I. THÔNG TIN  Y TẾ TRONG NƯỚC

1. Khánh thành Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng

Hôm nay (15.3), Tổng lãnh sự Mỹ tại TP.HCM Mary Tarnowka và Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn đã tham dự lễ khánh thành Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng (EOC) tại Viện Pasteur Nha Trang.

Theo Tổng lãnh sự Mỹ, trong một thế giới kết nối toàn cầu như hiện nay, nguy cơ dịch bệnh có thể lan nhanh hơn và khó đoán hơn bao giờ hết. Việt Nam được đánh giá nằm trong khu vực có nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm mới nổi.Vì vậy, cần phải đảm bảo Việt Nam có khả năng ứng phó nhanh chóng và hiệu quả với dịch bệnh. Mạng lưới EOC rất quan trọng trong việc kiểm soát, ứng phó các bệnh truyền nhiễm ở Việt Nam và cho phép Việt Nam tham gia với tư cách là thành viên đầy đủ của cộng đồng Quốc tế trong việc theo dõi các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn sự lây lan của chúng.

“Bộ Y tế Việt Nam hiện đã cam kết tham gia Chương trình An ninh Y tế toàn cầu (GHSA). Trong GHSA, Việt Nam đã thể hiện trách nhiệm của mình đối với cộng đồng Quốc tế, cũng như cam kết của chúng tôi trong việc thực hiện các quy định về sức khỏe quốc tế (của WHO) mà Việt Nam là một trong những Quốc gia thành viên”, Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn phát biểu.

Trong khi đó, Tổng lãnh sự Mỹ Tarnowka khẳng định: “Hệ thống EOC là một trong những thành quả tiêu biểu của 25 năm hợp tác chặt chẽ giữa hai chính phủ Việt Nam và Mỹ. Quan hệ đối tác tốt đẹp để xây dựng nền tảng cho sự hợp tác trong lĩnh vực y tế và môi trường, khoa học và công nghệ, quốc phòng và an ninh. Quan hệ đối tác này sẽ bảo vệ sức khỏe cho người dân Việt Nam cũng như công dân toàn thế giới khỏi nguy cơ lây lan những dịch bệnh nguy hiểm”.

Mạng lưới EOC tại Việt Nam hiện bao gồm Trung tâm EOC trung ương tại Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) và 4 trung tâm EOC khu vực tại Viện vệ sinh dịch tễ trung ương ở Hà Nội, Viện vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên (tỉnh Đắk Lắk), Viện Pasteur TP.HCM và Viện Pasteur Nha Trang (Khánh Hòa).

2. Thứ trưởng Bộ y tế cùng nhiều cán bộ ngành y tham gia hiến máu tình nguyện

Hoạt động hiến máu tình nguyện đã được Đoàn thanh niên Bộ Y tế cũng như công đoàn ngành y tế VN triển khai tổ chức từ năm 2012 đến nay đã trở thành chương trình thường niên.

Trong không khí sôi nổi, trẻ trung của tháng thanh niên, Công đoàn Cơ quan Bộ Y tế, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cơ quan Bộ Y tế phối hợp với Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương tổ chức Chương trình hiến máu tình nguyện hưởng ứng Lễ hội Xuân hồng và Tháng Thanh niên năm 2019.

Hoạt động hiến máu tình nguyện đã được Đoàn thanh niên Bộ Y tế cũng như Công đoàn ngành y tế VN triển khai tổ chức từ năm 2012.Đến nay, hoạt động này đã trở thành chương trình thường niên, được đông đảo cán bộ, đoàn viên thanh niên hưởng ứng và tích cực đăng ký hiến máu. Đây là việc làm hết sức thiết thực, có ý nghĩa của cán bộ công chức, viên chức và người lao động công tác tại Bộ Y tế, thể hiện rõ nét truyền thống nhân ái "Thương người như thể thương thân”.

Phát biểu tại lễ khai mạc, PGS. TS. Nguyễn Trường Sơn - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, cơ quan Bộ là cơ quan đầu ngành y tế chỉ đạo quản lý của cả nước, thì việc tham gia hưởng ứng của các cán bộ, công chức, đoàn thanh niên Cơ quan Bộ có ý nghĩa hết sức quan trọng, thể hiện tinh thần đi đầu trong các hoạt động đưa chính sách vào cuộc sống, noi gương cho các đơn vị khác thực hiện.

Từ gương phong trào hiến máu của Bộ, nhiều bệnh viện thuộc Bộ như Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K, Bệnh viện Phổi Trung ương và các bệnh viện khác... hoạt động hiến máu được tổ chức rất tốt với sự hưởng ứng và tham gia tích cực, nhiệt tình của đông đảo cán bộ, nhân viên ngành y tế.

Thứ trưởng cũng yêu cầu Công đoàn, Đoàn Thanh niên cơ quan Bộ Y tế cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa, tích cực tuyên truyền trên sâu rộng, cũng như trao đổi, học hỏi kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền để vận động được đông đảo cán bộ công chức, viên chức, người lao động, đoàn viên tích cực tham gia hiến máu tình nguyện. Từ năm 2000, thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc "Vận động và khuyến khích nhân dân hiến máu tình nguyện”, phong trào hiến máu tình nguyện đã được các Bộ, ngành, đoàn thể, cấp ủy, chính quyền địa phương trong cả nước quan tâm chỉ đạo và đạt được những kết quả tích cực góp phần giải quyết tình trạng khan hiếm máu, nâng cao nhận thức của người dân trong việc hiến máu nhân đạo, đề cao và phát huy nghĩa cử nhân ái, truyền thống cao đẹp của con người Việt Nam.

3. "Xây dựng Trung tâm bệnh nhiệt đới thành địa chỉ hàng đầu trong khám và điều trị các bệnh truyền nhiễm và nhiệt đới"

Việc thành lập Trung tâm bệnh nhiệt đới nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân trong điều trị bệnh truyền nhiễm. Bệnh viện Bạch Mai sẽ xây dựng và phát triển Trung tâm này trở thành Trung tâm hàng đầu ở phía Bắc trong khám và điều trị các bệnh truyền nhiễm và nhiệt đới với chất lượng tương đương các nước tiên tiến trong khu vực.

Đó là khẳng định của PGS.TS. Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai tại Lễ ra mắt Trung tâm bệnh nhiệt đới, sáng nay, 15/03/2019, tại Hà Nội. Ông Anh cũng cho biết, Trung tâm Bệnh nhiệt đới được thành lập trên cơ sở của Khoa Truyền nhiễm, có lịch sử hơn 108 năm, gắn liền với sự phát triển của Bệnh viện Bạch Mai.

Nhận quyết định thành lập Trung tâm bệnh nhiệt đới, PGS.TS. Đỗ Duy Cường, tân Giám đốc Trung tâm này cho biết, Trung tâm có qui mô 250 giường bệnh, sẽ là tuyến cuối về chẩn đoán, điều trị các bệnh truyềnnhiễm và nhiệt đới. Trung tâm ra đời sẽ giúp cho các y bác sĩ ứng dụng những thành tựu khoa học để chống lại bệnh truyền nhiễm, đồng thời phát triển chuyên sâu về nghiên cứu điều trị các bệnh truyền nhiễm. Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến ghi nhận nỗ lực của tập thể Khoa Truyền nhiễm và của Bệnh viện Bạch Mai thời gian qua và nhấn mạnh: Các bệnh nhiệt đới lây lan với tốc độ chóng mặt. Với sự ra đời của Trung tâm Bệnh nhiệt đới, các bác sĩ dễ dàng khu trú bệnh hơn, nâng cao hiệu quả điều trị, đồng thời, việc phối hợp giữa các chuyên khoa trong Bệnh viện sẽ tốt hơn. Cùng ngày, Bệnh viện Bạch Mai cũng cho biết, cơ sở 2 của Bệnh viện ở Hà Nam đã đi vào hoạt động. Theo ông Nguyễn Quốc Anh, cơ sở 2 đã khánh thành từ tháng 12/2018, nhưng để tổ chức khám bệnh được, cần bổ sung nhiều hạng mục. Nhưng Bệnh viện quyết tâm đến 25/3 sẽ chính thức tổ chức khám cho bệnh nhân.

Khoa Khám bệnh là đơn vị đầu tiên của Bệnh viện Bạch Mai hoạt động tại cơ sở mới và luân phiên cắt cử 120 - 130 bác sĩ đến khám bệnh mỗi ngày. Với các bệnh nhân cần điều trị nội trú, Bệnh viện sẽ có phương án đưa về cơ sở 1 ở Hà Nội.

Dự kiến cơ sở 2 sẽ phục vụ từ 1.000 - 1.500 bệnh nhân/ngày, giúp giảm tải 20% cho cơ sở 1.

4. Nhiều hoạt động ý nghĩa trong 'Ngày hội nhân ái - Kết nối sẻ chia' tại Bệnh viện Việt Đức

Ngày 15/3, Bệnh viện Việt Đức phối hợp với các đơn vị tổ chức chương trình “Ngày hội nhân ái - Kết nối sẻ chia” năm 2019.

Tại Ngày hội, gần 100 bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Việt Đức và người nhà người bệnh đã được các chuyên gia tạo mẫu tóc cắt tóc miễn phí. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động được tổ chức như: Tổ chức hiến máu nhân đạo, các gian hàng từ thiện, phát suất ăn miễn phí cho người bệnh và người nhà người bệnh, tri ân các nhà hảo tâm…

Tại “Ngày hội nhân ái - Kết nối sẻ chia”, Trung ương Hội Chữ thập đỏ, Hội từ thiện tình người đã trao 20 suất quà đặc biệt cho bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn trị giá 40 triệu đồng. 300 suất ăn từ thiện đã được phát ra từ Nhóm Nồi cháo nhân ái, Tuổi thơ cười. Gian hàng từ thiện 0 đồng đã kêu gọi các nhà tài trợ tài trợ 500 suất quà trị giá 65 triệu đồng. Tại Ngày hội, hoạt động hiến máu nhân đạo đã thu được 113 đơn vị máu.Trước đó, trong chuỗi hoạt động kỷ niệm Ngày Công tác xã hội Việt Nam (25/3), Bệnh viện Việt Đức đã tổ chức khám bệnh, phát thuốc và tặng quà 500 gia đình chính sách tại huyện Sóc Sơn, Hà Nội, đồng thời tuyên truyền, vận động và tổ chức hiến máu tình nguyện trên địa bàn huyện.  Ban Tổ chức đã tổ chức hiến máu nhân đạo tại huyện Sóc Sơn- Hà Nội, thu gom được 273 đơn vị máu và vận động tài trợ 50 triệu đồng cho hoạt động từ thiện tại địa phương.

Với đặc thù là bệnh viện tuyến cuối trong điều trị và phẫu ngoại khoa, hằng năm, Bệnh viện Việt Đức thực hiện khoảng 60.000 - 70.000 ca phẫu thuật. Trung bình mỗi ngày bệnh viện mổ trung bình 150 ca mổ phiên (mổ đã lên lịch từ trước) và khoảng trên 30 ca mổ cấp cứu, trong đó phần lớn là nạn nhân tai nạn giao thông và hầu hết cần truyền máu.. Nhu cầu cung cấp đủ máu cho điều trị bệnh nhân rất lớn, chủ yếu từ nguồn hiến máu lưu động.Tuy nhiên, hiện nay do nguồn máu khan hiếm nên cũng gây khó khăn trong quá trình cấp cứu, điều trị cho bệnh nhân.

Dịp này, Bệnh viện Việt Đức kêu gọi các tổ chức, cá nhân cùng nhau sẻ chia giọt máu quý giá của mình giúp người bệnh.

5. Lần đầu tiên thực hiện thành công chia gan để ghép

Sáng 15-3, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức công bố tiếp tục thành công ca ghép đa tạng từ người cho chết não.Đáng chú ý, lần đầu tiên tại Việt Nam, các bác sĩ đã thực hiện chia gan của người hiến để ghép cho hai người (một người lớn và một trẻ em).

PGS,TS Nguyễn Quang Nghĩa, Giám đốc Trung tâm ghép tạng (Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức) cho biết, từ tạng của một người cho chết não (nam, 30 tuổi, chấn thương sọ não nặng), bệnh viện đã tiến hành ghép cho năm người, gồm: hai người ghép thận, hai người ghép gan và một người ghép tim. Ngoài ra, còn lấy các đoạn mạch máu gửi vào Ngân hàng mô bảo quản để ghép cho các bệnh nhân khác.

Phức tạp nhất của ca ghép gan lần này là các bác sĩ đã thực hiện chia gan để ghép cho một trẻ em (tám tuổi bị suy gan - hôn mê gan do xơ gan mất bù/ bệnh nhân bị rối loạn chuyển hóa đồng và teo đường mật bẩm sinh) và một người lớn (49 tuổi bị ung thư gan trên nền gan xơ).

Để thực hiện hai ca ghép gan, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã huy động đồng thời ca lấy-ghép. Ca mổ được thực hiện trong 16 tiếng đồng hồ, bắt đầu từ 7 giờ 30 phút và kết thúc lúc 23 giờ 30 phút. Ca mổ có sự kết hợp của các chuyên gia đầu ngành từ nhiều chuyên khoa: phẫu thuật ghép tạng; phẫu thuật tim mạch; phẫu thuật vi phẫu; gây mê hồi sức; chẩn đoán hình ảnh; các labo xét nghiệm...

Sáu ngày sau ghép, tất cả các bệnh nhân đều hồi phục, hai trường hợp ghép gan đã tự thở, tỉnh táo, các chức năng của gan mới đã hoạt động tốt và hòa hợp với người nhận. Cháu bé vẫn được điều trị tại Khoa hồi sức tích cực còn trường hợp người lớn được chuyển Trung tâm ghép tạng.

