Năm 2021, đại dịch COVID-19 với biến chủng Delta đã để lại nhiều cảm xúc lắng đọng và sâu sắc đối với mỗi nhân viên y tế.

Sở Y tế đã chọn ra 10 hoạt động và sự kiện nổi bật nhất của năm 2021, trong đó có 9/10 hoạt động và sự kiện liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19. Cụ thể như sau:

1. Triển khai phiên bản đầu tiên về hướng dẫn sử dụng các gói thuốc A, B và C

Ngày 28/7/2021, Sở Y tế TP.HCM đã xây dựng phiên bản đầu tiên và ban hành hướng dẫn triển khai chăm sóc và theo dõi sức khỏe F0 tại nhà. Điều này đánh dấu thời điểm triển khai "mũi giáp công thứ hai" trong cuộc chiến với đại dịch COVID-19 của ngành y tế thành phố.

Qua ý kiến đóng góp của các chuyên gia ngành y tế và tham khảo Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị COVID-19 của Bộ Y tế, Sở Y tế TP.HCM đã đưa các thuốc chống đông và kháng viêm dạng uống vào các gói thuốc điều trị tại nhà cho người mắc COVID-19, nhằm hạn chế tỷ lệ người bệnh chuyển nặng.

Đến ngày 09/8/2021, Sở Y tế TP.HCM ban hành hướng dẫn quy trình theo dõi chăm sóc F0 tại nhà, bắt đầu cung cấp túi thuốc A-B cho các trung tâm y tế để phát tận tay cho người dân.

Đến ngày 25/8/2021, Sở Y tế nhận được các túi thuốc C từ chương trình sử dụng thuốc Molnupiravir, một loại thuốc kháng virus mới được Bộ Y tế đưa vào sử dụng có kiểm soát tại cộng đồng cho các trường hợp F0 có triệu chứng nhẹ. Từ đó đến nay, các gói thuốc A, B và C đã và đang phát huy hiệu quả rất lớn, làm giảm chuyển nặng đối người F0 cách ly tại nhà, góp phần không nhỏ vào sự hồi phục của người bệnh.

2. Triển khai trạm y tế lưu động

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, với sự hỗ trợ trực tiếp của Bộ Quốc Phòng và Bộ Y tế, lần đầu tiên TP.HCM đã triển khai loại hình các trạm y tế lưu động nhằm hỗ trợ cho công tác chăm sóc F0 tại nhà.

Ngày 22/8/2021, các trạm y tế lưu động đầu tiên do các chiến sĩ quân y đảm trách đi vào hoạt động. Ngay sau đó, số trạm nhanh chóng được tăng lên. Tổng cộng có 525 trạm y tế lưu động do các chiến sĩ quân y và nhân viên y tế thành phố đảm trách.

Hình ảnh các chiến sĩ quân y mang thuốc, bình oxy đến tận nhà dân để thăm khám, phát thuốc, cấp cứu, hướng dẫn người F0 cách chăm sóc và theo dõi sức khoẻ không những góp phần cải thiện rõ rệt hiệu quả chăm sóc F0 tại nhà, giảm chuyển nặng mà còn để lại dấu ấn đẹp trong lòng người dân Thành phố.

3. Triển khai hiệu quả mô hình bệnh viện dã chiến 3 tầng

Ngay sau khi tiếp nhận các Trung tâm Hồi sức COVID-19 được bàn giao lại từ các bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức và Trung ương Huế, ngành y tế TP.HCM đã triển khai mô hình "bệnh viện dã chiến 3 tầng" ngay tại các bệnh viện dã chiến số 16, số 13 và số 14.

Các bệnh viện dã chiến 3 tầng có quy mô từ 1.500 đến 2.000 giường. Theo đó, có đủ cả giường ICU để hồi sức những trường hợp nặng và nguy kịch, giường oxy để điều trị những trường hợp bệnh trở nặng cần thở oxy và cả giường thường để cách ly điều trị những trường hợp F0 không đủ điều kiện để cách ly điều trị tại nhà. Tất cả bệnh viện thành phố và quận, huyện đều cử nhân viên y tế luân phiên đến các bệnh viện dã chiến 3 tầng để cùng chia sẻ trách nhiệm chăm sóc người bệnh.

