Phát biểu tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Tri Thức, Giám đốc bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, trong 10 năm (từ năm 2010-2019), đơn vị Hồi sức chống độc bệnh viện Chợ Rẫy đã tiếp nhận và điều trị cho 14.294 bệnh nhân bị nhiễm độc cấp. Mặc dù số lượng bệnh nhân nặng cần hồi sức cấp cứu tích cực với các biện pháp thở máu, lọc máu… chiếm khoảng 50% trường hợp, tuy nhiên, tỷ lệ chữa khỏi bệnh vẫn đạt hơn 95,8%.

Hiện nay, số bệnh nhân trung bình hằng năm không ngừng gia tăng. Nếu từ 10 năm trước thì chỉ có 800-1.000 bệnh nhân/năm, đến nay số lượng bệnh tăng lên đến 1.500-2.000 bệnh nhân/năm. Trong đó, nhóm ngộ độc do các loại hóa chất (thuốc tân dược và thuốc bảo vệ thực vật) ngày càng tăng, đồng thời xuất hiện các loại ngộ độc hiếm gặp (ngộ độc botulinum, ngộ độc khế…) các sản phẩm chứa nhiều loại độc chất (cypermethrin + phospho hữu cơ…) làm thay đổi triệu chứng lâm sàng hay độc chất mới (ngộ độc thuốc Glufosinate ammonium…) chưa có phác đồ điều trị chuẩn...

Tiến sĩ, bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Tri Thức, Giám đốc bệnh viện Chợ Rẫy phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Thế Anh)

PGS, TS Nguyễn Thiên Tạo, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho hay nước ta đã xác định được 240 loài rắn với số lượng tăng lên hằng năm, đặc biệt là các loài rắn độc. Năm 1980, Việt Nam có 32 loài rắn độc nhưng đến năm 2020, con số này từ 54 đến 59 loài. Trong đó, 12 loài chỉ sống ở miền bắc, 20 loài chỉ sống ở miền nam và 22 loài được phát hiện ở cả 2 miền. Theo tiến sĩ Tạo, do nhu cầu kinh tế cũng như nhu cầu chơi thú cảnh tăng lên, rắn cũng được vận chuyển và phát hiện ở nhiều vùng khác nhau trên cả nước.

Hiện tại, Việt Nam chỉ chủ động tự sản xuất được huyết thanh kháng nọc rắn lục xanh và hổ đất. Những loại huyết thanh khác cần được nghiên cứu và sản xuất thêm.

Hội nghị nhận định, với những thực tế như khả năng xét nghiệm tìm độc chất hay xác định nồng độ độc chất còn rất hạn chế; nhiều loại thuốc giải độc rất đắt tiền và không có sẵn; phác đồ điều trị chưa được bổ sung, cập nhật theo sự phát triển của khoa học kỹ thuật; chưa có sự kết nối giữa các đơn vị hồi sức cấp cứu chống độc ở các vùng miền của cả nước góp phần dẫn đến sự hạn chế trong chẩn đoán, điều phối các thuốc hay phương tiện/thuốc chẩn đoán và điều trị nhiễm độc cấp; nghiên cứu khoa học về lĩnh vực bệnh nhiễm độc rất hạn chế; thiếu chuyên gia về hồi sức chống độc, đặc biệt là đối với những bệnh lý nhiễm độc mãn tính có liên quan tới bệnh lý ung thư, xơ gan… do độc chất gần như còn trống… khiến ngành Chống độc của Việt Nam nói chung và tại bệnh viện Chợ Rẫy nói riêng đối diện với hàng loạt khó khăn và thách thức…

Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy kỳ vọng sự kiện này sẽ là nền tảng cho việc Xây dựng hệ thống mạng lưới hồi sức chống độc toàn quốc (Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đà Nẵng và Bệnh viện Bạch Mai); phối hợp nghiên cứu khoa học với các trung tâm chống độc quốc tế (Vương quốc Anh, Đài Loan (Trung Quốc)), đặc biệt tìm nguồn đào tạo bác sĩ trẻ về chuyên ngành hồi sức chống độc; xây dựng quy trình phối hợp xét nghiệm tìm độc chất giữa Bệnh viện Chợ Rẫy và Trung tâm Pháp y Thành phố Hồ Chí Minh; hỗ trợ chẩn đoán các loại độc chất do động thực vật độc giữa các bệnh viện và Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam; hợp tác nghiên cứu sản xuất và đánh giá hiệu quả lâm sàng các loại huyết thanh kháng độc giữa các bệnh viện và Viện Vaccine và sinh phẩm y tế (IVAC) Nha Trang; phối hợp điều chuyển các loại thuốc giải độc quý hiếm trên quy mô toàn quốc; soạn thảo, cập nhật, bổ sung các phác đồ điều trị nhiễm độc và đệ trình hội đồng khoa học và Cục Quản lý khám chữa bệnh xem xét và quyết định…