Điểm tin y tế ngày 13/5/2019

14/05/2019 | 09:12 AM

 | 

1.  Đảm bảo công tác y tế trong dịp nghỉ lễ

Để đảm bảo an ninh trật tự tại các cơ sở y tế và công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, Bộ Y tế đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố tập trung thực hiện tốt công tác khám chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm.

Bộ Y tế vừa công văn về đảm bảo công tác y tế trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 gửi các vụ, cục, tổng cục, Thanh tra Bộ, Văn phòng Bộ; các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế; sở y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo đó, Bộ Y tế yêu cầu lãnh đạo các đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ tăng cường, chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh, tập trung các vùng có nguy cơ cao, kiểm tra chặt chẽ khách nhập cảnh từ các vùng có dịch vào Việt Nam.

Bộ Y tế cũng yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát công tác bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm trên địa bàn quản lý; tổ chức lực lượng thường trực sẵn sàng chỉ đạo, phối hợp trong công tác điều tra, xử lý, khắc phục hậu quả khi có sự cố an toàn thực phẩm xảy ra tại các cơ sở kinh doanh thực phẩm và các điểm vui chơi, lễ hội.

Cục Quản lý khám chữa bệnh làm đầu mối chỉ đạo các bệnh viện trung ương, bệnh viện được phân công chỉ đạo tuyến bảo đảm kế hoạch trực 24/24h, lưu ý nhân lực và phương tiện để xử lý kịp thời các trường hợp cấp cứu do tuyến dưới chuyển lên; đồng thời sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật kịp thời cho tuyến dưới khi có yêu cầu, chuẩn bị đủ số lượng máu, bảo đảm khả năng cao nhất trong việc cứu chữa nạn nhân trong trường hợp thương tích, tai nạn giao thông.

Cùng với đó, Bộ Y tế lưu ý Sở Y tế các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ sở y tế có giường bệnh bảo đảm thuốc chữa bệnh, trang thiết bị, phương tiện khám, chữa bệnh phục vụ nhân dân; tăng cường công tác phòng chống dịch, chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh phát sinh; bố trí cán bộ y tế trực 24/24h trong những ngày nghỉ lễ.  

2.  Nắng nóng bất thường, người bị đột quỵ nhập viện gia tăng

Mỗi ngày khoa Cấp cứu A9 - Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận hàng chục trường hợp đến cấp cứu do bị đột quỵ. Đây mới là thời điểm đầu hè và con số này sẽ còn gia tăng khi theo dự báo tình hình nắng nóng năm nay sẽ đạt mức kỷ lục.

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Chi, Phó trưởng khoa Cấp cứu A9 - Bệnh viện Bạch Mai: Nắng nóng không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra đột quỵ mà nó chỉ là yếu tố thuận lợi khiến những người có các yếu tố nguy cơ của đột quỵ não như tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, các bệnh lý mạch máu, loạn nhịp tim, bệnh van tim, bệnh lý chuyển hóa, béo phì, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia….có thể bị đột quỵ.

Điển hình là trường hợp nam bác sỹ công tác tại một bệnh viện lớn ở Hà Nội. Đang tham gia một trận bóng, nam bác sĩ bỗng nhiên ngã xuống rồi nhanh chóng rơi vào hôn mê, ngừng tuần hoàn. Kết quả chiếu chụp cho thấy bệnh nhân bị xuất huyết dưới nhện. Mặc dù được cấp cứu kịp thời và nhanh chóng nhưng ổ vỡ quá lớn, diễn biến nghiêm trọng. Vì thế, khi vừa ngã xuống bệnh nhân đã nhanh chóng rơi vào hôn mê sâu, ngừng tuần hoàn và tử vong.

PGS Chi phân tích: “Trận đá bóng đó, thời tiết nóng đó không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra cơn đột quỵ. Bệnh nhân đã có sẵn nguy cơ bất thường về mạch, thời điểm xảy ra vỡ mạch máu gây xuất huyết não trong thời tiết nóng hay gắng sức chơi thể thao chỉ là yếu tố tạo thuận làm tăng nguy cơ vỡ bất thường mạch máu não”.

Qua trường hợp này, PGS. Chi cũng lưu ý người dân trong điều kiện nắng nóng bất thường như hiện nay cần chú ý đến điều kiện tập luyện, nên tránh thời điểm nắng nóng nhất thường từ 12 giờ đến 16 giờ, nên chọn sau thời điểm này, nhiệt độ dịu hơn. Bởi trong môi trường nắng nóng nếu tập luyện quá sức, nhiệt độ cơ thể tăng cao vượt quá ngưỡng chịu đựng của cơ thể sẽ có nguy cơ gây ra đột quỵ hoặc sốc nhiệt.

Bên cạnh đó, trong những ngày nắng nóng, nhiều người vẫn phải làm việc ngoài trời như nông dân, công nhân xây dựng, những người phải di chuyển trên đường. Nếu phải làm việc lâu ở ngoài trời, di chuyển một quãng đường dài khi trời nắng nóng thì cố gắng tránh thời điểm từ 12 giờ trưa đến 16 giờ. Mỗi người phải có các biện pháp bảo vệ cơ thể như mặc quần áo bảo hộ lao động chống nắng, làm thông thoáng, che chắn, khi làm việc ngoài trời. Đặc biệt cần lưu ý uống đủ nước để phòng mất nước.

Bác sĩ Đào Việt Phương - Khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ thêm: “Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ. Nếu kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ để hạn chế đột quỵ xảy ra thì đó là dự phòng cấp 1. Còn khi đã bị đột quỵ được xuất viện thì phải dự phòng cấp 2, sử dụng thuốc và các biện pháp kiểm soát các yếu tố nguy cơ đều đặn.

Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân đã không theo chỉ định của bác sĩ, tự ý bỏ thuốc và đã bị đột quỵ lần 2 với mức độ nặng tăng lên. Trong những ngày nắng nóng vừa qua, nhiều bệnh nhân bị đột quỵ lần 2 đến với Khoa Cấp cứu trong tình trạng nặng và khó có cơ hội phục hồi hoàn toàn".

Theo các bác sỹ, thời gian vàng để cấp cứu đột quỵ là 6 giờ đầu. “Đột quỵ điều trị thành công hay không phụ thuộc vào việc người bệnh đến cơ sở y tế sớm hay muộn”, BS. Đào Việt Phương nhấn mạnh.

Hiện Bệnh viện Bạch Mai đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật tiên tiến trên thế giới đối với bệnh nhân đột quỵ như kỹ thuật tiêu sợi huyết đối với bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não, kỹ thuật lấy huyết khối bằng dụng cụ… giúp cứu sống và phục hồi tốt cho rất nhiều bệnh nhân. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân đến Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu sớm trong khung giờ vàng chỉ chiếm gần 10%.

Các dấu hiệu của bệnh đột quỵ là rối loạn ý thức, méo miệng, nói khó, thậm chí không nói được, đột ngột mất thị lực, liệt 1 nửa cơ thể, liệt 1 tay, 1 chân, vận động khó khăn, chóng mặt bất thường, đau đầu dữ dội.

Khi thấy người bệnh có các dấu hiệu trên, người nhà nên nhanh chóng sơ cứu bệnh nhân bằng cách cho bệnh nhân nằm nghiêng, gối cao đầu và tạo thông thoáng đường thở. Tiếp đó cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời. Tuyệt đối không cố gắng cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất kỳ loại thuốc gì vì rất dễ gây sặc và nghẹt đường thở cho bệnh nhân.

3.  Thực hiện mua sắm thuốc theo kết quả đấu thầu tập trung quốc gia

Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam đang yêu cầu BHXH các tỉnh phối hợp với Sở Y tế, các cơ sở khám, chữa bệnh BHYT triển khai thực hiện các nội dung về thực hiện mua sắm thuốc theo kết quả đấu thầu tập trung quốc gia do BHXH Việt Nam thực hiện thí điểm lần hai nhằm đảm bảo kịp thời cung ứng thuốc phục vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT).  

Nội dung yêu cầu này được thể hiện trong văn bản số 1304/BHXH-DVT về việc thực hiện mua sắm thuốc theo kết quả đấu thầu tập trung quốc gia do BHXH Việt Nam thực hiện thí điểm lần hai vừa được ban hành.

Theo đó, BHXH Việt Nam đề nghị, đối với các thuốc đã có kết quả lựa chọn nhà thầu và thỏa thuận khung được công bố trên Cổng Thông tin điện tử của BHXH Việt Nam. Cụ thể, thực hiện theo hướng dẫn tại Công văn số 66/GĐB-QLĐT ngày 11/01/2019, BHXH Việt Nam lưu ý các mặt hàng trúng thầu cùng hoạt chất, nhóm tiêu chuẩn kỹ thuật, đường dùng nhưng giá trúng thầu có sự chênh lệch lớn khi so sánh giữa các hàm lượng thì ưu tiên lựa chọn thuốc có giá trúng thầu hợp lý. Đối với các thuốc mới có kết quả lựa chọn nhà thầu, BHXH các tỉnh thông báo cho Trung tâm Giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến khu vực phía Bắc các cơ sở khám chữa bệnh BHYT có nhu cầu sử dụng ngay để đề nghị Nhà thầu ưu tiên ký kết hợp đồng và cung ứng thuốc.

Còn đối với các thuốc không lựa chọn được nhà thầu theo danh sách chi tiết tại công văn Công văn số 66/GĐB-QLĐT, BHXH các tỉnh thông báo đến các cơ sở y tế lựa chọn các thuốc có cùng hoạt chất, đường dùng hoặc các thuốc có cùng tác dụng điều trị đã trúng thầu tại cơ sở y tế để sử dụng. Trường hợp không lựa chọn được thuốc thay thế hoặc thuốc thay thế không đủ sử dụng, BHXH các tỉnh phối hợp với Sở Y tế, các cơ sở y tế tổ chức đấu thầu, mua sắm thuốc theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

Ngoài ra, với các thuốc BHXH tỉnh có tổng hợp nhu cầu nhưng BHXH Việt Nam không tổ chức đấu thầu chi tiết tại công văn Công văn số 66/GĐB-QLĐT thì BHXH các tỉnh phối hợp với Sở Y tế, cơ sở y tế để tổ chức đấu thầu, mua sắm thuốc theo quy định của pháp luật về đấu thầu. Riêng đối với thuốc đã có kết quả đàm phán giá, thực hiện hướng dẫn của Bộ Y tế tại Công văn số 4686/BYT-QLD ngày 18/8/2017, BHXH Việt Nam không tiếp tục tổ chức lựa chọn nhà thầu đối với thuốc Tienam.

Cuối cùng, với trường hợp cơ sở y tế sáp nhập về cơ sở y tế khác theo quyết định của cấp có thẩm quyền, theo BHXH Việt Nam, Trung tâm Giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến khu vực phía Bắc thực hiện điều chuyển số lượng các thuốc đã được phân bổ cho cơ sở y tế sáp nhập theo kết quả lựa chọn nhà thầu về cơ sở y tế nhận sáp nhập; thông báo đến nhà thầu trúng thầu, BHXH các tỉnh phối hợp với cơ sở y tế để ký hợp đồng mua thuốc và thực hiện kết quả lựa chọn nhà thầu các thuốc thuộc danh mục thuốc đấu thầu tập trung quốc gia do BHXH Việt Nam tổ chức đấu thầu.

