Trong giai đoạn 2020-2025, toàn ngành Y tế đã nỗ lực vượt qua khó khăn, đổi mới sáng tạo, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Phát huy sức mạnh của các phong trào thi đua yêu nước, đội ngũ cán bộ y tế ở mọi tuyến đã góp phần củng cố hệ thống y tế cơ sở, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, đảm bảo an toàn thực phẩm và thúc đẩy phát triển bền vững ngành Y tế Việt Nam.

Hệ thống bệnh viện từ trung ương đến địa phương tiếp tục được đầu tư, mở rộng, ứng dụng nhiều kỹ thuật cao, kỹ thuật mới, chuyên sâu trong chẩn đoán và điều trị.

Phát huy vai trò y tế dự phòng, củng cố hệ thống y tế cơ sở

Trong những năm qua, cùng với việc triển khai mạnh mẽ các phong trào thi đua yêu nước, ngành Y tế đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, nổi bật là công tác phòng, chống dịch bệnh và tăng cường y tế dự phòng gắn với củng cố hệ thống y tế cơ sở. Năng lực giám sát, phát hiện, chẩn đoán và ứng phó với dịch bệnh của Việt Nam ngày càng được nâng cao, góp phần bảo đảm an ninh y tế quốc gia.

Đặc biệt, trong giai đoạn đại dịch COVID-19 - một cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu chưa từng có trong lịch sử – hệ thống y tế Việt Nam đã thể hiện vai trò nòng cốt, chủ động, sáng tạo và quyết liệt trong công tác phòng, chống dịch. Những kết quả đạt được không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân mà còn đảm bảo an sinh xã hội, ổn định và phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.

Công tác tiêm chủng mở rộng tiếp tục được triển khai hiệu quả tại 100% xã, phường trên toàn quốc. Trẻ em và phụ nữ có thai được tiêm miễn phí 12 loại vắc xin với tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ luôn duy trì ở mức cao, trên 90%. Ngành Y tế cũng không ngừng mở rộng danh mục vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, góp phần giảm hàng trăm đến hàng nghìn lần số ca mắc các bệnh truyền nhiễm có vắc xin phòng ngừa, tiến tới thanh toán và loại trừ nhiều bệnh nguy hiểm.

Bộ Y tế đã tham mưu, chỉ đạo và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp về y tế dự phòng, y tế cơ sở theo chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Nhiều công điện, chỉ thị, văn bản hướng dẫn đã được ban hành kịp thời để các địa phương, đơn vị chủ động triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh. Hằng năm, Bộ tổ chức các hội nghị phòng, chống bệnh truyền nhiễm trên phạm vi cả nước, chủ động báo cáo tình hình và cung cấp thông tin cho Chính phủ, Quốc hội, cử tri và các cơ quan báo chí.

Song song với phòng, chống bệnh truyền nhiễm, công tác dự phòng và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm được chú trọng. Nhiều trạm y tế xã đã triển khai quản lý các bệnh mạn tính như tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản... Công tác bảo vệ môi trường y tế, giám sát chất lượng nước sạch, vệ sinh lao động, phòng chống bệnh nghề nghiệp được tăng cường; đồng thời từng bước cải thiện các hoạt động chăm sóc sức khỏe học đường, quản lý hóa chất và chế phẩm diệt khuẩn.

Đặc biệt, Việt Nam được các tổ chức quốc tế đánh giá là điểm sáng toàn cầu trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Ngành Y tế đã triển khai đồng bộ các biện pháp dự phòng, xét nghiệm và điều trị, duy trì chất lượng điều trị ARV ở nhóm tốt nhất thế giới và dẫn đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương về điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP).

Mạng lưới y tế cơ sở được củng cố và đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực. 100% trạm y tế xã triển khai tiêm chủng mở rộng, kiểm tra an toàn thực phẩm và phòng chống ngộ độc thực phẩm; 90,3% trạm y tế thực hiện quản lý bệnh không lây nhiễm; tỷ lệ phụ nữ được khám thai đạt 80%; tỷ lệ hộ gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh tăng lên 80,1%; khoảng 80-85% trường học tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho học sinh.

Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, bảo đảm an toàn thực phẩm và phát triển bền vững

Cùng với việc phát huy vai trò y tế dự phòng, ngành Y tế chú trọng nâng cao năng lực khám chữa bệnh, phát triển đồng bộ các tuyến và đảm bảo công bằng trong chăm sóc sức khỏe. Hệ thống bệnh viện từ trung ương đến địa phương tiếp tục được đầu tư, mở rộng, ứng dụng nhiều kỹ thuật cao, kỹ thuật mới, chuyên sâu trong chẩn đoán và điều trị. Mô hình bệnh viện vệ tinh, chuyển giao kỹ thuật, đề án 1816 được triển khai hiệu quả, góp phần giảm tải cho tuyến trung ương và nâng cao chất lượng điều trị tại cơ sở.

