Tại Nghệ An, mặc dù đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong công tác phòng chống suy dinh dưỡng, tuy nhiên, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi có sự chênh lệch đáng kể giữa các khu vực, đặc biệt là vùng núi và vùng khó khăn so với khu vực thành phố và đồng bằng.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng hàng năm giảm dần

Nam Thanh là một xã nằm ở vùng bán sơn địa phía Bắc huyện Nam Đàn (Nghệ An). Một trong những điểm nổi bật của xã là chương trình phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi ở Nghệ An hằng năm đều giảm theo kế hoạch đề ra.

Ông Trần Đăng Khoa – Chủ tịch UBND xã Nam Thanh (huyện Nam Đàn) cho biết, xã đã đưa chỉ tiêu phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Hàng năm, xã triển khai các hoạt động như cân trẻ để theo dõi tăng trưởng, xác định nhóm trẻ cần can thiệp, cung cấp Vitamin A cho trẻ dưới 5 tuổi, và tổ chức tẩy giun cho trẻ từ 24 đến 60 tháng tuổi. Ngoài ra, xã hỗ trợ phụ nữ mang thai, bà mẹ cho con bú, trẻ em dưới 24 tháng tuổi; tổ chức tuyên truyền về nuôi con bằng sữa mẹ và hướng dẫn xây dựng thực đơn dinh dưỡng phù hợp cho từng đối tượng.

Nhờ những hoạt động tích cực, tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi tại Nam Thanh đã giảm dần qua từng năm. Cụ thể, vào năm 2021, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân là 9,6% và thể thấp còi là 19,2%. Đến cuối tháng 9/2024, các con số này giảm xuống còn 8,9% (thể nhẹ cân) và 18% (thể thấp còi).

Với những kết quả đáng ghi nhận này, Nam Thanh nhận được đánh giá cao từ Đoàn công tác liên ngành Trung ương, do Thứ trưởng Bộ Y tế dẫn đầu, trong chuyến kiểm tra vào tháng 10/2024.

Bữa ăn trưa của trẻ điểm bản Huồi Mới - Trường Mầm non Tri Lễ, huyện Quế Phong.

Theo Sở Y tế Nghệ An, nhiều hoạt động trong khuôn khổ Chiến lược Quốc gia Dinh dưỡng giai đoạn 2021-2025, Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, và Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã được các cấp, ngành tích cực triển khai. Các hoạt động bao gồm: truyền thông, giáo dục về dinh dưỡng; theo dõi tăng trưởng và đánh giá tình trạng dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi; can thiệp phòng chống suy dinh dưỡng, cung cấp sản phẩm đa vi chất và sản phẩm dinh dưỡng; cùng với tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi tại Nghệ An giảm đều theo kế hoạch đề ra. Trung bình mỗi năm, tỷ lệ suy dinh dưỡng giảm 0,4%. Cụ thể, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm từ 15,7% vào năm 2020 xuống còn 12,4% vào năm 2024. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi giảm từ 26,0% vào năm 2020 xuống còn 23,2% vào năm 2024. Tỷ lệ gầy còm giảm nhẹ từ 5,7% vào năm 2021 xuống còn 5,6% vào năm 2023. Tỷ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ em cũng được kiểm soát dưới 5%, đạt 4,3% vào năm 2023.

Khó khăn trong phòng chống suy dinh dưỡng ở miền núi

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong công tác phòng chống suy dinh dưỡng, tuy nhiên, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi vẫn còn có sự chênh lệch đáng kể giữa các khu vực, đặc biệt là vùng núi và vùng khó khăn so với các khu vực thành phố và đồng bằng.

Một thực tế cho thấy khó khăn ảnh hưởng lớn đến công tác phòng chống suy dinh dưỡng ở các huyện miền núi là tình trạng nhiều trẻ em phải sống xa cha mẹ do công việc. Bác sĩ Vi Văn Kim, Trưởng Trạm Y tế xã Tiền Phong (huyện Quế Phong), cho biết: 'Tại xã Tiền Phong, nhiều bậc phụ huynh sau khi sinh con chỉ 4-5 tháng đã gửi lại con cho ông bà chăm sóc rồi đi làm xa. Mặc dù ông bà rất yêu thương cháu, nhưng do tuổi cao, điều kiện kinh tế khó khăn, và nhận thức về dinh dưỡng còn hạn chế, những trẻ này thường còi cọc, chậm lớn. Tính đến hết tháng 11/2024, toàn xã có 691 trẻ từ 0-5 tuổi, trong đó gần 70% trẻ sống với ông bà do bố mẹ đi làm xa. Tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em là 15,9%.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em giảm dần theo kế hoạch, tuy nhiên, vẫn còn cao hơn mức trung bình cả nước, đặc biệt là tình trạng trẻ bị thấp còi.