4.  Ngăn chặn lạm dụng rượu, bia để giảm các vụ tai nạn giao thông thương tâm

Cứ mỗi dịp nghỉ lễ, số người tử vong do tai nạn giao thông có nguyên nhân từ rượu bia lại khiến du luận bất an, lo lắng.

Những cái chết thương tâm do... ma men

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định sử dụng rượu, bia là một yếu tố gây trở ngại sự phát triển bền vững ở ba khía cạnh sức khỏe, kinh tế và xã hội.

Theo bảng thống kê quốc tế về bệnh tật và các vấn đề sức khỏe có liên quan, rượu, bia là nguyên nhân gây ra hơn 230 bệnh tật và tình trạng thương tích; được xếp vào hàng thứ ba trong số các nguyên nhân dẫn đến tử vong sớm và tàn tật trên thế giới.

Các chuyên gia y tế cũng cảnh báo việc uống rượu, bia có liên quan tới nguy cơ gây ra những vấn đề sức khỏe như rối loạn thần kinh, hành vi, bao gồm rối loạn sử dụng rượu bia, các bệnh không lây nhiễm chính, thương tích do bạo lực và tai nạn giao thông.

Cụ thể, thời gian gần đây xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng liên quan đến tài xế vi phạm nồng độ cồn. Gần nhất, tại Hà Nội, đêm 22/4, tài xế Đỗ Xuân Tuyên (49 tuổi) sau khi uống nhiều cốc bia đã lái xe ôtô 7 chỗ tông ngã chị Lê Thu Hà (công nhân Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội) đang làm việc trên đường Láng. Tài xế Tuyên sau đó tiếp tục đâm vào một xe máy và chiếc Mercedes.

Vụ tai nạn khiến chị Hà tử vong tại chỗ, người đi xe máy bị thương. Tài xế bỏ chạy về đường Láng Hạ được vài km thì người dân chặn lại.

Cơ quan chức năng đã kết luận nồng độ cồn trong khí thở của tài xế Tuyên ở mức 1,041 mg/lít khí thở, cao gấp gần ba lần mức phạt cao nhất (0,4mg/lít) theo Nghị định 46.

Với hành vi lái xe trong người có nồng độ cồn, gây hậu quả nghiêm trọng, Công an quận Đống Đa đã ra quyết định tạm giữ tài xế Tuyên để điều tra.

Trước đó, trưa 11/4 tại Bình Định, khoảng 10 người trong Đội dịch vụ tang lễ Văn Thứ ngồi chờ khiêng hòm đám tang ở đường Nguyễn Công Trứ, TP Quy Nhơn thì bị xe 7 chỗ lào vào khiến 4 người chết và 6 người bị thương. Chiếc xe gây tai nạn chạy đi khoảng 100 m mới dừng lại.

Kết quả đo nồng độ cồn với tài xế Huyện sau khi gây tai nạn là 0,315 mg/lít khí thở. Trong khi đó theo quy định của pháp luật, người lái ô tô bị cấm uống rượu bia. Ngoài tai nạn giao thông, rượu bia còn là thủ phạm gây một số bệnh như tim mạch (tăng nguy cơ gây đột qụy, suy tim, cao huyết áp, phình động mạch chủ); tiêu hóa, rối loạn tiêu hóa (tổn thương gan, xơ gan, viêm tụy cấp và mãn tính); ung thư (Tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế xếp rượu, bia vào nhóm chất gây ung thư; là nguyên nhân liên quan tới ung thư khoang miệng, vòm họng, thanh quản, thực quản, đại trực tràng, gan mật…).

Chưa kể, sử dụng rượu, bia còn tác động nghiêm trọng đến lĩnh vực kinh tế - xã hội như bạo lực gia đình, mất trật tự an toàn xã hội, tội phạm, đói nghèo và gánh nặng về kinh tế đối với cá nhân, gia đình và toàn xã hội do liên quan đến các phí tổn về chăm sóc sức khỏe, giảm hoặc mất năng suất lao động và giải quyết các hậu quả xã hội khác.

Cần giảm sử dụng rượu bia

Đại hội đồng Y tế thế giới đã kêu gọi các nước xây dựng và thực thi các chính sách nhằm giảm đến mức thấp nhất thói quen sử dụng rượu, bia ở mức nguy hại.

Tại Việt Nam, sản lượng rượu, bia (chiếm hơn 99% tổng lượng đồ uống có chứa cồn) đang gia tăng nhanh qua các năm. Sản lượng bia năm 2016 là 3,8 tỷ lít đã tăng lên 4,1 tỷ lít (năm 2017) và 4,67 tỷ lít (năm 2018). Ngoài ra, mỗi năm còn tiêu thụ hơn 300 triệu lít rượu công nghiệp và rượu thủ công.

Tỷ lệ sử dụng rượu, bia ở Việt Nam ở mức báo động khi bình quân mỗi người Việt Nam tiêu thụ khoảng 6,6 lít cồn/người/năm; tỷ lệ nam giới và thanh, thiếu niên sử dụng rượu, bia đều ở mức cao, trong đó tỷ lệ nam giới sử dụng rượu, bia ở mức có hại là vấn đề đáng báo động.

Việc sử dụng rượu, bia không phù hợp dẫn đến các hậu quả bất lợi về sức khỏe và xã hội cho cá nhân người uống cũng như những người chung quanh và cộng đồng. Trong khi đó, hệ thống pháp luật về phòng, chống tác hại của rượu, bia của Việt Nam còn nhiều khoảng trống.

Để quản lý việc sản xuất, kinh doanh và sử dụng rượu bia, hiện Chính phủ đã ban hành Nghị định số 105/2017/NĐ-CP về quản lý sản xuất, kinh doanh rượu và Quyết định số 244/QĐ-TTg ngày 12//2014 của Thủ tướng Chính phủ về Chính sách quốc gia phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn đến năm 2020.

5.  Khám bệnh, tặng quà 1.500 người dân tộc thiểu số tỉnh Điện Biên

Ngày 27-4, tại trụ sở UBND xã Chung Chải, huyện Mường Nhé, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên và chùa Linh Sơn (Thanh Nhàn, Hà Nội) phối hợp Bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên, Trung tâm Y tế huyện Mường Nhé tổ chức khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí, cho người dân trên địa bàn.

Với tinh thần làm việc có trách nhiệm, khẩn trương của gần 20 y, bác sĩ, dược sĩ, kỹ thuật viên y tế Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Trung tâm Y tế huyện Mường Nhé, đoàn đã khám, chữa bệnh và cấp thuốc 1.500 người dân xã Chung Chải. Trong đó, chủ yếu là người cao tuổi, trung niên, phụ nữ và trẻ em, mắc các bệnh: viêm hô hấp, viêm da, xương khớp, cảm, sốt... Qua thăm khám, bác sĩ đã phát hiện một số trường hợp mắc bệnh nặng, như: tim bẩm sinh, viêm phổi, u gan, tai biến mạch máu não... Với các người bệnh nặng, bác sĩ tư vấn chuyển đến y tế tuyến trên để điều trị.

Trong khi người dân chờ đến lượt khám, cán bộ, chiến sĩ Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên và Đồn Biên phòng Leng Su Sìn đã phát tờ rơi tuyên truyền về pháp luật giữ gìn an ninh trật tự khu vực biên giới; công tác kế hoạch hóa gia đình, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức cho đồng bào các dân tộc.

Nhân dịp này, tăng ni phật tử chùa Linh Sơn đã trao tặng 800 suất quà, gồm: gạo và các nhu yếu phẩm cho 800 hộ nghèo, gia đình chính sách trên địa bàn xã Chung Chải.

6.  Cảnh giác với các cuộc gọi chào bán 'thuốc'

Có những trung tâm tư vấn viên chi là học sinh, sinh viên không có chuyên môn về khám, chữa bệnh cũng gọi điện tư vấn bán thực phẩm chức năng/thực phẩm bảo vệ sức khỏe nhưng giới thiệu là thuốc...

Theo Cục An toàn thực phẩm (VFA - Bộ Y tế), hiện nay trên một số trang mạng và một số trung tâm tư vấn thường quảng cáo hoặc gọi đến số điện thoại của khách hàng mạo danh là các nhà thuốc đông y gia truyền để tư vấn bán thực phẩm chức năng/thực phẩm bảo vệ sức khỏe nhưng giới thiệu là thuốc đã được Bộ Y tế thẩm định.

Sản phẩm được các trang mạng và trung tâm tư vấn trên chào bán nhiều nhất là: Xương khớp; Sinh lý nam; Tiểu đường; Kích thích mọc tóc; Trị mất ngủ... Nhân viên tư vấn thường nói với giọng mang tính hù dọa, do năm bắt được tâm lý người bệnh thường hay lo lắng và thường không cung cấp thông tin về địa chỉ của tổ chức sản xuất sản phẩm và chỉ bán hàng thông qua hình thức chuyển phát. 

"Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế đã bắt và xử lý nhiều vụ, thậm chí có những trung tâm tư vấn viên chi là học sinh, sinh viên không có chuyên môn về khám, chữa bệnh. Trong khi các cơ quan quản lý đang tích cực phối hợp xử lý.  Người tiêu dùng cần cảnh giác với thủ đoạn trên", VFA khuyến cáo.

7.  “Bác sĩ ảo” mang hy vọng cho bệnh nhân ung thư

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế đã mang lại hiệu quả trong khám chữa bệnh, điều trị thành công cho nhiều bệnh nhân ung thư.

Sau 2 năm có mặt tại Việt Nam, trí tuệ nhân tạo (AI) đã chứng minh hiệu quả trong chữa bệnh, được các hội đồng chuyên môn đánh giá cao.

PGS.TS Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế cho rằng, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế là nhu cầu cấp thiết nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả khám chữa bệnh, khắc phục các rủi ro, sự cố y khoa, giảm quá tải bệnh viện, góp phần làm hài lòng người bệnh.

Tháng 2/2018, anh Trần Thành Hiến (ở Vĩnh Phúc) đi kiểm tra sức khỏe, phát hiện mình bị ung thư phổi giai đoạn đầu. Tháng 3/2108, anh Hiến nhập viện điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ. Anh là một trong những bệnh nhân bị ung thư được điều trị với sự hỗ trợ của hệ thống phần mền IBM Watson for Oncology (IBM WFO) cho tín hiệu khả quan.

“Tôi điều trị theo phác đồ IBM Watson for Oncology trong vòng 5 tháng. Thời gian đầu, tôi phải điều trị hóa, xạ trị rất mệt, tôi bị giảm 5kg. Tuy nhiên, sau 4 tháng, cùng với việc điều trị và cố gắng tập luyện, ăn uống, tôi đã tăng 10kg. Trước đây, tôi đi bộ thường hay bị khó thở. Bây giờ, sức khỏe của tôi đã tốt hơn nhiều. Sáng dậy, tôi đi tập thể dục và hiện đã đi làm bình thường. Mỗi tháng, tôi lên bệnh viện kiểm tra định kỳ 1 lần”- anh Hiến nói.