Theo GS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, với việc thực hiện thành công ca chia gan để ghép, bên cạnh khẳng định tay nghề của đội ngũ thầy thuốc trong nước còn là cơ hội để nhiều người bệnh được cứu sống nhờ ghép gan. Hiện nay nguồn gan để ghép rất ít, chủ yếu do người cho chết não hiến tặng, nếu như trước đây một người hiến tặng thì chỉ một người được ghép thì nay sẽ có hai người được ghép.

Kỹ thuật chia gan để ghép được thực hiện vào năm 1988. Tuy nhiên, kỹ thuật này rất khó thực hiện với các lý do: không nắm được giải phẫu của gan người hiến trước khi chia; cùng lúc phải thực hiện kỹ thuật ghép gan cho hai bệnh nhân, đòi hỏi mỗi trung tâm y tế phải có ba kíp kỹ thuật có thể ghép được gan và thực hiện trong điều kiện cấp cứu (chuẩn bị người cho, hai người nhận, kỹ thuật mổ, gây mê hồi sức....). Chính vì vậy kỹ thuật chia gan để ghép hiện nay chưa phổ biến trên thế giới.

Chương trình ghép gan tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức được bắt đầu từ những năm đầu thế kỷ 21. Ca ghép gan cho người lớn đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện thành công ngày 28-11-2007; đến ngày 15-4-2010 bệnh viện đã thực hiện thành công ca ghép gan từ người cho chết não (đầu tiên tại Việt Nam). Hiện tại, Bệnh viện đã chủ động trong hầu hết các kỹ thuật ghép gan: ghép toàn bộ từ người cho chết não, ghép gan bán phần từ người cho sống, giảm thể tích gan từ người cho chết não để ghép.

Khó khăn lớn nhất của ghép gan hiện nay là sự khan hiếm của nguồn tạng, do vậy số lượng gan ghép chỉ thỏa mãn khoảng 10-15% nhu cầu. Chính vì vậy Bệnh viện đã chủ trương tăng tối đa khả năng ghép gan cho bệnh nhân, trong đó giao cho Trung tâm ghép tạng nghiên cứu triển khai kỹ thuật chia gan để ghép.

6. Đã phát hiện 62 trẻ dương tính với sán lợn trong vụ thịt lợn 'bẩn' ở Trường Mầm non Thanh Khương, Bắc Ninh

Tính đến 18 giờ ngày 15/3, kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng- Côn trùng Trung ương đã phát hiện 62 trẻ tại Thanh Khương, Thuận Thành, Bắc Ninh dương tính với sán lợn.

Trong sáng 15/3, nhiều cháu nhỏ ở Thanh Khương, Thuận Thành, Bắc Ninh được các gia đình đưa đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương để xét nghiệm bệnh sán lợn..

Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, 230 trẻ được gia đình đưa tới Bệnh viện khám, xét nghiệm sán lợn và đã phát hiện 44 cháu dương tính với sán lợn.

Trong ngày 15/3, Viện Sốt rét – Ký sinh trùng- Côn trùng Trung ương đã tiếp nhận 135 cháu, chủ yếu dưới 6 tuổi đến xét nghiệm, trong đó 13 cháu có kết quả huyết thanh dương tính với bệnh sán lợn.

Trước đó từ ngày 12-14/3, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét – Ký sinh trùng- Côn trùng Trung ương đã trả kết quả xét nghiệm cho 5 trường hợp tại xã Thanh Khương dương tính với sán lợn. Như vậy, từ ngày 12/3 đến nay, đã có 62 trẻ tại xã Thanh Khương dương tính với sán lợn.

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế bệnh sán dây/ấu trùng sán dây lợn (lợn gạo) mắc phải do liên quan đến tập quán ăn uống, ăn thịt lợn chưa nấu chín. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh thành.Theo số liệu được báo cáo qua các nghiên cứu, qua các cơ sở điều trị đến nay, 55 tỉnh, thành đã có ca bệnh sán dây/ấu trùng sán lợn.

Bệnh sán dây trưởng thành thường không có triệu chứng rõ rệt như gây triệu chứng đau bụng, rối loạn tiêu hóa nhẹ. Triệu chứng chủ yếu là người bệnh thường xuyên có những cảm giác khó chịu, bứt rứt, có những đốt sán tự rụng theo phân ra ngoài, đốt sán là những đoạn nhỏ, dẹt, trắng ngà như xơ mít, đầu sán phẳng, một số trường hợp phát hiện thấy có trứng sán trong phân.

Nguyên tắc phải chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời ngay khi phát hiện có đốt sán để tránh bị bệnh ấu trùng sán lợn. Việc điều trị bệnh ấu trùng sán dây lợn phải thực hiện ở cơ sở y tế với trang bị phương tiện cấp cứu và phải được theo dõi.

7. Hàng chục cháu bé trong một xã ở Bắc Ninh nhiễm ký sinh trùng sán dây lợn

Gần 400 học sinh trong độ tuổi từ 1 - 10 tuổi ở xã Thanh Khương (huyện Thuận Thành, Bắc Ninh) đã được phụ huynh đưa tới Hà Nội xét nghiệm ký sinh trùng sán dây lợn trong sáng nay, 15.3.

Sáng nay, 15.3, gần 400 cháu học sinh trong độ tuổi từ 1 - 10 tuổi ở xã Thanh Khương (huyện Thuận Thành, Bắc Ninh) đã được phụ huynh đưa tới Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TƯ và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TƯ (Hà Nội) để xét nghiệm ký sinh trùng sán dây lợn sau vụ việc một trường mầm non trên địa bàn bị phát hiện dùng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh thực phẩm để chế biến món cho các cháu.

Chiều 15.3, giáo sư Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư, cho biết trong sáng cùng ngày, bệnh viện đã tiếp nhận 230 cháu bé ở xã Thanh Khương (huyện Thuận Thành, Bắc Ninh) đến viện xét nghiệm, trong đó có nhiều trẻ em đang học tại Trường mầm non Thanh Khương.

Do số lượng bệnh nhân nhiều, phía Bệnh viện Nhiệt đới T.Ư đã tận dụng hội trường lớn để tiến hành khám, lấy máu và huyết thanh cho các cháu mang đi xét nghiệm.

Đến 15 giờ chiều, sau khi chạy mẫu xong cho 173 cháu, các bác sĩ đã phát hiện 44 trường hợp dương tính với sán lợn, 53 trường hợp còn lại vẫn đang tiếp tục chạy kết quả. Toàn bộ kết quả sẽ được chuyển phát nhanh về gia đình các cháu, đồng thời sẽ gửi kết quả để Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư đến tận nơi tìm hiểu dịch tễ, có biện pháp xử lý.

“Bình thường tỷ lệ nhiễm sán lợn trong cộng đồng dân cư rất thấp, việc tại một khu vực có tỷ lệ cao bất thường cũng cần được quan tâm. Một số trường hợp bị rối loạn tiêu hóa khi đến viện đã được các bác sĩ hỗ trợ nhập viện để tiếp tục điều trị và theo dõi. Số còn lại sức khỏe bình thường đã được cho về nhà”, giáo sư Kính nói.

Cùng diễn biến vụ việc, tiến sĩ Trần Thanh Dương, Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư, cho phóng viên Thanh Niên biết, trong ngày 15.3, bệnh viện đã tiếp nhận 135 cháu, chủ yếu dưới 6 tuổi đến xét nghiệm. Trong đó, 13 cháu có kết quả dương tính với bệnh sán dây lợn.

Trước đó, từ 12.3 đến nay, tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư đã trả kết quả cho rất nhiều trường hợp ngụ tại xã Thanh Khương đến xét nghiệm sán, trong đó có 12 trường hợp dương tính. Lo lắng của nhiều phụ huynh tại xã Thanh Khương bắt nguồn từ việc liên tiếp phát hiện một trường mầm non trên địa bàn sử dụng thịt lợn, thịt gà “bẩn”, trong đó thịt lợn có nhiều đốm trắng nghi nhiễm sán nên đã đưa con đi xét nghiệm.

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) bệnh sán dây/ấu trùng sán dây lợn (lợn gạo) mắc phải do liên quan đến tập quán ăn uống, ăn thịt lợn chưa nấu chín. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh thành.Theo số liệu được báo cáo qua các nghiên cứu, qua các cơ sở điều trị đến nay có ít nhất 55 tỉnh, thành có ca bệnh sán dây/ấu trùng sán lợn.

Giáo sư Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh Nhiệt đới, cho biết sán lợn có thể lây do nhiễm các ký sinh trùng trong đất, trong nước (ăn các rau thủy sinh không rửa sạch, không nấu chín) hoặc lây từ các thực phẩm không được nấu chín.

“Dù vậy, đây không phải là bệnh cấp tính do đó các phụ huynh hết sức bình tĩnh. Khi nghi ngờ con có giun sán nên đưa đến các bệnh viện khám. Theo phác đồ điều trị hiện nay, để tiêu diệt sán trưởng thành chỉ mất 1 ngày, tiêu diệt hết trứng sán mất 2 tuần”, giáo sư Kính thông tin.

Do đó, các trường hợp dương tính sẽ được bác sĩ tư vấn, quay lại để nhận thuốc điều trị. Nếu uống đủ trong 15 ngày sẽ sạch ký sinh trùng sán dây lợn.

8. Nghi ăn phải thịt bẩn, hơn 320 học sinh Bắc Ninh về Hà Nội xét nghiệm sán

Hơn 320 học sinh (chủ yếu dưới 5 tuổi), cùng học Trường mầm non Thanh Khương (Bắc Ninh), được ồ ạt đưa về Hà Nội để xét nghiệm máu và phân, tìm kháng thể sán.

Sáng 15-3, hơn 200 bé được đưa đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương và khoảng 120 bé được đưa vào Viện Sốt rét, côn trùng và ký sinh trùng trung ương.

Do các bé và người nhà đến xét nghiệm cùng lúc quá đông nên Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương phải dành riêng một khu để lấy mẫu, tránh tình trạng lộn xộn.

Bà Nguyễn Thị Hải Ninh - trưởng phòng kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương - cho biết ngày 7-3 đã có 3 bé học trường này đến xét nghiệm. Kết quả 2 trong 3 bé phát hiện có kháng thể sán, bệnh lây từ thịt động vật nhiễm sán chưa được nấu chín kỹ.

Gia đình đã đưa kết quả này lên mạng xã hội nên hôm nay các cháu cùng trường được đưa ra xét nghiệm.

Bà Ninh cũng cho biết trong chiều nay sẽ có kết quả xét nghiệm cho các cháu. Trả lời về việc trẻ có bị nhiễm sán như lo lắng của cha mẹ hay không, bà Ninh cho viết Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương sẽ trả kết quả chiều nay.

Việc cha mẹ học sinh phát hiện thực phẩm bẩn tại Trường mầm non Thanh Khương đã ầm ĩ từ ngày 5-3.

Theo đó, khi phụ huynh vào trường kiểm tra bếp ăn thì phát hiện thịt gà bị mủn, nhiều thịt heo dành cho bếp ăn có vẩy trắng lợn cợn, nghi có sán. Hiệu trưởng trường đã bị tạm đình chỉ công việc.

9. Đã có thêm 13 cháu học trường mầm non Thanh Khương (Bắc Ninh) nhiễm sán lợn

Theo thông tin từ Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TW, Viện đã phát hiện thêm 13 trường hợp nhiễm sát lợn trong tổng số gần 200 cháu học sinh học tại trường mầm non Thanh Khương (Thuận Thành, Bắc Ninh) được đưa xuống Hà Nội xét nghiệm.

Tại Viện Sốt rét – Ký sinh trùng- Côn trùng TW, TS Trần Thanh Dương, Viện trưởng cho biết, trong ngày Viện đã tiếp nhận 135 cháu, chủ yếu dưới 6 tuổi đến xét nghiệm, trong đó 13 cháu có kết quả huyết thanh dương tính với bệnh sán lợn, do đó cần xét nghiệm sâu hơn để xác định có hay không ký sinh trùng. Trong trường hợp xác định mắc bệnh, các thể điều trị trị khỏi hoàn toàn.

Trước đó từ ngày 12-14/3, BV Bệnh Nhiệt đới TƯ và Viện Sốt rét Ký sinh trùng TƯ đã trả kết quả cho 5 trường hợp tại xã Thanh Khương dương tính với sán lợn. Chiều 15/3, theo kết quả xét nghiệm của BV Bệnh Nhiệt đới Trung Ương đã có thêm 44 cháu có kết quả dương tính với bệnh sán lớn. Như vậy từ ngày 12/3 đến nay, đã có 62 trẻ tại xã Thanh Khương dương tính với sán lợn.

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế bệnh sán dây/ấu trùng sán dây lợn (lợn gạo) mắc phải do liên quan đến tập quán ăn uống, ăn thịt lợn chưa nấu chín. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh thành. Theo số liệu được báo cáo qua các nghiên cứu, qua các cơ sở điều trị đến nay có ít nhất 55 tỉnh, thành có ca bệnh sán dây/ấu trùng sán lợn.

10. Xây dựng TP.HCM thành trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực Đông Nam Á

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong biểu dương, đánh giá cao đội ngỹ y bác sĩ đã lao động miệt mài chăm sóc sức khỏe cho người dân TP.HCM và các tỉnh lân cận. 

Ngày 14.3, Sở Y tế đã họp duyệt kế hoạch triển khai thực hiện nhiệm vụ chương trình công tác năm 2019. Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đến dự và chỉ đạo ngành y tế TP thực hiện 3 vấn đề trọng tâm.