Lý giải về những khó khăn trong công tác phòng chống suy dinh dưỡng, bác sĩ Lô Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Con Cuông, cho biết: 'Hàng năm, việc phân bổ kinh phí rất chậm, thường phải đến giữa tháng 8, Trung tâm mới nhận được quyết định giao kinh phí. Điều này dẫn đến tình trạng triển khai các hoạt động không liên tục từ năm này qua năm khác, với nhiều hoạt động thường bị dồn vào cuối năm, gây giảm sút hiệu quả. Thêm vào đó, việc lập danh sách các đối tượng suy dinh dưỡng để can thiệp cũng gặp khó khăn, vì khi có kinh phí, nhiều trẻ đã quá tuổi và không còn đủ điều kiện hưởng các hỗ trợ'.

Chia sẻ thêm về khó khăn này, theo bác sĩ Trần Văn Công, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tương Dương, 'Tương Dương và nhiều địa phương khác đang gặp khó khăn trong việc đấu thầu mua các sản phẩm đa vi chất cho trẻ suy dinh dưỡng, cũng như các dụng cụ đo cân cho trẻ. Các doanh nghiệp không mặn mà tham gia đấu thầu do số lượng mua ít và phải thực hiện quá nhiều thủ tục. Vì vậy, các cấp ngành cần nghiên cứu triển khai đấu thầu và mua sắm tập trung cấp tỉnh để giải quyết vấn đề này'.

Mới đây ngày 2/12, tại Kỳ họp thứ 25 của HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVIII, TS.BS Lê Thị Hoài Chung, Giám đốc Sở Y tế, đã đăng đàn trả lời chất vấn. Theo bà Chung, hàng năm, ngành Y tế đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để cải thiện tình trạng dinh dưỡng, đặc biệt là công tác phòng chống suy dinh dưỡng.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em đã giảm dần theo kế hoạch, tuy nhiên vẫn cao hơn mức trung bình cả nước, đặc biệt là tình trạng trẻ bị thấp còi. Cụ thể, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân vào năm 2021 là 15,2%, giảm xuống còn 13,9% vào năm 2023 và dự báo sẽ tiếp tục giảm xuống 13,0% vào năm 2024, đạt chỉ tiêu mà HĐND tỉnh giao.

Nguyên nhân của tình trạng này được Giám đốc Sở Y tế chỉ ra, Nghệ An có diện tích rộng, địa bàn miền núi phức tạp với nhiều vùng dân cư phân tán và giao thông đi lại khó khăn. Bên cạnh đó, ở một số địa phương, đặc biệt là các vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, nhận thức của người dân về vai trò của chăm sóc sức khỏe chưa đầy đủ. Nhiều địa phương chưa coi công tác dinh dưỡng là nhiệm vụ ưu tiên trong phát triển kinh tế - xã hội. Cán bộ chuyên trách tại tuyến cơ sở thường kiêm nhiệm nhiều chương trình và thay đổi liên tục. Hơn nữa, các can thiệp dinh dưỡng mới chỉ được triển khai ở quy mô nhỏ, chưa tiếp cận được rộng rãi với các nhóm đối tượng suy dinh dưỡng và cộng đồng.

Nghệ An vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc can thiệp và cải thiện dinh dưỡng cho trẻ em, đặc biệt ở các khu vực miền núi. Ngành Y tế đang tích cực thực hiện các giải pháp phòng chống suy dinh dưỡng và nỗ lực tháo gỡ các khó khăn. Tuy nhiên, để đạt được kết quả bền vững, cần có sự vào cuộc tích cực từ tất cả các cấp, ngành, đoàn thể, cộng đồng và người dân. Các giải pháp hiện tại, cùng với sự tham gia của hệ thống chính trị - xã hội, là yếu tố quyết định để thay đổi nhận thức và hành vi của người dân trong công tác phòng chống suy dinh dưỡng," TS.BS. Lê Thị Hoài Chung cho biết.

Nguồn: suckhoedoisong.vn