Asset Publisher Asset Publisher

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Trọng Hiếu, Trung tâm Tim mạch can thiệp, Hệ thống Bệnh viện đa khoa Tâm Anh nhấn mạnh, nắm rõ các dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim có ý nghĩa rất quan trọng trong phát hiện và cấp cứu, tăng khả năng cứu sống người bệnh.

Ảnh minh họa.

Theo thống kê của Bộ Y tế, nhồi máu cơ tim cấp (Acute myocardial infarction) thuộc top 10 bệnh lý gây tử vong cao nhất ở Việt Nam. Nhồi máu cơ tim (MI) là biến cố tim mạch cấp tính nguy hiểm, xảy ra khi do một hay nhiều nhánh động mạch vành bị tắc nghẽn, lưu lượng máu đến một phần cơ tim bị giảm hoặc ngừng hoàn toàn gây thiếu máu cơ tim đột ngột và hoại tử vùng cơ tim bị thiếu máu.

Tùy vào mức độ mất cân bằng của cán cân cung cấp - nhu cầu oxy cơ tim cũng như cơ địa của từng bệnh nhân mà triệu chứng nhồi máu cơ tim có sự khác biệt nhất định.

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Trọng Hiếu cảnh báo, người bệnh càng có nhiều dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim càng nguy hiểm, cần thăm khám ngay để có hướng xử trí cũng như dự phòng phù hợp. Dưới đây là những dấu hiệu mọi người cần lưu ý.

Vùng ngực bị đau như bị đè nén (nặng ngực)

Đau thắt ngực là biểu hiện phổ biến nhất của nhồi máu cơ tim. Cơn đau thắt ngực điển hình vùng sau xương ức, cảm giác như bị nghiền nát, siết chặt, bỏng rát, lan lên hầu họng, cổ, mặt trụ của cánh tay trái và/hoặc cánh tay phải, vùng liên bả vai, thượng vị, hàm trên và vai. Cơn đau kéo dài từ 20 giây đến 20 phút (nếu thời gian đau ngắn hơn có thể do nguyên nhân khác).

Cường độ cơn đau ngực có thể thay đổi, từ mức độ nhẹ với biểu hiện cảm giác nặng ngực sau xương ức cho đến mức độ lan rộng, đau không thể chịu nổi.

Nếu động mạch vành bị tắc nghẽn đột ngột do huyết khối (nhồi máu cơ tim cấp), bệnh nhân đau ngực dữ dội hơn, có thể xảy ra khi đang ngủ, đang nghỉ. Cơn đau thường lan rộng hơn, kéo dài hơn 20 phút và triệu chứng không giảm ngay cả khi ngậm nitroglycerin dưới lưỡi. Đối với trường hợp này, bệnh nhân cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức để được thăm khám, kiểm tra và theo dõi.

Cảm giác đau mỏi khó chịu lan từ hàm đến lưng hoặc bụng

Người bệnh xuất hiện cơn đau lan lên cổ, hàm dưới, vai, cánh tay trái, cẳng tay trái, thậm chí cơn đau lan đến ngón 4-5 của bàn tay trái. Cơn đau không bao giờ lan đến hàm trên và cũng không bao giờ lan quá vị trí rốn hoặc ra sau lưng. Cơn đau có thể kéo dài vài phút đến vài giờ, thường xảy ra đột ngột.

Đổ mồ hôi lạnh (vã mồ hôi)

Người bệnh nhồi máu cơ tim có thể xuất hiện dấu hiệu đổ mồ hôi lạnh do cơ chế phòng vệ của cơ thể kích hoạt hệ thần kinh giao cảm khi gặp tình huống nguy hiểm. Hệ thần kinh giao cảm truyền đi tín hiệu khiến tim đập nhanh hơn, dẫn đến nhịp tim tăng và huyết áp tăng, đồng thời tiết ra các hormone như adrenaline và noradrenaline. Hai hormone này khiến tuyến mồ hôi hoạt động quá mức, dẫn đến hiện tượng đổ mồ hôi lạnh.

Cảm giác mệt mỏi bất thường

Mệt mỏi là một trong những triệu chứng bệnh nhồi máu cơ tim điển hình do động mạch vành bị thiếu máu, gây tổn thương cơ tim và dẫn đến suy tim. Cung lượng tim (lượng máu mà tim bơm đi trong một thời gian nhất định) giảm gây mệt mỏi và yếu cơ.

Khó thở, nặng ngực, đôi khi hụt hơi

Triệu chứng khó thở xảy ra ở bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp là hệ quả của hội chứng suy tim mạn/cấp. Cả hai bệnh lý bệnh mạch vành mạn tính và nhồi máu cơ tim cấp (Myocardial infarction - MI) đều dẫn đến cơ tim không có máu nuôi, tim không co bóp bình thường dẫn đến suy tim. Nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, nguy cơ cao bệnh nhân bị hoại tử cơ tim, vỡ tim, dẫn đến tử vong.

