Phát biểu tại lễ công bố, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh vai trò, vị trí đặc biệt của giám định pháp y tâm thần đối với hoạt động tố tụng. Ngoài ra, hoạt động này còn được pháp luật giao nhiệm vụ quản lý, điều trị bắt buộc các đối tượng có rối loạn tâm thần, đánh giá mức độ tổn hại về sức khỏe tâm thần của người bị hại, đánh giá năng lực chịu trách nhiệm hành vi của nguyên đơn, bị đơn, người làm chứng trong các vụ việc dân sự, hành chính.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu tại lễ công bố thành lập 5 trung tâm Pháp y tâm thần khu vực

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cũng lưu ý, sau một thời gian thực hiện Pháp lệnh giám định tư pháp, hệ thống tổ chức giám định pháp y tâm thần đã bộc lộ nhiều bất cập như tổ chức dàn trải, không có đầu mối tập trung, khó khăn trong công tác đầu tư cơ sở vật chất, đào tạo nguồn nhân lực dẫn đến các trung tâm pháp y tâm thần chưa đáp ứng được yêu cầu của cải cách tư pháp trong giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập. Vì vậy, việc xây dựng lại mạng lưới tổ chức, chấn chỉnh lại hoạt động, chuyên nghiệp hóa tổ chức giám định pháp y tâm thần trên toàn quốc phù hợp với nhu cầu thực tế xã hội và là vấn đề cấp thiết.

Để các trung tâm pháp y tâm thần sớm đi vào hoạt động, Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị các Vụ, Cục tham mưu, đề xuất việc đào tạo, cán bộ, tuyển dụng cán bộ chuyên môn và xây dựng hạ tầng. Tỉnh ủy, UBND 5 tỉnh, thành phố quan tâm và tạo mọi điều kiện thuận lợi để sớm cấp và bàn giao đất cho 5 trung tâm...

Thời gian qua, cả nước có 37 cơ sở thực hiện chức năng giám định pháp y tâm thần hoạt động dàn trải, không có đầu mối tập trung. Riêng 22 trung tâm trực thuộc Sở Y tế không được đầu tư nhiều về trang thiết bị và nhân lực, hầu hết đều chưa có trụ sở riêng, phải hoạt động trong bệnh viện tâm thần tỉnh hoặc bệnh viện đa khoa tỉnh, với số ca trưng cầu giám định mỗi năm chỉ từ 10 đến 20 trường hợp. Khắc phục tình trạng vừa nêu, Bộ Y tế thành lập 5 Trung tâm Pháp y Thần kinh trực thuộc Bộ, tại các khu vực miền núi phía Bắc, miền Trung, thành phố Hồ Chí Minh, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ.

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến và Thứ trưởng Nguyễn Thị Xuyên, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Phạm Văn Tác chúc mừng lãnh đạo các trung tâm Pháp y tâm thần khu vực

Các trung tâm này có nhiệm vụ giám định pháp y tâm thần theo quyết định trưng cầu của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng và theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức trên địa bàn phụ trách, để phục vụ việc điều tra, giải quyết các vụ án; đồng thời thay thế các cơ sở giám định pháp y tâm thần nhỏ lẻ. Như vậy, bắt đầu từ ngày 1 tháng 7 năm 2015, 37 cơ sở thực hiện chức năng giám định pháp y tâm thần, trong đó có 22 trung tâm trực thuộc các Sở Y tế sẽ chấm dứt hoạt động, thay vào đó là hoạt động của 5 trung tâm vừa được thành lập tại các khu vực vừa nêu.

5 trung tâm được thành lập gồm: Trung tâm pháp y tâm thần miền núi phía Bắc tại tỉnh Phú Thọ (thực hiện giám định pháp y tâm thần cho 9 tỉnh miền núi phía Bắc gồm: Phú Thọ, Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang và Vĩnh Phúc);

Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền Trung tại tỉnh Thừa Thiên - Huế (thực hiện giám định pháp y tâm thần cho 7 tỉnh gồm: Thừa Thiên - Huế, Quảng Bình, Quảng Trị, thành phố Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định);

Trung tâm pháp y tâm thần khu vực Thành phố Hồ Chí Minh (thực hiện giám định pháp y tâm thần cho Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu và Long An);

Trung tâm pháp y tâm thần khu vực Tây Nguyên tại tỉnh Đắc Lắc (thực hiện giám định pháp y tâm thần cho 7 tỉnh gồm: Đắc Lắc, Đắc Nông, Gia Lai, Kon Tum, Khánh Hòa, Phú Yên và Lâm Đồng);

Trung tâm pháp y tâm thần khu vực Tây Nam Bộ tại thành phố Cần Thơ (thực hiện giám định pháp y tâm thần cho 8 tỉnh: Thành phố Cần Thơ, Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp và An Giang)