Thứ nhất, Chủ tịch UBND đề nghị năm nay ngành y tế phải đột phá trong cải cách hành chính. Cụ thể, Giám đốc Sở Y tế và lãnh đạo các bệnh viện (BV) suy nghĩ làm sao cho BV tốt hơn, nâng cao thương hiệu của BV, phục vụ bệnh nhân tốt hơn. Cải cách hành chính phải có sản phẩm cụ thể, và phải sáng tạo, không lối mòn.

Thứ 2, đề nghị Giám đốc Sở Y tế căn cứ vào thực tế đội ngũ hiện nay có thể hoàn toàn xây dựng TP trở thành trung tâm y khoa chăm sóc sức khỏe của khu vực Đông Nam Á.

Muốn vậy phải đầu tư hạ tầng, trang thiết bị, kỹ thuật, nâng cao trình độ tay nghề đội ngũ y bác sĩ… thì sẽ thu hút bệnh nhân. Như Singapore thu hút được bệnh nhân là do có thiết bị và cơ sở tốt.

Chủ tịch UBND TP đề nghị Giám đốc Sở Y tế và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp đánh giá lại các BV xem nơi nào cần đầu tư, đầu tư bằng nguồn vốn nào, đầu tư bổ sung, mở rộng ra sao…

Theo Chủ tịch UBND TP, đã không đầu tư thì thôi, còn đầu tư thì phải hiện đại, công nghệ cao.Cần phải quyết tâm để có kết quả, vì mấy mươi năm rồi TP mới có BV Nhi đồng TP hiện đại và sắp đến là cơ sở 2 BV Ung Bướu. TP có thể là trung tâm kỹ thuật y khoa quốc tế...

Thứ 3, lập trung tâm khám chữa bệnh và tầm soát bệnh tật kỹ thuật cao, không chỉ riêng ung thư theo như kiến  nghị của ngành y tế.

Chủ tịch UBND TP cũng chỉ đạo Sở Y tế thực hiện đề án y tế thông mình, cần làm cụ thể vì nó nằm trong tổng thể đế án TP thông minh. Về dược phẩm, nên bổ sung giải pháp cung ứng dược phẩm cho TP. Triển khai tốt hợp tác quốc tế, đây nội dung không thể thiếu vì nhiều nước trình độ y khoa rất tốt. Về giải pháp đào tạo nguồn nhân lực, cần tham mưu cho TP. Trong vấn đề tự chủ BV, khi tự chủ phải tính toán, khảo sát các điều kiện nếu không sẽ tạo áp lực lớn.

11. Mong đợi bệnh án điện tử

Phần lớn người dân đều mong đợi sớm áp dụng bệnh án điện tử vì sẽ rất thuận lợi, đặc biệt là đỡ mất nhiều thời gian trong khâu khai thông tin, thủ tục giấy tờ mỗi lần đi khám, chữa bệnh.

Các bệnh viện đang khởi động

Buổi sáng tại khoa Khám bệnh, Bệnh viện K Trung ương, số lượng bệnh nhân ngồi chờ khám khá đông, dãy ghế chờ chật kín, nhiều người phải ra khuôn viên ngoài sân để ngồi cho đỡ ngột ngạt.

Tại đây, quy trình khám bệnh vẫn đang áp dụng như cũ, chưa chuyển sang hình thức bệnh án điện tử. Người bệnh vẫn phải mua sổ khám, hồ sơ khám mỗi bệnh nhân vẫn “lỉnh kỉnh” các loại giấy tờ, phiếu, hóa đơn… còn trên bàn khám của bác sĩ vẫn là những chồng sổ khám bệnh, phiếu kết quả…

Cầm hồ sơ đi qua các phòng, bệnh nhân Nguyễn Văn Hồng (48 tuổi, quê ở Hải Dương) cho biết: "Sáng sớm tôi đã từ quê lên đây khám nhưng giờ vẫn chưa xong, vừa siêu âm, xét nghiệm, cầm đủ các loại giấy tờ, phiếu thu; đến phòng nào cũng đặt giấy rồi chờ gọi. Chúng tôi chưa biết đến việc thực hiện bệnh án điện tử vì hôm nay đến bệnh viện khám bệnh vẫn thấy dùng sổ khám bệnh bằng giấy như bình thường. Nếu có thể, đưa tất cả vào hệ thống điện tử lưu thông tin lại 1 lần là xong, mỗi bệnh nhân một mã số đi đến các khoa phòng khám sẽ rất thuận lợi. Hầu hết người khám bệnh đều có chứng minh thư, thẻ bảo hiểm nên tôi nghĩ không cần thiết phải có sổ khám bệnh như hiện nay, vừa tốn chi phí, lại mất thời gian khai đi khai lại mỗi lần đến khám".

“Tôi đi khám đại tràng, lấy số từ hôm qua mà hôm nay đến ngồi chờ hơn 1 tiếng vẫn chưa tới lượt. Nếu có những cách như bệnh án điện tử giúp việc tiếp nhận người bệnh nhanh hơn thì người dân như chúng tôi chắc chắn rất ủng hộ, người bệnh sẽ bớt thời gian chờ đợi, nhân viên y tế làm việc cũng dễ dàng hơn”, vừa đau vừa mệt mỏi ngồi chờ, anh Nguyễn Văn Cậu (quê ở Hải Dương) cho biết.

Thông tư 46/2018/TT-BYT của Bộ Y tế quy định về hồ sơ bệnh án điện tử, từ tháng 3/2019, các cơ sở khám chữa bệnh chuyển đổi sử dụng hồ sơ bệnh án điện tử thay cho sổ khám bệnh trước đây. Tuy nhiên hầu hết các bệnh viện mới đang trong giai đoạn khởi động, việc chính thức triển khai tới người dân cần lộ trình chuẩn bị nhất định.

Ông Nguyễn Bá Tĩnh, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp Bệnh viện K cho biết: Bệnh viện chưa triển khai được ngay bệnh án điện tử mà vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị cơ sở vật chất, rất nhiều công việc cần phải đồng bộ mới có thể thực hiện được.

Còn theo TS.BS Dương Đức Hùng, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp BV Bạch Mai, hiện bệnh viện vẫn đang sử dụng bệnh án giấy, để triển khai được bệnh án điện tử với bệnh viện lớn không thể làm trong “ngày một, ngày hai”. Trước tiên, phải xây dựng được phần mềm quản lý dữ liệu. Phần mềm dữ liệu này phải rất lớn, bệnh viện và đối tác công nghệ thông tin cũng cần một khoảng thời gian để lên phương án hoàn thiện hệ thống.

Theo đó, yếu tố quan trọng để thực hiện bệnh án điện tử là chữ ký điện tử của bác sĩ cũng vẫn còn đang là vấn đề vướng mắc. Về mặt pháp lý, hiện nay chữ ký điện tử của các bác sĩ vẫn chưa được công nhận mà chỉ căn cứ vào chữ ký trên giấy của bác sĩ điều trị. Đặc biệt trong các trường hợp có sự cố hay tai biến y khoa vẫn đang căn cứ vào chữ ký của bác sĩ trên bệnh án giấy của bệnh nhân.

Người bệnh sẽ được “hưởng lợi”

Theo Bộ Y tế, việc chuyển sang bệnh án điện tử đang được triển khai theo lộ trình. Khi thực hiện bệnh án điện tử, mỗi người bệnh chỉ có một mã số quản lý, lưu trữ hồ sơ điện tử tại một cơ sở khám, chữa bệnh. Bệnh án điện tử sẽ cập nhật toàn diện các thông tin của bệnh nhân trong quá trình khám sức khỏe, sẽ là kho dữ liệu thông tin sức khỏe cá nhân trong suốt cuộc đời mỗi người.

Hồ sơ bệnh án điện tử bao gồm hồ sơ bệnh án nội trú, hồ sơ bệnh án ngoại trú và các loại hồ sơ bệnh án khác... Hồ sơ bệnh án điện tử phải đáp ứng các yêu cầu như: Phải ghi nhận toàn bộ nội dung thông tin như hồ sơ bệnh án giấy; phải có chữ ký số của người chịu trách nhiệm nội dung thông tin được nhập vào hồ sơ bệnh án điện tử; tuân thủ việc bảo vệ thông tin cá nhân theo quy định.

Ông Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế) cho biết: Bệnh án điện tử khi hoàn thiện sẽ giúp thực hiện chủ trương bệnh viện không sử dụng giấy tờ, rút ngắn thời gian làm thủ tục cho cả bệnh nhân và bác sĩ. Bệnh án điện tử toàn diện cập nhật các thông tin của bệnh nhân trong quá trình khám sức khỏe, sẽ là kho dữ liệu thông tin sức khỏe cá nhân trong suốt cuộc đời mỗi người.

Bên cạnh đó, việc triển khai hệ thống bệnh án điện tử sẽ hiện đại hóa các dịch vụ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, giúp người dân dễ dàng tiếp cận, sử dụng các dịch vụ y tế có hiệu quả cao nhất ở tất cả các cơ sở y tế.

Bộ Y tế cũng quy định rõ lộ trình thực hiện bệnh án điện tử sẽ phải hoàn thành trước ngày 31/12/2030. Cụ thể, giai đoạn từ năm 2019- 2023, các cơ sở khám, chữa bệnh hạng I trở lên chủ động nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin tại cơ sở để triển khai hồ sơ bệnh án điện tử theo quy định; từ năm 2024 - 2028, tất cả cơ sở khám, chữa bệnh trên toàn quốc phải triển khai hồ sơ bệnh án điện tử.

12. TP HCM trám lỗ hổng tiêm chủng dịch vụ để phòng chống bệnh sởi

Việc tiêm ngừa sởi dịch vụ còn nhiều bất cập cần phải được nhanh chóng khắc phục

 Đến thời điểm này, số ca mắc sởi trên địa bàn TP HCM đang có xu hướng giảm, song mức giảm rất chậm và vẫn còn tiềm ẩn những nguy cơ lây lan trong cộng đồng.

Việc người dân lựa chọn tiêm chủng dịch vụ nhằm phòng chống bệnh sởi là điều cần thiết trong tình hình dịch bệnh phức tạp như hiện nay.Tuy nhiên, việc tiêm ngừa sởi dịch vụ còn nhiều bất cập cần phải được nhanh chóng khắc phục, nhằm lấp đầy vùng lõm tiêm chủng, hạn chế nguy cơ mắc sởi.

Chị Nguyễn Tú Liên, ở thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai vừa đưa con lên TP HCM để tiêm sởi dịch vụ. Trong sổ theo dõi tiêm chủng của bé, bác sĩ ghi rõ: Ngày 25/11/2018 là thời điểm tiêm mũi sởi lúc 9 tháng tuổi. Thế nhưng, do thấy em bé ốm lặt vặt nên chị đã không cho con đi tiêm. Đến nay, con chị đã gần 13 tháng tuổi mới được tiêm mũi sởi thứ 1 và khi được hỏi là đến khi nào bé được tiêm lại mũi thứ 2 thì chị Liên cho biết, theo tư vấn là tiêm lúc 3 tuổi.

“Bé em được 13 tháng, hôm nay đến chích sởi, em cũng tiêm theo lịch của bác sĩ thôi chứ không rành. Ba năm sau mới chích lại.Hình như là chích lại thì phải. Tại bé em thiếu nhiều mũi lắm, tại bé bệnh liên tục ấy”, chị Tú Liên nói.

Trường hợp như chị Nguyễn Tú Liên là một điển hình của không ít bậc phụ huynh được tư vấn tại cơ sở tiêm sởi dịch vụ, khiến cho tỉ lệ mắc sởi vẫn còn cao trong cộng đồng. Theo Trung tâm Y tế dự phòng TP HCM, trong năm 2018, thành phố có khoảng gần 30.000 trẻ tiêm mũi sởi 1 lúc 12 tháng tuổi và rất có khả năng những bệnh nhi này không được tiêm mũi sởi 2 lúc 18 tháng tuổi.

Bác sĩ Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP HCM cho biết, theo quy định của Bộ Y tế thì trẻ bắt buộc phải được tiêm 2 mũi sởi vào lúc 9 tháng và 18 tháng tuổi.

Tuy nhiên, thực tế thì các cơ sở tiêm dịch vụ phần lớn không bố trí mũi sởi đơn, mà chỉ có mũi phối hợp 3 trong 1 "sởi, quai bị và rubella" và việc tiêm này thường thực hiện khi trẻ đủ 12 tháng tuổi. Điều này dẫn đến lỗ hổng rất lớn trong tiêm chủng. Đó là thay vì trẻ được tiêm phòng bệnh sởi lúc 9 tháng tuổi thì lại phải đợi 3 tháng nữa mới được tiêm, làm cho nguy cơ trẻ mắc bệnh trong giai đoạn này rất cao nếu tiếp xúc với mầm bệnh sởi. Đồng thời, theo hướng dẫn của nhà sản xuất, loại vaccine này thì chỉ cần tiêm mũi nhắc lại lúc trẻ lên 3– 5 tuổi.

Trong khi đó, Bộ Y tế quy định trẻ phải tiêm mũi sởi 2 lúc 18 tháng tuổi.Đây tiếp tục là nguyên nhân mất cơ hội tiêm chủng của trẻ.Trong môi trường dịch bệnh, điều này khiến khả năng miễn dịch của trẻ kém, dễ nhiễm bệnh.