Công tác quản lý chất lượng bệnh viện và an toàn người bệnh được tăng cường, nhiều mô hình chăm sóc toàn diện, chăm sóc liên tục, quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử được triển khai. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý khám chữa bệnh, thanh toán bảo hiểm y tế, bệnh án điện tử và chuyển đổi số y tế được đẩy mạnh, hướng tới xây dựng nền y tế thông minh, phục vụ người dân tốt hơn.

Song song với đó, công tác bảo đảm an toàn thực phẩm luôn được chú trọng và đạt nhiều kết quả tích cực. Hệ thống quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm từng bước được kiện toàn; việc thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm và giám sát chất lượng thực phẩm được triển khai thường xuyên. Bộ Y tế tăng cường phối hợp liên ngành, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về vệ sinh an toàn thực phẩm, kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm và giảm thiểu các vụ ngộ độc thực phẩm quy mô lớn.

Lĩnh vực dân số - kế hoạch hóa gia đình cũng đạt nhiều chuyển biến tích cực. Bộ Y tế đã trình Bộ Chính trị Báo cáo sơ kết thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW; ngày 10/4/2025, Ban Chấp hành Trung ương ban hành Kết luận số 149-KL/TW về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết này. Công tác dân số đạt nhiều kết quả quan trọng: nhận thức xã hội chuyển biến tích cực, chính sách mới được ban hành, mạng lưới dịch vụ được mở rộng và nâng cao chất lượng, chú trọng các nhóm đặc thù như người khuyết tật, người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số.

Bộ Y tế đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Pháp lệnh số 07/2025/UBTVQH15 sửa đổi, bổ sung Điều 10 của Pháp lệnh Dân số, nhằm điều chỉnh chênh lệch mức sinh giữa các vùng, tránh mức sinh giảm quá thấp, bảo đảm phát triển bền vững về kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh.

Bộ phối hợp các bộ, ngành, địa phương triển khai hiệu quả chương trình truyền thông thay đổi hành vi, hướng dẫn thực hiện Chương trình điều chỉnh mức sinh theo Quyết định số 588/QĐ-TTg năm 2020, đồng thời củng cố, nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình.

Tuổi thọ trung bình đạt 74,7 tuổi năm 2024, dân số đạt 101,1 triệu người, đứng thứ 3 Đông Nam Á; mức sinh duy trì dưới mức thay thế (năm 2024 là 1,91 con/phụ nữ). Công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tiếp tục được chú trọng, 95% người cao tuổi có thẻ bảo hiểm y tế, người trên 80 tuổi được cấp miễn phí.

Y học cổ truyền tiếp tục được bảo tồn và phát huy giá trị, gắn kết chặt chẽ với y học hiện đại trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. Công tác nghiên cứu, phát triển và ứng dụng bài thuốc cổ truyền, dược liệu trong điều trị bệnh được chú trọng, hình thành mô hình kết hợp Đông – Tây y tại nhiều bệnh viện, trung tâm y tế trên cả nước.

Công nghiệp dược và thiết bị y tế được xem là lĩnh vực trọng tâm trong chiến lược phát triển ngành. Bộ Y tế đã chủ động tham mưu các cơ chế, chính sách thúc đẩy sản xuất, tự chủ thuốc và trang thiết bị y tế trong nước, đồng thời tăng cường đấu thầu tập trung, công khai, minh bạch nhằm giảm chi phí và đảm bảo chất lượng thuốc, vật tư y tế.

Ngành Y tế cũng tích cực mở rộng hợp tác quốc tế, tham gia sâu rộng các diễn đàn, chương trình y tế khu vực và toàn cầu; chủ động tiếp nhận, chuyển giao khoa học công nghệ, kinh nghiệm quản lý, đồng thời quảng bá hình ảnh, vị thế của nền y tế Việt Nam.

Công tác kiểm tra, giám sát và truyền thông y tế được triển khai đồng bộ, góp phần đảm bảo tính minh bạch, hiệu lực và hiệu quả của quản lý nhà nước. Nhiều chương trình truyền thông được tổ chức linh hoạt, sáng tạo, lan tỏa mạnh mẽ tinh thần “Lấy người dân làm trung tâm phục vụ”, góp phần nâng cao niềm tin và sự đồng thuận xã hội đối với các chính sách y tế.

Có thể khẳng định, trong giai đoạn vừa qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và sự nỗ lực, đoàn kết của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, ngành Y tế đã đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị và bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.