Tại hội thảo Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế Việt Nam, diễn ra ngày 26/4, tại Hà Nội, đại diện Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế) chia sẻ, IBM Watson for Oncology (WFO) là hệ trí tuệ nhân tạo (AI) chuyên biệt, nhằm cung cấp các giải pháp cho bệnh ung thư. Hệ thống hỗ trợ bác sĩ bằng cách đưa ra các phác đồ điều trị ung thư tối ưu, đã điều trị thành công cho nhiều bệnh nhân tại Trung tâm MSKCC (Memorial Sloan Kettering Cancer Center) của Mỹ. Hiện nay, có 3 bệnh viện tại Việt Nam thử nghiệm IBM WFO, là Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, Bệnh viện K và Bệnh viện Ung bướu TP HCM.

Ông Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế cho biết, hiện đã có hơn 500 bệnh nhân mắc các loại ung thư như vú, phổi, dạ dày, đại trực tràng, buồng trứng, cổ tử cung ở Việt Nam được tiếp cận với “bác sĩ” ảo này.

“Phần mềm IBM Watson for Oncology dựa trên 1 nền tảng dữ liệu lớn của Hoa Kỳ, với hàng triệu hồ sơ bệnh án, hướng dẫn chẩn đoán hỗ trợ điều trị ung thư phù hợp, lựa chọn phác đồ điều trị ung thư hiệu quả, tiên tiến nhất. Nhiều người bệnh có chuyển biến tích cực, chuyển từ trạng thái nằm liệt giường sang sinh hoạt bình thường sau khi được tiếp cận với trí tuệ nhân tạo IBM WFO.”- ông Tường cho biết.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, việc áp dụng công nghệ IBM WFO tại các bệnh viện ở Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn như: chi phí cao, chưa được bảo hiểm y tế chi trả. Theo bác sĩ Đào Văn Tú, Bệnh viện K, hiện nay tại Bệnh viện K Trung ương có 200 thử nghiệm với các bệnh nhân ung thư vú, phổi, dạ dày, đại trực tràng. Sau 3 tháng thử nghiệm, kết quả cho thấy sự tương đồng giữa phác đồ mà hệ thống IBM WFO đưa ra và phác đồ của bác sĩ của bệnh viện là trên 90%.

BS Tú cũng cho rằng, để sử dụng hệ thống IBM WFO, trình độ của bác sĩ chuyên khoa ung thư rất quan trọng, đòi hỏi bác sĩ phải giỏi tiếng Anh để áp dụng đúng, tránh  nhập sai dữ liệu. Bởi phầm mềm IBM WFO hiện nay chưa có phiên bản tiếng Việt và chưa có sự đánh giá dựa trên thực tiễn ở Việt Nam như đặc thù về cơ sở vật chất, danh mục thuốc hay sự quá tải bệnh viện.

"Hệ thống chỉ mang tính chất hỗ trợ, không thay thế được bác sĩ khi đưa ra quyết định điều trị. Thời gian tới, chúng tôi sẵn sàng cùng xây dựng, hoàn thiện phần mềm để ứng dụng thực tiễn, giúp người bệnh hưởng nhiều lợi ích hơn trong quá trình điều trị, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh”- bác sĩ Đào Văn Tú cho biết.

 PGS.TS. Trần Quý Tường cho biết thêm, Bộ Y tế quyết tâm tiếp cận và đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào ứng dụng, nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân. Tuy nhiên, theo PGS Tường, trí tuệ nhân tạo cũng như các công nghệ mới luôn cần thời gian để hoàn thiện trước khi đi vào thực tế.

“Trí tuệ nhân tạo là xu hướng tất yếu của thời đại, Việt Nam không thể trì hoãn. Vì vậy, các đơn vị cần phối hợi chặt chẽ trong công tác hợp tác triển khai, phù hợp với môi trường xã hội Việt Nam đồng thời theo kịp xu hướng phát triển công nghệ thông tin trên thế giới”- PGS.TS Trần Quý Tường cho biết./.

8. Thu hồi trên toàn quốc 4 lô thuốc chống dị ứng không đạt tiêu chuẩn chất lượng

Ngày 26/4, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu đình chỉ lưu hành thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng đối với thuốc viên nén bao phim Cetirizine tablets 10mg.

Cục Quản lý Dược cho biết, ngày 12/12/2018, Trung tâm kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm Hà Nội đã có công văn gửi kèm phiếu kiểm nghiệm số 3068/KNT-18 ngày 10/12/2018 về thuốc Viên nén bao phim Cetirizine l0mg, SDK: VN-19406-15, số lô: WCH7008E, NSX: 25/8/2017, HD: 24/8/2020 do Công ty Windlas Biotech Private limited (India) sản xuất, Công ty Cố phần dược phẩm Trung ương - Codupha nhập khẩu. Mẫu thuốc do Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm Hà Nội lấy tại Nhà thuốc Hải Yến (số 24 ngõ 192 Lê Trọng Tấn, Thanh Xuân, Hà Nội). Thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng về chỉ tiêu Định lượng.

 Ngày 17/4, Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương gửi kèm phiếu kiểm nghiệm số 49L245 về Viên nén bao phim Cetirizine tablets l0mg (cetirizine 10mg), SĐK: VN-19406-15, số lô: WCH7007E, NSX: 25/8/2017, HD: 24/8/2020 do Công ty Windlas Biotech Private Limited (India) sản xuất, Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương - Codupha nhập khẩu. Mẫu thuốc do Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương lấy tại Công ty TNHH Thương mại và dược phẩm Thủy An (Quầy 123, tầng 1, Trung tâm phân phối dược phẩm và trang thiết bị y tế Trung tâm phân phối Dược phẩm và Trang thiết bị y tế Hapu Medicenter, số 1 Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội). Thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng về chỉ tiêu Độ hòa tan và Định lượng.

 Cục Quản lý Dược nhận được Văn thư số Pant 1/ Plant 2/ Plant 3 đề ngày 01/4/2019 của Công ty Windlas Biotech Private Limited (India) về việc đề nghị thu hồi thuốc. Theo đó, Công ty đã xác định 02 lô thuốc Viên nén bao phim Cetirizine tablets l0mg (cetirizine l0mg), SĐK: VN-19406-15, số lô: WCH7007E và WCH7008E, NSX: 25/8/2017, HD: 24/8/2020 không ổn định về chất lượng, đã quyết định đình chỉ xuất khẩu và tiến hành thu hồi toàn bộ 02 lô thuốc đã nhập khẩu vào Việt Nam. Công ty đề nghị tiếp tục thu hồi toàn bộ các lô thuốc gần nhất đã nhập khẩu vào Việt Nam, bao gồm các lô: WCH7005E, WCH7006E, WCPI7007E và WCII7008E.

Từ những căn cứ trên, Cục Quản lý Dược đã đưa ra thông báo đình chỉ lưu hành toàn quốc Viên nén bao phim Cetirizine tablets l0mg (cetirizine l0mg), SĐK: VN-19406-15 do Công ty Windlas Biotech Private Limited (India) sản xuất, Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương - Codupha nhập khẩu, đối với các lô thuốc sau:

Cục Quản lý Dược yêu cầu Công ty Cổ phần dược phẩm Trung ương - Codupha phối họp với nhà cung cấp và phân phối thuốc trong thời hạn 48h kể từ ngày ký Công văn này, gửi thông báo thu hồi tới các cơ sở bán buôn, bán lẻ, sử dụng Viên nén bao phim Cetirizine tablets l0mg (cetirizine l0mg), SĐK: VN-19406-15, đối với các lô thuốc nêu trên do Công ty Windlas Biotech Private Limited (India) sản xuất, Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương - Codupha nhập khẩu và tiến hành thu hồi toàn bộ lô thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng nêu trên.

Gửi báo cáo thu hồi về Cục Quản lý Dược trong vòng 18 ngày kể từ ngày ký Công văn này, hồ sơ thu hồi bao gồm số lượng nhập khẩu, ngày nhập khẩu, số lượng thu hồi, các bằng chứng về việc thực hiện thu hồi tại các cơ sở bán buôn, bán lẻ, sử dụng đã mua thuốc theo quy định tại Thông tư số 11/2018/TT-BYT ngày 04/05/2018 của Bộ Y tế quy định về chất lượng thuốc, nguyên liệu làm thuốc

Sở Y tế các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương, Y tế các ngành thông báo cho các cơ sở kinh doanh, sử dụng thuốc thu hồi lô thuốc không đạt chất lượng nêu trên, kiểm tra và giám sát các đơn vị thực hiện thông báo này; xử lý những đơn vị vi phạm theo quy định hiện hành; báo cáo về Cục Quản lý Dược và các cơ quan chức năng có liên quan.

Bên cạnh đó, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh kiểm tra và giám sát Công ty cố phẩn dược phẩm Trung ương - Codupha thực hiện thông báo này, xử lý các đơn vị vi phạm theo quy định hiện hành, báo cáo về Cục Quản lý Dược và các cơ quan chức năng có liên quan.

Được biết, thuốc viên nén bao phim Cetirizine tablets 10mg thuộc nhóm thuốc chống dị ứng và dùng trong các trường hợp quá mẫn. Chỉ định điều trị triệu chứng các biểu hiện dị ứng: Viêm mũi dị ứng, sổ mũi theo mùa và không theo mùa. Các bệnh ngoài da gây ngứa do dị ứng, bệnh mề đay mạn tính, viêm kết mạc dị ứng.

9. Gần 20 người ở Cần Thơ ngộ độc khí gas, sùi bọt mép

Gần 20 người ở Cần Thơ bị ngộ độc khí gas được đưa vào bệnh viện cấp cứu, trong đó có nạn nhân được bác sĩ đặt ống thở oxy qua nội khí quản.

Vụ việc xảy ra vào sáng nay tại 1 công ty thủy sản ở KCN Trà Nóc, TP Cần Thơ, khiến nhiều công nhân nhập viện cấp cứu.

Theo thông tin ban đầu, sáng nay các công nhân đang làm việc tại công ty bất ngờ khí gas bị rò rỉ. Hàng loạt công nhân tháo chạy và bị ngộ độc được đưa vào bệnh viện cấp cứu. Các công nhân cho biết có nhiều bị ngộ độc khí gas dẫn đến ngất xỉu, sùi bọt mép.

Hiện có 9 công nhân đang cấp cứu tại BV đa Khoa TP Cần Thơ. 10 công nhân khác được đưa đến BV đa khoa Trung ương Cần Thơ.

BV đa khoa Trung ương Cần Thơ, cho biết: "Sáng nay, Khoa Cấp cứu của BV tiếp nhận 10 bệnh nhân bị ngộ độc nghi do hít phải khí gas. Hiện có 2 trường hợp có đặt thở oxy qua nội khí quản, 8 trường hợp còn lại đặt thở oxy qua mũi".