Các khoa ICU tại tầng 3 của các bệnh viện dã chiến 3 tầng đều thực hiện được tất cả kỹ thuật hồi sức chuyên sâu từ thở HFNC, thở máy không xâm lấn đến thở máy xâm lấn, lọc máu, chạy CRRT, chạy ECMO. Ngoài ra, tầng 1 và tầng 2 sẽ là các khoa bệnh nhẹ và trung bình, chủ yếu điều trị người mắc COVID-19 có bệnh nền, lớn tuổi.

Nguyên tắc hoạt động của các bệnh viện dã chiến 3 tầng là "không để người bệnh xuất viện ở tầng 3, và không để người bệnh tử vong ở tầng 2", thay vào đó, bệnh nhân ở tầng 3 khi ổn định sẽ được chuyển xuống tầng 2, bệnh nhân ở tầng 2 khi trở nặng thì được chuyển lên tầng 3.

4. Huy động tổng lực và nhân sự chi viện nhân lực y tế lớn nhất trong lịch sử phát triển của ngành y tế TP.HCM

Trong đợt cao điểm chống dịch vừa qua, ngành y tế TP.HCM đã huy động tổng lực nhân viên y tế toàn ngành từ công lập đến tư nhân, cho đến cán bộ y tế đã nghỉ hưu,… tham gia các hoạt động chống dịch.

Cụ thể là huy động 1.533 đội lấy mẫu xét nghiệm, huy động 1.109 đội tiêm vaccine, thành lập 32 bệnh viện dã chiến (với tổng quy mô 42.798 giường) và chuyển đổi công năng 64 bệnh viện (với quy mô 17.062 giường).

Đặc biệt, ngành y tế được chi viện 23.748 nhân viên y tế đến từ 163 đoàn công tác đến từ các Bộ, ngành và các tỉnh thành trên cả nước. Trong đó, có 18.092 nhân viên y tế, sinh viên, học sinh các trường đại học y khoa của 37 bệnh viện, 28 trường đại học, cao đẳng, cơ sở đào tạo chuyên ngành y thuộc bộ, ngành và 38 đoàn cán bộ y tế do các tỉnh, thành khác cử đến tham gia thu dung điều trị tại các bệnh viện dã chiến, bệnh viện điều trị COVID-19, bệnh viện hồi sức, cơ sở cách ly tập trung F0 trên địa bàn Thành phố. Đồng thời tham gia hỗ trợ thành phố Thủ Đức và các quận, huyện lấy mẫu xét nghiệm, tiêm vaccine.

Ngoài ra, ngành y tế còn nhận được sự chi viện 5.656 người của lực lượng quân y đến tham gia các hoạt động chăm sóc F0 tại nhà thông qua loại hình trạm y tế lưu động.

Việc huy động tổng lực và sự chi viện nhân lực y tế kịp thời đã góp phần quan trọng, mang tính quyết định cho sự thành công của cuộc chiến chống dịch COVID-19 trên địa bàn thành phố trong thời gian qua.

5. Đổi mới sáng tạo trong chống dịch xuất phát từ tâm người thầy thuốc

Theo Sở Y tế TP.HCM, đại dịch COVID-19 với biến chủng Delta lây lan rất nhanh với chu kỳ dưới 48 giờ, khi phát hiện những ca nhiễm đầu tiên từ các bệnh viện thì dịch bệnh đã thâm nhập sâu vào cộng đồng.

Nhân viên toàn ngành Y tế trải qua những giai đoạn khó khăn nhất nhưng vẫn đứng vững, phát huy truyền thống vượt khó, đổi mới sáng tạo với nhiều mô hình lần đầu tiên triển khai nhưng đã mang lại nhiều hiệu quả trong công tác cứu người, tất cả đều xuất phát từ cái "TÂM" của người thầy thuốc.

10 mô hình đổi mới sáng tạo đã được ngành y tế đúc kết gồm: Chăm sóc F0 tại nhà, "Bệnh viện chị" hỗ trợ trực tiếp "bệnh viện em", Trạm y tế lưu động, Tổ chăm sóc F0 dựa vào cộng đồng, Bệnh viện dã chiến 3 tầng.

Tư vấn F0 từ xa qua tổng đài 1022, Thầy thuốc đồng hành; Cải biến xe vận chuyển hành khách và xe taxi trở thành xe vận chuyển người bệnh, Tổ y tế từ xa, Chăm sóc F0 dựa vào cộng đồng, H.O.P.E chăm sóc trẻ sơ sinh có mẹ bị nhiễm SARS-CoV-2.

