Thông tin Cải cách hành chính tháng 4/2021

15/04/2021 | 10:10 AM

 | 

Cải cách hành chính (CCHC) là một trong những nội dung chủ yếu của khoa học hành chính, không chỉ có ý nghĩa về mặt lý luận mà còn mang tính thực tiễn cao. Bộ máy hành chính nhà nước là một bộ phận không tách rời khỏi bộ máy nhà nước nói riêng và hệ thống chính trị của một quốc gia nói chung, nên nó chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của các yếu tố chính trị, yếu tố kinh tế - xã hội, cũng như mang tính đặc trưng khác của mỗi quốc gia như truyền thống văn hóa, lịch sử hình thành và phát triển… CCHC ở các nước khác nhau nên cũng mang sắc thái riêng, được tiến hành trên những cấp độ khác nhau, ở nội dung khác nhau. Ở Việt Nam, CCHC được xác định là một bộ phận quan trọng của công cuộc đổi mới, là trọng tâm của tiến trình cải cách nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

 

1. Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện Hệ thống quản lý chất lượng phù hợp TCVN ISO 9001

Thông tư số 26/2014/TT-BKHCN ngày 10/10/2014 của Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành quy định chi tiết thi hành Quyết định số 19/201­4/QĐ-TTg (thay thế Thông tư số 01/2010/TT-BKHCN ngày 25/02/2010, Thông tư số 09/2011/TT-BKHCN ngày 30/6/2011 và Thông tư số 27/2011/TT-BKHCN ngày 04/10/2011); Thông tư số 116/2015/TT-BTC ngày 11/8/2015 của Bộ Tài chính ban hành Quy định công tác quản lý tài chính đối với việc tư vấn, xây dựng, áp dụng, duy trì và cải tiến HTQLCL theo TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước (thay thế Thông tư số 159/2010/TT-BTC ngày 15/10/2010 của Bộ Tài chính); Quyết định 2249/QĐ-TĐC ngày 04/12/2014 của Tổng cục TCĐLCL ban hành hướng dẫn về thực hiện hoạt động tư vấn HTQLCL theo TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước; Quyết định số 101/QĐ-BKHCN ngày 21/01/2019 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ công bố Mô hình khung hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2015 cho các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước tại địa phương.

Công văn số 419/BKHCN-TĐC ngày 21/02/2018 của Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương lộ trình chuyển đổi áp dụng TCVN ISO 9001:2015; Công văn số 1907/BKHCN-TĐC ngày 25/6/2018 của Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn hoạt động tư vấn, đánh giá, đào tạo theo TCVN 9001:2015; Công văn số 3003/BKHCN-TĐC ngày 25/9/2018 của Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực và UBND các tỉnh, thành phố việc áp dụng tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2015 (căn cứ trên cơ sở ý kiến của Bộ Tài chính) (360. 1).

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

2. Mô hình khung HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan, tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc đóng tại địa phương đã được các Bộ, ngành đã công bố đầy đủ

Thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Quốc phòng công bố Mô hình khung HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan, tổ chức trong toàn quân; Bộ Công an công bố Mô hình khung HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan, tổ chức trong lực lượng công an nhân dân; Bộ Tài chính công bố Mô hình khung HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan được tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc đóng tại địa phương: hải quan, thuế, kho bạc nhà nước, dự trữ nhà nước; Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố Mô hình khung HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan được tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc đóng tại địa phương: Cục Thống kê; Bộ Tư pháp công bố Mô hình khung HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan được tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc đóng tại địa phương: Cục Thi hành án dân sự; Bộ Công Thương công bố Mô hình khung HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan được tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc đóng tại địa phương: Cục Quản lý thị trường; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố Mô hình khung HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan được tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc: Ngân hàng Nhà nước các tỉnh, thành phố; Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Mô hình khung HTQLCL cho các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước tại địa phương (315. 1).