Lãnh đạo Sở y tế TP Cần Thơ cho biết có tổng cộng 25 công nhân bị ngộ độc khí gas tại công ty SeaVina (KCN Trà Nóc, TP Cần Thơ). Cụ thể, qua tổng hợp cho thấy, Trung tâm y tế quận Bình Thủy tiếp nhận 3 ca, hiện sức khỏe công nhân đã ổn. 9 ca ngộ độc được cấp cứu tại bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ. Riêng Bệnh viện đa khoa Trung ương có 13 ca ngộ độc đang được điều trị, trong đó có hai ca rất nặng đang được đặt nội khí quản thở máy.

10.  Vượt 300 hải lý, cấp cứu khẩn cấp ngư dân bị hôn mê do chấn thương ở đầu

Vào lúc 15h55 ngày 27/4, tàu SAR 412 đã đưa anh Trương Công Hùng - thuyền viên tàu QNg 92723 TS về đến Đà Nẵng và chuyển nạn nhân vào bệnh viện để tiếp tục điều trị. 

Tàu QNg 92723 TS do ông Nguyễn Văn Thanh (trú tỉnh Quảng Ngãi) làm chủ tàu kiêm thuyền trưởng.

Vào lúc 13h30 ngày 26/4, khi tàu đang hành nghề ở khu vực vùng biển tọa độ 14001’N – 112049’E (phía Nam quần đảo Hoàng Sa) cách Đà Nẵng khoảng 300 hải lý về phía Đông Nam thì trên tàu xảy ra tai nạn lao động khiến anh Trương Công Hùng (sinh năm 1999) bị thương nặng ở đầu, máu chảy xối xả. Anh Hùng đã hôn mê ngay sau đó.

Thuyền trưởng Thanh đã tức tốc liên lạc với Trung tâm phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam (thuộc Cục Hàng hải Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải) yêu cầu Trung tâm hỗ trợ y tế khẩn cấp.

Ngay sau khi nhận được thông tin trên, Trung tâm phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam yêu cầu thuyền trưởng Thanh lập tức cho tàu chạy khẩn trương về đất liền, phối hợp với Trung tâm cấp cứu 115 TP Đà Nẵng triển khai tư vấn y tế, hướng dẫn các thuyền viên trên tàu sơ cấp cứu cho anh Hùng, đồng thời phát báo động cho Trung tâm tìm kiếm cứu nạn khu vực sẵn sàng phương tiện triển khai cấp cứu.

Tàu SAR 412 cùng một ê kíp cấp cứu của Trung tâm cấp cứu 115 TP Đà Nẵng nhận lệnh thực hiện nhiệm vụ cấp cứu cho thuyền viên tàu QNg 92723 TS và rời cầu 15h ngày 26/4.

Vượt qua hải trình gần 300 hải lý với tốc độ tối đa, đến 3h ngày 27/4, lực lượng cứu nạn hàng hải đã tiếp cận được tàu QNg 92723 TS và triển khai cấp cứu trên biển.

Tình trạng nạn nhân lúc này hết sức nguy kịch do mất nhiều máu, hôn mê sâu, tiên lượng xấu. Sau khi trải qua ca cấp cứu để ổn định tình trạng, nạn nhân được đưa sang tàu SAR 412 để được chăm sóc y tế tích cực và khẩn trương đưa về đất liền.

11.  Nối lại thành công ngón tay cái đứt rời bằng kỹ thuật vi phẫu

Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vừa thông báo đã nối thành công ngón tay cái đứt rời cho người đàn ông lớn tuổi nhất từ trước đến nay tại bệnh viện.

Theo thông tin từ khoa Phẫu thuật Hàm mặt – Tạo hình – Thẩm mỹ, kíp trực ngày 22/3/2019 tiếp nhận bệnh nhân tên là Nguyễn Huy P, 67 tuổi, Đông Anh, Hà Nội, tai nạn lao động bị máy cưa cắt đứt rời ngón cái bàn tay phải, vết thương và gãy xương cẳng chân cùng bên cũng có tổn thương mạch máu.

Sau khi được hội chẩn liên chuyên khoa, các bác sĩ đã tiến hành nối lại ngón tay cái đứt rời bằng kỹ thuật vi phẫu và xử lý vết thương cẳng chân cho người bệnh.

Bác sĩ Vũ Trung Trực, phó trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt – Tạo hình – Thẩm mỹ, người trực tiếp tham gia tiến hành phẫu thuật cho biết, đây là một trường hợp khó, do người bệnh lớn tuổi lại có tiền sử đái tháo đường nhiều năm gây xơ vữa thành mạch máu, phần vì người bệnh có tổn thương phối hợp, hơn nữa tổn thương do máy cưa là loại tổn thương gây dập nát. Đây là các yếu tố nguy cơ gây nguy hiểm tính mạng trong mổ và tắc mạch sau mổ.

Tuy nhiên, vì ngón cái chiếm phần lớn chức năng của bàn tay và người bệnh thuận tay phải nên các bác sĩ vẫn cố gắng hết sức để nối lại cho người bệnh. Với sự phối hợp tuyệt vời của các chuyên khoa khác đặc biệt là kíp trực, bác sĩ chấn thương chỉnh hình và gây mê hồi sức, ngón cái đã được nối lại đầy đủ các thành phần gồm xương gân, bao khớp, mạch máu thần kinh dưới kính hiển vi phẫu thuật. Ca mổ bắt đầu lúc 7 giờ tối và kết thúc vào sau nửa đêm.

PGS Nguyễn Hồng Hà, trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt – Tạo hình – Thẩm mỹ khuyến cáo, các tổn thương đứt rời bộ phận cơ thể do tai nạn khá thường gặp ở các nước đang phát triển như ở Việt Nam, mỗi người cần nâng cao ý thức tự bảo vệ và an toàn lao động để tránh các tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra.

Trường hợp người bệnh này sau nối đã được 5 tuần có thể đảm bảo chắc chắn ngón tay đã được nối thành công, tuy nhiên người bệnh còn cần một thời gian dài tập luyện để phục hồi chức năng.

 

12.  Sau bữa ăn chay, 17 công nhân nhập viện cấp cứu

Sau bữa ăn trưa, 17 công nhân có biểu hiện đau đầu, nôn ói, chóng mặt và đau bụng nên được doanh nghiệp đưa đi cấp cứu.

Đến sáng sớm ngày 27/4, vẫn còn 4 công nhân của Công ty  TNHH Create Medic Việt Nam (chuyên sản xuất dụng cụ y tế, tại Khu công nghiệp Amata, TP. Biên Hòa, Đồng Nai) vẫn đang được điều trị tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai nghi do ngộ độc thực phẩm.

Theo thông tin ban đầu, sau bữa ăn trưa ngày 26/4 tại công ty, 17 công nhân của Công ty TNHH  Create Medic có biểu hiện đau đầu, nôn ói, chóng mặt và đau bụng.

Lúc này, doanh nghiệp đã đưa số công nhân trên đến Bệnh viện đa khoa Đồng Nai cấp cứu. Qua thăm khám, điều trị đến chiều tối cùng ngày đã có 13 công nhân sức khỏe dần ổn định và được xuất viện. Riêng 4 công nhân còn lại vẫn đang được cấp cứu, điều trị tại bệnh viện.

Theo một số công nhân, những người nhập viện nghi do ngộ độc thực phẩm là những người đã đăng ký khẩu phần ăn chay vào bữa trưa 26/4. Trong khẩu phần ăn chay có nấm, đậu hũ, và một số rau củ quả. Được biết, các suất ăn này được công ty đặt nấu tại một cơ sở nấu ăn công nghiệp bên ngoài mang vào.

Trong chiều 26/4, cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai đã xuống công ty để làm rõ nguyên nhân dẫn tới hàng chục công nhân phải nhập viện sau bữa ăn.

13.  BV Đa khoa 16A Hà Đông chào đón 100 em bé ra đời bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm

Chiều 26/4, Bệnh viện Đa khoa 16A Hà Đông (TP Hà Nội) tổ chức sự kiện chào mừng 100 em bé đầu tiên ra đời bằng phương pháp hỗ trợ sinh sản.

Nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn chạy chữa vất vả vỡ oà khi được ôm đứa con đầu lòng bằng phương phát thụ tinh trong ống nghiệm.

Tại buổi chào mừng 100 em bé ra đời đầu tiên bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm, chị Nguyễn Thị Thu Hương (41 tuổi, ở Đống Đa, Hà Nội) hạnh phúc cho biết: “Cách đây 15 năm tôi sinh con gái đầu lòng. Ba năm sau vợ chồng tôi muốn sinh cháu thứ hai nhưng một thời gian dài cố gắng đều không mang thai. Chúng tôi chạy chữa nhiều nơi nhưng đều thất bại. Đầu năm 2018, tôi đến đây khám và làm kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Ngay lần đầu tiên cấy phôi tôi đã mang thai và 4 tháng trước tôi đã sinh đôi một trai, một gái”.

Theo chị Hương, đây là niềm hạnh phúc vô bờ đối với gia đình chị.

Chị Hoàng Thị Hằng (44 tuổi) và chồng là Thái Khắc Diên (47 tuổi) ở huyện Quỳ Châu, Nghệ An bị vô sinh nhiều năm và đã điều trị ở rất nhiều các bệnh viện trong Nam ngoài Bắc.

Gần đây, khi vợ chồng họ đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản của Bệnh viện Đa khoa Hà Đông thụ tinh trong ống nghiệm và đã thành công. Anh chị đón đứa con chào đời trong niềm vui khôn xiết.

Theo GS.TS Nguyễn Đình Tảo - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa 16A Hà Đông, Chủ tịch Hội Hỗ trợ sinh sản Hà Nội, trung tâm đã thực hiện kỹ thuật IVF và chuyển phôi thành công rất nhiều ca khó, bao gồm các ca đã lớn tuổi, không có tinh trùng trong tinh dịch, vợ chồng mang gen bệnh… “Điểm chung của các ca này là đều đã đến rất nhiều các trung tâm Hỗ trợ sinh sản, đặc biệt có người đã sang Thái Lan”- ông Tảo cho biết.

Phát biểu tại sự kiện chào mừng 100 em bé đầu tiên ra đời bằng phương pháp hỗ trợ sinh sản tại Bệnh viện đa khoa 16A Hà Đông, GS.TS Nguyễn Viết Tiến - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, đến nay có nhiều trường hợp không cắt nghĩa được vì sao lại bị vô sinh.

Phương pháp hỗ trợ sinh sản đã mang lại hạnh phúc cho rất nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn. Ở nước ta, kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đã phát triển vượt bậc, minh chứng là hàng trăm ca thành công mỗi năm.

Các cơ sở y tế tiếp tục ứng dụng khoa học kỹ thuật, nghiên cứu chuyên sâu, phát triển loại trừ bệnh lý di truyền cho các cặp vợ chồng mang gen bệnh như Thalassemia... tạo ra những đứa trẻ phát triển đầy đủ, khỏe mạnh, không mắc bệnh di truyền.

