Mỗi dịp hè, trẻ em được nghỉ học, vui chơi ở nhà hoặc về quê với ông bà. Đây cũng là thời điểm các em tiếp xúc nhiều hơn với vật nuôi trong gia đình như chó, mèo – những “người bạn nhỏ” tưởng chừng vô hại nhưng lại có thể mang theo hiểm họa khôn lường: virus dại.

Dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây từ nước bọt của động vật bị nhiễm virus dại thông qua vết cắn, cào, hoặc khi liếm vào vùng da tổn thương. Không chỉ chó, mèo cũng là vật chủ trung gian có thể truyền bệnh sang người. Ngoài ra, các loài động vật có vú khác như dơi, chồn, gấu, khỉ, cáo… cũng tiềm ẩn nguy cơ lây truyền bệnh dại nếu không được kiểm soát.

Virus dại sau khi xâm nhập sẽ theo dây thần kinh ngoại biên lan tới tủy sống và não bộ. Khi đã tới não, người bệnh sẽ có những dấu hiệu lâm sàng đầu tiên nhưng đáng tiếc, khi triệu chứng đã xuất hiện, bệnh hầu như không thể cứu chữa. Thời gian ủ bệnh rất khác nhau, từ vài ngày đến hơn một năm, phụ thuộc vào vị trí vết cắn (càng gần hệ thần kinh trung ương, thời gian ủ bệnh càng ngắn), độ sâu của vết thương, số lượng virus xâm nhập và tình trạng miễn dịch của cơ thể.

Hiểm họa từ bệnh dại nằm ở chỗ nó không có thuốc điều trị đặc hiệu. Người bệnh chỉ có thể sống sót nếu được tiêm vắc xin phòng bệnh kịp thời sau khi bị cào, cắn hoặc nghi ngờ phơi nhiễm. Vì vậy, việc tiêm vắc xin sau phơi nhiễm là biện pháp sống còn.

Theo các chuyên gia tại Đơn vị Tư vấn và Tiêm chủng vắc xin – Bệnh viện Bạch Mai, nếu được xử lý đúng cách và tiêm vắc xin đầy đủ, bệnh dại hoàn toàn có thể phòng ngừa. Ngay cả những vết cào nhỏ, không chảy máu, vẫn tiềm ẩn nguy cơ nếu vật nuôi mang virus. Vì thế, không có chỗ cho sự chủ quan.

TS.BS Nguyễn Văn Dũng - Phó Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới Bạch Mai, Phụ trách Đơn vị Tư vấn và Tiêm chủng vắc xin - khuyến cáo: “Người dân tuyệt đối không nên coi nhẹ bất kỳ vết thương nào do chó, mèo gây ra, kể cả vật nuôi trong gia đình. Cần rửa kỹ vết thương ngay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy liên tục ít nhất 15 phút. Sau đó, đến ngay cơ sở y tế chuyên môn để được tư vấn và tiêm vắc xin phòng bệnh. Tuyệt đối không chờ đến khi có triệu chứng mới điều trị, bởi khi đó đã quá muộn”.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu tâm ngay khi trẻ bị chó mèo cắn, cào, dù vết thương nhỏ, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và tiêm phòng. Tuyệt đối không tự điều trị tại nhà hoặc nghe theo những phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng. Đồng thời, vật nuôi trong nhà như chó, mèo cần được tiêm phòng dại định kỳ theo lịch của bác sĩ thú y.

Đối với những người có nguy cơ cao như bác sĩ thú y, kiểm lâm, nhân viên phòng thí nghiệm có xử lý vi rút dại…, việc tiêm vắc xin phòng dại chủ động là bắt buộc. Những đối tượng này cần được gây miễn dịch bằng vắc xin dại tế bào có hiệu lực cao và tiêm nhắc lại theo chỉ định để duy trì khả năng bảo vệ.

Phòng Truyền thông Y tế