Mỗi năm ở nước ta có hơn 100.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá, trong đó gần 19.000 trường hợp tử vong do phơi nhiễm khói thuốc thụ động. Tăng thuế và triển khai sớm việc tăng thuế là công cụ hữu hiệu nhằm giảm tiêu thụ thuốc lá.

Tọa đàm trực tuyến "Tăng thuế thuốc lá - lợi ích kép cho ngân sách và sức khỏe" tổ chức ngày 5/6- Ảnh: VGP/HM

Thông tin này được các chuyên gia chia sẻ tại tọa đàm trực tuyến "Tăng thuế thuốc lá - Lợi ích kép cho ngân sách và sức khỏe", do Báo Dân Trí tổ chức ngày 5/6.

Tại hội thảo, GS Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, đại biểu Quốc hội đoàn TP.Hà Nội khẳng định, thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe trực tiếp người sử dụng mà còn nguy hiểm đối với những người hít phải khói thuốc lá thụ động.

"Thuốc lá tác động rất lớn đến hệ thần kinh của phụ nữ. Đã có trường hợp ghi nhận tác hại của thuốc lá có thể gây dị dạng thai nhi khi người mẹ hít phải khói thuốc lá thụ động. Đối với trẻ em, thuốc lá tạo một thói quen xấu ngay từ nhỏ, trẻ lớn lên sẽ dễ dàng chấp nhận cái xấu là hút thuốc lá, ảnh hưởng sức khỏe lâu dài và không quan tâm đến những người xung quanh…" GS Nguyễn Anh Trí cho biết.

Cũng theo các chuyên gia, thuốc lá tiếp cận dễ dàng với giới trẻ, phần lớn do giá quá rẻ. Từ 2022 - 2023, tổng sản lượng sản xuất thuốc lá tại Việt Nam đã tăng hơn 10%. Các nghiên cứu ước tính, sử dụng thuốc lá khiến Việt Nam thiệt hại hơn 108.000 tỷ đồng mỗi năm.

Giá thuốc lá quá rẻ

TS Nguyễn Huy Quang, Trưởng Ban Tư vấn, phản biện và giám định xã hội, Tổng hội Y học Việt Nam cho biết, tổ chức WHO cho biết, so với các nước Asean, giá bán lẻ thuốc lá của Việt Nam thấp, giá bán thuốc lá của Thái Lan và Indonesia cao hơn nhiều so với nước ta.

"Một bao thuốc lá chỉ khoảng 10.000 đồng, phổ biến là 7.000 - 8.000 đồng. Đây là lý do nhiều người dễ dàng tiếp cận với thứ độc hại này, đặc biệt là với thiếu niên và người nghèo.

Chúng ta không đánh đổi sức khỏe vì lợi ích kinh tế, không đánh đổi môi trường. Do đó nên thực hiện phương án tăng thuế thuốc lá ngay từ năm 2026 ở mức 5.000 đồng/bao, đến năm 2030 sẽ tăng lên 15.000 đồng/bao. Khi đó chúng ta sẽ giảm được khoảng 2,5 triệu người hút thuốc lá, đồng thời tăng nguồn thu của ngân sách", ông Nguyễn Huy Quang cho biết.

Bà Sarah Bales, chuyên gia Hội Kinh tế y tế Việt Nam cũng cho rằng, việc tăng thuế sẽ tạo "cú huých" khiến người hút thuốc phải cân nhắc lại hành vi tiêu dùng của mình để đảm bảo sức khoẻ.

Họ có thể chưa cảm nhận ngay tác hại sức khỏe của thuốc lá, nhưng nếu giá thuốc tăng mạnh, họ sẽ thấy ngay tác động tài chính hàng ngày và sẽ chủ động điều chỉnh hành vi của mình.

Quan sát nhiều quốc gia đã tăng thuế mặt hàng này, bà Sarah Bales khẳng định, nền kinh tế không hề suy thoái vì hành động này, ngược lại còn tiết kiệm được nhiều chi phí về mặt y tế.

Tổ chức WHO và Ngân hàng thế giới đánh giá, chính sách về giá và thuế là những công cụ hữu hiệu nhất để giảm tiêu thụ thuốc lá, nhất là ở thanh thiếu niên.

Nguồn: Chinhphu.vn