Đơn cử với bệnh tan máu bẩm sinh là bệnh lý huyết học di truyền phổ biến nhất trên thế giới. Người bình thường có 2 gen khỏe mạnh, người bị bệnh có 2 gen bệnh, người mang gen có 1 gen bệnh và 1 gen khỏe mạnh. Bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường. Tại Việt Nam, ước tính hiện nay có khoảng 20.000 người bị Thalassemia thể nặng.

Nếu người bệnh không được điều trị sớm, đầy đủ sẽ xuất hiện nhiều biến chứng do thiếu máu và thừa sắt gây ra trên tất cả các cơ quan làm thay đổi diện mạo người bệnh như thể trạng thấp bé, trán dô, mũi tẹt, hàm răng hô, suy tim, suy gan, suy nội tiết..

Các bác sĩ khuyến cáo, các cặp vợ chồng nên tầm soát và phòng tránh bệnh từ sớm.

14.  Sao không tránh thai ngay từ đầu?

7 năm, phát hiện 300 xác thai nhi trong bãi rác tại Cà Mau, một con số ám ảnh, gợi lên rất nhiều điều về vấn đề nạo phá thai an toàn, đúng pháp luật. Nhưng hơn hết, cần phải trả lời câu hỏi, tại sao không tránh thai ngay từ đầu, để đến mức phải phá thai, dẫn đến những đau đớn về thể xác, lẫn tinh thần.

Thanh thiếu niên nạo phá thai rất nhiều

Vụ việc 300 xác thai nhi trong bãi rác tại Cà Mau vẫn đang được xác minh, nhưng chuyện này vốn dĩ không mới. Thậm chí, một nhóm hoạt động tình nguyện tại Hà Nội từng xác nhận, trong 2 năm có thể “nhặt” được hàng ngàn xác thai nhi bị vứt bỏ. Rất nhiều người tự hỏi rằng, sao đến mức phải bỏ thai nhi trong bãi rác? Câu trả lời chỉ có một, đó là khi buộc phải giấu giếm chuyện mang thai, giấu giếm chuyện phá thai.

Theo thống kê gần đây nhất của Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em thuộc Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam có khoảng 300.000 ca phá thai được báo cáo chính thức. Những xác bào thai này, được giao về cho gia đình lo việc hậu sự, nếu gia đình không tiếp nhận, bệnh viện, cơ sở phá thai sẽ tiêu hủy bằng phương pháp hỏa thiêu. Con số chính thức là thế, nhưng hàng trăm, hàng ngàn xác thai nhi được “nhặt ra” từ bãi rác đã chứng minh, số ca nạo phá thai trên thực tế còn cao hơn nhiều.

Theo ông Đinh Anh Tuấn, Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em, phá thai chủ yếu là do hậu quả mang thai ngoài ý muốn, phần trăm phá thai do thai nhi bị dị tật bẩm sinh, chết lưu là rất thấp. Ông Tuấn cho biết: “Khoảng 56% trường hợp có thai ngoài ý muốn do không áp dụng các biện pháp tránh thai hoặc nhu cầu tránh thai không được đáp ứng. Gần 40% do tránh thai thất bại”. Trong khi đó, theo số liệu của Hội Kế hoạch hoá Gia đình Việt Nam, có 20 – 30% ca nạo phá thai là phụ nữ chưa kết hôn, và đến 60 – 70% là sinh viên, học sinh, chủ yếu ở độ tuổi 15 – 19. Nghĩa là phần đông các ca nạo phá nằm ở độ tuổi thanh thiếu niên.

Cùng con nói chuyện giáo dục giới tính

Trên thực tế, giới trẻ hiện nay rất thiếu kiến thức cùng kỹ năng cần thiết để chăm sóc sức khỏe sinh sản của bản thân. Chỉ một việc đơn giản nhất, là mang bao cao su khi quan hệ mà rất nhiều em còn “mơ hồ”, thậm chí chưa biết bao cao su là gì, thuốc tránh thai có tác dụng ra sao... Bên cạnh đó, Việt Nam chịu ảnh hưởng tư tưởng “kín đáo” của nền văn hóa Á Đông, đa phần không cởi mở về vấn đề quan hệ tình dục. Trong khi, ở lứa tuổi thanh thiếu niên, sự tò mò về giới tính, nhu cầu tìm hiểu, khám phá việc quan hệ tình dục là rất lớn.

Vì e ngại, các em sẽ tự tìm hiểu, không có hướng dẫn từ người lớn, từ các tài liệu y tế. Cũng vì e ngại, các em không dám mua, mang bao cao su, thuốc tránh thai bên mình, bởi lo lắng người khác biết sẽ “đánh giá” là hư hỏng. Nhưng thực tế, nếu để mang thai ngoài ý muốn, buộc phải phá thai, lại mang đến những hệ luỵ về sức khoẻ lẫn tinh thần ghê gớm hơn nhiều so với những “e ngại” kể trên.

Vốn dĩ, nhà trường cũng có các tiết học giáo dục giới tính, nhưng so với lượng học sinh, sinh viên cùng sự tò mò “vô bờ bến” của các em, chừng ấy là chưa đủ. Do đó, các bậc phụ huynh Việt Nam đã đến lúc thôi ngại ngùng, dè dặt trong vấn đề giáo dục giới tính cho con em của mình. Giáo dục giới tính đúng lúc cho con là cách bảo vệ trẻ khỏi những bi kịch không ai muốn.

Nếu không biết phải bắt đầu từ lúc nào là hợp lý, bạn hãy quan sát những thay đổi về tâm sinh lý của trẻ. Có thể từ khi con mới dậy thì, hoặc khi trẻ có ý định tâm sự chuyện riêng tư về tình yêu, về cơ thể. Để tránh e ngại, tốt nhất là cha sẽ nói với con trai, còn mẹ là người dạy dỗ con gái về giới tính.

Cha mẹ cần đọc nhiều hơn các kiến thức lẫn cách giáo dục giới tính tùy theo độ tuổi. Ví dụ khi con còn nhỏ, có thể dạy bé các vùng không được cho người khác chạm vào. Lúc trẻ đã dậy thì, việc nói trực tiếp về mang thai, sinh sản lẫn quan hệ là vô cùng cần thiết.

Và hơn hết, cha mẹ dẫu có bận rộn đến thế nào, cũng nên gần gũi, nghe con cái san sẻ, tâm sự. Có như vậy, khi gặp các vấn đề khó nói về giới tính, tình dục, trẻ sẽ không ngần ngại tìm đến cha mẹ để xin lời khuyên.

15.  Hành trình chống lại nạn suy dinh dưỡng trẻ em toàn cầu

Suy dinh dưỡng tại các quốc gia đang phát triển là một thách thức lớn về y tế, kinh tế và xã hội.

Góp phần đồng hành giải quyết vấn đề này, Amway Việt Nam tiếp tục mở rộng bản đồ dinh dưỡng thuộc chương trình Nutrillite Power of 5 tại 15 quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Chia sẻ tại sự kiện Lễ ký thỏa thuận hợp tác dự án “Cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi” với Bộ Y tế, ông Huỳnh Thiên Triều - Giám đốc Điều hành Amway Việt Nam tiết lộ, chương trình năm nay sẽ tăng số lượng trẻ em thụ hưởng lợi ích tại Việt Nam lên hơn 85.000, gấp 14 lần so với 4 năm 2015-2018 cộng lại.

- Được biết chương trình Nutrilite Power of 5 triển khai ở 15 quốc gia trên thế giới, xin ông cho biết đến nay chương trình đã gặt hái được những thành tựu tích cực gì và mục tiêu phát triển trong thời gian tới như thế nào?

Nutrilite Power of 5 là chương trình xã hội trên toàn thế giới được Tập đoàn Amway thực hiện nhằm giúp mọi người nâng cao nhận thức về vấn đề suy dinh dưỡng ở trẻ em. Dự án là nỗ lực rất lớn của Amway trong việc hiểu và giải quyết thấu đáo vấn đề suy dinh dưỡng toàn cầu. Khởi động từ năm 2014, tính đến nay chương trình đã có 24 chiến dịch được triển khai trên 15 quốc gia (trong đó có Việt Nam) thông qua việc bổ sung gói vi chất dinh dưỡng Nutrilite Little Bits vào bữa ăn hằng ngày.

Amway đã nghiên cứu và thấu hiểu rằng dinh dưỡng 1.000 ngày đầu tiên của một đứa trẻ có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển toàn diện về sức khỏe lẫn trí tuệ sau này vì thế cần được tác động sớm, ngay từ đầu để tạo cho trẻ nền tảng phát triển tốt nhất. Chúng tôi đã đầu tư cho công tác nghiên cứu và tích cực đào tạo để các gia đình có đầy đủ hành trang chống lại suy dinh dưỡng một cách chủ động. Mục tiêu toàn cầu của chiến dịch đến hết năm 2019, Amway sẽ hỗ trợ dinh dưỡng cho 500.000 trẻ em trên thế giới.

Đặc biệt, bản đồ suy dinh dưỡng được thực hiện bởi Tập đoàn Amway và tổ chức Liên minh Cải thiện dinh dưỡng toàn cầu (Global Alliance for Improved Nutrition – GAIN) đã được Trường Harvard Kennedy (thuộc trường Đại học Harvard, Hoa Kỳ) đưa vào giáo trình để giảng dạy như một nghiên cứu trường hợp điển hình.

- Cụ thể, trẻ em Việt Nam đã và sẽ được hưởng lợi ích như thế nào từ chương trình Nutrilite Power of 5?

Dinh dưỡng trẻ em là một trong những vấn đề trọng tâm trong phát triển của Việt Nam, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng. Là một tập đoàn toàn cầu về dinh dưỡng - sức khỏe - sắc đẹp, chúng tôi luôn muốn được đồng hành cùng chính phủ Việt Nam để góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, đóng góp vào sự phát triển bền vững của quốc gia dựa trên những thế mạnh và kinh nghiệm của Amway trên toàn cầu.

Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai chương trình này, từ năm 2015. Trong 4 năm đầu tiên thực hiện thành công, đã có 6.773 trẻ tại Thanh Hóa, Lào Cai, Bắc Giang sử dụng 794.910 gói Nutrilite Little Bits. Dự kiến trong năm 2019, chiến dịch sẽ tiếp cận được với hơn 85.000 trẻ tại Nghệ An và Hà Giang, tức gấp hơn 14 lần con số của 4 năm đầu tiên cộng lại.

Hướng đến lợi ích bền vững của chương trình, chúng tôi còn truyền thông cho cộng đồng hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với trẻ em, từ đó tình trạng dinh dưỡng ở trẻ mới được cải thiện đáng kể, lâu dài và sâu rộng.

- Triển khai một chương trình mang tầm vóc toàn cầu và cần được “địa phương hóa” theo từng quốc gia chắc chắn không phải là điều dễ dàng. Vậy, Amway đã đối mặt và vượt qua những khó khăn, thử thách gì và như thế nào trong suốt chặng đường vừa qua?