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

3. Tình hình xây dựng, công bố mô hình khung Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001: 2015

Theo Báo cáo tổng kết của Bộ Khoa học và Công nghệ, việc công bố Mô hình khung Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001: 2015 cho các cơ quan, tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc đã được các Bộ, ngành công bố: Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Mô hình khung hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2015 cho các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước tại địa phương (kèm theo Quyết định số 101/QĐ-BKHCN ngày 21/01/2019). Đây cũng chính là cơ sở khoa học, thực tiễn để các Bộ, ngành khác nghiên cứu, tham khảo, xây dựng Mô hình khung hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001 cho các cơ quan, tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc. Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp đã công bố Mô hình khung hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2015 cho các cơ quan, tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc. Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đang nghiên cứu để xây dựng, công bố Mô hình khung Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2015 cho các cơ quan được tổ chức theo hệ thống ngành dọc trực thuộc (đã xây dựng, công bố Mô hình khung theo Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2008) (288. 0.5).

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

4. Việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước đã mang lại hiệu quả thiết thực

Qua tổng kết thực tiễn triển khai áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước cho thấy, nhận thức của cán bộ, công chức về tinh thần cải cách phục vụ nhân dân, doanh nghiệp được thay đổi và cải thiện rõ rệt; các quy trình giải quyết công việc được xây dựng một cách bài bản, khoa học; từng bước cải tiến phương pháp làm việc, tạo điều kiện thuận lợi cho từng cán bộ, công chức, phòng, ban giải quyết công việc thông suốt, kịp thời, hiệu quả; Đơn giản hoá quy trình và rút ngắn thời gian giải quyết công việc của doanh nghiệp, địa phương, cơ sở; Các cơ quan, tổ chức đã có ý thức hơn trong việc tổ chức thu thập, sắp xếp, lưu trữ các loại văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn của cơ quan cấp trên làm căn cứ thực hiện công việc theo chức năng, nhiệm vụ được phân công; để tham chiếu khi cần; hồ sơ tài liệu được sắp xếp ngăn nắp và có hệ thống theo từng lĩnh vực công việc; Tác phong làm việc của cán bộ, công chức khoa học hơn, nghiêm túc hơn; thái độ giao tiếp với người dân, khách hàng ân cần, cởi mở hơn, tạo sự chuyển biến trong nhận thức về vai trò của người cán bộ, công chức khi thi hành nhiệm vụ: cán bộ, công chức là cầu nối giữa luật pháp và người dân, có trách nhiệm hướng dẫn người dân thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật; Góp phần tích cực trong việc thực hiện cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” theo quy định của Chính phủ; chất lượng, hiệu quả của công tác quản lý và cung cấp dịch vụ hành chính công được nâng cao; từng bước tạo được lòng tin và sự hài lòng của người dân khi đến cơ quan hành chính nhà nước; Tạo điều kiện thuận lợi để triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình quản lý và tác nghiệp hồ sơ và là công cụ hỗ trợ đắc lực phục vụ công tác cải cách hành chính đối với các cơ quan hành chính nhà nước trong giai đoạn hiện nay. Là nền tảng quan trọng chuẩn bị cho việc xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số và số hóa quy trình, thủ tục hành chính nhà nước (465. 1).

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

 5. Hiệu quả của việc tổ chức xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức đối với công tác lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo

Trong thực tiễn việc tổ chức xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức đã tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho Lãnh đạo cơ quan, tổ chức điều hành công việc nội bộ thuận lợi, có hiệu quả hơn nhờ thiết lập cơ chế giải quyết công việc rành mạch và thống nhất, xác định rõ trách nhiệm của lãnh đạo và cán bộ, công chức trong quy trình xử lý công việc; đặc biệt, đối với cơ quan, tổ chức áp dụng công nghệ thông tin trong điều hành xử lý công việc, lãnh đạo cơ quan không cần phải thường xuyên có mặt tại cơ quan vẫn điều hành và nắm được tình hình công việc ở mọi nơi, mọi lúc; Lãnh đạo cơ quan, tổ chức kiểm soát được toàn bộ quá trình xử lý công việc tại cơ quan, tổ chức; nắm rõ công việc ai đang làm và có đúng tiến độ hay không; hạn chế được cách thức giải quyết công việc tuỳ tiện theo chủ quan của cán bộ, công chức; Lãnh đạo cơ quan, tổ chức có thể đánh giá được mức độ hoàn thành công việc của cán bộ, công chức, từ đó làm căn cứ cho công tác bình bầu thi đua khen thưởng đối với cán bộ, công chức một cách công bằng, khách quan hơn (280. 1).

