Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ vừa liên tiếp tiếp nhận và điều trị thành công 2 trường hợp bị rắn độc cắn, trong đó có người bệnh bị hoại tử bàn tay do rắn hổ mang tấn công. Các bác sĩ cảnh báo, mùa mưa ẩm là thời điểm rắn độc xuất hiện nhiều ở ruộng đồng, vườn cây, bụi rậm…, nguy cơ người dân bị rắn cắn gia tăng, đòi hỏi phải chủ động phòng tránh và xử trí đúng cách.

Người bệnh H.T.H (40 tuổi, trú tại huyện Lục Yên, tỉnh Lào Cai) trong lúc làm vườn đã bất ngờ bị rắn hổ mang cắn vào ngón tay phải.

Sốc nhiễm độc, hoại tử ngón tay sau khi bị rắn hổ mang cắn

Người bệnh H.T.H (40 tuổi, trú tại huyện Lục Yên, tỉnh Lào Cai) trong lúc làm vườn đã bất ngờ bị rắn hổ mang cắn vào ngón tay phải. Ngay sau khi bị tấn công, người bệnh được sơ cứu tại một số cơ sở y tế địa phương rồi chuyển đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ trong tình trạng nguy kịch.

Khi nhập viện, bệnh nhân tỉnh táo nhưng da niêm mạc kém hồng, vùng tay bị cắn sưng nề nhiều, xuất hiện hoại tử mô mềm, thông khí phổi giảm, bụng chướng nhẹ, lượng nước tiểu ít. Bệnh nhân không sốt nhưng có biểu hiện nhiễm trùng. Kết quả thăm khám và xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị sốc nhiễm độc do rắn hổ mang cắn, hoại tử mô mềm ngón V bàn tay phải.

Người bệnh nhanh chóng được điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, với phác đồ gồm truyền 10 lọ huyết thanh kháng nọc rắn, kháng sinh, SAT phòng uốn ván và hồi sức tích cực đa cơ quan. Khi tình trạng nhiễm trùng đã được kiểm soát, bệnh nhân được chuyển sang Khoa Ngoại Chấn thương & Y học thể thao để tiến hành phẫu thuật cắt lọc tổ chức hoại tử, nạo viêm, làm sạch mô tổn thương, ngăn ngừa hoại tử lan rộng và giữ lại chức năng bàn tay.

Bác sĩ Đỗ Đình Hà – Khoa Ngoại Chấn thương & Y học thể thao cho biết: “Rắn hổ mang là loài rắn cực độc, nọc của chúng gây tổn thương mô tại chỗ rất nặng, đồng thời ảnh hưởng đến thần kinh và hô hấp. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao. Với những ca hoại tử mô rộng, sau quá trình hồi sức, người bệnh cần phẫu thuật làm sạch, ghép da và phục hồi chức năng. Rất may, trường hợp này đã được xử trí đúng, sức khỏe hiện ổn định, vết mổ tiến triển tốt”.

Ông N.T.B (61 tuổi, trú tại huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ). Trong lúc lên rừng hái măng, ông vô tình bị rắn lục cắn vào tay.

Rối loạn đông máu, phù nề sau khi bị rắn lục cắn

Trường hợp thứ hai là ông N.T.B (61 tuổi, trú tại huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ). Trong lúc lên rừng hái măng, ông vô tình bị rắn lục cắn vào tay. Nghĩ rằng vết thương đơn giản, người bệnh về nhà tự đắp thuốc nam không rõ nguồn gốc. Tuy nhiên, đến sáng hôm sau, vết thương sưng phù, đau nhức dữ dội, lan nhanh lên cẳng tay. Gia đình lập tức đưa ông đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ cấp cứu.

Tại đây, bệnh nhân được chỉ định xét nghiệm máu và các cận lâm sàng. Kết quả cho thấy rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu, biến chứng nguy hiểm thường gặp sau khi bị rắn lục cắn. Bệnh nhân được truyền huyết thanh kháng nọc rắn lục kết hợp điều trị nội khoa. Sau vài ngày, tình trạng cải thiện rõ rệt, các chỉ số đông máu và tiểu cầu trở về bình thường, bệnh nhân hồi phục tốt và được xuất viện.

Bác sĩ Dương Đức Ngọc – Khoa Cấp cứu cho biết: “Rắn lục thường sống trên cây hoặc dưới đất vùng núi, nọc của chúng có thể gây rối loạn đông máu nặng, dẫn đến xuất huyết tiêu hóa, thậm chí chảy máu não, đe dọa tính mạng. Trường hợp của ông B nếu không được cấp cứu kịp thời bằng huyết thanh kháng nọc rắn, nguy cơ biến chứng nghiêm trọng là rất lớn”.

Cảnh báo từ các bác sĩ

Theo các chuyên gia, các loài rắn độc như rắn hổ mang, rắn lục thường hoạt động mạnh vào mùa mưa ẩm. Khi bị cắn, nọc độc nhanh chóng lan truyền, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng: tổn thương mô, hoại tử, rối loạn đông máu, suy hô hấp và tử vong. Phương pháp điều trị đặc hiệu hiện nay là truyền huyết thanh kháng nọc rắn, giúp giảm tỷ lệ tử vong, rút ngắn thời gian điều trị và hạn chế biến chứng.

Các bác sĩ khuyến cáo, khi bị rắn cắn, người dân cần:

Giữ bình tĩnh, bất động, hạn chế vận động để nọc độc không lan nhanh.

Cố định chi bị cắn, giữ thấp hơn tim.

Tuyệt đối không rạch da, hút nọc hay đắp lá cây.

Nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu.

Nếu có thể, ghi nhớ hoặc chụp ảnh con rắn để bác sĩ xác định loài và chọn loại huyết thanh phù hợp.

Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ đã được trang bị nhiều loại huyết thanh kháng nọc rắn khác nhau, từ các loài rắn hổ (hổ mang, hổ chúa) đến rắn lục, đáp ứng nhu cầu cấp cứu kịp thời cho bệnh nhân.

Hai trường hợp vừa qua là lời nhắc nhở về sự nguy hiểm của rắn độc trong mùa mưa ẩm, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của cấp cứu kịp thời, điều trị đúng phác đồ và phối hợp đa chuyên khoa trong việc cứu sống người bệnh. Chủ động phòng tránh, xử trí đúng cách và đến bệnh viện sớm chính là chìa khóa bảo vệ tính mạng trước những tai nạn rắn cắn bất ngờ.