Tại Việt Nam, khó khăn lớn nhất mà chúng tôi phải đối mặt là tìm kiếm được đối tác uy tín để đồng hành và triển khai hiệu quả chương trình. Với bề dày 60 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dinh dưỡng và luôn ý thức đầu tư vào các hoạt động trách nhiệm xã hội, chúng tôi nhận được sự đồng hành của Viện Dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y Tế) trong 4 năm đầu tiên và của Vụ Sức khỏe Bà mẹ -Trẻ em (Bộ Y Tế) khi chương trình bước sang năm thứ 5.

Ngoài ra, những khó khăn của chương trình còn được san sẻ và hỗ trợ bởi đội ngũ nhà phân phối và nhân viên; những trái tim nhiệt thành luôn hướng về những điều tốt đẹp. Mong rằng ngày càng nhiều các tổ chức, đơn vị sẽ cùng chung tay không chỉ trong chiến dịch này, chỉ cần có chung một mục đích, chúng ta sẽ góp sức để tự tin đối mặt với vấn nạn toàn cầu này. Đây cũng là động lực để Nutrilite Power of 5 tự tin đi xa hơn và ngày càng nhân rộng.

16.  Hội Nam Y Việt Nam: Khám và tư vấn sức khỏe miễn phí cho người dân Hà Nam

Hôm nay (27/4), Hội Nam Y Việt Nam phối hợp với Hội Đông Y tỉnh Hà fNam đã tổ chức khám, tư vấn sức khỏe và cấp phát thuốc, thực phẩm chức năng miễn phí cho người dân tại huyện Lý Nhân (Hà Nam).

Đây là một trong những ý nghĩa và thiết thực của Hội Nam Y Việt Nam nhằm phát huy vai trò và trách nhiệm của người thầy thuốc trong việc ứng dụng nền y học cổ truyền và kết hợp với y học hiện đại nhằm chăm sóc và nâng cao sức khỏe toàn diện cho người dân. Đồng thời, thông qua hoạt động này, Hội Nam Y Việt Nam cũng mong muốn tạo môi trường thuận lợi cho các hội viên trong hội phát huy khả năng trí tuệ đóng góp sức mình cho việc chăm sóc sức khỏe thiện nguyện vì cộng đồng.

Buổi khám và tư vấn sức khỏe đã thu hút được gần 300 người dân tham gia. Trong đó, đa phần là các đối tượng chính sách như: Thương binh, gia đình liệt sỹ, bệnh binh nhiễm chất độc màu da cam, người cao tuổi, gia đình hộ nghèo và cận nghèo…

Sau khi khám sức khoẻ toàn diện, các thầy thuốc đã tận tình giải thích và tư vấn cách chăm sóc sức khoẻ cho từng người, đồng thời hướng dẫn, tư vấn sử dụng những cây thuốc sẵn có tại địa phương để khắc phục những bệnh lý thông thường.

Cũng trong buổi khám và tư vấn sức khỏe miễn phí cho người dân, các thầy thuốc đã cấp phát miễn phí nhiều loại thuốc, thực phẩm chức năng cho người dân như: Dầu ngải Vitophar, nước muối đa năng, Ngâm chân Hải Cốt An,… và 1 số loại thuốc của Hội Đông Y tỉnh Hà Nam.

17.  ‘Nút thắt’ cần gỡ để bệnh viện Việt ‘hút’ bệnh nhân nước ngoài

Năm 2014, có hơn 234.000 người nước ngoài đến khám bệnh tại các cơ sở y tế, số lượt điều trị nội trú là hơn 26.000 người thì năm 2018 đã có hơn 300.000 lượt người nước ngoài khám bệnh tại Việt Nam.

Hiện nay, việc ứng dụng các kỹ thuật cao trong điều trị đã áp dụng thành công khi nhiều ca bệnh khó được cứu chữa, nâng tầm của y học Việt Nam. Thông qua các thành tựu đó, những năm gần đây, các bệnh viện trong nước ngày càng đón tiếp nhiều người nước ngoài đến chữa trị.

Mới đây, một tỷ phú người Đài Loan lâm bệnh nặng trong chuyến thăm Việt Nam, được các bác sỹ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) phẫu thuật cứu sống. Xuất viện về nước, bệnh nhân đã ủng hộ 100.000 USD cho Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để đơn vị này đưa bác sỹ sang Đài Loan học hỏi trong lĩnh vực ghép tạng.

Giáo sư Trần Bình Giang - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã có những chia sẻ về công tác khám chữa bệnh cho người nước ngoài?

- Thưa giáo sư Trần Bình Giang, những khó khăn, thuận lợi trong việc khám chữa bệnh cho người nước ngoài hiện nay là gì?

Giáo sư Trần Bình Giang: Với chính sách đổi mới, mở cửa của Đảng và nhà nước, số người nước ngoài đến Việt Nam kinh doanh và công tác ngày càng nhiều.

Ngoài ra, người nước ngoài đến du lịch tại Việt Nam cũng không hề ít, đi kèm theo đó là nhu cầu chăm sóc về y tế. Vì vậy, vấn đề đặt ra với ngành y tế phải làm sao để đáp ứng được như cầu của người bệnh.

Thứ nhất, chúng ta phải thu hút được người nước ngoài ở lại Việt Nam chữa bệnh. Hiện tại công tác tuyên truyền chưa được tốt, nên có nhiều người nước ngoài làm ở các văn phòng đại diện, hay khách du lịch gặp tai nạn, thường sẽ yêu cầu S.O.S quốc tế để chuyển sang các nước khác, có thể chỉ là trong khu vực, như Singapore… trong khi đó chúng ta hoàn toàn có thể điều trị được.

Thứ hai, ở những bệnh viện lớn tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh... cũng đã triển khai chữa bệnh cho người nước ngoài nhưng chưa có tính chất hệ thống. Điển hình như ở Thành phố Hồ Chí Minh chủ yếu là người Campuchia, Hà Nội chủ yếu là người Lào.

- Thời gian qua, các bác sỹ của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã cứu chữa thành công cho nhiều bệnh nhân là người nước ngoài. Xin ông chia sẻ về một số ca bệnh đặc biệt?

Giáo sư Trần Bình Giang: Gần đây có một cô bé 14 - 15 tuổi người Ukraine sang Việt Nam thăm người nhà, bị buồn nôn liên tục. Khi vào bệnh viện kiểm tra thì phát hiện mắc một hội chứng rất đặc biệt là “hội chứng ăn tóc.” Bệnh nhân tự dứt tóc mình để ăn, tóc vào trong dạ dày không tiêu hóa được, đóng bánh, nên bị tắc ruột.

Sau khi nhập viện, bệnh nhân được bác sỹ Bệnh viên Việt Đức mổ nội soi, chữa trị.

Chúng tôi cũng đã từng mổ thành công cho đại sứ Qatar mắc bệnh sỏi túi mật và nang thận…

- Tại Bệnh viện Việt Đức, có trường hợp người Việt Nam sang nước ngoài chữa bệnh gặp biến chứng phải quay trở lại điều trị không?

Giáo sư Trần Bình Giang: Gần đây, bệnh viện đã phẫu thuật cho một bệnh nhân nữ sau khi đi nước ngoài điều trị về. Bệnh nhân đã sang Singapore phẫu thuật mổ cắt tử cung, xử lý nhau tiền đạo, chi phí hết 50.000 USD, nhưng gặp biến chứng.

Sau đó, bệnh nhân trở về Việt Nam, phẫu thuật tại Bệnh viện Việt Đức với chi phí chỉ với hơn 17 triệu đồng, trong khi nếu điều trị tại Singapore phải mất 60.000 USD.

18.  Hút thuốc lá – con đường ngắn dẫn tới ung thư

Báo chí, truyền thông liên tiếp đề cập đến tác hại do hút thuốc lá gây ra, thế nhưng dường như chưa thấy hậu quả ngay tức thì, nhiều người vẫn “đê mê” với làn khói trắng mang tên thuốc lá. Để rồi khi mắc chứng bệnh nan y do thuốc lá gây ra thì đã quá muộn.

Hút thuốc lá đã trở thành một thói quen xấu của nhiều người. Tiếp xúc với dân “nghiền” thuốc lá, chúng tôi được biết, ban đầu vì thể hiện sự “sành điệu” với mọi người xung quanh, nên một bộ phận giới trẻ đã tìm tới thuốc lá. Từ hút vài hơi, dần dà thành nghiện.

Đáng chú ý, khi được hỏi: “Không sợ hút thuốc lá sẽ gây hại sức khỏe, thậm chí cả tính mạng của bản thân sao?”, nhiều dân nghiền thuốc lá thản nhiên đáp: “Hút lâu rồi có bị sao đâu (?). Mình không hút thuốc thì lấy ai là người tiêu thụ?”. Câu trả lời trên thật đáng phê phán.

Bởi theo đánh giá của các cơ quan chức năng, mặc dù ngành công nghiệp thuốc lá có những đóng góp cho ngân sách quốc gia, nhưng phần đóng góp này không đủ đề bù đắp những tổn thất kinh tế và sức khỏe do sử dụng thuốc lá gây ra đối với cá nhân, gia đình và xã hội, nhất là khi hiện nay, thuốc lá là một trong những con đường ngắn dẫn tới căn bệnh hiểm nghèo – ung thư.

Thực tiễn cho thấy, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây hơn 90% các ca ung thư phổi. Trên thế giới tỉ lệ mắc ung thư phổi tăng khá nhanh trong vòng 60 năm qua, tăng hơn nhiều với các loại ung thư khác và có sự liên quan mật thiết với việc số người hút thuốc tăng.

Các nghiên cứu cho thấy, ung thư phổi không phổ biến ở nhóm người không hút thuốc. Đặc biệt, tại Việt Nam, theo thống kê của Bệnh viện K, có hơn 90% những người mắc bệnh ung thư phổi là người sử dụng thuốc lá. Bên cạnh đó, thói quen hút thuốc lá cũng là nguyên nhân phải kể đến khiến căn bệnh ung thư thanh quản xuất hiện.

Theo Bộ Y tế cho biết, thanh quản tiếp xúc trực tiếp với chất sinh ung thư (carcinogens) trong khói thuốc lá khi hơi thuốc được hít qua thanh môn ở khoảng giữa hai dây thanh âm.

Những người hút thuốc từ 30 đến 39 năm có nguy cơ mắc ung thư thanh quản cao gấp 12 lần so với người không hút thuốc. Những người hút từ 40 năm trở lên có nguy cơ mắc ung thư thanh quản gấp 14 lần so với những người không hút thuốc. Những người hút thuốc từ 20 đến trên 20 điếu/ngày có nguy cơ mắc ung thư thanh quản cao gấp 12 đến 25 lần so với người không hút thuốc.

Chưa hết, cũng theo đánh giá của Bộ Y tế, các nghiên cứu thực nghiệm và nghiên cứu dịch tễ học trong thời gian qua đã chứng minh rằng, hút thuốc lá là nguyên nhân gây ung thư hầu và khoang miệng. Lẽ bởi, các dẫn chất trong khói thuốc lá có chứa các chất thúc đẩy sự phát triển ung thư trong khoang miệng.

