Trong một đại dịch, virus có khả năng lây lan nhanh chóng vì hầu hết các quần thể sẽ dễ bị nhiễm bệnh. Việc sản xuất và triển khai vaccine nhanh chóng là rất quan trọng để hạn chế tác động có thể xảy ra đối với dân số và các dịch vụ thiết yếu.

Vào ngày 11/1/2020, trình tự gene của Coronavirus mới, sau này được đặt tên là SARS-CoV-2, đã được công bố trên Genbank, một kho lưu trữ quốc tế dành cho các nhà khoa học trên khắp thế giới. Gần 11 tháng sau, loại vaccine đầu tiên do Pfizer và BioNTech sản xuất đã ra đời. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy nó có khả năng bảo vệ 95% chống lại SARS-CoV-2. Các vaccine do Moderna, AstraZeneca và Johnson & Johnson sản xuất đã nhanh chóng theo sau Pfizer được đưa vào sử dụng. Ðây là một kỳ tích lịch sử.

Nhưng đó không phải là một phép màu hay một sự may rủi. Ðợt bùng phát dịch SARS 2002-2003 đã cảnh báo các nhà khoa học về nguy cơ dịch bệnh do Coronavirus gây ra. Bài học đó được nhấn mạnh lại khi một loại Corona ở lạc đà, MERS, bắt đầu gây ra các đợt bùng phát lẻ tẻ trên bán đảo Ả Rập vào năm 2012. Các nhà khoa học đã làm việc trong nhiều năm để tìm ra cách nhắm mục tiêu Coronavirus bằng vaccine.

Khi Trung Quốc tiết lộ một loại Coronavirus là nguyên nhân khiến nó bùng phát nhanh chóng ở Vũ Hán, các nhà khoa học đã thiết kế vaccine được chế tạo dựa trên công trình ban đầu đó, tập trung vào protein chính bên ngoài của virus, protein đột biến, làm mục tiêu vaccine.

Vaccine COVID-19 -kỳ tích của y học

Dịch COVID-19 bùng lên mạnh mẽ khắp nơi trên thế giới tạo ra một thách thức chưa từng có cho cộng đồng y học. Tuy nhiên, sự phát triển rất nhanh của vaccine đã mở ra một niềm hy vọng để dập tắt đại dịch.

Phương pháp tiếp cận mới hiện nay của vaccine chống lại COVID-19 dựa trên chức năng thiết yếu của mRNA là "chất mang thông tin" tự nhiên mà tế bào cần để sản xuất protein. Quá trình sản xuất này diễn ra trên quy mô lớn hàng ngày trong mỗi tế bào cơ thể nhờ RNA của chính tế bào đó. Với sự trợ giúp của RNA được cung cấp bên ngoài, các tế bào cũng có thể được kích thích để sản xuất một số protein khác, trong trường hợp COVID-19 từ các protein của Coronavirus. Sau khi chủng ngừa, hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể chống lại các protein này, giúp bảo vệ chống lại Coronavirus thực sự.

Vaccine mRNA có thể được sản xuất nhanh chóng và cũng nhanh chóng được sửa đổi nếu điều này trở nên cần thiết do các đột biến trong virus. Các sản phẩm không chứa bất kỳ chất độc hại hoặc động vật từ quá trình sản xuất. Ngoài ra, vaccine COVID-19 cũng không cần bất kỳ loại virus nào để vận chuyển vật chất di truyền vào tế bào con người.

BioNTech và Pfizer đã phát triển Comirnaty® (BNT162b2), vaccine đầu tiên trên thế giới chống lại COVID-19 được phê duyệt trong quy trình thử nghiệm thường xuyên. Trong thử nghiệm lâm sàng với hơn 44.000 đối tượng thử nghiệm, vaccine cho thấy tỷ lệ hiệu quả hơn 95% và không có tác dụng phụ nghiêm trọng. Dựa trên kết quả của cuộc thử nghiệm, Comirnaty® đã nhận được sự chấp thuận khẩn cấp vào ngày 2/12/2020 ở Anh và ngày 11/12 ở Mỹ. Ủy ban châu Âu đã chấp thuận vào ngày 21/12/2020 sau khi hoàn thành thủ tục thử nghiệm thường xuyên đầu tiên trên thế giới. Vaccine hiện đã được sử dụng ở nhiều quốc gia.

Có thể nói, sự ra đời của vaccine COVID-19 là một nỗ lực đa ngành phi thường liên quan đến khoa học cơ bản, tiền lâm sàng và lâm sàng đã được tiến hành trong nhiều thập kỷ trước sự bùng phát của đại dịch COVID-19. Khi những câu chuyện về đại dịch này được kể lại, điều quan trọng là lịch sử này sẽ không bị lãng quên.

Nguồn: SKĐS