Một số nhận xét về báo cáo tình hình tai nạn thương tích của các địa phương theo biểu mẫu thống kê mới

Xuất phát từ mong muốn có được hệ thống số liệu tai nạn thương tích (TNTT) liên tục và lâu dài Chương trình hợp tác Y tế Việt Nam-Thụy Điển, Cục Y tế dự phòng và phòng chống HIV/AIDS, Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế đã cùng nhau phối hợp thực hiện để đưa ra áp dụng hệ thống biểu mẫu thống kê tai nạn thương tích mới với đầy đủ thông tin cần thiết.

Từ năm 2003, biểu mẫu này đã được áp dụng thí điểm tại 40 xã của 12 huyện thuộc 7 tỉnh dự án Phòng chống tai nạn thương tích-Xây dựng cộng đồng an toàn. Việc áp dụng biểu mẫu này đã giúp các nhà hoạch định chính sách có cái nhìn sâu sắc và chi tiết hơn về tình hình TNTT thực tế trong cộng đồng. Tiếp sau đó, ngày 30 tháng 8 năm 2004, Bộ Y tế đã chính thức có công văn đề nghị triển khai việc thu thập số liệu TNTT theo biểu mẫu mới này trong 64 tỉnh thành. Hiện nay, theo thông báo của bộ phận thống kê TNTT thuộc Văn phòng thường trực Phòng chống tai nạn thương tích (PCTNTT) của Bộ, tính đến ngày 30/11/2004, văn phòng đã nhận được 31 tỉnh báo cáo, trong đó có 25 tỉnh có số liệu chi tiết và theo mẫu: Hà Nội, Ninh Bình, Hưng Yên, Thừa Thiên Huế, Lâm Đồng, Long An, Cà Mau, Bến Tre, Bình Dương, Ninh Thuận, Hà Nam, Hòa Bình, Yên Bái, An Giang, Bắc Kạn, Kiên Giang, Bà Rịa Vũng Tàu, Đồng Nai, Quảng Trị, Tuyên Quang, Hồ Chí Minh, Hải Dương, Cần Thơ, Đồng Tháp, Hải Phòng. Bên cạnh đó, có 06 tỉnh chỉ có số liệu TNTT mắc và chết chung: Quảng Ninh, Đắc Nông, Trà Vinh, Sơn La, Vĩnh Long và Hà Tây. Quảng Ninh mặc dù đang là tỉnh trong dự án, nhưng do công tác giám sát triển khai chưa đồng bộ nên tại thời điểm này, Quảng Ninh vẫn chưa có được hệ thống số liệu TNTT theo mẫu.

Qua phân tích tình hình TNTT trong 9 tháng đầu năm 2004, tổng số mắc có 579.979 trường hợp, trong đó có 2.935 trường hợp tử vong.



              Tình hình TNTT phân bố theo nguyên nhân

Biểu đồ cho thấy, tỷ lệ bị tai nạn giao thông chiếm tỷ lệ cao nhất: 45,9%, tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông chiếm tỷ lệ lớn hơn rất nhiều so với các nguyên nhân khác(59,9%). Biểu đồ trên cũng cho thấy tỷ lệ tử vong do đuối nước và tự tử chiếm tỷ lệ đáng lưu ý so với tỷ lệ mắc của chính nguyên nhân đó.

Trong các trường hợp mắc, số lượng nam bị thương tích chiếm 68% nhiều hơn nữ (32%). Tỷ lệ tử vong trong những trường hợp bị TNTT ở nam giới (73%) cũng cao hơn hẳn nữ (27%).

Phân tích số liệu TNTT mắc theo nhóm tuổi cho thấy: 6,2% là từ 0 đến 4 tuổi, 11,5% là từ 5 đến 14 tuổi,76,9% là từ 15 đến 60 tuổi và trên 60 tuổi chiếm 5,36%. Như vậy, tỷ lệ mắc ở nhóm tuổi từ 15 đến 60 cao hơn hẳn so với nhóm tuổi khác. Kết quả cũng tương tự khi phân tích số liệu TNTT tử vong.

Với mẫu báo cáo mới này, ta có thể thấy sự liên quan giữa nhóm nghề với con số TNTT: tỷ lệ mắc và tử vong ở mỗi loại hình nghề nghiệp là không quá khác biệt. Thấp nhất ở nhómbộ đội, và công an (khoảng 0,8%), cao nhất ở nhóm nông dân (khoảng 43%). Trong các trường hợp bị thương tích, bị thương tích khi đi trên đường chiếm tỷ lệ cao nhất (trên 52%). Tỷ lệ mắc của các trường hợp mắc thương tích xảy ra ở các hồ, ao, sông chiếm tỷ lệ không lớn nhưng tỷ lệ tử vong lại chiếm tỷ lệ khá cao so với các địa điểm khác.

Ths. Lương Mai Anh

Chuyên viên Cục YTDP và phòng chống HIV/AIDS