Bác sĩ Nguyễn Trí Dũng nhấn mạnh, tất cả các bác sĩ được tham gia vào quy trình khám, tư vấn trước khi tiêm chủng đều được tập huấn tại trung tâm y tế dự phòng tuyến tỉnh hoặc các viện trung ương và được cấp giấy chứng nhận đã tham gia quy trình này. Các bác sĩ ở cơ sở tiêm chủng dịch vụ cũng đều nắm rõ chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, đó là điều bắt buộc.Tuy nhiên, tình trạng một số bác sĩ tư vấn cho phụ huynh tiêm không đúng với lịch của Bộ Y tế là có thật và góp phần gây ra lỗ hổng tiêm chủng khó khắc phục.

Vừa qua, Sở Y tế TP HCM đã ban hành văn bản nhắc lại, đề nghị các cơ sở tiêm chủng dịch vụ thực hiện đúng Thông tư 38 của Bộ Y tế, đảm bảo tư vấn để trẻ thực hiện đúng lịch tiêm chủng quốc gia ban hành.

Bác sĩ Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP HCM cho biết: “Trong trường hợp phụ huynh không muốn cho con em tiêm miễn phí tại trạm y tế lúc trẻ 9 tháng tuổi thì cơ sở dịch vụ nên cung ứng vaccine sởi đơn để cung ứng cho người dân, tất nhiên là thu phí, để đảm bảo cho trẻ không bị mất cơ hội tiêm mũi sởi đầu đời cho trẻ lúc 9 tháng tuổi”.

Tại Trung tâm Tiêm chủng trẻ em và người lớn VNVC TP HCM, số trường hợp đi tiêm vaccine sởi hiện tăng 30% so với trước đây. Bác sĩ Bùi Ngọc An Pha, Giám đốc Y khoa - Trung tâm VNVC cho biết: Các trung tâm dịch vụ tiêm chủng ra đời góp phần vào việc đem đến nhiều loại vaccine và nhiều cơ hội cho người dân lựa chọn vaccine được dễ dàng hơn, góp phần phòng chống dịch bệnh cho người dân.

Tuy nhiên, cần phải tuân thủ những quy định của Bộ Y tế vì trong điều kiện môi trường dịch bệnh ở nước ta nhiều bệnh sởi hơn. Hiện Trung tâm này có cả 2 vaccine, vừa sởi đơn và mũi vaccine mũi 3 trong 1, để người dân lựa chọn.

Theo bác sĩ Pha, nếu chỉ muốn tiêm vaccine 3 trong 1 thì trẻ dưới 12 tháng tuổi vẫn được tiêm. Trong điều kiện có tỉ lệ bệnh sởi cao hoặc dịch bùng phát thì sau khi tiêm mũi phối hợp 3 trong 1 lúc 9 tháng tuổi, người dân có thể tiêm nhắc lại mũi thứ 2 cho trẻ vào lúc bé được 15 hoặc 18 tháng tuổi đúng khuyến cáo của Bộ y tế. Như vậy, dưới 2 tuổi trẻ đã đủ 2 mũi tiêm sởi, đảm bảo đề kháng cho trẻ chống lại bệnh sởi tấn công. Đến độ tuổi từ 3 – 5, người dân có thể cho con đi tiêm nhắc mũi sởi thêm 1 lần nữa để gia tăng miễn dịch.

Giám đốc Y khoa Trung tâm tiêm chủng VNVC TP HCM Bùi Ngọc An Pha cho biết, một số phụ huynh lo lắng việc tiêm mũi sởi đơn từ 9 tháng, rồi tiêm đến mũi thứ 2 lúc 12 tháng tuổi có an toàn cho bé hay không.

“Vaccine sởi quai bị rubella hay là riêng vaccine sởi là vaccine sống giảm động lực cho nên chúng ta chỉ cần cách tối thiểu 1 tháng trở lên là chúng ta có thể tiêm được rồi.Như vậy, với trẻ 9 tháng tuổi đến thì chúng tôi khám chỉ định tiêm luôn. Một số ba mẹ muốn tiêm mũi 3 trong in lúc 9 tháng tuổi thì chúng tôi cũng tư vấn”, Giám đốc Bùi Ngọc An Pha nói.

Tại TP HCM, số ca sởi hiện đang giảm vài chục ca mỗi tuần, nhưng số ca mắc vẫn tăng hơn 1.334 ca so với cùng kỳ năm ngoái.97% trường hợp mắc sởi đều không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ.Nếu người dân không nhanh chóng tiêm vaccine thì dịch bệnh sẽ bùng phát trở lại.

Theo các chuyên gia, vaccine sởi khá an toàn, cứ khoảng 100.000 người tiêm thì có 1 người bị phản vệ. Về chi phí, vaccine sởi được tiêm miễn phí theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Ngay cả khi dùng vaccine dịch vụ thì cũng rẻ hơn rất nhiều so với chi phí nằm viện, chăm sóc, cách ly trong 5-7 ngày nếu mắc bệnh sởi.

Hơn nữa, ở nhiều trẻ có cơ địa khác biệt hoặc bệnh nền, sức đề kháng yếu dễ xảy ra những biến chứng như viêm phổi, viêm não, loét giác mạc thì quá trình điều trị có thể rất lâu dài, khó khăn và tốn kém. Vì vậy người dân cần tiêm đủ mũi sởi cho con theo quy định, tiêm mũi thứ 1 ở độ tuổi 9 tháng, và mũi thứ 2 khi trẻ 18 tháng./.

13. Triển khai Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ, trẻ em tại 8 địa phương ở Nghệ An

Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ, trẻ em giúp phát hiện các nguy cơ, bệnh tật, tai biến sản khoa, các dị tật bất thường bào thai, các dấu hiệu bất thường của trẻ nhỏ… từ đó có hướng xử lý kịp thời.

Sáng 15/3, Sở Y tế Nghệ An phối hợp cùng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) tổ chức Hội nghị triển khai Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ, trẻ em tại tỉnh Nghệ An năm 2019.

Tại Việt Nam, Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ, trẻ em đã được đưa vào sử dụng từ năm 1998 ở một số địa phương và đến năm 2018 đã có trên 40 tỉnh, thành áp dụng. Bộ Y tế kỳ vọng đến năm 2020, tất cả các địa phương đều triển khai Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ, trẻ em.

Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ, trẻ em gồm có 5 phần, bao gồm: Thông tin cơ bản; chăm sóc thai nghén; chăm sóc trong, ngay sau đẻ cả mẹ và bé; chăm sóc sức khỏe trẻ em; thông tin dành cho bà mẹ và gia đình...

Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ, trẻ em mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Với cán bộ y tế, sổ là cẩm nang để nhân viên y tế dùng tư vấn cho cộng đồng về chăm sóc sức khỏe phụ nữ trong thời kỳ mang thai, trong đẻ, sau đẻ, chăm sóc sơ sinh và trẻ nhỏ; giúp cán bộ y tế biết được lịch sử bệnh tật của trẻ để có hướng chẩn đoán và xử lý kịp thời.

Với người dân, sổ giúp bà mẹ biết cách chăm sóc trong thời kỳ mang thai và trẻ đến 6 tuổi; giúp bà mẹ mang thai và sinh đẻ an toàn, trẻ sinh ra khỏe mạnh, hạn chế tối đa bệnh tật và dị tật bẩm sinh, phát triển tinh thần, thể chất, vận động; giúp mẹ và gia đình phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của trẻ để xử lý kịp thời hoặc đến cơ sở y tế để được trợ giúp.

Tại Nghệ An, trong giai đoạn 1, Chương trình Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ, trẻ em sẽ được áp dụng tại 8 địa phương là Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Nam Đàn, Hưng Nguyên, Tân Kỳ, Thị xã Cửa Lò và thành phố Vinh.

Sở Y tế và Trung tâm Sức khỏe sinh sản tỉnh Nghệ An sẽ triển khai hệ thống văn bản đến cơ quan y tế các cấp từng bước tạo thuận lợi cho việc triển khai chương trình. Nhà tài trợ chương trình sẽ thực hiện tập huấn, hướng dẫn tại các xã, phường, thị trấn và cấp phát sổ đến tận người dân./.

14. Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh tại Bệnh viện Ung bướu Đà Nẵng

Chiều 14-3, Bệnh viện (BV) Ung bướu Đà Nẵng phối hợp với BV Ung bướu TP Hồ Chí Minh tổ chức hội nghị sơ kết 2 năm triển khai chương trình BV vệ tinh tại BV Ung bướu Đà Nẵng.

Trong 2 năm qua (2017-2018), BV Ung bướu TPHCM đã tổ chức đào tạo và chuyển giao kỹ thuật cho 661 lượt y bác sĩ, cán bộ BV Ung bướu Đà Nẵng theo các chuyên đề như: chăm sóc giảm nhẹ, truyền thông giáo dục sức khỏe cơ bản, xạ trị ngoài các bệnh lý ung thư, ghi nhận ung thư, ung thư cơ bản, vật lý phóng xạ, ung thư nâng cao, giải phẫu bệnh lý và hóa mô miễn dịch, chẩn đoán hình ảnh, phẫu thuật ung thư đầu-cổ, xạ trị nạp nguồn sau các bệnh lý ung thư... Từ năm 2019-2020, BV Ung bướu TPHCM sẽ tiếp tục đào tạo và chuyển giao kỹ thuật cho khoảng 80 bác sĩ BV Ung bướu Đà Nẵng về các chuyên đề: ung thư cơ bản, ung thư nâng cao, kỹ thuật điều trị phẫu thuật ung thư vú, kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, kỹ thuật giải phẫu bệnh lý và hóa mô miễn dịch, kỹ thuật điều trị phẫu thuật ung thư phụ khoa, kỹ thuật điều trị phẫu thuật ung thư đường tiêu hóa và sinh dục nam…

Theo Bs.Ck 2 Trần Tứ Quý - Phó Giám đốc phụ trách BV Ung bướu Đà Nẵng, việc thực hiện Đề án BV vệ tinh tại BV Ung bướu Đà Nẵng giai đoạn 2017-2018 đã có những thành công đáng ghi nhận. Qua đó, góp phần nâng cao năng lực chuyên môn, quản lý cho cán bộ y tế; giúp người dân được tiếp cận dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh ung bướu chất lượng cao ngay tại BV Ung bướu Đà Nẵng, để giảm tải cho BV Ung bướu TPHCM và BV K Hà Nội; đồng thời nâng cao chất lượng khám và hoàn thiện mạng lưới phòng chống ung thư trong cả nước…

 Dịp này, BV Ung bướu TPHCM và BV Ung bướu Đà Nẵng ký kết hợp đồng chuyển tuyến; đồng thời, BV Ung bướu TPHCM cũng trao giấy chứng nhận cho các y bác sĩ, cán bộ BV Ung bướu Đà Nẵng đã hoàn thành các khóa đào tạo và chuyển giao của Đề án Bệnh viện vệ tinh trong các năm 2017-2018.

15. Minh bạch, khách quan, công bằng trong giám định bảo hiểm y tế

Đó là một trong những nhiệm vụ năm 2019 của Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam được ông Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch Hiệp hội nhấn mạnh tại Hội nghị tổng kết hoạt động năm 2018 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2019 tổ chức ngày 15/3, tại Hà Nội.

Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, năm 2018 là năm cuối cùng thực hiện Nghị quyết Đại hội Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2014-2019. Đây cũng là năm Hiệp hội Bệnh viên tư nhân gặt hái được nhiều thành công trong suốt quá trình gần 5 năm hoạt động với nhiều sự kiện và đóng góp quan trọng đối với cộng đồng y tế tư nhân.Khẳng định vai trò, vị thế của Hiệp hội trong xã hội được Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương ghi nhận, đánh giá cao.

 Trong năm 2018, Hiệp hội tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động, là đơn vị được Chính phủ, Quốc hội, các cơ quan của Đảng và các bộ, ngành Trung ương tin tưởng, trở thành cầu nối thông tin, tiếp nhận, tổng hợp, đóng góp phản biện, tư vấn các chính sách, pháp luật liên quan đến mọi hoạt động đầu tư, kinh doanh, đặc biệt là lĩnh vực y tế.

Với nhiệm vụ của mình, Hiệp hội tiếp tục là tổ chức tập hợp phản ánh những khó khăn vướng mắc trong lĩnh vực y tế tư nhân để kiến nghị đến Chính phủ, Quốc hội, Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và các cơ quan có thẩm quyền.

Đồng thời Hiệp hội cũng là đầu mối quan trọng, tin cậy để Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, các bộ, ban, ngành Trung ương có liên quan triển khai các cơ chế, chính sách có liên quan đến lĩnh vực y tế tư nhân.

Đặc biệt, với công tác tư vấn, phản biện, vận động chính sách lĩnh vực y tế nhằm gỡ khó cho hoạt động của các thành viên và để phục vụ nhân dân tốt hơn, Hiệp hội đã tham gia rất tích cực như: Tham gia Hội thảo góp ý đề xuất xây dựng Luật đầu tư theo hình thức đối tác công tư, trong đó có lĩnh vực y tế do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp tổ chức tháng 3/2018; đề nghị Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo có cơ chế, chính sách đào tạo liên thông lên đại học với đội ngũ trung cấp y sỹ đang công tác tại các cơ sở y tế tới Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm khắc phục tình trạng thiếu hụt về nhân lực có trình độ cao.

Phối hợp với Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) hướng dẫn hội viên thực hiện trình tự hồ sơ, thủ tục thẩm định phân tuyến chuyên môn kỹ thuật và xếp hạng bệnh viện, đảm bảo yêu cầu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc ký kết hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế với bệnh viện tư nhân năm 2019; kiến nghị Uỷ ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, Chính phủ, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Y tế, xem xét, đánh giá việc thực hiện triển khai mô hình bệnh viện tư nhân trong bệnh viện công lập. Vấn đề cắt giảm thủ tục hành chính trong khám chữa bệnh. Đề nghị điều chỉnh nội dung của Thông tư Liên tịch về việc công nhận kết quả khám, điều trị ghi trong bệnh án của bệnh viện tư nhân làm căn cứ để xác định người bệnh có bệnh, dị tật, dị dạng, dị tật liên quan đến phơi nhiễm chất độc hoá học...

