Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Từ đầu tháng 7/2025 đến nay, Hà Nội đã hoàn thành việc sắp xếp lại 126 trạm Y tế xã, phường theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Đây không chỉ là bước cải cách về tổ chức bộ máy, mà còn là chiến lược trong việc nâng cao năng lực phục vụ của tuyến y tế cơ sở – nơi gần dân nhất và có vai trò đặc biệt trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng chống dịch bệnh và y tế dự phòng.

Cần tiếp tục duy trì đội phản ứng nhanh công nghệ cao liên vùng sẵn sàng ứng phó mọi tình huống dịch bệnh hoặc thảm họa y tế tại cộng đồng.

Tuy nhiên, với mô hình tổ chức mới, là đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND các phường/xã và chưa có hướng dẫn về tổ chức bộ máy hoạt động nên đã bộc lộ những khó khăn nhất định. Việc chưa có hướng dẫn đầy đủ về tổ chức bộ máy, cùng sự phân tán trong quản lý và nguồn lực khiến nhiều trạm y tế vận hành chưa thực sự hiệu quả, đáp ứng được kỳ vọng. Trong bối cảnh đó, việc tích hợp các giải pháp khoa học công nghệ và chuyển đổi số không chỉ là xu hướng, mà trở thành đòn bẩy chiến lược để nâng cao chất lượng, minh bạch và hiệu quả của hệ thống y tế cơ sở.

Sau khi đi vào hoạt động theo mô hình mới, nhiều trạm Y tế đang đối mặt với một số khó khăn như: Tình trạng thiếu nền tảng công nghệ trong quản lý, dẫn đến khó khăn trong chỉ đạo chuyên môn, thậm chí có thể gây gián đoạn điều hành giữa các cấp. Hạn chế về năng lực phòng chống dịch như thiếu hệ thống kho lạnh vắc xin đạt chuẩn, quy trình xét nghiệm và phản ứng nhanh. Nhân lực tại một số trạm Y tế chỉ khoảng 30 - 40 người, đa phần thiếu bác sĩ đa khoa, cán bộ chuyên trách y tế dự phòng. Cơ sở vật chất tại nhiều nơi còn hạn chế, thiếu thiết bị y tế cơ bản và hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ. Hệ thống theo dõi chất lượng khám chữa bệnh chưa được kết nối liên thông, gây khó khăn trong đánh giá hiệu quả với các tình huống y tế phát sinh.

Trước thực trạng đó, Hà Nội đang tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp công nghệ nhằm hiện đại hóa hệ thống y tế cơ sở. Đến năm 2024, Hà Nội đã số hóa gần 10 triệu hồ sơ sức khỏe điện tử (EHR) giúp quản lý sức khỏe người dân, tích hợp dữ liệu khám bệnh, tiêm chủng, bảo hiểm y tế... giúp tiết kiệm hơn 83 tỷ đồng so với việc quản lý sổ giấy truyền thống.

Hệ sinh thái số về y tế thông qua ứng dụng iHanoi đang được tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và giao diện lập trình ứng dụng (API) đang mang đến trải nghiệm mới cho người dân từ đặt lịch khám, tư vấn dự phòng chủ động, theo dõi sức khỏe.

Triển khai các mô hình khám chữa bệnh giúp nâng cao chất lượng chuyên môn và rút ngắn thời gian xử lý ca bệnh.

Đặc biệt, dashboard thời gian thực theo mô hình trung tâm – vệ tinh (hub-and-spoke) giúp Sở Y tế và tuyến quận/huyện (cũ) giám sát tình hình dịch tễ, chất lượng chuyên môn tại 126 trạm y tế một cách chính xác, kịp thời.

