Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Du lịch y tế đang nổi lên như một xu hướng toàn cầu, mang lại nguồn thu lớn cho nhiều quốc gia trong khu vực. Với lợi thế tự nhiên, an ninh và con người, Việt Nam được đánh giá có tiềm năng lớn để phát triển lĩnh vực này. Tuy nhiên, để bứt phá, Ngành Y tế và du lịch Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ, khắc phục những hạn chế về chất lượng, quảng bá, chính sách và cơ chế quản lý.

Ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), chia sẻ với phóng viên về tiềm năng du lịch y tế tại Việt Nam.

Theo ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), phát triển du lịch y tế đã được Bộ Chính trị đưa vào Nghị quyết 72, coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đòi hỏi sự tham gia của nhiều ngành, nhiều cấp.

Tiềm năng lớn từ vị thế địa chính trị và văn hóa

Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để trở thành điểm đến y tế - du lịch hấp dẫn. Với đường bờ biển dài, nhiều danh lam thắng cảnh, khí hậu đa dạng, cùng với hình ảnh đất nước an toàn, con người thân thiện, Việt Nam đã để lại nhiều ấn tượng tốt trong mắt bạn bè quốc tế.

Lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam những năm gần đây tăng nhanh nhờ chính sách mở cửa và quảng bá mạnh mẽ. Đây chính là nguồn khách quan trọng cho du lịch y tế, bởi du khách quốc tế không chỉ tìm kiếm trải nghiệm nghỉ dưỡng, văn hóa mà còn có nhu cầu chăm sóc sức khỏe, làm đẹp, nha khoa hay các dịch vụ hỗ trợ sinh sản.

So sánh trong khu vực, Thái Lan đã đạt doanh thu khoảng 6 tỷ USD/năm từ du lịch y tế, Singapore khoảng 1,5–2 tỷ USD, Nhật Bản khoảng 4 tỷ USD. Trong khi đó, Việt Nam hiện mới chỉ dừng ở vài trăm triệu USD - một con số khiêm tốn nếu đặt trong tương quan với tiềm năng sẵn có.

Tuy nhiên, dù kỹ thuật y tế của Việt Nam đã có bước tiến lớn, chi phí cạnh tranh, nhưng chưa được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn toàn cầu.

Một thước đo quan trọng là chứng nhận JCI (Joint Commission International) - hệ thống quản lý chất lượng y tế được ví như “xếp hạng khách sạn” với khoảng 1.300 tiêu chí khắt khe. Hiện Việt Nam mới chỉ có một số ít bệnh viện tư nhân đạt chuẩn JCI, và ở khu vực công lập mới duy nhất có Viện Huyết học Truyền máu Trung ương được công nhận. Điều này cho thấy chặng đường để hội nhập và cạnh tranh quốc tế còn dài.

Ngoài ra, thiếu quảng bá thương hiệu cũng là điểm yếu lớn. Dù có dịch vụ giá hợp lý, kỹ thuật tốt, nhưng khách hàng quốc tế ít biết đến các cơ sở y tế Việt Nam. Đồng thời, cơ chế bảo hiểm, tài chính, visa, xử lý tranh chấp còn thiếu đồng bộ, khiến khách hàng và công ty bảo hiểm quốc tế chưa thực sự yên tâm khi lựa chọn.

Đáng chú ý, ngay cả với khách du lịch thông thường, nhu cầu về hệ thống cấp cứu ngoại viện cũng là điều kiện quan trọng để họ an tâm khi đến Việt Nam. Đây là yếu tố bổ trợ không thể thiếu trong phát triển du lịch y tế.

Xây dựng gói dịch vụ, liên thông dữ liệu và chuẩn hóa quốc tế

Theo ông Hà Anh Đức, để nâng cao vị thế, Ngành Y tế đang tập trung xây dựng các gói dịch vụ mũi nhọn: thẩm mỹ, nha khoa, mắt, chẩn đoán hình ảnh, hỗ trợ sinh sản (IVF)… Đây là những lĩnh vực Việt Nam có thế mạnh, chi phí thấp hơn nhiều so với các nước phát triển.

Các dịch vụ này sẽ được quảng bá qua diễn đàn du lịch, công ty lữ hành quốc tế, kết hợp với giải pháp chi trả bảo hiểm và hồ sơ bệnh án điện tử liên thông. Không chỉ kết nối trong nước, hồ sơ bệnh án còn có thể chia sẻ với công ty bảo hiểm và cơ sở y tế ở nước sở tại, đảm bảo tính minh bạch và giảm rủi ro tranh chấp.

Đồng thời, Việt Nam sẽ chuẩn hóa chất lượng dịch vụ theo tiêu chí quốc tế: từ cơ sở vật chất, phòng ốc, quy trình kỹ thuật, đến đội ngũ y tế được đào tạo ngoại ngữ. Các tiêu chí này sẽ được công khai trên các nền tảng thông tin, giúp khách hàng quốc tế dễ dàng tiếp cận, so sánh và lựa chọn.