Theo ông Hoàng Mạnh Thế, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam, bên cạnh những kết quả đạt được, năm 2018, hoạt động của Hiệp hội vẫn còn gặp một số khó khăn, như: Hoạt động liên kết hỗ trợ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm quản lý bệnh viện, khám chữa bệnh giữa các bệnh viện chưa được thường xuyên; việc trao đổi kinh nghiệm giữa các hội viên chưa đạt hiệu quả cao; kinh phí hoạt động chủ yếu được huy động từ nguồn tài trợ của số ít lãnh đạo Hiệp hội.

Bên cạnh đó, nhiều bệnh viện, cơ sở y tế tư nhân hiện nay được hưởng lợi từ hoạt động của Hiệp hội Bệnh viên tư nhân Việt Nam nhưng chưa nhận thức đầy đủ vai trò của Hiệp hội....

Tại hội nghị, các đại biểu cùng nhau thảo luận về hoạt động của Hiệp hội.Đồng thời chia sẻ, tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, đầu tư lĩnh vực y tế.

Bàn về công tác năm 2019, ông Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam cho biết, Hiệp hội sẽ tiếp tục nỗ lực vượt qua khó khăn, khắc phục những tồn tại, hạn chế, đổi mới nội dung, hình thức và phương thức hoạt động. Bên cạnh đó tăng cường các hoạt động của Hiệp hội theo hướng bvảo vệ quyền lợi cho hội viên.

“Trong năm 2019, Hiệp hội tiếp tục tham gia xây dựng, phản biện, vận động cơ chế chính sách lĩnh vực y tế, trong đó tập trung các vấn đề bất cập trong công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Đồng thời kiến nghị cơ quan có thẩm quyền thành lập bộ phận giám định bảo hiểm y tế độc lập để minh bạch, khách quan, công bằng trong giám định bảo hiểm y tế, đặc biệt là giám định tại các cơ sở khám chữa bệnh tư nhân”, ông Nguyễn Văn Đệ nhấn mạnh.

16. Thử nghiệm ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong điều trị bệnh ung thư

Phần mềm trí tuệ nhân tạo này tập trung vào 2 loại bệnh ung thư phổ biến là ung thư vú và ung thư đại trực tràng.

Bệnh viện Ung bướu TP.HCM là một trong 3 bệnh viện (Bệnh viện K, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM và Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ) vừa được Bộ Y tế chọn tham gia thử nghiệm ứng dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo trong tư vấn và hỗ trợ các bác sĩ trong lựa chọn phác đồ điều trị bệnh ung thư tiên tiến và hiệu quả cho người bệnh.

Đây là phần mềm trí tuệ nhân tạo "IBM Watson for Oncology" do tập đoàn IBM của Mỹ xây dựng dựa trên nền tảng dữ liệu lớn, hiện đã được triển khai áp dụng ở 230 bệnh viện của 13 nước trên thế giới như Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Thái Lan…

Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã thử nghiệm phần mềm này trên 103 bệnh nhân ung thư vú và 126 bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Kết quả cho thấy: tỷ lệ tương đồng giữa phác đồ của bệnh viện và phác đồ của phần mềm đưa ra là 80,3%; trong đó tương đồng về phác đồ điều trị ung thư vú là 71%, ung thư đại trực tràng là 88,1%.

Phần mềm AI hỗ trợ hầu hết các giai đoạn của ung thư vú và ung thư đại trực tràng. Mức độ tương đồng cao nhất giữa phác đồ điều trị của bệnh viện và phần mềm AI trong ung thư vú là ở giai đoạn II, III, còn trong ung thư đại trực tràng mức độ tương đồng cao nhất là giai đoạn IV.

Trước đó, tại cuộc họp của Hội đồng xem xét phần mềm IBMWaston for Oncology ứng dụng trong tư vấn hỗ trợ điều trị ung thưtại Việt Nam diễn ra vào ngày 14/11/2018, Hội đồng ghi nhận và đánh giá cao ứng dụngtrí tuệ nhân tạoIBM Watson for Oncology trong tư vấn lựa chọn phác đồ điều trị bệnh ung thư, bước đầu có kết quả khả quan.

17.  Bác sĩ Công an khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân

Các bác sĩ đã khám bệnh, siêu âm, đo điện tim, tư vấn… và cấp phát thuốc miễn phí cho gần 200 lượt người là các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn, người già neo đơn, gia đình chính sách và trao tặng bộ dụng cụ khám bệnh cho Trạm y tế xã Quang Trung, huyện Vụ Bản, Nam Định

Ngày 15-3-2019, Đoàn bác sĩ, cán bộ y tế Cục Y tế (Bộ Công an) và Bệnh viện 19/8 do Đại tá Phạm Thị Lan Anh, Phó Cục trưởng Cục Y tế làm Trưởng đoàn đã phối hợp với Ngân hàng Vietin Bank chi nhánh Hải Phòng tổ chức khám bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho gia đình chính sách và người dân nghèo trên địa bàn xã Quang Trung, Vụ Bản, Nam Định.

Chương trình được tổ chức hướng tới kỷ niệm 3 năm Ngày Công tác xã hội Việt Nam (25/3/2016 - 25/3/2019), 88 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2019).

Từ sáng sớm, người dân ở xã Quang Trung đã có mặt để đón đoàn công tác. Các bác sĩ đã khám bệnh, siêu âm, đo điện tim, tư vấn… và cấp phát thuốc miễn phí cho gần 200 lượt người là các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn, người già neo đơn, gia đình chính sách; đồng thời, trao tặng bộ dụng cụ khám bệnh cho Trạm y tế xã Quang Trung.

Trong quá trình thăm khám, các bác sĩ cũng tư vấn cho người dân cách phòng chống những bệnh tật thông thường dễ mắc phải, giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường và vệ sinh ATTP.

Người dân cũng được tư vấn phòng chống các dịch bệnh như sốt xuất huyết, bệnh do ký sinh trùng, bệnh truyền nhiễm, phòng chống tai nạn thương tích, tư vấn cho người dân từ bỏ những thói quen trong sinh hoạt hàng ngày như hạn chế uống rượu, bia, hút thuốc lá... nhằm nâng cao ý thức trong việc chăm sóc sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng.

Đây là việc làm thường xuyên của Cục Y tế nhằm tri ân những gia đình có công với cách mạng, gia đình chính sách và chung tay cùng xã hội chăm lo cho người dân nghèo; qua đó, phát huy tinh thần tương thân tương ái, chung sức vì sức khỏe cộng đồng, thắt chặt tình quân dân, xây dựng hình ảnh đẹp của người cán bộ, chiến sỹ Công an trong lòng người dân.

18. Phải ngăn chặn từ gốc!

Vừa qua, Cục An toàn thực phẩm (ATTP - Bộ Y tế) đã ra quyết định thu hồi lô hàng trà thảo mộc Vy&Tea do Công ty TNHH MTV Dịch vụ thương mại Hà Vy (huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước) sản xuất vì bị phát hiện có chất sibutramine và phenolphthaleine. Đây là 2 chất ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.

Việc thu hồi là cần thiết, đúng quy định pháp luật, nhằm bảo vệ sức khỏe người dùng. Tuy nhiên, điều mà dư luận bức xúc là vì sao sản phẩm này xuất hiện trên thị trường đã 4 năm nhưng không phát hiện ra, chỉ khi phía Hàn Quốc vào cuộc thì chúng ta mới quyết định thu hồi?

Ai cũng biết thực phẩm chức năng (TPCN) đang làm mưa làm gió trên thị trường. Theo thống kê của Cục ATTP, hiện có khoảng 2.000 loại sản phẩm TPCN, trong đó 70% là sản xuất trong nước. Số người dùng TPCN ngày càng tăng, nếu năm 2000 chỉ có khoảng 500.000 người sử dụng thì đến năm 2005 là 1 triệu người, năm 2010 là 5 triệu người, năm 2015 là 15,5 triệu người, chiếm 17,2% dân số ở 63 tỉnh, thành cả ở nông thôn và thành thị. Trong đó, không ít các sản phẩm độc hại bán tràn lan trên thị trường đã được báo chí phản ánh rất nhiều. Nhất là thông qua mạng xã hội Facebook, đây là kênh bán hàng tiện lợi nhưng cũng không kém phần rủi ro vì khách không được xem qua sản phẩm hoặc dùng thử trước mà chỉ có người mẫu, người bán hàng livestream quảng bá sản phẩm trực tuyến. Người tiêu dùng bị cuốn vào các đoạn livestream của cô người mẫu xinh đẹp, quý ông cơ bắp lực lưỡng rồi vội đặt mua, tin rằng sản phẩm đã được các cơ quan chức năng kiểm duyệt kỹ càng. Chỉ đến khi truyền thông đưa tin một doanh nghiệp sản xuất TPCN trong và ngoài nước có vấn đề thì mới tá hỏa.

Cần nói thêm, đây không phải là những sản phẩm lậu mà có thương hiệu, địa chỉ, giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận ATTP. Vậy nên, việc để cho hàng độc hại tung ra thị trường có một phần lỗi không nhỏ từ phía cơ quan chức năng vì đã chưa làm tốt nhiệm vụ. Một sản phẩm độc hại mà lọt qua được nhiều cửa kiểm tra thì thật là… quá "tài", khiến dư luận không khỏi băn khoăn.

19. Sau uống sữa giữa giờ, 24 học sinh nhập viện nghi ngộ độc thực phẩm

Sau khi uống sữa giữa giờ, nhiều học sinh tiểu học có biểu hiện chóng mặt, đau đầu, buồn nôn. Tại BV, các bác sĩ xác định các bệnh nhi bị ngộ độc thực phẩm, nghi do sữa.

Tối ngày 15/3, BV Đa khoa Phú Bình (huyện Phú Bình, Thái Nguyên) cho biết, BV vừa tiếp nhận và điều trị cho 24 học sinh Trường Tiểu học Nhã Lộng (huyện Phú Bình) bị ngộ độc thực phẩm, nghi do sữa.

Trước đó, BV tiếp các học sinh trong trường hợp nôn, đau bụng, nghi do ngộ độc thực phẩm. Các em học sinh cho biết, giữa buổi sáng ngày 15/3, các em được uống sữa ở trường. Sau khi uống, nhiều học sinh có tình trạng hoa mắt, chóng mặt và đau đầu.

Ngay lập tức, giáo viên chủ nhiệm báo với Ban Giám hiệu nhà trường rồi đưa các em đến BV điều trị.Tổng cộng có 24 em được đưa đến BV.

Tại BV, các em học sinh được chẩn đoán ngộ độc thực phẩm, nghi do ngộ độc sữa nên các bác sĩ tiến hành điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế.

20. 38 học sinh lớp 2 nhập viện sau khi ăn sinh nhật tại lớp

Tiệc sinh nhật có bánh kem, bánh chà bông trứng muối và trà sữa. 15 phút sau, các học sinh lớp 2 bị buồn nôn, đau bụng...

Bệnh viện Bà Rịa cho biết lúc 10h30 sáng nay 15-3, bệnh viện đã tiếp nhận 38 học sinh lớp 2A5, Trường tiểu học Trường Sơn, phường Phước Nguyên, thành phố Bà Rịa (Bà Rịa - Vũng Tàu) bị đau bụng, nôn và tiêu chảy sau khi ăn sinh nhật tại lớp học.

Theo cô giáo chủ nhiệm lớp 2A5, trong lớp có một bạn tổ chức sinh nhật tại lớp vào sáng 15-3. Ngay sau khi ăn sinh nhật (gồm một bánh kem nhỏ, một bánh kem chà bông trứng muối và trà sữa) được 15 phút, trong lớp có một em bắt đầu có hiện tượng buồn nôn. Sau đó, 37 em trong lớp cũng bắt đầu có hiện tượng buồn nôn, đau bụng...

Phụ huynh có con tổ chức sinh nhật tại lớp 2A5 cho hay, bánh kem chà bông trứng muối và trà sữa được chị mua ở một tiệm bánh quen tại thành phố Bà Rịa, còn bánh kem nhỏ mua ngay gần Trường tiểu học Trường Sơn.

Bác sĩ Phòng Cấp cứu Bệnh viện Bà Rịa cho biết các học sinh khi vào bệnh viện cấp cứu đều có hiện tượng nôn, đau bụng, tiêu chảy.

Đến 12h cùng ngày, có 14/38 em bị nhẹ đang hoàn tất hồ sơ để ra viện; các học sinh còn lại đang nằm viện điều trị bằng cách uống thuốc giảm đau, men tiêu hóa, bù nước, truyền dịch...

Hiện nay, các mẫu bánh kem, bánh kem chà bông trứng muối và trà sữa đã được các cơ quan chức năng liên quan lấy mẫu đem đi kiểm tra.

21. Đắk Lắk: Bùng phát dịch lở mồm long móng ở heo

Ngày 14-3, ông Lê Văn Long, Chủ tịch UBND huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk cho biết, đã công bố dịch lở mồm long móng trên đàn heo của huyện.

Theo đó, có 4 xã của huyện Krông Bông gồm: Cư Kty, Ea Trul, Hòa Phong và Hòa Sơn có heo bị nhiễm bệnh lở mồm long móng. Để ngăn chặn dịch bệnh lây lan, UBND huyện Krông Bông đã yêu cầu các xã tạm ngừng hoạt động mua bán, vận chuyển gia súc mẫn cảm với bệnh lở mồm long móng và các sản phẩm của gia súc ra vào vùng dịch. Ngoài ra, Phòng NN-PTNT huyện, trạm chăn nuôi - thú y của huyện phối hợp với UBND các xã triển khai các biện pháp khoanh vùng, bao vây ổ dịch, phun hóa chất, tiêm phòng vaccine, xử lý môi trường vùng có dịch.

