Asset Publisher Asset Publisher

Là người trực tiếp trả lời thắc mắc của hàng trăm cơ sở y tế thời gian qua, ông Hoàng Cương, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch-Tài chính, Bộ Y tế, đã có những chia sẻ xung quanh vấn đề này.

Ông Hoàng Cương, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch-Tài chính, Bộ Y tế. Ảnh: HQ.

PV: Qua thực tiễn, ông thấy những nội dung đơn vị cơ sở y tế lo ngại, vướng mắc về đấu thầu là gì?

Ông Hoàng Cương: Thời gian vừa qua, Bộ Y tế liên tiếp tổ chức các hội nghị tập huấn, phổ biến các quy định mới của pháp luật về đấu thầu trực tiếp và trực tuyến đến từng cơ sở y tế. Bên cạnh đó, chúng tôi đã làm việc trực tiếp với một số cơ sở y tế địa phương để hướng dẫn, tháo gỡ các vướng mắc.

Qua trao đổi, thảo luận tại các buổi tập huấn, chúng tôi thấy về cơ bản các vướng mắc hiện nay chủ yếu trong quá trình thực thi vẫn có cách hiểu chưa thống nhất trong triển khai. Một số địa phương ban hành quy định phân cấp triệt để cho các cơ sở y tế, các bệnh viện quyết định việc mua sắm nhưng có một số địa phương cũng phân cấp ở mức vừa phải. Đấy là một trong những nguyên nhân dân đến việc mua sắm kéo dài thêm vì phải qua bước trình duyệt trung gian.

Một số vướng mắc, Vụ đã tổng hợp hướng dẫn cụ thể bằng văn bản. Chúng tôi đưa ra hàng chục câu hỏi bệnh viện thường gặp, có cách thức xử lý, giải quyết, căn cứ vào đâu để áp dụng. Trong quá trình tham gia hội nghị tập huấn, căn cứ theo Luật Đấu thầu, hoạt động đấu thầu ngoài việc cạnh tranh công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế thì trong Luật đấu thầu 2023 có bổ sung thêm trách nhiệm phải giải trình. Nhiều chủ đầu tư lo lắng; thực ra, khi tổ chức cuộc thầu đúng quy trình, thủ tục, bảo đảm công khai minh bạch là đã bảo đảm trách nhiệm giải trình của chủ đầu tư.

Hiện nay, toàn bộ quy trình đấu thầu được mẫu hóa bằng Thông tư, biểu mẫu đấu thầu qua mạng. Nên nếu các chủ đầu tư thực hiện đúng quy định khi lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu, lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu… thì không phải lo lắng về trách nhiệm giải trình.

Trong thời gian vừa qua, Bộ Y tế liên tục triển khai mạnh mẽ, liên tiếp các buổi tập huấn, phổ biến pháp luật về đấu thầu. Ảnh: HQ.

PV: Có đơn vị đưa ra khó khăn là giá trung bình và giá cao nhất với các mặt hàng, các bệnh viện đang lo ngại vì trong luật không có định nghĩa, quy định lấy giá trung bình, lấy giá cao nhất làm sao để làm đúng. Ông giải thích thế nào với các đơn vị?

Ông Hoàng Cương: Lần này để tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong việc đấu thầu trước thuốc và vật tư y tế nói riêng, Quốc hội giao Chính phủ xác định giá gói thầu. Tại điều 16 của Nghị định 24/2024, Chính phủ quy định một trong những cách thức xác định giá đấu thầu là thu thập báo giá và Nghị định 24 quy định tối thiểu 1 báo giá có thể xây dựng giá gói thầu. Nếu trường hợp có nhiều hơn hơn 1 báo giá, thì cơ sở y tế được lấy 1 báo giá cao nhất làm giá đấu thầu. Theo đó, khi thu thập báo giá, căn cứ số lượng báo giá, yêu cầu chuyên môn, khả năng tài chính của bệnh viện để bệnh viện xác định lấy giá gói thầu theo giá cao nhất, trung bình hay thấp nhất, trong Nghị định quy định được lấy giá cao nhất. Về nội dung này, chúng ta cần làm rõ, ở đây giá gói thầu hay dự toán gói thầu cũng chỉ là dự trù kinh phí mua sắm, là mức trần để xét duyệt trúng thầu, ký kết hợp đồng. Theo đó, khi tổ chức cuộc thầu minh bạch, cạnh tranh, hiệu quả, thuận tiện nhanh gọn thì giá dự thầu của nhà thầu sẽ phản ánh đúng với tình hình thị trường, phù hợp với thị trường và tuân theo các quy luật thị trường.

Chúng ta phải phân định rạch ròi. Khi lập giá gói thầu, phải thu thập thông tin trên thị trường, một trong những cách là thu thập báo giá của nhà thầu để làm giá gói thầu, dự trù kinh phí mua sắm. Còn khi tổ chức đấu thầu, các nhà thầu căn cứ vào điều kiện, khả năng, quy định của hồ sơ mời thầu để đưa giá ra giá dự thầu và giá này phụ thuộc vào từng nhà thầu, chúng ta không thể can thiệp.

Khi đó, chúng ta đánh giá hồ sơ dự thầu, xét duyệt trúng thầu trên cơ sở bảo đảm giá đề nghị trúng thầu của nhà thầu xếp hạng thứ nhất không vượt giá gói thầu chúng ta duyệt (có thể lấy theo giá cao nhất, trung bình, thấp nhất). Như vậy, phải làm rõ giá dự thầu của các nhà thầu cạnh tranh với nhau, còn dự toán gói thầu hay giá gói thầu là dự trù kinh phí để chúng ta mua sắm, là mức trần để xét duyệt trúng thầu.

Nhiên Thị Nguyễn