Tóm tắt tiểu sử
Sinh ngày: 23 - 11 - 1931 tại Hà Tĩnh
Nguyên quán: Sơn Long, Hương Sơn, Hà Tĩnh
Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam
Được công nhận chức danh Phó Giáo sư Y học năm 1984, chức danh Giáo sư Y học năm 1991
Quá trình học tập và công tác:
– 1952-1958: Sinh viên Đại học Y Hà Nội, tốt nghiệp bác sĩ năm 1958.
– 1953-1954: Tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ, sau đó về tiếp quản Thủ đô.
– 1959-1979: Công tác tại Bệnh viện Bạch Mai.
– Năm 1960: Đi học ở Rumanie với 1 năm rưỡi để học vi rút học tại Viện Quốc gia vi rút học và 6 tháng học về vi khuẩn tại Viện Cantacusino nổi tiếng thế giới.
– 1980-1984: Phó Giám đốc và năm 1982 là Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô
– 1984-1988: Thứ trưởng Bộ Y tế.
– 1984-1995: Viện trưởng Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới; Chủ nhiệm Bộ môn Truyền nhiễm, Đại học Y Hà Nội.
– 1988-1992: Bộ trưởng Bộ Y tế - ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII. Bí thư Ban cán sự Đảng bộ Bộ Y tế. Chủ nhiện Khoa Y học Công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội. Phó Chủ tịch Hội đồng Y tế thế giới.
– 1992-1994: Đặc phái viên Thủ tướng Chính phủ.
– 1992: Phó Chủ tịch Đại hội đồng Y tế thế giới.
– 1994-2000: Phó Ban thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường. Chủ tịch Hội Nước khoáng Việt Nam.
– Chủ tịch Hội Dân số Kế hoạch hóa Gia đình Việt Nam; Chủ tịch Hội Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới; Chủ tịch Hội Kế hoạch hóa gia đình; Phó Chủ tịch Tổng hội Y Dược học Việt Nam; Chủ tịch Hội đồng giải thưởng Hồ Chí Minh chuyên ngành y dược.
– Năm 2000: Viện sĩ Viện hàm lâm Y học Liên bang Nga về hệ thống và biện chứng.
– Ông mất ngày 8-11-2011.

Thành tích nổi bật:

Là một chuyên gia đầu ngành về truyền nhiễm, mặc dầu được Nhà nước giao nhiệm vụ quản lý ngành từ rất sớm nhưng ông vẫn dành thời gian khám chữa bệnh cho cán bộ, nhân dân.

Là Chủ nhiệm Bộ môn Truyền nhiễm Trường Đại học Y Hà Nội đảm bảo hướng dẫn nghiên cứu sinh và giảng dạy cho sinh viên.

Ông quyết tâm đẩy mạnh sản xuất và đưa Astemisinin vào điều trị sốt rét do plasmodium falcifarum kháng thuốc, góp phần quan trọng giảm hẳn tỷ lệ tử vong sốt rét ác tính và khống chế được bệnh sốt rét.

Tập hợp được 120 giáo sư, tiến sĩ y học nhiều thế hệ từ 1990-2004 để biên soạn bộ 4 tập Bách khoa thư bệnh học. Là bộ sách cầm tay của thầy thuốc thực hành và nhiều bộ cẩm nang về chuyên ngành HIV/AIDS, sốt rét, giun mật và nhiều bài báo khoa học trên các tạp chí lớn có giá trị trong việc định hướng xây dựng, phát triển ngành. Đặc biệt khi là cương vị Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, ông đã tập hợp được trên 300 nhà khoa học các chuyên ngành của y học hoàn thành tập I bộ Từ điển bách khoa y học Việt Nam.

Chủ trì cùng các chuyên gia quản lý và chuyên môn giỏi soạn thảo Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân được Quốc hội phê duyệt ngày 30/6/1989. Và đặc biệt là soạn thảo ban hành chiến lược bảo vệ sức khỏe nhân dân giai đoạn 1990-2000 gồm 13 nhóm chương trình hành động quốc gia nhằm giải quyết 4 vấn đề ưu tiên: Nhiễm khuẩn, dinh dưỡng, dân số, vệ sinh môi trường. 9 chương trình giải quyết các bệnh nhiễm khuẩn có lựa chọn và 12 nhóm chương trình tạo điều kiện thực hiện các chương trình hành động (gọi là chương trình hỗ trợ).

Đây là phương pháp làm việc theo chương trình nhằm tăng cường quản lý Nhà nước với hiệu quả cao nhất. Phương pháp làm việc này được ông đề xuất và lãnh đạo thực hiện đầu tiên tại Việt Nam. Các chương trình hành động của ông đề xuất đến nay vẫn nguyên giá trị và được các thế hệ kế tiếp đổi mới và hoàn thiện.

Ông chỉ đạo Văn phòng Bộ quy hoạch toàn diện và tổng thể cơ quan Bộ Y tế để có kế hoạch xây dựng nâng cấp dần ngay từ 1989, nên tránh được sự manh mún, chắp vá. Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa khoa học y học và khoa học quản lý y tế trong ông đã thể hiện trong thực tiễn với nhiều chủ trương chính xác và nhiều đổi mới trong Ngành Y tế từ rất sớm.

Cuối thập kỷ 90 thế kỷ 20 nền kinh tế Việt Nam rơi xuống tận đáy, muôn vàn khó khăn được thể hiện rõ ở Ngành Y tế. Kinh phí Nhà nước cấp cho Ngành Y tế hết sức nhỏ giọt, hoạt động khám chữa bệnh chăm sóc sức khỏe nhân dân chỉ xoay quanh những kỹ thuật bao cấp thông dụng không có đầu tư phát triển lâu dài. Để vượt qua những khó khăn này, ông đã nghiên cứu, thí điểm và tiến tới thực hiện thành công Bảo hiểm y tế và ngày nay thành một chủ trương lớn của Nhà nước.

Khen thưởng:

Được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì và nhiều huân huy chương khác.

Thành viên tập thể được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2000.

Danh hiệu Thầy thuốc Nhân dân.​