Thống kê của Bộ Y tế, hiện tại, cả nước có 11.400 trạm y tế xã bao gồm cả mạng lưới y tế thôn, bản; gần 99% số xã, phường và thị trấn đã có nhà trạm; 87,5% số trạm có bác sĩ khám, chữa bệnh; 97% số trạm có nữ hộ sinh hoặc y sĩ sản nhi; gần 75% số thôn, bản, tổ dân phố có nhân viên y tế hoạt động, trong đó ở nông thôn, miền núi là 96%. Nhờ có mạng lưới y tế cơ sở rộng khắp, công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cơ bản được triển khai hiệu quả, sâu rộng như tiêm chủng mở rộng, phòng, chống suy dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em.

Đến nay, ngành y tế đã triển khai khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại khoảng 80% tổng số trạm y tế. Đáng chú ý, chất lượng khám chữa bệnh tại tuyến huyện ngày càng tăng, nhiều đơn vị đã thực hiện được các kỹ thuật của tuyến trên, góp phần tăng khả năng tiếp cận dịch vụ của người dân lên đến gần 50% số thẻ đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại bệnh viện, trung tâm y tế huyện…

Trong năm 2018, ngành y tế đã hoàn thành mô hình 26 trạm y tế điểm, hoạt động theo nguyên lý y học gia đình để nhân rộng ra cả nước. Qua một năm thực hiện, các nhiệm vụ của trạm y tế bước đầu được triển khai trên diện rộng theo nguyên lý y học gia đình.

Y tế cơ sở đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân.

Theo ông Lê Văn Phúc, Phó trưởng Ban Thực hiện chính sách bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại y tế cơ sở trong năm 2019 cần tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế cho các trạm y tế. Đào tạo, bổ sung nguồn nhân lực để đảm bảo công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu tại các trạm y tế xã, đặc biệt là nhân lực có thể quản lý, điều trị một số bệnh mạn tính tại cơ sở. Thực hiện các chính sách luân chuyển bác sĩ khám chữa bệnh tại y tế cơ sở. Tăng cường khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người có thẻ bảo hiểm y tế tại các trạm y tế xã. Thực hiện gói dịch vụ y tế cơ bản, quản lý các bệnh mạn tính tại trạm y tế xã và gắn hoạt động quản lý sức khỏe tại trạm y tế xã với hoạt động của bác sĩ gia đình.

Cùng với đó, cần có cơ chế tài chính linh hoạt đối với y tế cơ sở theo năng lực cung cấp dịch vụ y tế, số lượng người bệnh bảo hiểm y tế đến khám chữa bệnh. Xây dựng cơ chế tài chính nhằm hạn chế người bệnh lựa chọn các bệnh viện tuyến tỉnh, trung ương để khám chữa bệnh các bệnh thông thường. Ví dụ, tăng mức đồng chi trả đối với người bệnh, giám giá thanh toán đối với các bệnh viện tuyến trên khi khám chữa bệnh thông thường. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại y tế cơ sở về chuyên môn cũng như sử dụng quỹ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế và xử lý nghiêm đối với tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm y tế.

Theo ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế, trong năm nay, Bộ Y tế sẽ tăng cường hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quy trình kỹ thuật áp dụng tại trạm y tế xã theo danh mục trong gói dịch vụ y tế cơ bản; danh mục 38 bệnh thường gặp tại xã. Đầu tư trang thiết bị, xét nghiệm cơ bản phù hợp với năng lực chuyên môn của trạm y tế xã. Đối với xã có đủ trình độ sẽ mở rộng siêu âm, điện tim nhằm tăng tính hấp dẫn khám chữa bệnh tại xã, phát hiện bệnh tật tăng niềm tin của người bệnh. Bảo đảm cung cấp dịch vụ xét nghiệm cơ bản đáp ứng các bệnh thông thường tại xã theo gói dịch vụ y tế cơ bản, đặc biệt là bệnh không lây nhiễm. Thống nhất cơ chế chuyển gửi mẫu và trả kết quả xét nghiệm từ trạm y tế xã lên trung tâm y tế huyện với những xét nghiệm không thực hiện được tại trạm y tế xã. Đồng thời, tăng cường tiếp cận thuốc thiết yếu, hướng dẫn trạm y tế xã lập kế hoạch dự trù thuốc đảm bảo an toàn, hiệu quả, phù hợp.

Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết thêm, để tăng cường đào tạo nguồn nhân lực cho tuyến y tế cơ sở, năm 2019, Bộ Y tế tiếp tục thực hiện luân chuyển cán bộ. Theo đó, bác sĩ bệnh viện tuyến Trung ương về giúp năng lực chuyên môn cho bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh viện tuyến tỉnh giúp cho tuyến huyện, tuyến huyện giúp cho trạm y tế xã. Với các trạm y tế chưa có bác sĩ thì sẽ cử bác sĩ luân phiên về làm việc khoảng 2-3 ngày/tuần/trạm, điều chuyển đi và đến một số y sĩ, điều dưỡng, dược sĩ trung học theo yêu cầu của các trạm gắn với tăng cường đào tạo nâng cao trình độ cho cán bộ làm việc tại các trạm y tế./.

Nhiên Thị Nguyễn