Và nguy cơ mắc ung thư khoang miệng ở nam giới có hút thuốc lá cao hơn 27 lần so với nam giới không hút thuốc lá. Con số này lên tới 14 lần đối với ung thư hầu. Số liệu trên cùng với nghiên cứu theo dõi của Hội ung thư Hoa Kỳ khi theo dõi 352.363 nam và 553.593 nữ từ năm 1982-1996 càng cho thấy, nguy cơ tử vong do ung thư miệng hầu luôn hiện hữu khi số lượng điếu thuốc lá hút ngày một tăng (tăng từ 4 đến 13 lần ở nam và từ 2 đến 12 lần ở nữ).

Cùng với ung thư phổi, ung thư hầu và khoang miệng, các nghiên cứu y khoa cũng đã chỉ ra hút thuốc lá là con đường ngắn dẫn tới các bệnh ung thư khác như: Ung thư thực quản, ung thư tụy, ung thư bàng quang và ung thư thận, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày v.v...

Thực tế cho thấy sự nguy hại khôn lường do thuốc lá gây ra. Bởi vậy, để tránh hậu họa, ngay từ bây giờ chúng ta hãy nói không với thuốc lá.

19. Tự ý dùng thuốc điều trị mắt, một bệnh nhân suýt bị mù

Theo thông tin từ Bệnh viện Mắt trung ương, từ khi bước vào đợt nắng nóng đến nay, số lượng bệnh nhân đến khám mắt liên tục tăng, ngày đông nhất tiếp nhận đến 1.600 bệnh nhân. Thậm chí cao điểm dự báo có thể lên tới gần 3.000 bệnh nhân/ngày.

Bác sĩ Hoàng Cương, Bệnh viện Mắt trung ương cho biết, bệnh nhân đến khám mắt thời gian này phần lớn là ca bệnh viêm kết mạc dị ứng, đau mắt đỏ, khô mắt... Nguyên nhân là do thời tiết nóng bức mùa hè, cộng với tình trạng ô nhiễm môi trường, khói bụi… ảnh hưởng có hại đến mắt. 

Đáng lưu ý, không ít bệnh về mắt hay chấn thương mắt có thể để lại hậu quả lâu dài, nguy hại nếu như người bệnh sai lầm trong việc chăm sóc mắt, hay tự mua thuốc điều trị. Điển hình là trường hợp một nữ bệnh nhân 16 tuổi (ở tỉnh Hải Dương) nhập viện trong tình trạng mắt phải sưng nề, phù mắt đỏ, thị lực chỉ còn 3/10. Bất ngờ bị côn trùng bay vào mắt trên đường đi học về, nữ sinh 16 tuổi ra sức dụi mắt để lấy dị vật nhưng chỉ một lúc sau mắt sưng đỏ, chảy nước mắt liên tục, mắt nhìn mờ. Về nhà, cô gái đã ra hiệu thuốc mua nước muối sinh lý và thuốc nhỏ mắt để nhỏ cho mắt bớt đỏ. Tuy nhiên, sau hơn 2 ngày tự chữa trị, mắt nữ sinh này sưng vù và được gia đình đưa tới bệnh viện…

Thực tế, tại Bệnh viện Mắt trung ương, không ít bệnh nhân đến viện khám, dù ban đầu chỉ bị các phản ứng đơn giản ở mắt nhưng do sử dụng thuốc nhỏ mắt một cách tùy tiện, dùng thuốc không đúng cách, dùng phải sản phẩm không an toàn… dẫn tới bệnh diễn biến nặng. 

Bác sĩ Hoàng Cương cảnh báo, hiện nay trên thị trường còn nhiều sản phẩm nước muối sinh lý, nước nhỏ mắt nhân tạo, thậm chí cả thuốc nhỏ mắt sản xuất thủ công, chứa chất bảo quản rẻ tiền... Trong khi đó, đa phần người bị bệnh về mắt thời gian đầu chưa đi khám ngay mà tự ra hiệu thuốc mua thuốc nhỏ mắt về tra. Đây chính là nguyên nhân gây khô mắt, đau mắt mạn tính, thậm chí dẫn tới mù lòa. 

“Việc sử dụng thuốc nhỏ mắt bừa bãi rất nguy hiểm, nhất là đối với những thuốc có thành phần gây co mạch hoặc chứa corticoid. Những loại thuốc này nếu không có sự chỉ định của bác sĩ có thể gây ra tình trạng tăng nhãn áp (bệnh glocom hay thiên đầu thống), đục thủy tinh thể, giảm thị lực cho người sử dụng. Thậm chí, có khi chỉ là đau mắt đỏ lành tính nhưng dùng thuốc sai gây nhiễm herpes làm mưng mủ gây tai biến mù lòa”, bác sĩ Hoàng Cương nói.

Trước thực trạng đó, bác sĩ Hoàng Cương, Bệnh viện Mắt trung ương khuyến cáo, trong thời tiết nắng nóng, cộng với khói bụi, ô nhiễm môi trường, người dân khi ra đường cần có ý thức tự bảo vệ mắt của mình bằng những biện pháp đơn giản như: Đeo kính râm, vệ sinh mắt đúng cách. Hằng ngày cần chú ý làm sạch mắt bằng cách nhỏ nước muối sinh lý, tối thiểu 2 lần/ngày vào buổi sáng và tối. Khi bị bụi vào mắt, có thể chớp mắt vào cốc nước sạch, tránh day dụi mắt. Khi làm việc căng thẳng cần để cho mắt có thời gian nghỉ ngơi, bổ sung các thực phẩm có lợi cho mắt trong chế độ ăn uống hằng ngày như: Rau xanh, trái cây, gấc, các loại hạt... 

Đặc biệt, bác sĩ Hoàng Cương cũng lưu ý, một số bệnh về mắt hay chấn thương mắt có thể để lại hậu quả lâu dài. Vì vậy, khi mắc bệnh, mọi người cần khám bác sĩ chuyên khoa mắt, điều trị đúng liều lượng và dứt điểm. Ngoài ra, mỗi người cần sử dụng một lọ thuốc nhỏ mắt riêng, kể cả nước muối sinh lý để tránh lây nhiễm khuẩn các bệnh về mắt cho người khác.

20.  Báo động ung thư đại trực tràng trẻ hóa

Ung thư đại trực tràng thường gặp ở bệnh nhân trên 50 tuổi nhưng hiện nay bệnh gặp nhiều ở lứa tuổi dưới 40, thậm chí 12, 13 tuổi cũng đã có những bệnh nhân phải phẫu thuật ung thư đại trực tràng.

Thiếu niên đã bị ung thư đại trực tràng

Bác sĩ Phạm Văn Bình, Trưởng khoa Ngoại bụng I, Bệnh viện K Trung ương cho biết ung thư đại trực tràng là một trong những ung thư đường tiêu hóa hay gặp nhất và có xu hướng tăng nhanh qua từng năm. Theo số liệu Tổ chức Y tế thế giới năm 2018, thế giới có thêm 1,8 triệu ca mắc mới và gần 900.000 ca tử vong. Còn tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng đứng thứ 5 trong số 10 bệnh ung thư phổ biến nhất với gần 15.000 ca mắc mới và gần 8.000 trường hợp tử vong. Đáng tiếc, tỉ lệ bệnh nhân đến bệnh viện chẩn đoán, phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm rất hiếm, chỉ khoảng hơn 20%, số còn lại đều đến viện ở giai đoạn tiến triển 3-4, do đó điều trị gặp nhiều hạn chế. Trong khi nếu mắc ở giai đoạn 1, tỉ lệ sống sau 5 năm có thể lên tới 85-90%, giai đoạn 3 còn khoảng 40-60% nhưng đến giai đoạn cuối chỉ còn 10-20%.

Theo bác sĩ Bình trước đây ung thư đại trực tràng thường gặp ở độ tuổi ngoài 50 nhưng hiện nay bệnh đang có xu hướng trẻ hóa, với độ tuổi 30- 40, thậm chí bệnh viện từng phẫu thuật cho bệnh nhân mới 10, 12 tuổi. Năm 2018, bệnh viện từng phẫu thuật cho một bé trai 10 tuổi vào viện cấp cứu do đau bụng, tắc ruột. Khi xét nghiệm, bác sĩ phát hiện có khối ung thư biểu mô tuyến ở đại tràng sigma. Khi mổ, kích cỡ khối u đã lên tới 6 cm, xâm lấn vào thành đại tràng, ở giai đoạn muộn. Gần đây nhất, bệnh viện lại mổ cho một bệnh nhi mới 12 tuổi, cũng mắc ung thư đại trực tràng. Sau phẫu thuật, bệnh nhi tiến triển tốt.

Tại Bệnh viện K Trung ương mỗi năm phẫu thuật cho khoảng 22.000 – 23.000 bệnh nhân ung thư, trong đó riêng ung thư đại trực tràng đã chiếm 4.000 – 5.000 ca, tương đương 11-13 bệnh nhân/ngày.

Phương pháp mới cắt khối u đại trực tràng

Tại buổi tập huấn đào tạo về chẩn đoán và điều trị tổn thương polyp và ung thư sớm đại trực tràng" mới đây bác sĩ Kenichiro Imai, chuyên gia nội soi tiêu hóa đến từ Nhật Bản cho biết xu hướng gia tăng ung thư đại trực tràng không chỉ ở Việt Nam mà tại Nhật Bản hay nhiều nước khác cũng gặp phải. Tuy nhiên, các nước châu Á chiếm đến 50% tổng lượng bệnh nhân ung thư đại trực tràng trên toàn thế giới. Nguyên nhân chủ yếu liên quan đến thói quen ăn uống nhiều đồ nướng, chiên rán, ăn nhiều thịt đỏ, ăn ít rau xanh, hoa quả. "Việc khám sàng lọc để phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa nói chung và ung thư đại trực tràng nói riêng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Trong đó riêng việc theo dõi và cắt polyp thường xuyên có thể giúp giảm tới 80% ung thư đại trực tràng. Theo thống kê, các loại đa polyp đại trực tràng nếu không được can thiệp sẽ có khoảng 50% chuyển thành ung thư"- chuyên gia người Nhật Bản nói.

Tại đây chuyên gia Nhật Bản đã trực tiếp "cầm tay chỉ việc" thực hiện phương pháp mới có thể "nhuộm" và phát hiện tổn thương polyp đại tràng từ rất sớm cho bệnh nhân. Sau đợt đào tạo đầu tiên, bệnh viện đã thực hiện phẫu thuật cho 30 bệnh nhân, trong đó có nam bệnh nhân mới 27 tuổi ở Ninh Thuận, bị polyp di truyền, khi nội soi phát hiện trong lòng đại tràng có hơn 100 polyp.