Trước đó, từ ngày 3-3 đến ngày 10-3, huyện Krông Bông đã phát hiện 225 con heo bị lở mồm long móng; trong đó, 27 con bị chết, 172 con đang được lực lượng chức năng tiêu hủy.

22. Việt Nam gặp thách thức nào khi ghép tế bào gốc điều trị HIV/AIDS

PGS, TS Trần Huy Thịnh, Đơn vị tế bào trị liệu, Đại học Y Hà Nội cho biết, Việt Nam hoàn toàn có đủ năng lực, trình độ và kỹ thuật để triển khai ghép tế bào gốc điều trị HIV/AIDS. Tuy nhiên, việc ghép này có tỷ lệ thành công chỉ khoảng 50% và chúng ta còn gặp nhiều thách thức khi thực hiện phương pháp này.

Bệnh nhân thứ ba trên thế giới vừa được công bố chữa khỏi HIV nhờ ghép tế bào gốc mở ra nhiều cơ hội cho người mang virus HIV. Thông tin vui này là một thành tựu thế kỷ đối với giới khoa học, mang lại sự sống cho những người mang căn bệnh thế kỷ và vẫn đang bị xã hội kỳ thị.

Phương pháp điều trị này có tính khả thi hay không và liệu khi nào Việt Nam có thể áp dụng biện pháp này là câu hỏi mà nhiều người đang mang trong mình căn bệnh thế kỷ băn khoăn. Phóng viên Nhân Dân điện tử đã có cuộc trao đổi với PGS, TS Trần Huy Thịnh, Đơn vị tế bào trị liệu, Đại học Y Hà Nội để cung cấp một góc nhìn từ phía các nhà khoa học.

PV: Thưa PGS, TS Trần Huy Thịnh, thế giới vừa ghi nhận thêm hai ca chữa khỏi HIV/AIDS nhờ ghép tế bào gốc. Ông đánh giá thế nào về thành tựu này?

PGS, TS Trần Huy Thịnh: Đây là một thành tựu lớn trong lĩnh vực y tế trên thế giới. Tôi được biết, nghiên cứu về phương pháp này đã được triển khai cách đây 10 năm với bệnh nhân đầu tiên là người Đức. Sau khi ghép tế bào gốc, bệnh nhân không còn phát hiện virus HIV trong cơ thể, nhưng sau đó chưa thấy có công bố nào thêm trong 10 năm qua.

Điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS bằng ghép tế bào gốc là một kết quả, một thành tựu của y học, đã mở ra hướng điều trị mới và tương lai có thể ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý tương tự.

Tuy nhiên, để thực hiện được phương pháp điều trị này cần rất nhiều yếu tố. Một là tế bào gốc sử dụng cho ghép phải mang đột biến gen CCR5 gây kháng với việc nhiễm HIV. Thứ hai, khi có nguồn thì giữa người cho và người nhận phải có sự hòa hợp nhất định để đảm bảo cho việc ghép thành công. Thứ ba, hiện nay với ba bệnh nhân trên thế giới vừa thành công là do họ có chung điều kiện: vừa nhiễm HIV/AIDS vừa bị bệnh ung thư máu.

Nghĩa là, cả ba bệnh nhân này đều được chỉ định điều trị ung thư máu bằng ghép tế bào gốc và họ tận dụng lấy nguồn tế bào gốc mang gen CCR5, miễn nhiễm với HIV. Nếu ghép tế bào gốc không có đột biến gen CCR5 cho những bệnh nhân này thì sau khi ghép, người bệnh vẫn có nguy cơ nhiễm HIV.

PV: Vậy việc ghép tế bào gốc điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS có tỷ lệ thành công thế nào? Và liệu biện pháp này có nên ghép cho người chỉ nhiễm HIV/AIDS mà không mang căn bệnh ung thư máu có chỉ định ghép tế bào gốc?

PGS, TS Trần Huy Thịnh: Bên cạnh những yêu cầu về mức độ hòa hợp, nguồn cho thì tỷ lệ ghép thành công trong ghép tế bào gốc hiện nay chỉ khoảng từ 40-60%. Nghĩa là khoảng một nửa các ca ghép không thành công do tế bào gốc khi vào cơ thể không hoặc chậm phát triển ở tủy, gây suy giảm hệ miễn dịch cơ thể, dẫn tới nhiễm trùng và tử vong.

Trong khi thực tế, người bệnh chỉ nhiễm HIV/AIDS nếu điều trị thuốc kháng virus ARV sẽ có khả năng kiểm soát được bệnh, họ vẫn sống khỏe mạnh hàng chục năm với mức độan toàn cao hơn.

Ghép tế bào gốc là phương pháp được sử dụng khi gần như không còn lựa chọn nào khác trong điều trị.Xác suất thành công và tử vong của ghép tế bào gốc là 50-50. Vì thế, các bác sỹ sẽ cân nhắc rất cẩn thận giữa lợi ích và nguy cơ rủi ro khi ghép tế bào gốc cho một người chỉ nhiễm HIV/AIDS.

PV: Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong ghép tế bào gốc điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt các bệnh lý về máu. Việc ứng dụng biện pháp này ở Việt Nam trong điều trị bệnh HIV/AIDS liệu có khả thi?

PGS, TS Trần Huy Thịnh: Ghép tế bào gốc được Việt Nam chúng ta triển khai thường quy và đã có hàng ngàn ca được ghép đến thời điểm này để điều trị cho nhiều loại bệnh lý khác nhau: bệnh lý ác tính về máu, suy tủy, suy giảm miễn dịch, ung thư hệ bạch huyết, hỗ trợ trong điều trị một số loại ung thư như. Ngoài ra, ghép tế bào gốc cũng được sử dụng để điều trị bệnh lý mạn tính như thần kinh, xương khớp, phổi, tim mạch…

Hiện nay, có hai phương pháp là ghép tế bào gốc tự thân hoặc ghép đồng loài.Trong đó, với các bệnh lý về chấn thương cột sống ở tủy, bệnh về xương khớp… việc ghép tế bào gốc tự thân chiếm tỷ lệ nhiều hơn.Trong bệnh lý ác tính thì ghép tự thân ít, chủ yếu ghép đồng loài từ máu cuống rốn hoặc nguồn từ tủy xương người cho (anh em trong gia đình, người có xét nghiệm hòa hợp đạt yêu cầu).

Về việc ghép tế bào điều trị HIV/AIDS, Việt Nam đã có đầy đủ điều kiện về trình độ chuyên môn, năng lực, phương tiện, kỹ thuật và và những hỗ trợ khác để làm. Nhưng để triển khai tại Việt Nam, chúng ta cần mấy yếu tố: Có bệnh nhân mắc cả ung thư máu và nhiễm HIV; có chỉ định sử dụng ghép tế bào gốc trong điều trị; tìm nguồn cho là tế bào gốc mang đột biến gen CCR5 kháng với HIV.

PV: Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức nào khi ứng dụng phương pháp này?

PGS, TS Trần Huy Thịnh: Về mặt kỹ thuật, khoa học chúng ta làm được nhưng với đặc thù của Việt Nam về nguồn tế bào gốc cho chưa đủ phong phú; mặt sàng lọc phân tử để sử dụng sau này chưa đầy đủ; chi phí cho việc ghép phải cân nhắc…

Chúng ta chưa có nguồn lưu trữ tế bào gốc lớn, và cũng chỉ mới thực hiện các xét nghiệm sàng lọc về sự hòa hợp và các nguy cơ liên quan đến bệnh truyền nhiễm của tế bào gốc. Nguồn lưu trữ tế bào gốc hiện này mới chỉ thực hiện sàng lọc cơ sở phân tử để điều trị một số bệnh cụ thể, chưa thực hiện xét nghiệm để tìm kiếm đột biến gen CCR5 có thể kháng lại nhiễm virus HIV.

Chúng ta cần có thêm những văn bản hướng dẫn, những quy định cụ thể, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý và kiểm tra, giám sát để tạo hành lang pháp lý cho việc triển khai phương pháp ghép tế bào gốc theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

PV: Vậy theo PGS, Việt Nam nên cân nhắc như thế nào trước phương pháp điều trị mới, mang lại cơ hội chữa khỏi hoàn toàn bệnh HIV/AIDS này?

PGS, TS Trần Huy Thịnh: Chúng ta phải cân nhắc thật cẩn thận với nhiều yếu tố giữa nguy cơ và lợi ích khi triển khai điều trị cho bệnh nhân. Việc điều trị bằng thuốc ARV cho thấy hiệu quả kiểm soát bệnh và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Chưa kể, chi phí một ca ghép tế bào gốc đến hàng tỷ đồng và đôi khi vượt quả khả năng chi trả của những người nhiễm HIV/AIDS.

Vì thế, việc triển khai phương pháp này hiện vẫn để ngỏ.Việt Nam cần phải có nhiều văn bản hướng dẫn cụ thể hơn trong điều trị bệnh phải thực hiện ghép tế bào gốc. Việc lưu trữ tế bào gốc cũng cần phải được đẩy mạnh và sàng lọc thông tin đầy đủ hơn để sẵn sàng sử dụng nguồn tế bào gốc phù hợp để ghép cho bệnh nhân.

Khi nào mức độ ghép tế bào gốc an toàn cao hơn, thì có thể nhiều bệnh nhân có thể sẽ cân nhắc điều trị khỏi HIV/AIDS.

Xin cảm ơn PGS, TS Trần Huy Thịnh!

23.  Người bệnh lơ mơ về bệnh Glôcôm, gia tăng tỉ lệ người mù

Nhiều bệnh nhân mắc bệnh Glôcôm (hay còn gọi là thiên đầu thống) nhập viện trong tình trạng muộn, thị lực rất thấp, nguy cơ mù lòa cao.Cũng có nhiều bệnh nhân đến điều trị nhưng không tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc và phác đồ điều trị nên nguy cơ tái phát rất cao.

Tại Lễ mít tinh phát động và hưởng ứng Tuần lễ Glôcôm thế giới (10.3 - 16.3) với chủ đề "Hãy đến khám mắt để phát hiện bệnh Glôcôm", PGS.TS Cung Hồng Sơn - Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương cho biết số lượng bệnh nhân Glôcôm sẽ tăng lên đáng kể vào những năm tới. Ước tính sẽ có 80 triệu người mắc bệnh glôcôm vào năm 2020, chiếm tỉ lệ 2,86% số dân số trên 40 tuổi. Trong đó, 11,2 triệu người bị mù do bệnh. Đa số những người mù đang sống tại các nước phát triển, đặc biệt là người dân sống ở nông thôn.

Một nghiên cứu của Bệnh viện Mắt Trung ương đối với nhóm người trêm 35 tuổi tại 2 tỉnh Nam Định và Thái Bình cho thấy, hầu hết người dân tham gia khám sàng lọc (94%) còn lơ mơ hoặc không nghe, biết gì về bệnh Glôcôm.

PGS.TS Cung Hồng Sơn cảnh báo về việc người dân lạm dụng và tựu ý sử dụng thuốc nhỏ mắt, không có chỉ định của thầy thuốc khiến cho mắt có thể bị Glôcôm do tra steroid (thuốc nhỏ mắt để điều trị chứng ngứa, khô mắt, viêm kết mạc) kéo dài.

TS Đỗ Tấn - Trưởng khoa Glôcôm (Bệnh viện Mắt Trung ương) cho biết bệnh Glôcôm đứng thứ hai (sau bệnh đục thủy tinh thể) trong các nguyên nhân gây mù lòa có thể phòng tránh được. Chúng ta có thể phòng tránh bằng cách phát hiện sớm, điều trị kịp thời bằng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật và phải được theo dõi thường xuyên, tái khám định kỳ.

Bên cạnh đó, bệnh Glôcôm còn có yếu tố di truyền nên người bệnh và người thân cần có kiến thức để phát hiện bệnh sớm.Khi phát hiện bệnh cần phải đến ngay cơ sở chuyên khoa mắt để có phương pháp điều trị kịp thời.

Bệnh Glôcôm gây tổn hại các tế bào hạch võng mạc (một loại neuron thần kinh ở mắt). Các tế bào này không có khả năng tăng sinh, tái vậy. Do vậy các tổn hại thị giác trong Glôcôm không hồi phục được. Trong các bệnh gây mù lòa về mắt, bệnh Glôcôm được xếp vào loại mù lòa không chữa được.

Bệnh Glôcôm thường khởi phát đột ngột vào buổi chiều tối, khi bệnh nhân đang cúi xuống đọc sách hoặc sau những sang chấn tinh thần mạnh.

Biểu hiện: Mắt đột ngột đau nhức dữ dội từng cơn, lan lên nửa đầu cùng bên, bệnh nhân nhìn đèn thấy có quầng xanh đỏ như cầu vồng, thường buồn nôn hoặc nôn, đau bụng, vã mồ hôi, giác mạc phù nề mờ đục...

24. Liệu pháp điều trị ung thư mới nhất thế giới tại Vinmec ​

Vinmec vừa trở thành bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam triển khai liệu pháp điều trị ung thư hiện đại là miễn dịch tự thân và nhiệt trị.

Liệu pháp điều trị ung thư hiện đại là miễn dịch tự thân và nhiệt trị là phương pháp mới, có hiệu quả điều trị cao, chống tái phát tốt, đang được áp dụng thành công tại các quốc gia có nền y học phát triển như Nhật Bản, Mỹ và châu Âu.

