số người nhiễm còn sống chiếm 45.2 % trên cả nước. Trong gần 20 năm qua PEPFAR đã hỗ trợ mở rộng các dịch vụ phòng ngừa, chăm sóc và điều trị HIV có chất lượng cho người sống chung với HIV và người có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV/AIDS các quần thể đích (KP) thông qua hỗ trợ cung cấp dịch vụ trực tiếp (DSD), đặc biệt là các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật rất toàn diện và chất lượng bao gồm cả giới thiệu và nhân rộng các sáng kiến về tài chính bền vững, các mô hình cung cấp dịch vụ tiên tiến, hiệu quả.

Tại sự kiện này Bộ trưởng Bộ Y tế bày tỏ mong muốn PEPFAR tiếp tục hỗ trợ Bộ Y tế một số giải pháp ưu tiên đặc biệt là hỗ trợ cung ứng thuốc, sinh phẩm xét nghiệm HIV trong tình trạng khẩn cấp đặc biệt trong bối cảnh ngành Y tế đang gặp nhiều khó khăn về vấn đề mua sắm và cung ứng thuốc, hàng hóa và vật tư y tế. Trước tình hình dịch đang có xu hướng tăng nhanh trong nhóm nam quan hệ đồng giới, nhóm chuyển giới, Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam đề nghị PEPFAR tiếp tục hỗ trợ chiến lược tổng thể để can thiệp giảm bớt nguy cơ dịch HIV đang tăng nhanh trong nhóm này. 

Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh: “Chính phủ Việt Nam vẫn cam kết cùng với hỗ trợ của PEPFAR để tiếp tục xây dựng các cơ chế tài chính cho việc chuyển giao bền vững các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân, sự tham gia của các tổ chức xã hội trong đầu tư và cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS nhằm đảm bảo sử dụng có hiệu quả các nguồn lực huy động”.

TS. John.Nkengasong, Đại sứ PEPFAR toàn cầu phát biểu tại buổi lễ

Tại buổi lễ TS. John.Nkengasong, Đại sứ PEPFAR toàn cầu cho rằng: PEPFAR hiện có 25 chương trình song phương. Trong số các quốc gia này, một số quốc gia đã đạt được mục tiêu 95-95-95; một số khác đang đạt 90-90-90. Việt Nam nằm trong nhóm thứ hai. Trong số ước tính có khoảng 250.000 người nhiễm HIV trên cả nước, hơn 210.000 người biết tình trạng nhiễm HIV của mình và hơn 171.000 người đang điều trị bằng thuốc kháng virus (tương ứng là 84 và 81%). Tỷ lệ ức chế virus là 96% đối với những người đang điều trị là rất cao. Việt Nam đang rất gần đạt được các mục tiêu 90-90-90. Tuy nhiên, còn rất nhiều việc phải làm để đạt được 95-95-95 vào năm 2030.

Nhân dịp này TS. John.Nkengasong, Đại sứ PEPFAR toàn cầu đã làm nổi bật những thành tựu đã đạt được trong thời gian qua: 

Thứ nhất,Việt Nam thực sự nổi bật như một ví dụ toàn cầu về tính bền vững và huy động nguồn lực trong nước thông qua chương trình Bảo hiểm Y tế; 

Thứ hai,Việt Nam đã rất nhanh nhạy trong việc thích ứng với những đổi mới, tiến bộ khoa học để triển khai ứng phó toàn diện;

Thứ ba, Một yếu tố quan trọng khác cho sự thành công của Việt Nam là khả năng thu hút sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ các Bộ và cơ quan ở cấp quốc gia, đến các cơ quan cấp tỉnh, các viện nghiên cứu và học thuật, các tổ chức xã hội, khu vực tư nhân đang phát triển nhanh và các thành viên tận tâm của cộng đồng và các tổ chức dựa vào cộng đồng.

Chương trình PEPFAR tại Việt Nam được thực hiện bởi các cơ quan của Chính phủ Hoa Kỳ: Trung tâm Kiểm soát và Dự phòng Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Bộ Quốc phòng (DOD) và Bộ Ngoại giao. CDC Hoa Kỳ là đơn vị làm việc trực tiếp với các cơ quan của Chính phủ Việt Nam như Cục Phòng, Chống HIV/AIDS, các đơn vị trong ngành Y tế và một số các đối tác như như Tổ chức PATH, Đại học San Francisco … USAID hỗ trợ thông qua các tổ chức phi chính phủ, tổ chức cộng đồng trong và ngoài nước như FHI360, PATH, Trung tâm Life, Dự án LHSS (bễn vững tài chính y tế), … DOD hỗ trợ một số can thiệp trong quân đội thông qua hợp tác đối tác với Cục Quân Y, Bộ Quốc Phòng. Chương trình PEPFAR hiện tại tập trung vào một kế hoạch nhằm hỗ trợ cho Chiến lược phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam trong đó tập trung vào 3 mục tiêu chính: Đẩy nhanh tiến độ đạt mục tiêu 95-95-95 tại 11 tỉnh, thành phố có sự hỗ trợ của PEPFAR tại vùng kinh tế phía bắc và vùng đô thị Thành phố Hồ Chí Minh; bảo đảm chuyển đổi bền vững trách nhiệm chính về tài chính, hành chính và kỹ thuật của các dịch vụ chăm sóc và điều trị HIV cho Chính phủ Việt Nam; ứng phó với các khu vực/nhóm hành vi nguy cơ mới nổi về lây nhiễm HIV trên toàn quốc thông qua sáng kiến đáp ứng y tế công cộng (PHCR).

Một số hình ảnh tại lễ kỷ niệm

 

Ngài Đại sứ Hoa Kỳ cùng Ngài Đại sứ Điều phối viên Chương trình AIDS Toàn cầu và Đại diện về Ngoại giao Y tế của Hoa Kỳ trao tặng bằng khen của PEPFAR và chụp ảnh lưu niệm cùng các đối tác

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm