Cùng với nỗ lực của ngành y tế đưa dịch vụ tiêm chủng tại các xã vùng cao đến gần dân thì mỗi gia đình cũng cần phải ý thức việc đưa con đi tiêm đúng lịch. Điều này không chỉ bảo vệ chính con mình, mà còn bảo vệ cả thôn bản, cả xã hội.

Hiểm họa rình rập trẻ em Chiêm Hóa khi bỏ tiêm chủng

Những ngày cuối tháng 7, tại Khoa Truyền nhiễm – Trung tâm Y tế khu vực Chiêm Hóa (Tuyên Quang), chị S.T.T ở xã Trung Hà tất tả chăm sóc con gái bốn tuổi đang điều trị vì bệnh sởi. Chị kể, trước đó bé chỉ sốt cao, ho, chảy mũi, chị chủ quan tự mua thuốc và dùng lá cây nấu nước cho con uống. Đến khi con phát ban, khó thở, chị mới đưa đến trạm y tế xã và sau đó được chuyển tuyến. "Thật may là con được đưa đi kịp, nếu không thì hậu quả khôn lường" – chị ngậm ngùi thừa nhận, đồng thời cũng thừa nhận nguyên nhân sâu xa: bé chưa được tiêm đủ mũi sởi - rubella.

Đây không phải là trường hợp cá biệt. Ở một số xã vùng cao như Tri Phú, Linh Phú, Trung Hà…, vẫn còn tình trạng trẻ em chưa được tiêm chủng đầy đủ. Theo thống kê, năm 2025 khu vực Chiêm Hóa có gần 1.726 trẻ dưới 1 tuổi, 1.650 trẻ 18 tháng và hơn 2.200 phụ nữ có thai cần được tiêm chủng. Ngoài ra, chiến dịch tiêm vét sởi - rubella đầu năm phải huy động tới 1.559 trẻ từ 6 tháng đến 10 tuổi. Con số này cho thấy khối lượng công việc rất lớn, nhưng cũng đồng thời phản ánh một thực tế: vẫn còn nhiều trẻ bỏ lỡ mũi tiêm quan trọng.

Nguy cơ từ những mũi tiêm bị bỏ quên

Tiêm chủng được coi là "lá chắn thép" bảo vệ sức khỏe trẻ em, thế nhưng khi mũi tiêm bị bỏ lỡ, nguy cơ dịch bệnh luôn thường trực. Các bệnh như sởi, bạch hầu, ho gà, thậm chí bại liệt hoàn toàn có thể quay trở lại.

Số liệu từ ngành y tế Tuyên Quang cho thấy, trong các ổ dịch sởi năm 2024–2025, gần 44% ca bệnh thuộc nhóm trẻ chưa tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ. Điều đó đồng nghĩa, chỉ một sự chủ quan của phụ huynh, một cộng đồng thôn bản lơ là, dịch bệnh hoàn toàn có thể bùng phát và lây lan nhanh chóng. Và hậu quả không chỉ dừng ở vài ca bệnh nhập viện, mà còn là gánh nặng kinh tế, nỗi lo lắng xã hội, thậm chí để lại di chứng nặng nề suốt đời cho trẻ.

Tiêm vắc xin cho trẻ tại các điểm tiêm chủng khu vực Chiêm Hóa. Ảnh Đức Toàn.

Đưa dịch vụ đến gần dân

Chiêm Hóa là khu vực miền núi, nhiều thôn bản xa trung tâm xã, đường đi lại khó khăn. Để khắc phục rào cản này, ngành y tế đã triển khai các điểm tiêm chủng ngoại trạm. Tại nhà văn hóa thôn, trường mầm non, cán bộ y tế mang theo vắc xin, dây chuyền lạnh, tổ chức bàn tiêm lưu động. Giải pháp này giúp cha mẹ không phải đi xa hàng chục cây số, vừa tiết kiệm chi phí vừa tăng tỷ lệ trẻ được tiêm.

Cùng với đó, đội ngũ y tế thôn bản và cộng tác viên dân số tích cực "đi từng ngõ, gõ từng nhà" để vận động, nhắc lịch tiêm. Các trường học cũng vào cuộc, rà soát sổ tiêm khi nhập học, tổ chức tiêm vét ngay tại lớp. Đây chính là những giải pháp thiết thực để "bịt lỗ hổng" trong công tác tiêm chủng.

Không thể chủ quan

Thực tế cho thấy, chỉ cần một số ít trẻ bỏ mũi, cả cộng đồng sẽ phải đối diện với nguy cơ dịch bệnh. Trong bối cảnh nhiều phụ huynh còn tâm lý e ngại phản ứng sau tiêm, hoặc mải làm nương rẫy mà quên lịch, việc tuyên truyền thay đổi hành vi càng trở nên quan trọng. Thông điệp cần được lặp lại: "Tiêm chủng là quyền lợi và trách nhiệm. Bỏ tiêm là tự mở cửa cho dịch bệnh quay trở lại".

Kêu gọi hành động

Phê phán tình trạng bỏ tiêm chủng không chỉ để chỉ ra lỗ hổng, mà còn để thức tỉnh cộng đồng về mối nguy hại. Mỗi gia đình, mỗi phụ huynh phải ý thức rằng việc đưa con đi tiêm đúng lịch không chỉ bảo vệ chính con mình, mà còn bảo vệ cả thôn bản, cả xã hội.

Với sự chung tay của chính quyền, ngành y tế, giáo dục và từng hộ gia đình, Chiêm Hóa hoàn toàn có thể đạt mục tiêu tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ >= 95%, xây dựng "lá chắn cộng đồng" vững chắc, để trẻ em được lớn lên khỏe mạnh, không còn nỗi lo dịch bệnh rình rập.

(Nguồn:suckhoedoisong.vn)