Ợ nóng đi kèm khó tiêu (khó chịu ở vùng thượng vị)

Triệu chứng ợ nóng kèm cảm giác đầy bụng, hơi nặng ngực, đau thắt ngực hoặc đau giữa ngực, cơn đau kéo dài âm ỉ và mức độ đau có thể tăng dần, choáng váng, khó thở, vã mồ hôi lạnh… có thể là dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim, cần tức tốc đưa người bệnh đến bệnh viện để thăm khám và theo dõi.

Hoa mắt, chóng mặt đột ngột

Tụt huyết áp đột ngột, cơn thiếu máu não hoặc rối loạn thăng bằng có thể khiến người bệnh cảm thấy choáng váng, hoa mắt, chóng mặt đột ngột, có thể dẫn đến ngất xỉu.

Cảm giác buồn nôn

Bác sĩ Phạm Hoàng Trọng Hiếu giải thích, cảm giác buồn nôn là do áp lực trong mạch máu bụng kích thích dạ dày và ruột, dẫn đến cảm giác buồn nôn, đau bụng, nôn mửa… Triệu chứng buồn nôn, nôn mửa ở người bệnh nhồi máu cơ tim thường bị nhầm lẫn với các bệnh lý hệ tiêu hóa, làm ảnh hưởng đến thời gian chẩn đoán nhồi máu cơ tim và cấp cứu.

Hồi hộp, lo lắng hơn bình thường (cảm giác bồn chồn)

Hồi hộp, đánh trống ngực mà người bệnh cảm nhận rõ bên ngực trái do nhịp tim nhanh hơn bình thường. Hồi hộp, lo lắng ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim có thể kèm triệu chứng mệt, vã mồ hôi.

Tim đập nhanh

Phản ứng tim đập nhanh ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim do tình trạng cơ tim thiếu máu. Khi các mảng xơ vữa động mạch và/hoặc huyết khối gây bít tắc lòng mạch làm suy giảm lưu lượng máu cung cấp oxy đến cơ tim, tim nhận được tín hiệu đập nhiều hơn để tăng lượng máu giàu oxy đến các cơ quan, đảm bảo cho các hoạt động trao đổi trong cơ thể diễn ra bình thường.

Mất nhận thức

Bác sĩ Hiếu giải thích, trường hợp nhồi máu cơ tim khởi phát diện rộng có thể khiến tổn thương cơ tim nghiêm trọng, kéo theo sự suy giảm chức năng não. Bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp không phản ứng với môi trường xung quanh thường xảy ra đột ngột. Các triệu chứng của nhồi máu cơ tim có thể xuất hiện đồng thời như không thể cử động bình thường, không trả lời được câu hỏi, nhắm nghiền mắt, mất ý thức, ngưng thở…

Tụt huyết áp đột ngột

Khi xảy ra nhồi máu cơ tim, phản xạ phó giao cảm (vasovagal syncope) được kích hoạt làm giãn động mạch ngoại biên gây tụt huyết áp. Các cơn đau dữ dội, hoảng sợ có gây ra phản xạ này.

Ngất xỉu

Ngất xỉu là tình trạng đột ngột mất tri giác thoáng qua do kém tưới máu não, có thể hồi phục. Bệnh nhân có thể bị ngã, bất tỉnh (có thể gồng người) và tỉnh lại sau vài phút. Tuy nhiên, bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp có thể ngã ra, ngất xỉu và mất nhận thức với mọi thứ xung quanh, không hồi tỉnh.

Theo Thạc sĩ, bác sĩ Trọng Hiếu, mọi người cần thăm khám sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng một lần để phát hiện sớm nguy cơ nhồi máu cơ tim, đặc biệt đối với đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao (người lớn tuổi, tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, rối loạn mỡ máu, tiền căn sử dụng chất kích thích…).

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Trọng Hiếu khuyến nghị, khi phát hiện người có các dấu hiệu nghi ngờ bị nhồi máu cơ tim, cần thực hiện những điều sau:

- Giữ bệnh nhân ở tư thế ngồi hoặc nằm, nới lỏng quần áo, thắt lưng, không vây quanh người bệnh quá đông, nên giữ thông thoáng không gian quanh người bệnh để máu lưu thông dễ dàng.

- Gọi điện thoại cấp cứu (115) ngay lập tức. Trường hợp không thể chờ xe cứu thương của bệnh viện gần nhất hỗ trợ, hãy chủ động thuê taxi hoặc tự chuyển người bệnh đến bệnh viện, cơ sở y tế gần nhất.

- Cho bệnh nhân nhai/nuốt một viên aspirin trong khi chờ xe cấp cứu nếu bác sĩ cho phép. Aspirin có tác dụng ngăn ngừa tình trạng đông máu, giảm tổn thương tim. Lưu ý, không dùng aspirin cho bệnh nhân dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.

- Trường hợp bệnh nhân bất tỉnh và không còn thở, tiến hành ép tim ngoài lồng ngực (hồi sinh tim phổi-CPR) càng sớm càng tốt vì mỗi 1 phút chậm trễ, người bệnh có thể mất đi 10% cơ hội được cứu sống.

Nguồn: nhandan.vn

Huyền Thị Lê