Sau hai tuần điều trị tích cực tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, một bệnh nhân nữ 69 tuổi ở Hà Nội đã dần ổn định trở lại sau biến chứng nguy hiểm do tự ý bỏ thuốc và sử dụng nước mía thay thế thuốc điều trị đái tháo đường. Trường hợp này là lời cảnh báo rõ nét cho hậu quả nghiêm trọng khi người bệnh nghe theo những lời khuyên phản khoa học.

Từ kiểm soát tốt đến biến chứng nguy kịch chỉ vì bỏ thuốc và uống nước mía

Theo thông tin từ Bệnh viện Nội tiết Trung ương, bệnh nhân P.T.B (69 tuổi, Hà Nội) được chẩn đoán đái tháo đường type 2 hơn 10 năm và đang điều trị tại bệnh viện tuyến Trung ương. Trước thời điểm nhập viện, tình trạng sức khỏe được đánh giá ổn định: đường huyết đói 5,5 mmol/L, HbA1c 6,5%, chức năng gan thận và mỡ máu trong giới hạn bình thường.

Tuy nhiên, sau đó, bệnh nhân tin vào lời khuyên từ một "thầy lang" rằng thuốc tây gây hại gan, thận và có thể “chữa khỏi” đái tháo đường bằng phương pháp tự nhiên.

Theo “phác đồ” do thầy lang đưa ra, bệnh nhân đã quyết định ngừng toàn bộ thuốc điều trị, đồng thời áp dụng chế độ ăn đặc biệt: sáng ăn cơm với ba thìa đường và uống ba ly nước mía mỗi ngày. Việc này kéo dài trong suốt ba tháng, khiến bệnh nhân giảm tới 10 kg, thường xuyên khát nước, tiểu nhiều, mờ mắt, mệt mỏi và kiệt sức.

Đến khi nhập viện, bệnh nhân rơi vào tình trạng tăng áp lực thẩm thấu máu (HHS) – một biến chứng cấp tính nặng của bệnh đái tháo đường, đặc trưng bởi đường máu tăng rất cao, gây mất nước nghiêm trọng và rối loạn tri giác.

Kết quả xét nghiệm cho thấy glucose máu đói của bệnh nhân lên tới 30 mmol/L, chỉ số HbA1c là 15,9% – mức rất cao so với ngưỡng cho phép. Ngay lập tức, các bác sĩ tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương tiến hành truyền dịch và insulin bằng bơm tiêm điện, sau đó chuyển sang phác đồ insulin nền – bolus để kiểm soát đường huyết.

Sau hai tuần điều trị nội trú tích cực, bệnh nhân hồi phục tốt: glucose máu đói giảm xuống dưới 7 mmol/L, sau ăn dưới 10 mmol/L. Sức khỏe và tinh thần bệnh nhân dần ổn định, cân nặng tăng lại 3kg. Đây là một trong những ca bệnh điển hình cho thấy tác hại nghiêm trọng khi từ chối điều trị y học chính thống và nghe theo phương pháp phản khoa học.

Cảnh báo hậu quả của “niềm tin mù quáng” trong điều trị bệnh mạn tính

Trao đổi về ca bệnh này, BS.CKII Nguyễn Thị Lựu – Khoa Thận – Tiết niệu cho biết: “Đái tháo đường type 2 là bệnh mạn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt và duy trì trạng thái ‘lui bệnh’ nếu điều trị đúng cách”. Bác sĩ nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu này, người bệnh cần giảm ít nhất 15% cân nặng (nếu có thừa cân), kết hợp thay đổi lối sống khoa học, áp dụng công nghệ theo dõi đường huyết và tuân thủ phác đồ điều trị cá nhân hóa, như khuyến nghị của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) năm 2021.

Trong trường hợp bệnh nhân P.T.B, việc uống ba ly nước mía mỗi ngày không chỉ đi ngược lại hướng dẫn điều trị, mà còn là hành vi nguy hiểm. “Một ly nước mía chứa 27 – 30 gram đường tự nhiên, đây là lượng đường cao và hoàn toàn không phù hợp cho người mắc đái tháo đường. Việc dùng nước mía như thuốc điều trị là phản khoa học và gây hại nghiêm trọng”, bác sĩ Lựu nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, tình trạng người bệnh bỏ thuốc, theo “mẹo dân gian” hay lời khuyên thiếu căn cứ y học vẫn tồn tại phổ biến trong cộng đồng. Tâm lý e ngại thuốc tây, kỳ vọng vào các bài thuốc “thảo dược”, hay tin vào “cách chữa khỏi hoàn toàn” là điều dễ hiểu, nhưng cũng rất nguy hiểm khi không có sự giám sát từ bác sĩ chuyên khoa.