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

6. Hiệu quả của việc tổ chức xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức đối với cán bộ, công chức

Trong thực tiễn việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước đã mang lại hiệu quả thiết thực đối với cán bộ, công chức cụ thể:  Cán bộ, công chức được đào tạo, tập huấn nâng cao về kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, được làm việc trong môi trường ngày càng tốt hơn; được phân công rõ ràng trách nhiệm trong quá trình xử lý công việc tại cơ quan, đơn vị; được đánh giá năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm khách quan hơn; việc áp dụng HTQLCL đối với các quy trình nội bộ của cơ quan, tổ chức giúp cán bộ, công chức thực hiện được trách nhiệm, quyền lợi của mình đúng nơi, đúng người có thẩm quyền phê duyệt (180. 0.5).

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

7. Hiệu quả của việc tổ chức xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng đối với các tổ chức, công dân (người thụ hưởng kết quả của việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng)

Tại Ủy ban nhân dân các cấp và các cơ quan chuyên môn trực thuộc, việc xây dựng, áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng đối với các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức, công dân đã thực sự đem lại hiệu quả, đặc biệt là trong các lĩnh vực được coi là vấn đề nhạy cảm đối với xã hội hiện nay như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cấp giấy phép xây dựng, cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, cấp giấy khai sinh, chứng thực… Các thủ tục hành chính đều có quy trình xử lý công việc công khai, minh bạch; quy định rõ các loại giấy tờ cần phải có trong hồ sơ; quy định thời gian xử lý và trả kết quả, làm cho người dân không mất nhiều thời gian đi lại, chờ đợi, sự hài lòng về chất lượng dịch vụ công ngày càng cao hơn; áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng làm giảm thiểu sự nhũng nhiễu, gây phiền hà của cán bộ, công chức trong thực thi nhiệm vụ. Tổ chức, người dân đến cơ quan nhà nước đã được hướng dẫn, trả kết quả xử lý đúng hẹn… là một bước tiến rất quan trọng trong tiến trình cải cách thủ tục hành chính ở Việt Nam; ngoài ra việc áp dụng HTQLCL đối với các lĩnh vực liên quan đến giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức, công dân còn là biện pháp để kiểm tra, giám sát được việc thực hiện trên thực tế các văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt là với các quy định về thời gian xử lý hồ sơ, về phí, lệ phí, về việc áp dụng thống nhất các biểu mẫu… từ đó nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi hoặc sửa đổi cho phù hợp với đặc điểm từng địa phương, ban ngành, tránh bị chồng chéo, rườm rà các thủ tục, giấy tờ không cần thiết. Đây chính là một nội dung đáp ứng mục tiêu đơn giản hoá thủ tục hành chính của Chính phủ (405. 1).

 Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

8. Việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng một cách có hiệu lực, hiệu quả vào hoạt động của cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước đã thúc đẩy công cuộc cải cách hành chính của nước ta

Việc xây dựng, áp dụng HTQLCL vào hoạt động của cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước sẽ giúp tìm ra biện pháp để cải cách thủ tục hành chính cụ thể: HTQLCL yêu cầu cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước khi giải quyết thủ tục hành chính cho người dân/tổ chức phải công khai các yêu cầu về hồ sơ, tài liệu mà người dân phải nộp; nêu rõ quy trình xử lý công việc, kết quả xử lý cuối cùng, thời gian hoàn thành, từ đó có thể đưa ra biện pháp để giúp đơn giản hoá các thủ tục hành chính; giúp vận hành cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông” hiệu quả hơn.