Theo bác sĩ Bùi Ánh Tuyết, Trưởng Khoa Nội soi - Thăm dò chức năng, Bệnh viện K Trung ương, phương pháp cũ rất khó đánh giá được mức độ tổn thương ở giai đoạn sớm, không biết khối u có di căn xa hay không nên nhiều khi phẫu thuật không triệt để. Với phương pháp này bác sĩ sẽ sử dụng hệ thống máy nội soi thế hệ mới giúp hình ảnh sắc nét, hiển thị rõ tổn thương dù là nhỏ nhất. Hệ thống này cũng có chức năng nhuộm màu bằng ánh sáng và phóng đại trên 100 lần, giúp phân tích rõ ràng vi cấu trúc và vi mạch máu của tổn thương, đưa ra nhận định chính xác về tính chất tế bào học của tổn thương, phân biệt tổn thương ung thư và không ung thư, từ đó cắt trọn tổn thương. Ngoài ra, phương pháp nội soi ống mềm trước đây chỉ cho can thiệp với các khối u nhỏ dưới 2 cm nhưng phương pháp mới có thể can thiệp với các khối u trên 3 cm. "Đây là can thiệp tối thiểu nên bệnh nhân có thể xuất viện sau 4-5 ngày, giúp người bệnh tiết kiệm chi phí, kéo dài thời gian lui bệnh. Cùng đó can thiệp qua nội soi giúp giảm thiểu thời gian nằm điều trị, tiết kiệm chi phí và hạn chế xâm lấn nâng cao chất lượng cuộc sống  cho bệnh nhân"- bác sĩ Tuyết nói.

Để phòng ngừa ung thư đại tràng, các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân nên hạn chế ăn nhiều thịt, chất béo có nguồn gốc từ đạm động vật; bổ sung đầy đủ chất xơ từ lúa mạch, trái cây, rau tươi, các vitamin E, C, và A …và duy trì chế độ sinh hoạt năng động, luyện tập thể dục thường xuyên. Những người có tiền sử viêm đại tràng mạn tính, trong gia đình có người thân từng mắc ung thư đường tiêu hóa (thực quản, dạ dày, đại tràng), hoặc khi có triệu chứng sụt cân không rõ lý do, táo bón, đầy bụng, đi tiêu ra máu, ói ra máu… nên đi khám ngay để tầm soát, phát hiện và điều trị kịp thời.

21.  Nghỉ lễ, đừng ngập trong bia rượu!

Vụ tai nạn xảy ra trên đường Láng (Hà Nội) đêm 22/4 khiến nữ lao công vệ sinh môi trường tử vong chắc hẳn ám ảnh nhiều người. Chỉ một khoảnh khắc, bạn có thể cướp đi sự sống của một người, thậm chí của nhiều người, cướp đi gia đình của những đứa trẻ, nếu bạn say xỉn và lái xe.

Người lái xe sau bữa nhậu vì nhà có việc vui, với 5 – 7 cốc bia đã không làm chủ tốc độ, tông chết một nữ lao công, tiếp đó đâm vào xe máy, ôtô Mercedes chạy cùng chiều trên đường Láng.

Kết quả kiểm tra đo nồng độ cồn tại cơ quan công an của người tài xế này lên đến 1,055 miligam/lít khí thở.

Trong khi đó, các chuyên gia y tế cho biết, khi uống rượu đến ngưỡng nồng độ rượu trong máu từ 50 – 100mg/dL, người uống sẽ chậm đáp ứng, giảm khả năng phán xét, không điều khiển được các vận động đòi hỏi độ chính xác, giọng nói bất thường.

"Đây là lý do, dù uống rượu ở ngưỡng thấp người ta vẫn đưa ra khuyến cáo người đã rượu bia không nên lái xe để phòng những bất trắc khi lưu thông trên đường do phản ứng chậm đáp ứng", BS Nguyễn Trung Nguyên, Trung tâm chống độc (BV Bạch Mai) cho biết.

Còn nếu uống bia rượu với nồng độ rượu từ 100 – 200mg/dL, người say sẽ có hiện tượng nhìn đôi (nhìn một vật thành hai vật), bạo lực, mất định hướng, lẫn lộn, vô cảm, sững sờ…

Từ 200 – 400mg/dL, người say bị ức chế hô hấp, thở yếu, thở chậm, ngừng thở, thở khò khè, ứ đọng đờm dãi, ho hoặc khạc yếu, giảm thân nhiệt (da lạnh), đái ỉa ra quần, tụt huyết áp, hôn mê. Ở mức trên 400 có nguy cơ trụy tim mạch, tử vong.

Điều này cho thấy tác động của rượu bia là vô cùng nguy hại với người điều khiển phương tiện giao thông.

TS. Kidong Park, Trưởng Đại diện của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam bày tỏ quan ngại về tình trạng sử dụng bia rượu của người Việt

Việc sử dụng rượu bia ở Việt Nam  dẫn đến 79.000 ca tử vong năm 2016, hàng trăm nghìn người khác phải nhập viện điều trị liên quan đến rượu bia như đột qụy, suy tim, các bệnh lý tăng huyết áp và phình động mạch chủ, tổn thương gan, xơ gan dẫn đến viêm gan, viêm tuỵ cấp, mãn tính và tai nạn giao thông do bia rượu.

"Điều tra cũng cho thấy 48% người trưởng thành uống rượu bia là nam giới đã lái xe sau khi uống rượu bia, đây là hành vi nguy hiểm", TS Park nói.

Vì thế, năm nào cũng vẫy, mỗi kỳ nghỉ dài lại là nỗi ám ảnh của các bệnh viện vì tình trạng tai nạn giao thông tăng cao.

"Những kỳ nghỉ lễ kéo dài, kéo theo đó là sự di chuyển nhiều luôn là nỗi lo ngại với các bác sĩ, khi mà số ca tai nạn giao thông luôn tăng hơn so với ngày thường. Nhiều ca tai nạn xảy ra do lái xe không làm chủ tốc độ vì "biêng biêng" bia rượu", bác sĩ cấp cứu tại BV Việt Đức cho biết.

Các ca tai nạn giao thông được chuyển đến BV Việt Đức thường là những ca tai nạn rất nặng nề, trên đường quốc lộ, cao tốc do tốc độ lái xe nhanh nên khi xảy ra va chạm gây chấn thương rất nặng cho nạn nhân. Rất nhiều trường hợp đưa đến cấp cứu là thanh niên, với nồng độ cồn trong máu cao, bị các chấn thương nặng như đa chấn thương, chấn thương sọ não, chấn thương đùi, cột sống, hàm mặt.

Theo các số liệu nghiên cứu công bố trong “Báo cáo về sử dụng rượu bia tại Cộng đồng Châu Âu năm 2012”, nguy cơ tử vong do bệnh tật và tai nạn thương tích sẽ tăng lên đáng kể nếu một người uống nhiều hơn 2 đơn vị cồn trong một ngày, và nguy cơ tử vong tăng tương quan với mức độ uống.

Theo đó, 1 đơn vị cồn tương đương với 3/4 chai/lon bia 330 ml (5%); 1 ly rượu vang 100ml (13,5%); 1 cốc bia hơi 330ml hoặc 1 chén rượu mạnh 30ml (40%).

Vì thế, kì nghỉ lễ 30/4 - 1/5 đã bắt đầu, các bác sĩ khuyến cáo mọi người chỉ vui thôi, đừng vui quá, gặp gỡ bạn bè, gia đình uống bia rượu hãy uống chừng mực, đừng ép nhau cốc bia, chén rượu để không làm chủ bản thân có thể gây ra những tai nạn mất tính mạng vì lái xe, đánh nhau. Hãy nhớ, đã uống rượu bia dù ít hay nhiều, tuyệt đối đừng lái xe!

22.  Người đàn ông suy kiệt vì lạm dụng thuốc chứa corticoid

Bệnh nhân bị đau lưng, tê chân nhiều năm, đã uống rất nhiều thuốc giảm đau tây y và đông y ở nhiều cơ sở khám, chữa bệnh khác nhau, đăc biệt là uống nhiều thuốc chứa Corticoid.

Bệnh viện (BV) Hoàn Mỹ Vạn Phúc 1 (Bình Dương) cho biết BV vừa tiếp nhận bệnh nhân Hồ Văn B. (76 tuổi, ngụ Bình Phước) trong tình trạng bụng trướng to, yếu mệt, nôn ói nhiều, rối loạn đi tiêu.

Bệnh nhân B. được bác sĩ chẩn đoán nhiễm trùng tiêu hóa, theo dõi bán tắc ruột, xơ gan, suy kiệt. Bệnh nhân được chuyển sang Khoa Nội để điều trị.

Ông B. cho biết hơn một năm nay ông cảm thấy bị yếu mệt dần, nôn ói, bụng to, tiêu chảy, ăn uống kém, đã khám và điều trị nhiều bệnh viện khác nhau với chẩn đoán là viêm dạ dày, nấm thực quản… Tuy nhiên, bệnh ngày càng nặng, ông nôn ói liên tục, ông không ăn uống được dẫn đến thể trạng và tinh thần bị suy kiệt nên đi BV.

Khai thác hồ sơ khám chữa bệnh cũ của bệnh nhân, bác sĩ bất ngờ phát hiện ông B. bị đau lưng, tê chân nhiều năm, đã uống rất nhiều thuốc giảm đau tây y và đông y ở nhiều cơ sở khám, chữa bệnh khác nhau.

Sau khi hội chẩn, các bác sĩ quyết định điều trị với chẩn đoán: Hội chứng Cushing - đây là một loại hội chứng do tác dụng phụ của việc sử dụng thuốc Corticoid dài hạn. Đồng thời bệnh nhân được theo dõi suy thượng thận thứ phát do thuốc, viêm dạ dày trào ngược thực quản, nhiễm trùng tiêu hóa, viêm phế quản, suy nhược cơ thể.

Sau 6 ngày được điều trị tích cực, sức khỏe bệnh nhân hồi phục khá nhanh. Từ chỗ không thể ngồi vững được, bệnh nhân đã có thể tự đi lại, hết nôn ói, hết tiêu lỏng; ăn uống khá, tinh thần vui vẻ… Hiện bụng của bệnh nhân cũng xẹp xuống hẳn so với ngày vừa nhập viện.

Bác sĩ khuyến cáo, mọi người không nên tự ý điều trị bằng những phương pháp dân gian. Khi có bệnh thì cần lựa chọn một địa chỉ thăm khám uy tín để được chẩn đoán, xác định điều trị đúng. Như trường hợp bệnh nhân B. là hậu quả của việc điều trị đau lưng với dùng thuốc kháng viêm giảm đau nhóm Glucocorticoide kéo dài, lặp lại bởi nhiều người kê đơn khác nhau.

Lịch sử bệnh tật và các loại thuốc đã dùng, hồ sơ khám chữa bệnh cũ (toa thuốc; kết quả xét nghiệm…) là thông tin vô cùng quan trọng mà người bệnh phải lưu ý để trình bày với bác sĩ khi đi khám bệnh.

Về phía các thầy thuốc, việc chịu khó tìm hiểu, khai thác “bệnh sử và tiền sử” của người bệnh chính là chìa khóa then chốt để mở đúng cánh cửa chẩn đoán và điều trị hiệu quả.


Thăm dò ý kiến