Từ tháng 5/2025 đến nay, nhiều địa phương trên cả nước đã hứng chịu những trận mưa lớn kéo dài, gây ra tình trạng ngập lụt cục bộ, sạt lở đất và dự báo thời gian tới sẽ còn xuất hiện các cơn bão mạnh. Trong bối cảnh đó, nguy cơ bùng phát dịch bệnh là điều không thể xem nhẹ. Bộ Y tế đã ban hành các khuyến cáo cụ thể giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe trước, trong và sau mùa mưa lũ.

Trong và sau lụt bão, dòng nước lũ thường mang theo vi sinh vật, rác thải, xác động vật… tràn lan ra môi trường, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Đây là điều kiện thuận lợi để các loại vi khuẩn, vi rút và trung gian truyền bệnh như ruồi, muỗi, chuột sinh sôi. Những bệnh thường gặp là: tiêu chảy cấp, sốt xuất huyết, viêm đường hô hấp, bệnh ngoài da, đau mắt đỏ…

Để ngăn ngừa dịch bệnh, người dân cần tuân thủ các khuyến cáo sau đây:

1. An toàn thực phẩm và nước uống – yếu tố sống còn

Trong vùng ngập lụt, việc đảm bảo nguồn thực phẩm và nước sạch là ưu tiên hàng đầu. Người dân cần lựa chọn thực phẩm tươi, sạch, ăn chín, uống sôi. Tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm chết để làm thức ăn hoặc chế biến.

Tại những khu vực bị chia cắt do lũ, cần có phương án dự trữ lương thực an toàn như lương khô, mì gói, nước uống đóng chai. Đồng thời, khuyến khích dùng thực phẩm chế biến sẵn, dễ bảo quản.

Với các nguồn nước bị ngập như giếng khoan, giếng khơi… cần được lọc và khử trùng kỹ trước khi dùng. Bể nước, dụng cụ chứa nước phải được thau rửa và xử lý bằng hóa chất theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

2. Giữ gìn vệ sinh cá nhân – ngăn ngừa lây lan

Thường xuyên rửa tay với xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Sau khi tiếp xúc với nước lũ, cần rửa sạch và lau khô các kẽ ngón chân để tránh nhiễm khuẩn.

Mỗi người cũng cần vệ sinh thân thể hằng ngày bằng nước sạch, tránh mặc quần áo ẩm ướt, không tắm giặt bằng nước bẩn chưa được khử trùng. Nếu buộc phải lội nước, hãy rửa sạch và lau khô ngay sau đó.

3. Phòng chống bệnh ngoài da và tiêu hóa

Nước lũ mang theo nhiều mầm bệnh có thể gây nấm da, ghẻ, viêm da hoặc tiêu chảy, tả, lỵ, viêm gan A nếu vô tình nuốt phải. Vì vậy, cần tránh bơi lội, tắm giặt hoặc chơi đùa trong nước ngập. Không dùng nước bẩn để giặt giũ hoặc nấu nướng nếu chưa được xử lý.

Người dân cũng cần xử lý tốt chất thải, rác rưởi và xác động vật, đồng thời tiêm phòng vắc xin khi có chỉ định.

4. Giữ ấm và dinh dưỡng để phòng bệnh hô hấp

Mưa bão thường kéo theo lạnh ẩm, khiến trẻ nhỏ và người già dễ mắc các bệnh đường hô hấp như cúm, viêm họng, viêm phế quản… Vì thế, cần giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất để nâng cao sức đề kháng, và tránh tiếp xúc với người đang có biểu hiện bệnh.

Nếu có triệu chứng bất thường như sốt, ho, khó thở, người dân nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị.

5. Đừng lơ là với bệnh đau mắt đỏ

Mắt đỏ do vi rút hoặc vi khuẩn gây ra rất dễ lây lan trong điều kiện nước bẩn, thiếu vệ sinh. Để phòng bệnh, không rửa mặt hoặc tắm bằng nước bị ô nhiễm, không dùng chung khăn, chậu rửa mặt.

Nên nhỏ mắt bằng dung dịch thường xuyên nếu có nguy cơ tiếp xúc với nước bẩn. Diệt ruồi để hạn chế nguồn lây lan từ người bệnh sang người lành.

6. Cảnh giác với sốt xuất huyết sau lũ

Lượng nước đọng sau mưa lũ tạo điều kiện lý tưởng cho muỗi vằn sinh sôi – tác nhân truyền bệnh sốt xuất huyết. Để phòng tránh, người dân cần:

Ngủ màn kể cả ban ngày, mặc quần áo dài.

Đậy kín các dụng cụ chứa nước.

Loại bỏ chai lọ, lốp xe, vật dụng cũ chứa nước đọng.

Phun hóa chất diệt muỗi tại khu vực có nguy cơ cao hoặc ổ dịch.

Nếu có biểu hiện sốt, mệt mỏi, đau người… cần đến ngay cơ sở y tế, không tự ý điều trị tại nhà.

7. Nguyên tắc “nước rút đến đâu, vệ sinh đến đấy”

Ngay sau khi nước rút, cần tiến hành dọn dẹp, làm vệ sinh khu vực bị ngập, thu gom và xử lý xác động vật đúng cách. Đây là yếu tố quan trọng để hạn chế dịch bệnh phát sinh về sau.

Cùng với đó, cần chủ động diệt muỗi, loăng quăng, bọ gậy trong và sau mùa mưa bão. Đây là biện pháp đơn giản mà hiệu quả để phòng sốt xuất huyết và nhiều bệnh truyền nhiễm khác.

Đừng để dịch bệnh “thừa nước lũ” mà tấn công sức khỏe cộng đồng. Mỗi người dân cần chủ động thực hiện các khuyến cáo của ngành y tế, bảo vệ bản thân và gia đình mình trong mùa mưa bão năm nay. Khi có dấu hiệu bất thường, hãy đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn, điều trị kịp thời. Sự chủ động hôm nay sẽ giúp ngăn ngừa những hậu quả nặng nề về sau.

Chủ động ứng phó không chỉ bảo vệ sức khỏe của từng cá nhân mà còn góp phần quan trọng trong việc kiểm soát dịch bệnh quy mô cộng đồng.

Chi tiết các khuyến cáo:

 

 

Phòng Truyền thông Y tế