Sáng 21/10/2025, Kỳ họp lần thứ 76 của WHO khu vực Tây Thái Bình Dương mở đầu bằng phiên thảo luận về biến đổi khí hậu và việc bảo đảm an toàn, tăng cường khả năng chống chịu cho hệ thống y tế.  Tại phiên họp, đoàn Bộ Y tế Việt Nam có bài tham luận bày tỏ sự ủng hộ đối với Kế hoạch Hành động Khu vực, đánh giá đây là một tài liệu kịp thời và có giá trị thực tiễn cao trong việc triển khai Kế hoạch Hành động Toàn cầu của WHO về Biến đổi khí hậu và Y tế.

Đoàn Việt Nam làm việc với Chủ toạ của Kỳ họp lần thứ 76 – đơn vị nước chủ nhà Fiji.

Việt Nam nhấn mạnh, là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, Việt Nam hoan nghênh Kế hoạch này như một khuôn khổ định hướng thiết thực nhằm củng cố hệ thống y tế bền vững và có khả năng chống chịu tốt hơn.

Với tinh thần hợp tác và đóng góp xây dựng, Việt Nam đã nêu năm đề xuất chính nhằm hoàn thiện Kế hoạch Hành động:

1. Về các điểm tiếp cận thực tế (Mục 2.1): Đề nghị mô tả rõ phạm vi và kết quả kỳ vọng của hoạt động đầu tiên để thuận lợi cho việc triển khai ở cấp quốc gia.

2. Về chính sách và quản trị (Mục 2.1): Kiến nghị nhấn mạnh các tiêu chuẩn thiết kế cơ sở y tế thích ứng với khí hậu, ít phát thải carbon, và tích hợp vào quy hoạch quốc gia và khu vực.

3. Về cách tiếp cận Một sức khỏe (One Health): Ủng hộ lồng ghép yếu tố biến đổi khí hậu, đồng thời đề nghị WHO xây dựng hướng dẫn kỹ thuật và hỗ trợ các nước trong công tác giám sát bệnh truyền lây từ động vật sang người.

4. Về thúc đẩy hợp tác (Mục 2.2): Đề nghị tăng cường chia sẻ tri thức và mô hình thực tiễn hiệu quả giữa các quốc gia và đối tác.

5. Về các chỉ số cốt lõi (Mục 2.3): Đánh giá cao tính đo lường được của các chỉ số, nhưng đề nghị WHO làm rõ định nghĩa các khái niệm như “cơ sở y tế thích ứng với khí hậu” hay “ít phát thải carbon” để bảo đảm thống nhất khi áp dụng.

Việt Nam tái khẳng định cam kết xây dựng hệ thống y tế thích ứng với biến đổi khí hậu, ít phát thải và bền vững, phù hợp với các chiến lược quốc gia và mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đồng thời bày tỏ mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ với WHO và các quốc gia thành viên trong quá trình triển khai Kế hoạch Hành động này.

Chiều cùng ngày, tại phiên thảo luận về việc triển khai các sửa đổi của Điều lệ Y tế Quốc tế (IHR, 2005), Việt Nam có bài tham luận hoan nghênh Dự thảo Kế hoạch triển khai các sửa đổi của IHR tại Khu vực Tây Thái Bình Dương. Kế hoạch này đề ra các hành động ưu tiên nhằm tăng cường khả năng sẵn sàng và ứng phó vận hành với các tình huống y tế khẩn cấp trong khu vực.

Việt Nam đánh giá cao nỗ lực của Tổ chức Y tế Thế giới trong việc rà soát và sửa đổi IHR, coi đây là bước tiến quan trọng giúp nâng cao năng lực của các quốc gia và cộng đồng quốc tế trong ứng phó với các tình huống y tế khẩn cấp trong tương lai.

Trong bài tham luận tại phiên họp, Việt Nam đưa ra một số nhận xét và kiến nghị chính đối với Dự thảo Kế hoạch như sau:

Thứ nhất, Việt Nam hoàn toàn đồng tình với các hoạt động được đề xuất, nhằm củng cố khả năng sẵn sàng ứng phó ở cả cấp khu vực và quốc gia. Các nội dung này phù hợp với tinh thần của IHR sửa đổi, nhấn mạnh tiếp cận đa ngành, cách tiếp cận Một sức khỏe (One Health) và sự tham gia toàn diện của chính phủ, dựa trên nguyên tắc đoàn kết và công bằng. Việt Nam kêu gọi WHO tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển, trong việc xây dựng và duy trì năng lực cốt lõi theo IHR (2005), cũng như triển khai hiệu quả các sửa đổi nhằm phát hiện, thông báo và ứng phó nhanh với các tình huống y tế khẩn cấp.

Thứ hai, về việc chỉ định Cơ quan Điều phối Quốc gia về IHR, Việt Nam đồng thuận với lộ trình được nêu trong Dự thảo, bảo đảm không ảnh hưởng đến chức năng hiện tại của Đầu mối quốc gia IHR. Việt Nam cho rằng Cơ quan Điều phối Quốc gia cần là một thực thể mới, có đầy đủ thẩm quyền và được trao quyền mạnh mẽ để điều phối hiệu quả các hành động liên ngành và toàn chính phủ, dưới sự chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ; trong đó, Đầu mối quốc gia IHR sẽ là đơn vị trực thuộc.