Mô hình khám, tư vấn từ xa (Telehealth – Teleconsultation) cũng đang được mở rộng, giúp trạm y tế tiếp cận chuyên môn cao từ bệnh viện tuyến trên, đồng thời giảm áp lực chuyển tuyến. Mô hình khám chữa bệnh này, trong đó bệnh viện tuyến trên như Bệnh viện Tim Hà Nội đã kết nối thành công với 120 đơn vị tuyến cơ sở, giúp nâng cao chất lượng chuyên môn và rút ngắn thời gian xử lý ca bệnh.

Ngoài ra, nhiều công nghệ tiên tiến như AI/Chatbot hỗ trợ khai báo bệnh lý và phân loại khám đã được thí điểm trong chương trình quản lý bệnh tăng huyết áp và tiểu đường tại Việt Nam và Hà Nội, giúp người dân khai báo nhanh, được hệ thống hướng dẫn phân luồng, giảm áp lực cho cán bộ y tế cơ sở. Hệ thống IoT có gắn cảm biến như tủ lạnh vắc xin, cảnh báo nhiệt độ bất thường, máy đo sinh hiệu tự động gửi dữ liệu về trung tâm điều phối, từ đó nâng cao hiệu quả bảo quản và giám sát tài sản y tế chính xác, hiệu quả.

Để đảm bảo quá trình chuyển đổi mô hình tổ chức trạm Y tế phường/xã hoạt động thực chất và bền vững, thành phố cần xây dựng chiến lược triển khai đồng bộ từ thể chế, nguồn lực, công nghệ đến quản trị như: Ban hành bộ quy chuẩn kỹ thuật và nhân lực tối thiểu theo hướng số hóa, mỗi trạm Y tế cần đảm bảo có tối thiểu 2 bác sĩ đa khoa, cán bộ y tế dự phòng, điều dưỡng, kế toán… cùng với hạ tầng công nghệ thông tin gồm máy tính kết nối mạng, phần mềm EHR, thiết bị IoT cơ bản; thiết lập tổ chuyên môn kỹ thuật số liên vùng; kết nối dữ liệu liên thông giữa các lĩnh vực: hồ sơ sức khỏe, bảo hiểm xã hội, kê đơn thuốc...

Bên cạnh đó, đầu tư trang thiết bị gắn công nghệ như triển khai ki-ốt đăng ký khám bệnh tự động, thiết bị đo sinh hiệu có kết nối trung tâm, hệ thống bảo quản vắc xin giám sát nhiệt độ tự động và phần mềm báo cáo nhanh tích hợp AI. Duy trì đội phản ứng nhanh công nghệ cao liên vùng sẵn sàng ứng phó mọi tình huống dịch bệnh hoặc thảm họa y tế tại cộng đồng.

Việc chuyển đổi mô hình tổ chức trạm Y tế phường/xã là một bước ngoặt mang tính thể chế, nhưng việc triển khai thành công hay không lại phụ thuộc vào khả năng thích ứng và khai thác sức mạnh của khoa học công nghệ trong quản trị, vận hành và cung ứng dịch vụ y tế. Nếu được đầu tư đúng hướng, đặc biệt trong hạ tầng số, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và tự động hóa, trạm Y tế sẽ không còn là “cánh tay nối dài hành chính”, mà trở thành một thực thể y tế thông minh, đóng vai trò chủ lực trong chăm sóc sức khỏe ban đầu và dự phòng chủ động. Việc xây dựng hệ sinh thái y tế cơ sở hiện đại, minh bạch và kết nối sẽ là chìa khóa giúp ngành y tế Hà Nội đáp ứng yêu cầu mới: không chỉ chữa bệnh mà còn quản trị sức khỏe cộng đồng một cách toàn diện và hiệu quả hơn.

Nguồn: Sở Y tế Hà Nội

Tái cấu trúc trạm Y tế phường/xã - Khoa học công nghệ làm trụ cột cho hệ thống y tế cơ sở hiện đại - Tin tức sự kiện - Cổng thông tin điện tử Sở y tế Hà Nội

Huyền Thị Lê