Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

 

Tưởng chỉ là mụn nhọt thông thường, một người đàn ông ở Yên Bái đã hoảng hốt khi phát hiện sinh vật trắng, dài như sợi chỉ bò ra từ dưới da. Đây là một trong những ca bệnh giun rồng mới được phát hiện tại Việt Nam – căn bệnh từng được coi là đã biến mất hơn 20 năm qua. Nhờ phát hiện sớm và được điều trị đúng cách, sức khỏe của bệnh nhân đang dần ổn định.

Hình ảnh anh Q. lấy giun rồng ra khỏi cơ thể hồi giữa tháng 6/2025 tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Yên Bái.

“Tôi tưởng là mụn, ai ngờ kéo ra sợi giun dài gần một mét”

Ngồi chờ khám trong sảnh Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương), anh Nguyễn Xuân Q. (43 tuổi, xã An Thịnh, huyện Văn Yên, Yên Bái) không giấu được vẻ lo lắng. Trên da anh xuất hiện nhiều vết gồ cộm, lợn cợn như sợi mì tôm. Cách đây hai tháng, khi đang làm thợ xây ở Hà Nội, anh thấy ngứa ở chân vài hôm. Sau đó vùng da sưng đỏ, nổi mẩn, rồi mưng mủ.

"Tôi nghĩ chỉ là nhọt, nhưng khi mủ mềm ra, tôi nặn thì bất ngờ kéo ra được một sợi gì đó trắng, dài như sợi chỉ. Có lần tôi kéo được một con giun tới 70cm thì bị đứt", anh Q. kể. Từng có lần kéo được cả con giun vẫn còn ngoe nguẩy, anh Q. bắt đầu thấy lo sợ và đi khám tại bệnh viện tuyến huyện, rồi chuyển lên tỉnh. Tuy nhiên, vì chưa yên tâm nên anh quyết định đến khám tại tuyến Trung ương để kiểm tra kỹ hơn.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Huy Thọ - Phó Giám đốc Thường trực Bệnh viện Đặng Văn Ngữ - khám bệnh và điều trị cho anh Q.

Tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, các bác sĩ đã siêu âm và phát hiện rõ hình ảnh giun rồng dưới da. Bệnh nhân được chẩn đoán mắc giun rồng – một loại ký sinh trùng hiếm gặp, từng không còn xuất hiện ở Việt Nam hơn 20 năm qua.

Hiện anh Q. được điều trị ngoại trú, kê thuốc và hướng dẫn cách theo dõi, xử lý nếu tiếp tục kéo được giun ra khỏi cơ thể. Các bác sĩ cũng dặn anh giữ lại mẫu giun nếu lấy được để phục vụ cho việc nghiên cứu dịch tễ học.

Điều trị giun rồng cần kiên nhẫn, không được nóng vội

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trần Huy Thọ – Phó Giám đốc Thường trực Bệnh viện Đặng Văn Ngữ – bệnh giun rồng hiện vẫn chưa có phác đồ điều trị đặc hiệu. Cách điều trị chủ yếu hiện nay là rút dần từng con giun ra khỏi cơ thể, kết hợp dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm đau và chăm sóc vết thương.

Kết quả siêu âm nốt tổn thương của anh Q. cho thấy có hình ảnh giun rồng.

“Giun rồng có thể dài đến hàng mét. Khi kéo ra cần làm từ từ, không nên giật mạnh vì dễ làm đứt giun, gây viêm hoặc nhiễm trùng”, bác sĩ Thọ giải thích. Các bác sĩ thường hướng dẫn bệnh nhân ngâm vị trí bị tổn thương trong nước sạch để giun tự trồi ra, sau đó cuốn giun quanh que hoặc gạc để giữ căng, tránh giun chui ngược trở lại.

Ngoài ra, người bệnh cần tránh để vết thương tiếp xúc với nguồn nước dùng chung để không lây lan ấu trùng giun ra môi trường. Bệnh viện sẽ tiếp tục theo dõi tiến triển và xử lý nếu giun chưa được lấy ra hết.

May mắn là giun rồng không gây tử vong và nếu xử lý đúng cách, người bệnh sẽ khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu để kéo dài, giun có thể gây đau đớn, sưng viêm tại chỗ, thậm chí để lại ổ áp xe nếu giun bị đứt giữa chừng và sót lại dưới da.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng xác nhận Việt Nam không còn bệnh giun rồng từ năm 1998. Tuy nhiên, từ tháng 4/2020, ca bệnh đầu tiên đã xuất hiện trở lại tại xã Phúc Ninh, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái. Từ đó đến cuối năm 2024, cả nước ghi nhận 25 ca mắc giun rồng tại 19 xã thuộc 11 huyện, trải rộng ở các tỉnh Yên Bái, Hòa Bình, Lào Cai, Phú Thọ và Thanh Hóa.

Nguyên nhân chủ yếu được cho là do người dân uống nước suối chưa đun sôi – nơi có bọ chét nhiễm ấu trùng giun. Ấu trùng xâm nhập vào cơ thể và phát triển dần thành giun trưởng thành, trú ngụ dưới da và chui ra ngoài sau vài tuần hoặc vài tháng.

Tổn thương ở chân của anh Q. đã khỏi sau khi đã lấy được giun rồng.

Do giun rồng không lây từ người sang người mà lây qua nguồn nước ô nhiễm, việc kiểm soát lây lan phụ thuộc nhiều vào ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân và cộng đồng. Hiện nay, Việt Nam chưa có vắc xin phòng bệnh hay thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh này.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Huy Thọ cho biết: “Dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng bệnh giun rồng ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và sinh hoạt của người bệnh. Một số người chịu đau đớn dữ dội trong nhiều ngày liền. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng cách và giữ gìn vệ sinh cá nhân là cách tốt nhất để phòng ngừa”.

Ăn chín, uống sôi và khám bệnh kịp thời để phòng bệnh

Từ câu chuyện của anh Q., các bác sĩ khuyến cáo người dân, đặc biệt là ở các khu vực miền núi, cần thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt để phòng bệnh giun rồng và các bệnh ký sinh trùng khác.

Người dân cần:

• Không uống nước suối trực tiếp, cần đun sôi hoặc lọc kỹ trước khi sử dụng;

• Tránh ăn sống các loại rau, gỏi cá không rõ nguồn gốc;

• Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh;

• Không để người và vật nuôi (chó, mèo) nhiễm bệnh lội xuống ao, suối, hồ dùng chung;

• Đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu bất thường, không tự xử lý tại nhà.

Việc đi khám tại các bệnh viện chuyên khoa là rất quan trọng, giúp phát hiện bệnh sớm, điều trị đúng hướng và tránh những biến chứng nguy hiểm. Đối với bệnh giun rồng, chỉ cần phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì người bệnh hoàn toàn có thể hồi phục mà không để lại di chứng lâu dài.

 

Nhiên Thị Nguyễn