Hiện ngành nha khoa tại TP.HCM mỗi năm đã thu khoảng 3.500 tỷ đồng - con số chứng tỏ sức hút của du lịch nha khoa đối với khách quốc tế và kiều bào.

Với dịch vụ IVF, chi phí tại Việt Nam chỉ bằng 1/3 so với Thái Lan và 1/5 so với Mỹ, trong khi chất lượng đảm bảo, thời gian thực hiện nhanh. Đây là lợi thế lớn để thu hút khách hàng từ các nước phát triển và khu vực có nhu cầu cao.

Trước đây, người dân Việt Nam thường ra nước ngoài, đặc biệt là Singapore để khám sàng lọc và điều trị vô sinh hiếm muộn, nhưng hiện Việt Nam còn thu hút khách nước ngoài tới để điều trị vô sinh.

Trước đây, người dân Việt Nam thường ra nước ngoài, đặc biệt là Singapore để khám sàng lọc và điều trị. Tuy nhiên, với sự đầu tư mạnh mẽ vào máy móc, thiết bị, cùng sự phát triển của hệ thống y tế tư nhân và cải thiện trong khu vực công lập, xu hướng đi nước ngoài điều trị đã giảm đáng kể. Đây vừa là tín hiệu tích cực cho hệ thống trong nước, vừa là cơ hội để giữ lại nguồn chi tiêu y tế đáng lẽ chảy ra nước ngoài.

Mặc dù có nhiều tiềm năng, Việt Nam vẫn đối mặt với tình trạng quá tải tại các bệnh viện tuyến trung ương, đặc biệt trong điều trị ung thư. Việc chưa cá thể hóa, “customize” điều trị cho từng bệnh nhân như các nước phát triển là hạn chế cần khắc phục.

Nghị quyết 72 đã đề ra mục tiêu phát triển các trung tâm y tế chuyên sâu nhằm giảm tải cho bệnh viện lớn, đồng thời đáp ứng nhu cầu điều trị chất lượng cao ngay trong nước. Song song với đó, vấn đề bệnh nhân chưa đi đúng tuyến cũng cần được giải quyết bằng cải thiện công tác điều phối và truyền thông y tế.

Ngoài ra, việc sắp xếp, kiện toàn hệ thống cơ sở y tế cũng là nhiệm vụ quan trọng. Bộ Y tế đã giao Vụ Tổ chức cán bộ rà soát, xây dựng lộ trình cụ thể. Những đơn vị không thực hiện đúng sẽ phải chịu chế tài mạnh mẽ, theo hướng sửa đổi Nghị định 117 về xử lý hành chính, tăng cường giám sát xã hội qua đường dây nóng, website phản ánh của người dân.

Du lịch y tế là lĩnh vực liên ngành. Để thành công, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa y tế, du lịch, công an, ngoại giao, tài chính, cùng sự hỗ trợ của doanh nghiệp và cộng đồng. Chính vì vậy, Bộ Y tế đã tham mưu để đề án này được xây dựng ở cấp Chính phủ, thay vì chỉ dừng ở cấp Bộ.

Ngoài các dịch vụ y tế, chính sách visa y tế, bảo hiểm quốc tế, cơ chế thanh toán và xử lý tranh chấp minh bạch cũng sẽ là những yếu tố quyết định niềm tin của khách hàng quốc tế.

Theo ông Hà Anh Đức, mục tiêu dài hạn của du lịch y tế không chỉ là tăng nguồn thu mà còn là khẳng định vị thế của Ngành Y tế Việt Nam. Khi chất lượng cơ sở vật chất, chuyên môn, trang thiết bị và quản trị hệ thống được nâng cao, người dân sẽ yên tâm điều trị trong nước, đồng thời Việt Nam có thể trở thành điểm đến y tế uy tín trong khu vực.

“Chúng ta có lợi thế, có thị trường, có nhân lực. Vấn đề là phải đồng bộ chính sách và hành động. Nếu làm tốt, du lịch y tế sẽ không chỉ mang lại nguồn thu lớn mà còn góp phần khẳng định uy tín, vị thế Ngành Y tế Việt Nam trên bản đồ quốc tế”, ông Đức nhấn mạnh.

“Du lịch y tế là một lĩnh vực đầy tiềm năng, mang lại lợi ích lớn cho nền kinh tế và hệ thống y tế quốc gia. Năm 2024, Việt Nam có tên trong danh sách 110 quốc gia có hệ thống chăm sóc sức khỏe tốt nhất thế giới, với vị trí xếp hạng 89/110 về chỉ số tổng thể. Việt Nam có điểm số cao về chỉ số cơ sở hạ tầng y tế và năng lực của đội ngũ chuyên gia y tế. Đây không chỉ là bằng chứng cho sự công nhận năng lực y tế của Việt Nam, mà còn thể hiện năng lực cạnh tranh trong phát triển du lịch y tế” Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên

 

Huyền Thị Lê