Tại phiên họp, Việt Nam cũng chia sẻ kinh nghiệm triển khai thành công Đánh giá độc lập chung (JEE) đối với việc thực hiện IHR (2005) từ ngày 21/7 đến ngày 25/7/2025, với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ WHO. Trên cơ sở kết quả JEE 2025, Việt Nam đã bắt đầu xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về phòng ngừa và ứng phó với các tình huống y tế công cộng khẩn cấp, làm cơ sở hướng dẫn cho công tác chuẩn bị và ứng phó hiệu quả với các dịch bệnh truyền nhiễm ở cả cấp quốc gia và khu vực.

Hiện nay, Việt Nam đang hoàn thiện Luật Phòng bệnh và Chương trình Mục tiêu Quốc gia về Y tế, trong đó tích hợp các khuyến nghị từ JEE và các sửa đổi của IHR (2005).

Việt Nam khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với WHO và các quốc gia thành viên nhằm thúc đẩy triển khai hiệu quả các sửa đổi của IHR (2005), góp phần bảo đảm an ninh y tế toàn cầu và tăng cường năng lực y tế khu vực Tây Thái Bình Dương

Tại Phiên thảo luận về sức khỏe răng miệng, Việt Nam có bài tham luận nhấn mạnh sức khỏe răng miệng là một phần không thể tách rời của sức khỏe tổng thể và là quyền lợi cơ bản của mọi người dân. Việt Nam đang triển khai Chương trình Sức khỏe Răng miệng Quốc gia giai đoạn 2021–2030 (ban hành theo Quyết định số 5628/QĐ-BYT), với mục tiêu hiện đại hóa dịch vụ nha khoa, mở rộng dự phòng trong cộng đồng và đảm bảo tiếp cận công bằng cho toàn dân.

Chương trình được triển khai dựa trên năm trụ cột chính bao gồm: Dự phòng cộng đồng với chương trình nha học đường được làm mới và gói chăm sóc cho người cao tuổi; phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư miệng tại tuyến y tế cơ sở; nâng cao chất lượng dịch vụ thông qua hướng dẫn, tư vấn và nha khoa từ xa (tele-dentistry); ứng dụng y tế số và công nghệ mới, bao gồm trí tuệ nhân tạo (AI), in 3D và lập kế hoạch điều trị ảo; bảo đảm tài chính bền vững thông qua ngân sách nhà nước kết hợp với huy động xã hội và mô hình đối tác công – tư.

Việt Nam bày tỏ mong muốn hợp tác với các tổ chức quốc tế và đối tác phát triển trong các lĩnh vực: Hoàn thiện bộ chỉ số và tiêu chuẩn chất lượng; tăng cường năng lực y tế tuyến cơ sở, đặc biệt trong trường học và chăm sóc người cao tuổi; Xây dựng cơ chế tài chính bền vững cho các hoạt động dự phòng; chuyển giao công nghệ số và trí tuệ nhân tạo phục vụ sàng lọc, lập kế hoạch điều trị và quản trị dữ liệu nha khoa.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn và đoàn đại biểu Bộ Y tế Việt Nam làm việc với ông Eduardo Banzon-Giám đốc Nhóm Thực hành Y tế, Văn phòng Phát triển Con người và Xã hội, Vụ Các lĩnh vực của Ngân hàng ADB

Nhân dịp tham dự RCM76, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn và đoàn đại biểu Bộ Y tế Việt Nam làm việc với ông Eduardo Banzon-Giám đốc Nhóm Thực hành Y tế, Văn phòng Phát triển Con người và Xã hội, Vụ Các lĩnh vực của Ngân hàng ADB. Thứ trưởng Trần Văn Thuấn đề nghị ADB tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong việc triển khai các mục tiêu quan trọng theo tinh thần Nghị quyết số 72-NQ/TW. Thứ trưởng Bộ Y tế chia sẻ về kế hoạch tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề đối với bác sĩ đa khoa vào năm 2027, do Hội đồng Y khoa Quốc gia chủ trì. Về phía ADB, ông Eduardo Banzon khẳng định cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực nêu trên. Đồng thời, ADB bày tỏ mong muốn được trao đổi sâu hơn với Bộ Y tế để xác định các ưu tiên hợp tác phù hợp trong chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam dự kiến diễn ra vào tháng 11 tới.

Trong khuôn khổ Kỳ họp, đoàn Việt Nam tham dự cuộc họp bên lề tập trung thảo luận về tiến trình xây dựng Thỏa thuận Đại dịch của WHO. Tại cuộc họp, các đại biểu đã được cập nhật về tiến độ làm việc của Nhóm Công tác Liên chính phủ (IGWG), trong đó nhấn mạnh tình hình đàm phán liên quan đến phụ lục về Hệ thống tiếp cận mầm bệnh và chia sẻ lợi ích (PABS) trong Thỏa thuận Đại dịch.

Ngày thứ hai của Kỳ họp lần thứ 76 của WHO khu vực Tây Thái Bình Dương kết thúc tốt đẹp vào 18h ngày 21/10/2025./.