Thời gian gần đây, Bệnh viện Nhi Trung ương liên tục tiếp nhận nhiều ca hóc dị vật ở các độ tuổi khác nhau, gây tắc nghẽn đường thở, thậm chí có trẻ vào viện trong tình trạng nguy kịch dẫn đến hậu quả hết sức đáng tiếc.

Các bác sĩ tiến hành nội soi phế quản gắp dị vật cho trẻ

Theo thông tin từ bệnh viện, bé gái T.L (23 tháng tuổi, ở Thái Nguyên) hóc hạt lạc dẫn đến ho sặc sụa, tím tái và bé P.A (nữ, 15 tháng tuổi, ở Ninh Bình) hóc hạt lạc vào phế quản gốc phải do vừa ăn vừa khóc. Hai bé đều được mẹ kịp thời sơ cứu bằng cách vỗ lưng, giúp một phần hạt lạc rơi ra ngoài và nhanh chóng được đưa đến bệnh viện gần nhất để sơ cứu.

Sau đó, hai trẻ được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp tục theo dõi và điều trị. Tại khoa Cấp cứu và Chống độc, hai trẻ được tiếp nhận, đánh giá các dấu hiệu sinh tồn, theo dõi chặt chẽ và được hội chẩn với các chuyên gia của Trung tâm Hô hấp – Bệnh viện Nhi Trung ương.

Bác sĩ CKII Nguyễn Tân Hùng - Phó Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc của bệnh viện - cho hay sau khi hội chẩn thống nhất phương án điều trị, hai bệnh nhi được các bác sĩ khoa Khám và Thăm dò Hô hấp – Trung tâm Hô hấp cùng các bác sĩ gây mê tiến hành nội soi phế quản và loại bỏ hoàn toàn dị vật còn sót lại trong đường thở.

Hình ảnh hạt lạc mắc trong phế quản và được các bác sĩ Trung tâm Hô hấp gắp ra ngoài sau khi phá thành nhiều mảnh nhỏ

Bệnh viện thông tin hiện tại, cả hai bệnh nhi đã hồi phục sức khỏe tốt và đã được ra viện.

Bác sĩ Hùng cũng thông tin thêm về trường hợp bé V.A (07 tuổi, ở Bắc Kạn) ngậm nắp bút vào miệng khi đang học trong lớp và vô tình bị nuốt đầu bút vào đường thở. Sau đó trẻ ho, khó thở và đau ngực. Ngay lập tức, trẻ được giáo viên đưa đến phòng y tế của trường học để sơ cứu ban đầu, sau đó chuyển đến trung tâm y tế địa phương. Trên đường đi, trẻ xuất hiện ngừng thở, ngừng tim, phải cấp cứu hồi sinh tim phổi liên tục trên đường chuyển đến Bệnh viện tuyến tỉnh. Tại đây, trẻ tiếp tục được cấp cứu ngừng tuần hoàn.

Tuy nhiên do tổn thương não vì tình trạng thiếu oxy, trẻ xuất hiện nhiều cơn co giật liên tục, nên các bác sĩ đã nhanh chóng chuyển trẻ đến Bệnh viện Nhi Trung ương.

“Trẻ vào viện trong tình trạng hết sức nguy kịch. Trẻ được bóp bóng qua nội khí quản, đang được duy trì thuốc trợ tim liên tục để đảm bảo nhịp tim và huyết áp, hôn mê sâu, co giật liên tục”, bác sĩ Hùng kể.

Bệnh nhi được các bác sĩ điều trị tích cực bằng các biện pháp thở máy, bồi phụ khối lượng tuần hoàn, duy trì vận mạch, điều trị chống phù não, an thần tại các đơn vị cấp cứu và điều trị tích cực. Cùng với đó, trẻ đã được nội soi cấp cứu tại giường gắp dị vật đường thở.

“Dị vật được gắp ra là đầu bút bi màu đen, có kích thước khoảng 0,5 x 0,8 cm, che lấp 70% phế quản gốc phải. Niêm mạc đường thở hai bên của trẻ phù nề, trong lòng phế quản nhiều dịch nhầy”, ThS.BS Vũ Tùng Lâm – Khoa Khám và Thăm dò Hô hấp, Trung tâm Hô hấp chia sẻ.

Rất đáng tiếc, dù đã được các bác sĩ nỗ lực điều trị tích cực, nhưng do thời gian ngừng tim, ngừng thở quá lâu, tổn thương não không hồi phục, bệnh nhi đã tử vong sau 04 ngày điều trị.

Hình ảnh dị vật đầu bút được gắp ra từ đường thở của bệnh nhi

Các bác sĩ cảnh báo hóc dị vật đường thở là một tai nạn nguy hiểm ở trẻ em, nếu không xử trí đúng cách có thể gây ra những di chứng rất nặng nề, thậm chí nguy hiểm tính mạng.

Để phòng tránh tai nạn hóc dị vật cho trẻ cần chú ý trong quá trình chăm sóc trẻ. Theo đó, người lớn phải thường xuyên để mắt tới trẻ nhỏ, khi trông giữ trẻ người lớn không nên chủ quan, phải giám sát chặt chẽ. Lưu ý, để xa tầm với của trẻ nhỏ tất cả các vật dụng, đồ chơi có kích thước nhỏ, tròn, trơn hoặc đầu nhọn như: đinh, ốc vít, bút, đồng xu, pin, kim, tăm…

Cha mẹ nên hướng dẫn cho trẻ không cho các vật và đồ chơi vào miệng ngậm, mút. Đặc biệt, không ép trẻ ăn, uống khi đang khóc và không nên nô đùa trong khi ăn, đặc biệt khi trẻ có thức ăn trong miệng. Cha mẹ, người lớn chú ý không cho trẻ ăn thức ăn dễ hóc như lạc, thạch, nhãn, hướng dương, chôm chôm,… Tập cho trẻ kỹ năng nhai kỹ, nuốt chậm.

Sơ cứu đúng cách có thể giúp trẻ thoát khỏi nguy kịch khi hóc dị vật

Đặc biệt, khi xảy ra sự cố hóc, nghẹn, cha mẹ cân bình tĩnh xử lý, nên học thuộc và nắm chắc các bước sơ cứu cho trẻ. Trong quá trình sơ cứu, tuyệt đối không dùng tay móc dị vật, không gây nôn hoặc cho ăn uống. Nếu trẻ vẫn tỉnh, ho có hiệu quả cần động viên trẻ ho. Ho tự nhiên có hiệu quả hơn bất kì biện pháp can thiệp vật lí nào khác.

Các biện pháp vật lí (vỗ lưng, ấn ngực, Heimlich) chỉ được thực hiện khi trẻ không ho được, ho không hiệu quả và khó thở tăng dần.

Phòng Truyền thông Y tế