Là bệnh viện đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu áp dụng liệu pháp miễn dịch tự thân hỗ trợ điều trị ung thư, Bệnh viện Vinmec Times City đã xây dựng quy trình chuẩn, đảm bảo truyền tế bào miễn dịch an toàn, đạt hiệu quả tối ưu.

Miễn dịch tự thân và nhiệt trị

Liệu pháp tăng cường miễn dịch tự thân là phương pháp sử dụng tế bào NK, tế bào lympho T được tách chiết từ máu, nuôi cấy và kích hoạt nhằm tăng cường khả năng chống lại tế bào ung thư, sau đó truyền lại cho người bệnh. Khi kết hợp với các biện pháp điều trị truyền thống, miễn dịch tự thân sẽ tăng khả năng tiêu diệt tế bào ung thư, giúp người bệnh đáp ứng với điều trị tốt hơn; được chỉ định áp dụng với nhiều loại ung thư phổ biến hiện nay như phổi, dạ dày, gan, mật, tụy, thực quản, đại tràng, cổ tử cung, buồng trứng, vú, u não và u đặc vùng đầu cổ...

Với tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch, liệu pháp còn giúp giảm mệt mỏi mạn tính ở người bệnh ung thư, giảm nguy cơ mắc các bệnh cúm, viêm phổi, viêm họng, nhiễm nấm… tăng chất lượng sống. Trong vòng hai thập kỷ trở lại đây, liệu pháp tăng cường miễn dịch tự thân đã được nghiên cứu ứng dụng trong lâm sàng ở Nhật Bản, Châu Âu và Mỹ. Một nghiên cứu trên 10.000 bệnh nhân ung thư tại Viện Liệu pháp sinh học Nhật Bản cho thấy khi kết hợp liệu pháp tăng cường hệ miễn dịch tự thân với các biện pháp truyền thống như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật đã tăng hiệu quả điều trị lên 25 – 35%.

Cùng với liệu pháp miễn dịch tự thân, Vinmec đã áp dụng liệu pháp nhiệt trị bổ trợ điều trị ung thư. Phương pháp này dựa trên cơ chế tăng nhiệt độ tại vị trí khối u hay một vùng cơ thể đến 41 – 43oC. Nhiệt độ này có thể gây tổn thương và giết chết tế bào ung thư nhưng ít ảnh hưởng đến tế bào lành. Khi phối hợp với các liệu pháp hóa trị hoặc xạ trị, nhiệt trị còn làm tăng khả năng đáp ứng của tế bào ung thư với các liệu pháp trên, đồng thời thúc đẩy quá trình tự chết của các tế bào ung thư còn sót lại sau hóa trị hoặc xạ trị. Nhiệt trị cũng giúp tăng hiệu quả hệ miễn dịch của cơ thể bằng cách kích hoạt các tế bào miễn dịch và khiến tế bào u trở nên dễ bị tấn công và tiêu diệt hơn.

Phương pháp nhiệt trị được coi là có hiệu quả ngay cả các trường hợp tái phát hoặc đã điều trị bằng các phương pháp khác không hiệu quả. Trên thế giới, phương pháp nhiệt trị đã được nhiều Trung tâm ung thư ở Mỹ, Nhật Bản, Đức áp dụng trong điều trị ung thư vú tái phát, ung thư cổ tử cung, ung thư đầu cổ, ung thư xương và mô mềm…

Quy trình chuẩn, hiệu quả tối ưu

Là bệnh viện đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu liệu pháp miễn dịch tự thân hỗ trợ điều trị ung thư từ năm 2015 và áp dụng từ tháng 10-2018 như một phương pháp hỗ trợ điều trị ung thư cùng liệu pháp nhiệt trị. Vinmec Times City đã xây dựng quy trình chuẩn, đảm bảo truyền tế bào miễn dịch an toàn, đạt hiệu quả tối ưu. Quy trình nuôi cấy tế bào miễn dịch tại Vinmec tuân thủ chặt chẽ tiêu chuẩn của Tổ chức y tế thế giới và cơ quan chuyển giao kỹ thuật BIJ (Nhật Bản) để các chế phẩm truyền cho người bệnh đảm bảo an toàn ở mức cao nhất.

“Kết quả bước đầu trên các bệnh nhân được điều trị tại Vinmec đã có sự cải thiện rõ rệt về kết quả điều trị và tình trạng sức khỏe.Ngoài ra liệu pháp điều trị này cho thấy chất lượng cuộc sống của bệnh nhân được nâng lên. Cùng với việc áp dụng liệu pháp miễn dịch tự thân và nhiệt trị kết hợp với các phương pháp điều trị ung thư truyền thống, Vinmec đang tiếp tục hoàn thiện mô hình điều trị đa mô thức, đem lại hiệu quả chữa trị cao cho người bệnh ung thư” – PGS.TS Nguyễn Tuyết Mai, Trưởng khoa Nội Ung bướu, Bệnh viện Vinmec Times City chia sẻ.

Hệ thống y tế Vinmec luôn đi đầu trong áp dụng các phương pháp mới như Liệu pháp miễn dịch điều trị bằng thuốc (Thành tựu giải thưởng Nobel 2018) và phác đồ mới điều trị ung thư phổi, vú, phụ khoa, đường tiêu hóa… Với việc trở thành hệ thống y tế đầu tiên tại Việt Nam triển khai hai liệu pháp hỗ trợ điều trị ung thư mới, Vinmec sẽ hoàn thiện và nâng cấp hơn nữa mô hình điều trị đa mô thức, mang tới cho các bệnh nhân cơ hội được phát hiện sớm, khám và điều trị trong điều kiện tốt nhất, với chi phí hợp lý mà không phải ra nước ngoài.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, số ca mắc mới ung thư tại Việt Nam không ngừng tăng, từ 68.000 ca năm 2000 lên 126.000 năm 2010. Năm 2018, số ca mắc mới tăng lên gần 165.000 ca/96,5 triệu dân, trong đó gần 70% trường hợp tử vong, tương đương 115.000 ca. Ung thư đang ngày càng trở thành gánh nặng lớn đối với sức khỏe cộng đồng.

Nhằm cung cấp những dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho người dân thông qua đẩy mạnh ứng dụng các nghiên cứu trong điều trị lâm sàng, Vinmec đã thành lập các viện nghiên cứu chuyên sâu như Viện nghiên cứu Tế bào gốc và công nghệ gen, Viện Ứng dụng y học tái tạo, Viện Nghiên cứu ung thư, Trung tâm công nghệ cao….

Đặc biệt, trong lĩnh vực tế bào gốc và công nghệ gen, Vinmec là đơn vị tiên phong tại Việt Nam nghiên cứu và áp dụng tế bào gốc trong điều trị các bệnh phức tạp như xơ phổi trẻ sinh non, bại não, tự kỷ, liệt do chấn thương cột sống và đạt được nhiều kết quả tích cực.

25. Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã thử nghiệm ứng dụng trí tuệ nhân tạo trị ung thư

Ngày 14-3, TS.BS Phạm Xuân Dũng, giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cho biết bệnh viện này đã thử nghiệm ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong điều trị hai loại bệnh ung thư phổ biến là ung thư vú và ung thư đại trực tràng.

Theo đó, các bác sĩ sẽ đưa các dữ liệu của bệnh nhân và phần mềm này xác định giai đoạn ung thư của bệnh nhân, đồng thời đưa ra các phương án điều trị.

Trước đó, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã thử nghiệm phần mềm này để hồi cứu trên 103 bệnh nhân ung thư vú và 126 bệnh nhân ung thư đại trực tràng.

Kết quả cho thấy tỉ lệ tương đồng giữa phác đồ của bệnh viện và phác đồ của phần mềm đưa ra là 80,3%, trong đó tương đồng về phác đồ điều trị ung thư vú là 71%, ung thư đại trực tràng là 88,1%.

Trong thời gian tới, bệnh viện sẽ ứng dụng phần mềm này trên những bệnh nhân mắc một trong hai loại bệnh ung thư này đến điều trị, sau đó sẽ có nhóm chuyên gia của bệnh viện về hai loại bệnh này (Tumor Board) quyết định phương án điều trị tối ưu cho bệnh nhân.

Bệnh viện Ung bướu TP.HCM là một trong ba bệnh viện (Bệnh viện K - Hà Nội, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ) được Bộ Y tế chọn tham gia thử nghiệm ứng dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo trong tư vấn và hỗ trợ các bác sĩ trong lựa chọn phác đồ điều trị bệnh ung thư tiên tiến và hiệu quả cho người bệnh.

Phần mềm trí tuệ nhân tạo "IBM Watson for Oncology" do Tập đoàn IBM của Mỹ xây dựng dựa trên nền tảng dữ liệu lớn. Các chuyên gia hàng đầu của Mỹ đã tham gia "huấn luyện" cho phần mềm này để chọn những phương án điều trị cho bệnh nhân.

Hiện nay, phần mềm đã được áp dụng ở 230 bệnh viện của 13 nước trên thế giới như Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Thái Lan...

26. Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bắc Giang tặng dụng cụ, vật tư y tế cho 11 điểm sơ cấp cứu.

Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bắc Giang tổ chức trao tặng dụng cụ, vật tư y tế cho 11 điểm sơ cấp cứu được Hội Chữ thập đỏ tỉnh thành lập năm 2018.

Ngày 9 và 14/3, gắn với tổ chức tập huấn nhắc lại kỹ năng sơ cấp cứu tại 2 huyện Sơn Động và Việt Yên, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bắc Giang tổ chức trao tặng dụng cụ, vật tư y tế cho 11 điểm sơ cấp cứu được Hội Chữ thập đỏ tỉnh thành lập năm 2018 (huyện Sơn Động 10 điểm và Việt Yên 1 điểm) gồm bộ nẹp, bông, gạc, băng cuộn, cồn…

Bà Ma Thị Thìn Nga - Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bắc Giang khẳng định, an toàn giao thông là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu. Trong đó, sơ cấp cứu có vai trò rất quan trọng trong nhiều trường hợp khẩn cấp, khi các cán bộ y tế chưa có mặt tại hiện trường.

“Việc nắm chắc kỹ thuật sơ cấp cứu cơ bản và dụng cụ phù hợp với các tình nguyện viên sơ cấp cứu chữ thập đỏ giúp hạn chế nguy hiểm đối với nạn nhân tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt và lao động tại cộng đồng.

Với những dụng cụ, vật tư y tế được trao tặng, các tình nguyện viên của các điểm sơ cấp cứu sẽ sử dụng đúng mục đích, phát huy được tác dụng trong việc sơ cấp cứu ban đầu cho người bị tai nạn tại 160 Trạm, Điểm, tổ xe ôm sơ cấp cứu đã được Hội Chữ thập đỏ tỉnh thành lập và duy trì có hiệu quả”, bà Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh nhấn mạnh.

27. Sau hàng loạt ca giết người vì ngáo đá: Việt Nam công bố phác đồ điều trị

Lần đầu tiên, Bộ Y tế ban hành phác đồ điều trị cho người dùng ma túy tổng hợp khi tình trạng lạm dụng loại ma túy này ngày càng tăng mạnh, gây ra nhiều vụ thảm án.

Theo Bộ Y tế, tính đến cuối năm 2017, cả nước có hơn 220.000 người nghiện có hồ sơ quản lý, trong đó, số người nghiện ma túy tổng hợp đang gia tăng rất nhanh.

Theo số liệu báo cáo từ 21 địa phương có thống kê, phân loại, số người sử dụng ma túy tổng hợp là hơn 15.000 người, chiếm 46% số người sử dụng ma túy. Đặc biệt, có một số địa phương có tỉ lệ trên 80% như Trà Vinh 90,7%; Đà Nẵng 86%; Quảng Trị 84%...

Các loại ma túy tổng hợp phổ biến nhất gồm Methamphetamin, Estasy, Ketamine với các tên lóng như: Đá, thuốc lắc, viên nữ hoàng, ngọc điên, yaba... Những loại ma túy này có thể hấp thu rất nhanh qua đường tiêu hoá, đường gan. Ở liều thấp có thể gây vã mồ hôi, run, đau ngực, liều cao gây co giật, xuất huyết nội sọ, tăng huyết áp, làm người dùng kích động và lo sợ, lú lẫn, hoang tưởng, ảo giác.

Với các trường hợp dùng quá liều, người dùng sẽ bị kích động, run, tăng nhịp tim, có hành vi tấn công, lú lẫn, ảo giác, tiêu cơ vân, co giật, hôn mê và tử vong.

Riêng ma tuý đá (Methamphetamine), nghiên cứu cho thấy, hầu hết bệnh nhân có triệu chứng trầm cảm và lo âu (48-58%). Một số người nghiện có biểu hiện triệu chứng loạn thần (28-36,8%), bao gồm hoang tưởng bị truy hại (77,4%), và ảo thính (44,6%).

Đáng lưu ý, khi dùng phối hợp với chất dạng thuốc phiện, methamphetamine có thể tăng ý tưởng hoặc kế hoạch tự sát lên 2-11%.

Sử dụng ma túy đá khi mang thai có thể gây dị dạng thai và sẩy thai. Bào thai sống sót có nguy cơ cao bị đẻ non, thiếu cân, hoặc trẻ bị hội chứng cai hoặc dễ mệt mỏi.

Biểu hiện chung của người dùng ma túy tổng hợp là kích động, hoang tưởng.

Khi sử dụng ma túy tổng hợp nói chung, người dùng thường trải qua giai đoạn từ hưng phấn ban đầu đến khoái cảm, sử dụng mất kiểm soát, giai đoạn chuyển tiếp, suy sụp, trở lại bình thường. Trong đó, giai đoạn chuyển tiếp và giai đoạn trạng thái cai đặc biệt nguy hiểm.

