Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Sáng 26/9/2025, tại Hà Nội, Cục Dân số, Bộ Y tế đã tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Tránh thai Thế giới. Đây là chiến dịch toàn cầu nhằm nhấn mạnh vai trò của kế hoạch hóa gia đình trong việc bảo vệ sức khỏe, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy phát triển bền vững.

Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, phát biểu tại sự kiện.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, khẳng định vị thành niên và thanh niên cần có trách nhiệm trong quan hệ tình dục an toàn và chủ động thực hiện các biện pháp tránh thai để tránh mang thai ngoài ý muốn, vì lợi ích của chính mình cũng như tương lai của đất nước. Ông nhấn mạnh Nghị quyết số 21-NQ/TW, Hội nghị Trung ương 6 khóa XII đã chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, song điều đó không đồng nghĩa với việc bỏ qua kế hoạch hóa gia đình mà tiếp tục phải đảm bảo mọi phụ nữ có nhu cầu đều được tiếp cận dịch vụ một cách thuận tiện và an toàn.

Cục Dân số mong muốn trong thời gian tới sẽ tiếp tục nhận được sự phối hợp của các cấp, các ngành, các tổ chức quốc tế và đối tác phát triển nhằm giúp người dân tiếp cận đầy đủ các biện pháp tránh thai. Việc này không chỉ giúp giảm mang thai ngoài ý muốn, dự phòng vô sinh, giảm phá thai không an toàn, giảm tử vong mẹ và trẻ em mà còn trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, hướng tới một xã hội phát triển bền vững.

Ông James Alexander, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Bayer Việt Nam, phát biểu tại sự kiện.

Tại sự kiện, ông James Alexander, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Bayer Việt Nam, cho biết năm 2025 thế giới kỷ niệm 65 năm ra đời viên thuốc tránh thai - một dấu mốc lịch sử tạo ra cuộc cách mạng trong việc trao quyền tự chủ cho phụ nữ về phòng tránh mang thai ngoài ý muốn và kiểm soát khả năng sinh sản. Bayer Việt Nam khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành trong các chương trình nâng cao kiến thức, nhận thức của phụ nữ Việt Nam về chăm sóc sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình.

Trong ba thập kỷ qua, thế giới đã đạt được những kết quả nổi bật trong lĩnh vực kế hoạch hóa gia đình. Số phụ nữ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại đã tăng gấp đôi từ năm 1990 đến năm 2021. Tỷ lệ sinh con ở nhóm vị thành niên từ 15 đến 19 tuổi đã giảm khoảng một phần ba kể từ năm 2000. Chỉ riêng tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp, năm 2024 đã có khoảng 380 triệu người sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại, tăng gần 100 triệu người so với năm 2012. Việc gia tăng tiếp cận các dịch vụ này đã giúp ngăn ngừa hơn 143 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, 29 triệu ca phá thai không an toàn và khoảng 144.000 ca tử vong mẹ. Những con số này cho thấy tác động to lớn của kế hoạch hóa gia đình đối với việc bảo vệ sức khỏe và phát triển xã hội.

Các đại biểu tham dự sự kiện

Tuy nhiên, những thách thức cũng không nhỏ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trong số 1,1 tỷ người trên thế giới có nhu cầu kế hoạch hóa gia đình, vẫn còn tới 164 triệu người chưa được đáp ứng về biện pháp tránh thai. Ở nhiều quốc gia đang phát triển, trung bình có gần một phần ba phụ nữ vẫn sinh con ở tuổi vị thành niên. Đây là những vấn đề đặt ra nhiều hệ lụy đối với sức khỏe bà mẹ, trẻ em và sự phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia.

Ở Việt Nam, công tác kế hoạch hóa gia đình đã đạt nhiều kết quả tích cực, tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai duy trì ở mức cao so với khu vực và thế giới. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình từng bước được cải thiện, tiếp cận gần hơn với người dân, đặc biệt ở vùng nông thôn.

Tuy vậy, nước ta vẫn đang đối diện với những vấn đề mới. Tuổi kết hôn lần đầu có xu hướng tăng, trong khi tuổi quan hệ tình dục lần đầu lại giảm, khiến nhu cầu tránh thai ở thanh niên, vị thành niên ngày càng lớn. Thống kê năm 2021 cho thấy tỷ lệ nhu cầu chưa được đáp ứng về tránh thai ở nhóm chưa kết hôn hoặc không chung sống lên tới 40,7%.

Các đại biểu nhấn nút khởi động lan tỏa các thông điệp hưởng ứng Ngày Tránh thai Thế giới.

Ngoài ra, tình trạng tảo hôn vẫn còn phổ biến. Nhiều phụ nữ trong độ tuổi 20 đến 24 cho biết đã kết hôn trước tuổi 18, nhất là ở nông thôn, vùng trung du và miền núi phía Bắc. Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ phụ nữ 20 đến 24 tuổi từng sinh con khi chưa đủ 18 tuổi vẫn ở mức cao, với sự chênh lệch rất lớn giữa các nhóm dân cư. Tỷ lệ này cao hơn ở nhóm nghèo nhất, ở các dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Thái, Mường, Nùng và tại các khu vực trung du, miền núi. Thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc tăng cường các biện pháp can thiệp, hỗ trợ và giáo dục, để đảm bảo mọi thanh niên đều được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng bảo vệ sức khỏe sinh sản.

Trước những thách thức nêu trên, Cục Dân số, Bộ Y tế đề nghị Chi cục Dân số và Phòng Dân số các địa phương tham mưu Sở Y tế phối hợp cùng các sở, ban, ngành triển khai các giải pháp đồng bộ. Trong đó, quan trọng nhất là đảm bảo các điều kiện để mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có thể tiếp cận thông tin và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình an toàn, hiệu quả, đồng thời ưu tiên hỗ trợ cho nhóm thanh thiếu niên.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác truyền thông, tư vấn phù hợp với môi trường học tập, làm việc và sinh hoạt của giới trẻ. Việc đổi mới các hoạt động giáo dục dân số và sức khỏe sinh sản, triển khai các mô hình giảm tảo hôn, giảm tình trạng mang thai và sinh con ở tuổi vị thành niên cũng được xác định là hướng đi quan trọng trong thời gian tới.

Cục Dân số bày tỏ lời cảm ơn tới các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, các tổ chức quốc tế và đối tác phát triển đã đồng hành, chia sẻ, hỗ trợ để đáp ứng nhu cầu về kế hoạch hóa gia đình cho người dân. Đây là cơ sở quan trọng để Việt Nam từng bước hiện thực hóa các mục tiêu trong Chiến lược dân số đến năm 2030, hướng tới một xã hội phát triển toàn diện, chất lượng dân số ngày càng được nâng cao.

Ngày Tránh thai Thế giới 26/9 là dịp để nhắc nhở toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng về tầm quan trọng của kế hoạch hóa gia đình, đồng thời khẳng định trách nhiệm của mỗi cá nhân, đặc biệt là giới trẻ, trong việc chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản và tương lai của chính mình.

Thông điệp từ sự kiện năm nay không chỉ dừng ở việc kêu gọi sử dụng biện pháp tránh thai, mà còn là lời khẳng định về quyền được chăm sóc sức khỏe sinh sản của mọi người dân, quyền được lựa chọn và quyền sống khỏe mạnh trong một xã hội phát triển bền vững.

Huyền Thị Lê