TÌNH TRẠNG SỬ DỤNG ĐIỆN THOẠI DI ĐỘNG
LÀM MẤT TẬP TRUNG KHI LÁI XE ĐANG GIA TĂNG

Mất tập trung khi lái xe là mối đe dọa nghiêm trọng và đang ngày một gia tăng trong an toàn giao thông đường bộ. Ngày càng có nhiều người sử dụng điện thoại di động và việc xuất hiện nhiều phương tiện thông tin liên lạc trong xe dường như sẽ làm trầm trọng thêm vấn đề này trên toàn cầu trong những năm tới.

Tuy nhiên, cho đến nay chưa có đủ bằng chứng về các nguy cơ liên quan đến các nguyên nhân khác nhau gây mất tập trung và những can thiệp gì có thể được thực hiện để làm giảm tác động trong các vụ va chạm giao thông đường bộ.

Sử dụng điện thoại di động:

Có nhiều tình huống dẫn đến mất tập trung khi lái xe, nhưng việc sử dụng điện thoại di động trong khi lái xe là mối quan tâm đầu tiên đối với các nhà hoạch định chính sách. Bằng chứng cho thấy hành vi này đang tăng lên một cách nhanh chóng là hậu quả của việc tăng  sử dụng điện thoại di động theo cấp số nhân nói chung trong xã hội. Tuy nhiên, việc sử dụng điện thoại di động có thể được coi là một trong những tình huống về vấn đề người lái xe mất tập trung. Các nghiên cứu từ một số quốc gia cho thấy tỉ lệ người lái xe sử dụng điện thoại di động trong khi lái xe đã tăng lên trong vòng 5-10 năm qua, dao động từ 1% đến 11% ở bất kỳ một thời điểm nào, cùng với việc sử dụng các loại điện thoại di động tăng lên. Ở nhiều quốc gia, mức độ của vấn đề này vẫn chưa được biết đến do thông tin về sử dụng điện thoại di động được thu thập một cách thường quy khi có một vụ tai nạn xảy ra.

Ảnh hưởng của việc sử dụng điện thoại di động đối với hành vi lái xe:

Sử dụng điện thoại di động là nguyên nhân dẫn đến các lái xe không chú ý nhìn đường, rời tay khỏi vô lăng và tâm trí không tập trung trên đường và hoàn cảnh xung quanh. Đây là tình huống cuối cùng của việc mất tập trung - được gọi là mất tập trung nhận thức -  thường xuất hiện và tác động lớn nhất đến hành vi lái xe. Bằng chứng cho thấy rằng mất tập trung do điện thoại di động gây ra có thể làm giảm khả năng lái xe theo nhiều cách khác nhau, ví dụ như thời gian phản ứng chậm hơn (đáng chú ý là thời gian nhấn phanh và phản ứng lại với các tín hiệu giao thông), giảm khả năng đi đúng làn đường và điều khiển xe với khoảng cách so với xe sau ngắn hơn.

Nhắn tin cũng tác động một cách đáng kể đến khả năng lái xe, đặc biệt với những lái xe trẻ tuổi.

Ảnh hưởng của việc sử dụng điện thoại di động đối với nguy cơ tai nạn:

Các nghiên cứu cho thấy rằng các lái xe sử dụng điện thoại di động có nguy cơ tai nạn cao hơn xấp xỉ 4 lần so với các lái xe không sử dụng điện thoại di

động.

Những biện pháp can thiệp

Cho đến nay, có rất ít thông tin về hiệu quả của các biện pháp can thiệp trong giảm sử dụng điện thoại di động khi lái xe. Một số quốc gia đang thực hiện cách tiếp cận đã được biết đến là thành công trong việc giải quyết các yếu tố nguy cơ chính trong thương tích giao thông đường bộ như tăng cường sử dụng thắt lưng an toàn, giảm tốc độ và không uống rượu khi lái xe. Cách tiếp cận này kết hợp giữa thu thập dữ liệu, luật pháp, thực thi và các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng. Một cách tiếp cận khác kết hợp các biện pháp này dường như hiệu quả trong việc giải quyết vấn đề sử dụng điện thoại di động đã bắt đầu được thực hiện ở nhiều quốc gia.

