Ung thư vú đang là gánh nặng sức khỏe toàn cầu và là bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ Việt Nam. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể được điều trị hiệu quả nếu phát hiện ở giai đoạn sớm. Chương trình tư vấn giáo dục sức khỏe của Bệnh viện Bạch Mai với sự tham gia của hai chuyên gia đầu ngành: PGS.TS. Phạm Cẩm Phương - Giám đốc Trung tâm Y học Hạt nhân & Ung bướu và PGS.TS. Phạm Thị Việt Dung - Trưởng khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ đã cung cấp những thông tin quan trọng giúp chị em phụ nữ chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

Tầm quan trọng của việc cần sàng lọc sớm ung thư vú

Theo PGS.TS. Phạm Cẩm Phương, những con số thống kê mới nhất từ Globocan 2020 cho thấy mức độ đáng báo động của ung thư vú. Tại Việt Nam, đây là loại ung thư có tỷ lệ mắc mới cao nhất ở nữ giới và thậm chí đứng đầu khi tính chung cả hai giới.

Điều quan trọng nhất mà mọi người cần ghi nhớ là hiệu quả điều trị phụ thuộc rất lớn vào giai đoạn phát hiện bệnh. PGS. Phương nhấn mạnh: "Nếu ung thư vú được phát hiện ở giai đoạn rất sớm (giai đoạn 0, giai đoạn 1), tỷ lệ sống thêm sau 5 năm có thể đạt tới 98-100%. Tuy nhiên, khi phát hiện ở giai đoạn muộn (giai đoạn 4), khi ung thư đã di căn, tỷ lệ này giảm xuống chỉ còn khoảng 25-30%. Sự khác biệt này cho thấy tầm quan trọng sống còn của việc sàng lọc và phát hiện bệnh sớm."

Việc phát hiện sớm không chỉ tăng cơ hội chữa khỏi mà còn giúp quá trình điều trị nhẹ nhàng hơn, ít tốn kém hơn và bảo tồn được chức năng cũng như thẩm mỹ cho người bệnh.

Chụp X.Q vú được coi là "tiêu chuẩn vàng" trong sàng lọc ung thư vú, có khả năng phát hiện các tổn thương nhỏ ngay cả khi chưa sờ thấy được

Nhận biết các yếu tố nguy cơ và dấu hiệu cảnh báo sớm

Chủ động phòng ngừa bắt đầu từ việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và lắng nghe cơ thể mình.

Những ai có nguy cơ cao mắc ung thư vú?

Yếu tố di truyền: Người có đột biến gen BRCA1, BRCA2 hoặc có người thân trong gia đình (mẹ, chị em gái, con gái) mắc ung thư vú.

Tiền sử bản thân: Đã từng có tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư tại một bên vú.

Yếu tố nội tiết: Có kinh sớm (trước 12 tuổi), mãn kinh muộn (sau 55 tuổi), không sinh con hoặc sinh con đầu lòng muộn (sau 30 tuổi), không cho con bú.

Lối sống: Thừa cân, béo phì, lười vận động, thường xuyên sử dụng rượu bia.

Đặc điểm tuyến vú: Phụ nữ có cấu trúc tuyến vú dày trên hình ảnh X-quang.

Những dấu hiệu sớm cần đi khám ngay:

Sờ thấy một khối u, cục cứng hoặc vùng mô dày bất thường ở vú hoặc vùng nách.

Thay đổi về kích thước, hình dạng của vú.

Da vú bị co kéo, lõm, dày lên, hoặc có biểu hiện "da cam".

Núm vú bị tụt vào trong, chảy dịch bất thường (đặc biệt là dịch máu).

Đau hoặc khó chịu ở một vùng vú hoặc nách không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.

Các phương pháp sàng lọc ung thư vú hiện nay

PGS.TS. Phạm Cẩm Phương khuyến cáo phụ nữ nên thực hiện sàng lọc định kỳ thông qua các phương pháp sau:

Tự khám vú tại nhà: Đây là bước đầu tiên và đơn giản nhất. Chị em nên thực hiện hàng tháng, tốt nhất là sau khi sạch kinh 5-7 ngày. Việc này giúp bạn làm quen với cơ thể mình và sớm nhận ra những thay đổi bất thường.

Khám lâm sàng tại cơ sở y tế: Bác sĩ sẽ thăm khám vú và vùng nách một cách chuyên nghiệp để phát hiện các dấu hiệu mà bạn có thể bỏ qua.

Chẩn đoán hình ảnh:

Chụp X-quang tuyến vú (Mammography): Đây được coi là "tiêu chuẩn vàng" trong sàng lọc ung thư vú, có khả năng phát hiện các tổn thương nhỏ ngay cả khi chưa sờ thấy được.

Siêu âm vú: Thường được sử dụng kết hợp với chụp X-quang, đặc biệt hiệu quả ở phụ nữ trẻ và người có mô vú dày.

Chụp cộng hưởng từ (MRI): Dành cho những người có nguy cơ rất cao (mang gen đột biến, tiền sử gia đình phức tạp) để tầm soát chuyên sâu hơn.

Nâng cao hiệu quả điều trị và các biện pháp dự phòng

Làm gì để dự phòng ung thư vú?

Bên cạnh việc sàng lọc định kỳ, một lối sống lành mạnh có thể giúp giảm thiểu nguy cơ:

Duy trì cân nặng hợp lý, tránh béo phì.

Tăng cường hoạt động thể chất, tập thể dục đều đặn.

Hạn chế tối đa rượu bia.

Cho con bú bằng sữa mẹ.

Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng, giàu rau xanh và hoa quả.

Điều trị toàn diện và phục hồi chất lượng cuộc sống

Tại Bệnh viện Bạch Mai, việc điều trị ung thư vú được tiếp cận theo mô hình đa chuyên khoa. PGS.TS. Phạm Cẩm Phương chia sẻ, một hội đồng gồm các chuyên gia từ chẩn đoán hình ảnh, giải phẫu bệnh, nội khoa ung thư, xạ trị, phẫu thuật sẽ cùng nhau hội chẩn để đưa ra phác đồ tối ưu nhất cho từng người bệnh.

Đặc biệt, vấn đề thẩm mỹ và tâm lý sau điều trị cũng được đặt lên hàng đầu. PGS.TS. Phạm Thị Việt Dung cho biết: "Chúng tôi luôn mong muốn mang lại sự tự tin cho người phụ nữ sau điều trị. Ngay cả trong trường hợp phải cắt bỏ toàn bộ tuyến vú, với các kỹ thuật phẫu thuật tạo hình hiện đại, chúng tôi hoàn toàn có thể tái tạo lại hình dáng tuyến vú, giúp người bệnh không chỉ khỏe mạnh mà còn phục hồi được sự tự tin và chất lượng cuộc sống".

Lời khuyên từ chuyên gia: Ung thư vú không còn là bản án nếu chúng ta chủ động. Hãy lắng nghe cơ thể, duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện sàng lọc định kỳ. Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ để được tư vấn và thăm khám kịp thời. Bệnh viện Bạch Mai với đội ngũ chuyên gia đa chuyên khoa luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình bảo vệ sức khỏe.

Với những tiến bộ của y học hiện đại, sàng lọc sớm ung thư vú, tầm soát định kỳ chính là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân bạn và gia đình. Kiến thức là sức mạnh và hành động sớm là cơ hội.

Nguồn: Bệnh viện Bạch Mai  Sàng lọc ung thư vú: Chìa khóa vàng bảo vệ sức khỏe phụ nữ