Ở giai đoạn chuyển tiếp, người dùng có tâm trạng buồn bã, trống rỗng, là thời điểm dễ xuất hiện hành động khó lường như bạo lực, ảo giác và hoang tưởng. Trong khi đó ở giai đoạn trạng thái cai, kéo dài từ 1-3 tháng, người dùng chán nản, thiếu năng lượng, không cảm nhận được niềm vui, cơn thèm ma túy có thể trở lại bất ngờ, kết hợp cảm giác trầm cảm nên dễ dẫn đến tự sát.

Theo phác đồ mới ban hành của Bộ Y tế, để điều trị cho người dùng ma túy tổng hợp, cần can thiệp bằng thuốc và điều trị tâm lý, xã hội.

Tuy nhiên đến nay, chưa thuốc nào được Cục An toàn thực phẩm và Thuốc của Hoa Kỳ thông qua trong vấn đề điều trị nghiện ma túy đá.

Một số nghiên cứu về hiệu quả điều trị với ma túy tổng hợp nói chung còn hạn chế và cỡ mãu nhỏ, song một số loại thuốc như D-amphetamine, methylphenidate, bupropion, mirtazapine và naltrexone có thể làm giảm lượng ma túy sử dụng.

Trường hợp bị loạn thần do ngáo đá, bác sĩ có thể sử dụng các thuốc chống loạn thần. Hiện nay, các thuốc chống loạn thần thế hệ mới ít gây ra các triệu chứng ngoại tháp hơn so với các thuốc cũ.

Với phương pháp điều trị tâm lý, xã hội, bác sĩ sẽ hỗ trợ bệnh nhân tập trung vào những điểm tốt của bản thân, vượt qua sự kỳ thị từ bên ngoài và tự kỳ thị, giúp bệnh nhân hiểu methamphetamine gây hại, giúp bệnh nhân thiết lập mục tiêu cuộc sống và đưa các hoạt động có ý nghĩa để thay thế việc sử dụng.

Ngoài ra, vấn đề công ăn việc làm, tình trạng kinh tế, xã hội và hôn nhân của bệnh nhân là rất quan trọng. Chuyên gia trị liệu cần làm việc với cán bộ xã hội hoặc gia đình, cơ quan liên quan và với bản thân bệnh nhân để cải thiện các vấn đề trên.

Bộ Y tế khẳng định, rối loạn sử dụng chất là một bệnh lý phức tạp nhưng có thể điều trị được. Các can thiệp cần tuân thủ nguyên tắc điều trị.

28. Ma túy tổng hợp khiến cho tình hình cai nghiện tại Việt Nam phức tạp hơn

Tỷ lệ nghiện ma túy tổng hợp chiếm 60-70%, thậm chí có nơi lên đến trên 90% trên tổng số người nghiện đã khiến cho tình hình cai nghiện ma túy tại Việt Nam trong những năm gần đây trở nên phức tạp hơn.

Đây là nhận định của ông Lê Đức Hiền, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tại Hội nghị cung cấp thông tin báo chí về công tác cai nghiện ma túy trong tình hình mới diễn ra ngày 15/3.

Theo ông Hiền, hiện cả nước có 225.099 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý; trong đó tỷ lệ sử dụng các chất kích thích dạng Amphetamine (ma túy tổng hợp) chiếm khoảng 60-70% trong tổng số người nghiện. Cá biệt, ở một số tỉnh miền Trung và miền Nam, tỷ lệ sử dụng ma túy tổng hợp lên đến 70-85%, thậm chí có nơi lên đến 90% như An Giang (91%), Bình Phước (98%), Hậu Giang (100%)…

Những người nghiện ma túy tổng hợp thường có biểu hiện rối loạn tâm thần như ảo thanh, ảo giác, tự kỷ không kiểm soát được hành vi. Cùng với đó là khoảng 40% học viên cai nghiện ma túy có tiền án, tiền sự, luôn cố tình chống đối, tìm cách trốn thoát ra ngoài. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến sự việc học viên gây rối, bỏ trốn tập thể gần đây tại các địa phương: Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Tây Ninh, Long An, Tiền Giang, Cà Mau…

Đáng báo động là người nghiện sử dụng đồng thời nhiều loại ma túy ngày càng phổ biến, việc sử dụng ma túy tổng hợp và các chất hướng thần gây rối loạn tâm thần “ngáo đá” dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật và các vụ án giết người vô cớ đã gây ra sự bức xúc và lo lắng trong nhân dân. Trong khi đó, nhiều cơ sở cai nghiện ma túy có cơ sở vật chất đã xuống cấp, không đảm bảo công tác điều trị, cai nghiện.

Về đội ngũ nhân sự phục vụ công tác cai nghiện vẫn còn thiếu và yếu, nhất là thiếu bác sỹ và cán bộ tư vấn tâm lý. Cụ thể, nhiều nơi nhiều năm liên tục không tuyển dụng được bác sỹ, đặc biệt là những bác sỹ có nghiệp vụ về điều trị rối loạn tâm thần do sử dụng ma túy đá, ma túy tổng hợp…

"Tuy nhiên mới đây, Bộ Y tế đã ban hành Hướng dẫn can thiệp lạm dụng ma túy tổng hợp dạng Amphetamine. Theo hướng dẫn can thiệp mà Bộ Y tế mới ban hành, để điều trị cho người dùng ma túy tổng hợp cần can thiệp bằng thuốc và điều trị tâm lý, xã hội. Quá trình cai nghiện, các bác sỹ sẽ can thiệp tâm lý và hành vi, tư vấn, tăng cường động lực để hỗ trợ người lệ thuộc ma túy tổng hợp cai nghiện. Đây là công cụ hữu ích sẽ giúp các cơ sở cai nghiện ma túy nâng cao hiệu quả cai nghiện ma túy trong tình hình mới", ông Lê Đức Hiền cho biết thêm.

29. Bác sĩ "đánh vật" khi điều trị bệnh nhân ngáo đá

Ths.BS Nguyễn Trung Nguyên - Phụ trách Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) - cho hay, 10 năm trở lại đây, khi thế hệ ma túy mới “lên ngôi”, số ca ngộ độc heroin giảm hẳn, mỗi năm chỉ còn vài trường hợp, nhưng tình trạng ngộ độc ma túy mới lại xuất hiện rất nhiều.

Ths.BS Nguyễn Trung Nguyên chỉ ra các loại ma túy mới như: Amphetamin và các chất cùng loại, lá khat, cần sa, ma túy dạng thấm (LSD). Những trường hợp cấp cứu vì ma túy mới này chủ yếu là giới trẻ - thanh niên, vị thành niên, trong đó có cả học sinh, sinh viên.

Ma túy đá (methamphetamine) có các tên gọi khác như là “hàng đá”, “đập đá”, “pha lê”,... có các dạng thể hiện khác nhau như: Dạng bột trắng hoặc vàng, nâu, đỏ, hoặc dạng muối hydrochlorit bột, vị đắng, dễ hòa tan trong nước và có thể dùng để tiêm được. Ngoài ra, dạng tinh thể có độ tinh khiết cao.

"Ngáo đá là cách gọi những người bị nghiện, trong cơn say ma túy đá.Thời gian này, tuần nào trung tâm cũng ghi nhận ca ngộ độc ma tuý đá nặng. Không chỉ kích thích thần kinh, khiến tinh thần hưng phấn, ma túy đá đã biến nhiều người trở thành quỷ dữ. Trong cơn ngáo đá, họ có thể gây rối, gây ra những vụ án chấn động khiến mọi người kinh hoàng bạt vía", Ths.BS Nguyên lo lắng.

Ths.BS Nguyễn Trung Nguyên nhận định: Đây là một chất kích thích tinh thần khi sử dụng sẽ làm cho người ta hưng phấn, gây ảo giác, cảm thấy sức khỏe vô biên. Tác hại của ma túy đá gây ra là mất ngủ sau khi sử dụng và gây ngủ bù sau thời gian mất ngủ; Gây các triệu chứng loạn thần như ảo giác, hoang tưởng, kích động hành vi. Đặc biệt, ma túy đá chủ yếu gây tác động hành vi và nhân cách. Sử dụng lâu ngày có thể gây biến đổi nhân cách.

Cũng theo Ths.BS Nguyễn Trung Nguyên, gần đây những ca ngáo đá nhập viện là những trường hợp điển hình của ngộ độc cấp tính ma tuý dạng kích thích. Nhóm ma túy kích thích lớn nhất là nhóm gồm nhiều chất ma túy như amphetamin, methamphetamin (thường ở dạng tinh thể như muối, được gọi là “đá”), MDMA (thường ở dạng viên với màu sắc khác nhau)...

Nghiên cứu các trường hợp ngộ độc ma túy đá cho thấy: Các chất này gây ngộ độc cấp với biểu hiện thần kinh (kích thích, co giật, phù não, nhồi máu não, xuất huyết não), rối loạn tâm thần (hoang tưởng, ảo giác, đặc biệt dễ gây chấn thương cho bản thân và tấn công người xung quanh), tổn thương và rối loạn tim mạch (co thắt mạnh các động mạch gây tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, suy tim cấp, viêm mạch, xuất huyết hoặc thiếu máu ở nhiều nơi trên cơ thể), tiêu cơ vân, suy thận cấp, rối loạn đông máu…

30. Anh công nhân bị máy trộn bê tông quấn luôn một cánh tay

Anh công nhân bị máy trộn bê tông quấn giựt cả cánh tay phải khi đang làm việc. Các bác sĩ đã khâu nối các dây thần kinh, ghép mạch máu, kết hợp xương để cứu cánh tay cho bệnh nhân.

Hôm nay (15.3), bác sĩ chuyên khoa 2 Võ Hòa Khánh, Trưởng phòng Quản lý Chất lượng, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình (TP.HCM), cho biết: Anh Đ.Q.M (23 tuổi, ngụ Trà Vinh) bị máy trộn bê tông quấn giựt cả cánh tay phải khi đang làm việc.

Bệnh nhân được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu (Bến Tre) và chuyển lên Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng mệt, sốc do dau, phải thở ô xy, thiếu máu. Tay phải của bệnh nhân sưng to, bàn tay hồng, ấm. Tuy nhiên, cánh tay phải đã liệt hoàn toàn.

Qua kết quả chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ nhận thấy, bệnh nhân đã bị rách, tắc động mạch và tĩnh mạch dưới đòn.

Các bác sĩ Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình đã hội chẩn với bác sĩ mạch máu của Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) và quyết định mổ cho bệnh nhân.

Các bác sĩ đã rạch da trên vùng xường đòn thấy động mạch dưới đòn dập đứt hoàn toàn, đầu gần động mạch dưới đòn tạo huyết khối, đầu xa đứt nham nhở co rút vào vùng nách.Ê kíp phẫu thuật đã ghép động mạch dưới đòn qua một mảnh ghép mạch máu nhân tạo, khâu nối đám rối thần kinh.

Các bác sĩ thám sát thấy toàn bộ đám rối thần kinh cánh tay của bệnh nhân bị nhổ bật đứt hoàn toàn, nham nhở. Bệnh nhân được khâu nối đám rối thần kinh cánh tay và chuyển một nhánh đám rối thần kinh cánh tay vào thần kinh trên vai.

Đồng thời, các bác sĩ cũng đã kết hợp xương đòn, xương cánh tay, nắn lại xương bả vai bị gãy cho bệnh nhân.

Với ca phẫu thuật kéo dài 5 giờ, các bác sĩ đã cứu được cánh tay cho bệnh nhân.

Hiện bệnh nhân đã ổn định sức khỏe, tay phải hồng ấm, mạch quay tay phải rõ, không nhiễm trùng và có thể xuất viện.

Nối thần kinh, ghép mạch máu cứu cánh tay

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Tấn Toàn, Phó Khoa Chi trên, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình, trường hợp này trên thế giới rất hiếm, y văn ghi nhận lại từng ca lâm sàng đặc biệt là tổn thương phức hợp như ca này lại càng hiếm.

“Đây là một trường hợp đa thương rất nặng, rất hiếm xảy ra, tổn thương phức hợp nếu không can thiệp kịp thời bệnh nhân sẽ phải tháo khớp vai và tàn tật suốt đời. Ê kíp mạch máu của Bệnh viện Bình Dân đã giúp ghép mạch máu cứu sống cánh tay phải của bệnh nhân. Vấn đề đứt hoàn toàn đám rối thần kinh cánh tay là một tổn thương rất nặng gây mất chức năng hoàn toàn tay phải. Nếu như không khâu nối thần kinh trong lần mổ này mà để khâu nối thần kinh sau đó thì nguy cơ liệt tay phải rất cao. Các bác sĩ đã khâu nối toàn bộ đám rối thần kinh cánh tay bằng kỹ thuật vi phẫu”, bác sĩ chuyên khoa 2 Võ Hòa Khánh, Trưởng phòng Quản lý Chất lượng, Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình, nhận định.

Với ca phẫu thuật này, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình đã hoàn tất 3 kỹ thuật mổ trong một lần mổ duy nhất để giúp bệnh nhân hồi phục nhiều nhất trong thời gian ngắn nhất. Các bác sĩ cứu sống được cánh tay phải của bênh nhân, thoát được nguy cơ tháo khớp vai.

Về chức năng của cánh tay phải, bác sĩ Khánh cho biết, do tổn thương nặng nề đám rối thần kinh, mặc dù đã được khâu nối thần kinh bằng kỹ thuật vi phẫu nhưng bệnh nhân cần phải theo dõi, tập vật lý trị liệu, kích thích điện… trong thời gian 6-12 tháng để có lại chức năng tay phải.