Trẻ em dân tộc thiểu số, miền núi và vùng khó khăn luôn đối mặt với nhiều nguy cơ nếu bữa ăn không đủ dinh dưỡng.

Nguy cơ từ việc không đảm bảo bữa ăn đủ dinh dưỡng

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, khi bữa ăn bổ sung của trẻ, đặc biệt là trẻ vùng cao, vùng dân tộc thiểu số không đảm bảo đủ dinh dưỡng sẽ kéo theo nhiều hệ lụy. Trước hết, trẻ dễ bị suy dinh dưỡng thể thấp còi, nhẹ cân, chậm tăng trưởng chiều cao và cân nặng so với lứa tuổi.

Tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng như sắt, kẽm, vitamin A, vitamin D… cũng phổ biến khiến trẻ giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu chảy, viêm phổi và khó hồi phục sau khi ốm. Không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, dinh dưỡng kém còn tác động trực tiếp đến sự phát triển trí não.

Trẻ thiếu dinh dưỡng thường chậm biết nói, kém tập trung, giảm khả năng tiếp thu, ảnh hưởng tới kết quả học tập, cơ hội phát triển. Sự thua thiệt này tạo ra khoảng cách về tầm vóc, trí tuệ giữa trẻ em vùng cao với trẻ ở khu vực thuận lợi, làm gia tăng bất bình đẳng trong phát triển con người.

Đáng lo ngại hơn, suy dinh dưỡng trẻ em góp phần duy trì vòng luẩn quẩn nghèo đói và bệnh tật khiến thế hệ tương lai khó có thể bứt phá.

Cán bộ Trạm Y tế xã Quảng Long cân, đo theo dõi thể trạng trẻ em. Ảnh: Hoài Minh

Nhiều chương trình phòng chống suy dinh dưỡng

Tại Quảng Ninh, theo số liệu thống kê đến tháng 6/2025, tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể cân nặng theo tuổi trên địa bàn tỉnh là 4,74%. Điều này cho thấy, tỉnh vẫn còn hàng nghìn trẻ bị suy dinh dưỡng thể thấp còi, nhẹ cân, tập trung chủ yếu ở các địa phương miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Quảng Ninh đã thực hiện chương trình phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ em thông qua việc lồng ghép các đề án, chương trình. Chẳng hạn như: "Nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS và miền núi", thực hiện đề án "Dân số và phát triển tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2023-2025, định hướng đến năm 2030", đề án "Tuyên truyền, vận động cải thiện dinh dưỡng, thể lực cho trẻ em vùng cao, vùng sâu, vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021-2025", dự án "Chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người DTTS, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em"...

Các cấp, ngành, đơn vị giáo dục và tổ chức đoàn thể đã triển khai nhiều hoạt động sáng tạo, thiết thực. Tiêu biểu như, tháng 7/2025, CDC Quảng Ninh tổ chức chiến dịch bổ sung vitamin A đợt 1 năm 2025, đặt mục tiêu ít nhất 98% trẻ từ 6 đến dưới 36 tháng tuổi được uống vitamin A. Trẻ từ 6 đến dưới 12 tháng tuổi uống 1 viên 100.000 IU, trẻ từ 12 đến dưới 36 tháng uống 1 viên 200.000 IU. Ngoài ra, trẻ từ 6 đến dưới 60 tháng mắc các bệnh như tiêu chảy kéo dài, nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính hoặc suy dinh dưỡng cấp tính cũng được bổ sung vitamin A theo chỉ định của Bộ Y tế.

Tại Trường Mầm non Yên Than (xã Điền Xá), năm học 2025–2026 có 8 lớp với hơn 160 học sinh, trong đó 65% là trẻ dân tộc Sán Chỉ và Tày. Đời sống phụ huynh còn khó khăn nên giáo viên và học sinh tận dụng đất trống trong sân trường để trồng rau xanh. Những vườn rau sạch vừa giúp tiết kiệm chi phí, vừa đảm bảo thực phẩm rõ nguồn gốc cho bữa ăn bán trú. Nhà trường còn cử giáo viên đến từng hộ gia đình tuyên truyền về chế độ dinh dưỡng hợp lý. Thực đơn bữa trưa được xây dựng cân đối, phong phú dựa trên thực phẩm địa phương...

Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Quảng Ninh cũng tích cực nhiều hoạt động hỗ trợ chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng cho trẻ vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Qua những buổi tuyên truyền, chị em phụ nữ nuôi con nhỏ sẽ biết thêm về kiến thức, kỹ năng phòng, chống suy dinh dưỡng cho trẻ em, chế độ dinh dưỡng từ thực đơn hằng ngày đảm bảo năng lượng và chất cho trẻ, cách chăm sóc sức khỏe, nuôi dưỡng cho trẻ em theo từng mùa và giai đoạn phát triển.

Tại xã Điền Xá, cán bộ Hội đến từng hộ gia đình có con nhỏ để hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng theo mùa, theo độ tuổi; kêu gọi hỗ trợ sữa, thực phẩm cho trẻ khó khăn. Một số mô hình hiệu quả như "Câu lạc bộ chăm sóc – giáo dục trẻ thơ" tại xã Quảng Tân hay nhóm "Cha mẹ chăm sóc – giáo dục phát triển toàn diện trẻ thơ" (30 thành viên, sinh hoạt mỗi quý/lần) đã giúp nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi chăm sóc, dinh dưỡng cho trẻ. Đặc biệt, tại các thôn người Dao sinh sống, nội dung tuyên truyền còn được phiên dịch sang tiếng dân tộc, giúp bà con dễ hiểu, dễ áp dụng hơn góp phần tăng thêm hiệu quả tuyên truyền.

Các mô hình trường học xanh, bữa ăn bán trú đủ chất, kết hợp truyền thông dinh dưỡng đến từng hộ gia đình đã góp phần giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho trẻ em vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại Quảng Ninh.

(Nguồn:suckhoedoisong.vn)