6. Mười bài học kinh nghiệm trong công tác phòng chống dịch

Ngày 30/10/2021, ngành y tế TP.HCM đã sơ kết, rút kinh nghiệm công tác phòng, chống dịch COVID-19. Mười bài học kinh nghiệm đã được đúc kết từ thực tiễn chống dịch, giúp thành phố tiếp tục phát huy và chủ động hơn trong giai đoạn chống dịch tiếp theo.

Trong đó đáng chú ý là bài học cách ly F0 để ngăn chặn lây lan là cần thiết, nhưng không nhất thiết phải cách ly tập trung, chỉ cách ly tập trung khi không đủ điều kiện cách ly tại nhà. Vaccine là chiến lược lâu dài và hàng đầu trong phòng, chống dịch bệnh, đảm bảo độ bao phủ vắc xin đến từng người dân.

7. Xây dựng và triển khai 6 chiến lược y tế thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 trong tình hình mới

Nghị quyết số 128 ngày 11/10/2021 của Chính phủ quy định tạm thời "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19" đã đưa ra những nguyên tắc thống nhất trong công tác phòng chống dịch trên toàn quốc trong tình hình mới. Thành phố đang đứng trước những thách thức lớn, đó là vừa bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân, vừa khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội, vừa bảo đảm an sinh xã hội, an ninh chính trị, trật tự và an toàn xã hội.

Ngành y tế TP.HCM đã xây dựng và triển khai 6 chiến lược y tế thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 trong tình hình mới nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dân.

8. Triển khai chiến dịch bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ

Thực hiện hướng dẫn của Bộ Y tế, qua phân tích các trường hợp tử vong do COVID-19 trên địa bàn thành phố cho thấy phần lớn các trường hợp tử vong tập trung ở nhóm người trên 50 tuổi, có bệnh nền, chưa được tiêm vaccine phòng COVID-19, chưa được sử dụng thuốc kháng virus. Ngành y tế đã tham mưu UBND Thành phố triển khai "Chiến dịch bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ".

"Chiến dịch bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ" tập trung bảo vệ sức khỏe cho người trên 65 tuổi và người có bệnh nền, hạn chế thấp nhất tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong do COVID-19.

Những tín hiệu tích cực sau 15 ngày triển khai chiến dịch đã góp phần làm tăng thêm nghị lực và quyết tâm của cán bộ, nhân viên y tế tuyến đầu chống dịch.

9. Khởi động đề án nâng cao năng lực y tế cơ sở

Theo Sở Y tế TP.HCM, tỷ lệ nhân viên y tế tuyến xã trên vạn dân của thành phố chỉ đạt 2,31, thấp hơn rất nhiều so với cả nước và Hà Nội (tương ứng là 7,42 và 6,06). Trong khi thực tiễn chống dịch COVID-19 vừa qua cho thấy vai trò không thể thiếu của nhân viên y tế tuyến cơ sở trong công tác chăm sóc F0 tại nhà. Đề án nâng cao năng lực y tế cơ sở được xác định là một trong những đề án cấp bách cần được khởi động ngay từ bây giờ.

Đề án nâng cao năng lực y tế cơ sở thật sự là một yêu cầu cấp bách xuất phát từ thực tiễn. Ngành y tế TP.HCM mong nhận được sự đồng tình và ủng hộ của các bộ, ngành có liên quan để thành phố sớm khởi động và hiện thực hoá đề án.

10. Khởi công xây dựng 3 bệnh viện cửa ngõ

Năm 2021, thành phố đã khởi công xây mới 3 bệnh viện cửa ngõ: Bệnh viện Đa khoa Khu vực Hóc Môn, Bệnh viện Đa khoa Khu vực Củ Chi và Bệnh viện Đa khoa Khu vực Thủ Đức.

Đây là 3 trong 6 dự án trọng điểm thuộc đề án quy hoạch ngành y tế TP.HCM đến năm 2020 và tầm nhìn đến 2030.

Đây cũng là những dự án thuộc nhóm A, loại công trình dân dụng lĩnh vực y tế cấp 1 quy mô 1.000 giường, được đầu tư từ nguồn vốn từ ngân sách thành phố. Mục tiêu là xây dựng cơ sở y tế mới có quy mô hiện đại, đạt chuẩn đẳng cấp khu vực Đông Nam Á, góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến cuối và khu vực nội thành; tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trình độ chuyên môn tốt hơn cho việc chăm sóc sức khỏe người dân trên địa bàn và các vùng lân cận.