Thu thập dữ liệu và nghiên cứu

Nhiều hoạt động cần thiết thực hiện để cải thiện việc thu thập hệ thống các dữ liệu về việc trong dữ liệu các vụ tai nạn để đánh giá mức độ và sự phân bố của vấn đề này ở từng quốc gia. Điều này sẽ cho phép các nỗ lực phòng chống đạt được mục tiêu một cách có hiệu quả, trong khi nhiều nghiên cứu được triển khai nhằm để hiểu rõ hơn về tác động của các tình huống sử dụng điện thoại di động khác nhau ví dụ như cuộc trò chuyện, gửi hoặc nhận tin nhắn trong khi lái xe và nguy cơ va chạm trong cuộc sống hàng ngày.

Pháp chế và thực thi

Một số quốc gia đã tiến hành các bước cưỡng chế về sử dụng điện thoại di động và một loạt các luật đã được thông qua: Một số quốc gia đã tập trung vào nhóm nguy cơ cao như lái xe trẻ tuổi, trong khi một số quốc gia khác đã áp dụng một lệnh cấm sử dụng tất cả các điện thoại di động (cầm tay và không cầm tay) và vẫn còn một số quốc gia khác chưa có quyết định cưỡng chế về vấn đề này.

Liệu việc có hay không có luật cấm sử dụng (loại sử dụng) điện thoại được đưa ra, đối tượng luật áp dụng là ai vẫn là vấn đề cần quyết định bởi các nhà hoạch định chính sách quốc gia, bang hay cấp tỉnh. Những quyết định chính sách về pháp luật nên được dựa trên các bằng chứng khoa học tốt nhất có sẵn: cho đến nay, còn thiếu các nghiên cứu về hiệu quả của pháp luật trong việc duy trì mức giảm sử dụng điện thoại di động và thậm chí các bằng chứng về tác động của các luật này trong việc giảm thương tích đường bộ hoặc tử vong còn rất ít.

Chính sách sử dụng lao động

Thương tích giao thông đường bộ là một nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tai nạn lao động ở nhiều nước, dẫn đến thiệt hại lớn về người và tài chính của các công ty và cơ quan. Nhiều công ty giải quyết vấn đề mất tập trung khi lái xe bằng các chính sách an toàn, hạn chế hoặc cấm sử dụng điện thoại di động trong khi lái xe. Khả năng mà chủ lao động có thể phải chịu trách nhiệm trong các vụ tai nạn xe cơ giới liên quan đến người lao động trong khi lái xe cũng là một khuyến nghị mạnh mẽ để sử dụng chính sách này.

Tăng cường nhận thức cộng đồng

Các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề mất tập trung trong khi lái xe dường như rất có ý nghĩa trong việc giải quyết vấn đề sử dụng điện thoại di động như là một phần của một chiến lược toàn diện. Điện thoại di động đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống của con người, điều này làm cho khó khăn hơn để đạt được những chuyển biến về văn hóa đối với việc chấp nhận những nguy hiểm do sử dụng điện thoại di động khi lái xe.

Các bài học có được từ sự thành công của những nỗ lực an toàn giao thông đường bộ để giải quyết vấn đề uống rượu khi lái xe ở một số quốc gia, đã dẫn đến hành vi này được coi là một điều cấm kỵ xã hội. Thật vậy, chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng phải phấn đấu để nâng cao nhận thức về các rủi ro, do đó các nhà sản xuất và người tiêu dùng không được đẩy mạnh nhu cầu nâng cao công nghệ trong xe. Chiến dịch cũng cần phải được thực hiện để nâng cao nhận thức của cộng đồng cho các lái xe và điện thoại không cầm tay cũng như gây mất tập trung như điện thoại cầm tay.