Vừa kết thúc kỳ thi tốt nghiệp, nam sinh viên năm cuối tại Hà Nội phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng mệt lả, nôn nhiều và phù chân. Kết quả xét nghiệm cho thấy chức năng thận chỉ còn dưới 20%.

Ngày 21/6, bác sĩ Dương Minh Tuấn – Khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ về trường hợp bệnh nhân M. (21 tuổi) – sinh viên năm cuối một trường đại học tại Hà Nội. Trong nhiều năm, để đối phó với áp lực học hành và thi cử, nam sinh này thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau kết hợp nước tăng lực để thức khuya ôn bài.

Thói quen tưởng như vô hại đã khiến thận của M. âm thầm tổn thương nghiêm trọng. Đến khi có triệu chứng rõ ràng như nôn ói, phù chân và kiệt sức sau kỳ thi, bệnh đã ở giai đoạn nặng. Tại thời điểm nhập viện, chức năng thận của M. giảm còn dưới 20%, rơi vào suy thận mạn.

Theo bác sĩ Tuấn, hiện Việt Nam có khoảng 8,7 triệu người mắc bệnh thận mạn tính – tương đương 12,8% dân số trưởng thành. Điều đáng lo ngại là tỷ lệ người trẻ mắc bệnh đang ngày càng gia tăng. Tại các trung tâm thận nhân tạo lớn như Bạch Mai, Chợ Rẫy, nhóm bệnh nhân dưới 40 tuổi chiếm tới 20–30% tổng số ca chạy thận định kỳ.

Suy thận được mệnh danh là “sát thủ thầm lặng” vì không có dấu hiệu rõ ràng ở giai đoạn đầu. Người bệnh có thể hoàn toàn không thấy gì bất thường cho đến khi các triệu chứng như tiểu ít, mệt mỏi, buồn nôn, phù nề xuất hiện – thì thận đã bị tổn thương nghiêm trọng, không thể hồi phục hoàn toàn.

Ngoài các bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, lối sống hiện đại thiếu lành mạnh là nguyên nhân phổ biến gây suy thận. Ăn mặn, ít uống nước, lạm dụng nước ngọt, thói quen nhịn tiểu, thức khuya kéo dài và sử dụng thuốc bừa bãi – kể cả thuốc “thảo dược” không rõ nguồn gốc – đều khiến thận phải hoạt động quá tải, dần suy yếu.

Suy thận mạn buộc người bệnh phải chạy thận nhân tạo 3 buổi mỗi tuần, mỗi buổi kéo dài 4–5 giờ. Bên cạnh chi phí điều trị cao, người bệnh còn đối mặt với áp lực tâm lý nặng nề, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, học tập, công việc và khả năng sinh sản.

Để phòng ngừa suy thận, bác sĩ Tuấn khuyến cáo người dân cần uống đủ nước, hạn chế muối, vận động đều đặn, ngủ đủ giấc, tránh stress kéo dài. Đặc biệt, không nên tự ý sử dụng thuốc nếu không có chỉ định của bác sĩ. Người có bệnh lý nền cần tái khám định kỳ và kiểm tra chức năng thận thường xuyên – tối thiểu một lần mỗi năm, tốt nhất 6 tháng/lần./.