Không chỉ là một ca phẫu thuật, đó là cả hành trình đi qua mặc cảm, vượt qua đau đớn để chạm tới điều tưởng chừng như nhỏ bé nhất trong cuộc sống – cắn được một hạt dưa như bao người.

Ba thập kỷ mang theo giấc mơ tưởng chừng giản đơn

TS.BS. Vũ Trung Trực – Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt, Tạo hình và Thẩm mỹ

người trực tiếp điều trị cho chị G.

Tôn Thị Ngọc G., 35 tuổi, quê ở một tỉnh miền Tây Nam Bộ, sinh ra với dị tật bẩm sinh khe hở môi - vòm miệng toàn bộ, kéo dài từ môi trên qua cung răng đến tận lưỡi gà – thường được gọi là sứt môi, hở hàm ếch. Từ những năm đầu đời, G. đã phải làm quen với bệnh viện và những ca mổ kéo dài. Dù được phẫu thuật đóng khe hở môi và vòm miệng từ nhỏ, nhưng di chứng để lại vô cùng nặng nề.

Xương hàm trên của chị kém phát triển nghiêm trọng, phần giữa mặt tụt ra sau gây khớp cắn ngược nặng – hay còn gọi là "móm". Hai hàm không thể chạm nhau khiến việc ăn uống, phát âm, vệ sinh răng miệng trở thành cực hình. G. gần như không thể phát âm tròn vành rõ chữ. Mọi cuộc giao tiếp thường phải nhờ đến chồng – người thân tín nhất – để nói hộ những gì chị muốn chia sẻ.

Không giống như bao người mong muốn vẻ đẹp chuẩn chỉnh, G. chỉ có một ước mơ duy nhất suốt 30 năm – được cắn hạt dưa như mọi người.

TS.BS Vũ Trung Trực – Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt, Tạo hình và Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức – là người trực tiếp điều trị cho chị G. Anh chia sẻ: “Lần đầu tiên gặp G., tôi rất ấn tượng với sự thông minh và chân thành của cô ấy. Nhưng điều khiến cả ê-kíp chúng tôi xúc động nhất chính là khi cô ấy nói rằng chỉ ước một lần trong đời được cắn hạt dưa. Một mong ước quá đỗi bình thường với người khác, nhưng với cô ấy là cả một giấc mơ chưa từng thành hiện thực trong suốt ba thập kỷ”.

Từ giấc mơ giản dị ấy, các bác sĩ quyết tâm đồng hành cùng chị G. trên hành trình cải thiện ngoại hình, phục hồi chức năng và quan trọng hơn, là trao cho chị cơ hội cảm nhận trọn vẹn một cuộc sống bình thường.

Công nghệ 3D – “chìa khóa” cho cuộc đại phẫu thành công

Ca phẫu thuật kéo dài 5 tiếng với sự phối hợp liên chuyên khoa đã thành công tốt đẹp,

hiện thực hóa giấc mơ của bệnh nhân G

Ca phẫu thuật của chị G. là một trong những ca khó. Xương hàm trên thiểu sản nghiêm trọng, mô mềm xơ sẹo do từng phẫu thuật nhiều lần, khiến việc bóc tách và dịch chuyển xương gặp nhiều trở ngại. Khoảng cách giữa răng cửa hàm trên và dưới hơn 10mm – một thách thức lớn trong phẫu thuật chỉnh hình hàm mặt.

Để đảm bảo độ chính xác tuyệt đối, các chuyên gia của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã sử dụng công nghệ mô phỏng 3D kết hợp hệ thống định vị dẫn đường trong phẫu thuật. Ê-kíp phẫu thuật mô phỏng trước toàn bộ quá trình, tính toán chính xác các điểm cắt, góc xoay và mức độ di chuyển xương hàm sao cho đạt hiệu quả thẩm mỹ và chức năng tối ưu nhất.

Ca phẫu thuật kéo dài suốt 5 tiếng với sự tham gia của các bác sĩ liên chuyên khoa: hàm mặt – tạo hình – gây mê hồi sức. “Chúng tôi không chỉ phẫu thuật để chỉnh hàm mà còn để trả lại cho bệnh nhân cảm giác nhai, nuốt, phát âm và hơn hết là sự tự tin sống như bao người khác”, TS.BS Vũ Trung Trực chia sẻ.

Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Hà – Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt, Tạo hình và Thẩm mỹ – dị tật khe hở môi - vòm miệng khá phổ biến tại các quốc gia đang phát triển. Việc điều trị cần được thực hiện theo từng giai đoạn, kéo dài từ khi trẻ nhỏ cho đến khi ngừng tăng trưởng.

“Chúng tôi cần sự phối hợp giữa chỉnh nha, tai mũi họng, gây mê, tâm lý học… Nếu không có kế hoạch điều trị hợp lý ngay từ đầu, về sau việc chỉnh sửa di chứng sẽ cực kỳ khó khăn và phức tạp”, ông nhấn mạnh.

Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, với thế mạnh về chuyên môn sâu và công nghệ hiện đại, nhiều ca dị tật phức tạp đã được can thiệp thành công, giúp hàng ngàn bệnh nhân như G. có cơ hội “tái sinh”.

Một chiếc bánh mì và giọt nước mắt hạnh phúc

Sau đại phẫu thuật hàm, chị G. tiếp tục được chỉnh hình mũi bằng sụn sườn tự thân và đang trong quá trình chỉnh nha hoàn thiện. Gương mặt của chị đã thay đổi rõ rệt. Cấu trúc hàm được điều chỉnh giúp cải thiện chức năng ăn nhai và phát âm, đồng thời mang lại diện mạo hài hòa, tự nhiên hơn.

Một ngày, chị G. thử cắn một miếng bánh mì – món ăn yêu thích từ nhỏ nhưng chưa bao giờ chị có thể ăn trọn vẹn. Khi nhìn thấy dấu răng in rõ trên miếng bánh, chị không cầm được nước mắt. “Đó là miếng bánh mì đầu tiên em cắn được trong đời… Em nhai được, nuốt được trọn vẹn, và cảm giác đó giống như phép màu”, chị chia sẻ.

Phép màu kỳ diệu đã đến với chị G, biến giấc mơ 30 năm thành hiện thực

Không chỉ ăn được, cười được, chị G. còn lần đầu tiên trong đời biết đến cảm giác thở bằng mũi. Trước đây, do cấu trúc mũi bất thường, chị chỉ có thể thở bằng miệng. Sau chỉnh hình, đường thở thông suốt, lần đầu hít sâu một hơi qua mũi, chị G. đã bật khóc.

“Cảm giác lạ lắm. Như có luồng gió mát chạy thẳng vào bên trong. Em chưa từng biết thở bằng mũi là như thế nào. Giờ mỗi nhịp thở đều trở nên quý giá và đầy biết ơn.”

Trong lần tái khám gần đây, khi được bác sĩ đưa cho chiếc gương nhỏ, chị đã lặng lẽ nhìn bản thân thật lâu rồi òa khóc. Không phải vì đau đớn, mà vì lần đầu tiên chị thấy được một khuôn mặt đầy đủ – có nụ cười, có tự tin, có ánh sáng của hy vọng.

Câu chuyện của chị G. không chỉ là hành trình y học phức tạp, mà còn là câu chuyện nhân văn sâu sắc về nghị lực, niềm tin và sự đồng hành của y bác sĩ. Từ một mong muốn nhỏ bé – cắn được hạt dưa, chị đã phải đi qua 30 năm của mặc cảm, của sự lặng lẽ và những giới hạn tưởng như không thể vượt qua.

Phòng Truyền thông Y tế