Trước đó, Bệnh viện Nội tiết Trung ương từng tiếp nhận một bệnh nhân nữ 60 tuổi ở Ninh Bình, cũng trong tình trạng nguy kịch sau khi tự ý uống nước đường mỗi ngày để “chữa bệnh” đái tháo đường. Đây không phải là những trường hợp cá biệt.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Lựu, một trong những biến chứng nguy hiểm nhất khi người bệnh không kiểm soát được đường huyết là tình trạng tăng áp lực thẩm thấu máu. Biến chứng này có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng, rối loạn tri giác, hôn mê và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

 “Không có con đường tắt trong điều trị bệnh mạn tính. Mỗi hành vi tự ý bỏ thuốc hay áp dụng phương pháp không được kiểm chứng đều có thể khiến người bệnh phải trả giá bằng chính sức khỏe và tính mạng của mình”, bác sĩ Lựu cảnh báo.

Đái tháo đường không thể chủ quan: Cần điều trị khoa học và lâu dài

Đái tháo đường type 2 là bệnh mạn tính với diễn biến âm thầm nhưng nguy cơ biến chứng cao nếu không kiểm soát tốt. Phác đồ điều trị không chỉ bao gồm dùng thuốc, mà còn yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa chế độ dinh dưỡng, vận động hợp lý, theo dõi định kỳ và xử trí biến chứng.

Theo các hướng dẫn điều trị hiện hành, đặc biệt là từ Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, việc quản lý đái tháo đường cần được cá nhân hóa cho từng người bệnh, bao gồm việc theo dõi đường huyết liên tục (CGM), quản lý insulin và thuốc uống theo chỉ định của bác sĩ. Không có bất kỳ loại nước uống hay “mẹo dân gian” nào có thể thay thế vai trò đã được chứng minh lâm sàng của thuốc điều trị.

Bệnh nhân đái tháo đường cần duy trì thăm khám định kỳ, tuân thủ hướng dẫn điều trị, thường xuyên theo dõi các chỉ số huyết áp, đường huyết, mỡ máu và điều chỉnh lối sống hợp lý. Việc tin vào những cách chữa không rõ nguồn gốc, dù có vẻ “tự nhiên” hay “an toàn”, không những không đem lại hiệu quả mà còn có thể gây hại nghiêm trọng.

Bác sĩ Lựu nhấn mạnh: “Chúng tôi khuyến cáo người bệnh, gia đình bệnh nhân cũng như cộng đồng nên chủ động tiếp cận các thông tin y học chính thống. Khi có bất kỳ thay đổi nào về triệu chứng hoặc nhu cầu điều chỉnh điều trị, hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa. Đừng để sự cả tin khiến bạn đi lạc khỏi con đường điều trị đúng đắn”.

Điều trị bệnh mạn tính là hành trình dài, cần kiến thức y học chính xác, sự kiên trì và đồng hành cùng bác sĩ – chứ không phải những giải pháp "kỳ diệu" lan truyền qua truyền miệng.

Các bác sĩ cũng khuyến cáo người dân nên chủ động khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là kiểm tra đường huyết để phát hiện sớm bệnh đái tháo đường – căn bệnh tiến triển âm thầm và dễ gây biến chứng nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời. Những người có yếu tố nguy cơ như thừa cân, béo phì, tiền sử gia đình mắc bệnh cần tầm soát sớm. Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu giúp kiểm soát hiệu quả hơn, giảm thiểu nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đừng chờ đến khi có triệu chứng mới đi khám.

Đái tháo đường thường tiến triển âm thầm trong giai đoạn đầu, khiến nhiều người không nhận biết được. Một số dấu hiệu cảnh báo sớm gồm: khát nước nhiều, tiểu nhiều, sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài, vết thương lâu lành, mờ mắt, hay bị nhiễm trùng da hoặc đường tiết niệu. Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như suy thận, mù lòa, tổn thương thần kinh, tim mạch. Khi xuất hiện bất kỳ biểu hiện bất thường nào, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ, người dân nên đi khám để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

Việc chậm trễ trong phát hiện và điều trị đái tháo đường có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng sống và tuổi thọ. Vì vậy, thăm khám định kỳ và lắng nghe cơ thể là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

Phòng Truyền thông Y tế