HTQLCL giúp thấy rõ trong hoạt động của nội bộ cơ quan khi giải quyết công việc, các khâu trong các phòng, ban phải kết nối với nhau một cách hợp lý, từ đó có thể thấy rõ khâu nào bị chồng chéo, bất hợp lý để liên tục cải tiến các quy trình xử lý công việc cho phù hợp, phục vụ người dân/tổ chức tốt hơn; thúc đẩy việc nâng cao và hoàn thiện điều kiện cơ sở hạ tầng, trang thiết bị văn phòng cho cán bộ, công chức; đẩy mạnh công tác đào tạo, tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức để đáp ứng tốt hơn yêu cầu vị trí công tác; tạo điều kiện để người dân cùng giám sát cán bộ, công chức, giám sát các thủ tục hành chính có được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật hay không, từ đó kiến nghị sửa đổi, chỉnh lý văn bản quy phạm pháp luật cho phù hợp với tình hình thực tế. (347. 1)

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

9. Một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Quyết định 19/2014/QĐ TTg về việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước giai đoạn 2015-2020

Bên cạnh những kết quả, hiệu quả của hoạt động xây dựng, áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước đã đạt được như nêu trên, cho đến nay, có thể nhận thấy một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Quyết định 19/2014/QĐ-TTg về việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước giai đoạn 2015-2020 đó là:

Một số Bộ, ngành, địa phương chưa thực hiện việc xây dựng và áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001 cho tất cả các thủ tục hành chính đang được giải quyết tại cơ quan, tổ chức trực thuộc; chưa thực hiện hoạt động kiểm tra việc xây dựng, áp dụng tại các cơ quan, đơn vị trực thuộc; chưa thực hiện báo cáo định kỳ theo đúng quy định (tháng 12 hằng năm và theo biểu mẫu quy định tại Phụ lục II Quyết định 19/2014/QĐ-TTg)

Quy định về điểm số cho hoạt động xây dựng và áp dụng HTQLCL trong việc chấm điểm chỉ số cải cách hành chính còn thấp (hiện nay, tại các Bộ, ngành là 02 điểm, tại địa phương là 01 điểm), chưa tạo động lực để thúc đẩy, tăng cường hiệu lực, hiệu quả của hoạt động này; chưa có hình thức khen thưởng để khuyến khích, động viên các cơ quan, cá nhân có thành tích trong quá trình triển khai thực hiện; Hoạt động đào tạo, phổ biến, tuyên truyền về việc xây dựng, áp dụng, duy trì, cải tiến HTQLCL, nghiệp vụ kiểm tra cho các Bộ, ngành, địa phương; hoạt động kiểm tra tình hình xây dựng, áp dụng HTQLCL, tình hình triển khai Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg tại các Bộ, ngành, địa phương của Bộ Khoa học và Công nghệ còn hạn chế do kinh phí từ Ngân sách nhà nước cấp cho Bộ Khoa học và Công nghệ để triển khai các hoạt động này còn hạn hẹp; chưa có quy định, hướng dẫn chung về các tiêu chí để chấm điểm việc xây dựng, áp dụng HTQLCL nhằm đánh giá tình hình triển khai tại các cơ quan, tổ chức, kết nối với việc chấm điểm chỉ số cải cách hành chính và làm căn cứ để đề xuất hình thức khen thưởng (470. 1).

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.

10. Đề xuất của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc triển khai Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước trong thời gian tới

Căn cứ theo kết quả tổng kết việc triển khai Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước giai đoạn 2015-2020, Bộ Khoa học và Công nghệ đề nghị các Bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, đề xuất Thủ tướng Chính phủ việc sửa đổi, bổ sung Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg cho phù hợp với tình hình thực tế theo hướng: Mở rộng phạm vi áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng đối với các hoạt động liên quan đến dịch vụ công (ví dụ hoạt động công chứng do các tổ chức, cá nhân được cơ quan có thẩm quyền ủy quyền thực hiện; các đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công…); gắn kết việc triển khai Chính phủ điện tử, chuyển đổi số của các cơ quan quản lý với hoạt động xây dựng, áp dụng, duy trì và cải tiến Hệ thống quản lý chất lượng; giao Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, xây dựng, ban hành Bộ tiêu chí chung để chấm điểm việc xây dựng, áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng; giao Bộ Khoa học và Công nghệ định kỳ tổ chức Hội nghị sơ kết, tổng kết, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ khen thưởng các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân có thành tích trong quá trình triển khai thực hiện; giao các Bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh hoạt động thi đua khen thưởng; Quy định việc áp dụng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2015 (thay thế cho việc áp dụng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008) và hướng tới khuyến khích áp dụng tiêu chuẩn TCVN ISO 9001 theo phiên bản mới. (331. 1)

Phòng KSTTHC, Văn phòng Bộ Y tế.



Tin liên quan